Hukom 9 – HLGN & NRT

Ang Pulong Sang Dios

Hukom 9:1-57

Si Abimelec

1Isa ka adlaw, nagkadto si Abimelec nga anak ni Gideon9:1 Gideon: sa Hebreo, Jerubaal. Amo man ini sa bersikulo 2, 5, 24, 28, 57. sa mga paryente sang iya iloy sa Shekem kag ginsilingan sila, 2“Pamangkuta ninyo ang tanan nga taga-Shekem kon ano ang gusto nila: panguluhan sila sang 70 ka anak ni Gideon ukon sang isa lang niya ka anak? Dumdumon ninyo nga ako mismo paryente ninyo.”

3Gani nagpakighambal ang mga paryente ni Abimelec sa mga taga-Shekem. Nagsugot sila nga si Abimelec ang magapangulo sa ila, tungod kay paryente nila siya. 4Ginhatagan nila si Abimelec sang 70 ka bilog nga pilak halin sa templo ni Baal Berit, kag gin-gamit niya ini sa pagsuhol sa mga bugoy sa pagsunod sa iya. 5Dayon nagkadto si Abimelec sa balay sang iya amay sa Ofra. Kag didto, sa ibabaw sang isa ka bato, ginpamatay niya ang iya 709:5 70: Ang buot silingon, mga (approximately) 70. ka utod sa amay nga si Gideon. Pero ang kamanghuran nga si Jotam wala mapatay tungod kay nakapanago siya. 6Nagkadto ang mga taga-Shekem kag taga-Bet Millo sa may dako nga kahoy sa Shekem kag didto ginhimo nila nga hari si Abimelec.

7Sang mabatian ini ni Jotam, nagtaklad siya sa ibabaw sang Bukid sang Gerizim kag nagsinggit sa ila, “Mga taga-Shekem, pamatii ninyo ako kon gusto ninyo nga pamatian kamo sang Dios. 8Sugiran ko kamo sang isa ka estorya parte sa mga kahoy nga nagpangita sang magahari sa ila. Nagsiling sila sa kahoy nga olibo, ‘Ikaw ang maghari sa amon.’ 9Nagsabat ang olibo, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang lana nga ginagamit sa pagpadungog sa mga dios kag sa mga tawo? Indi gid!

10“Dayon nagsiling sila sa kahoy nga higera, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 11Nagsabat ang higera, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang manamit nga bunga? Indi gid!

12“Dayon nagsiling sila sa ubas, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 13Nagsabat ang ubas, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang bino nga makapalipay sa mga dios kag sa mga tawo? Indi gid!

14“Gani nagsiling na lang sila tanan sa tunukon nga kahoy-kahoy, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 15Nagsabat ang tunukon nga kahoy-kahoy, ‘Kon gusto gid ninyo nga ako ang maghari sa inyo, magpahandong kamo sa akon. Pero kon indi gani kamo, mapaguwa ako sang kalayo nga magasunog sa mga kahoy nga sedro sang Lebanon.’ ”

16Dayon nagsiling si Jotam, “Matarong bala kag husto ang inyo paghimo kay Abimelec nga hari? Maayo bala ang inyo ginhimo sa akon amay nga si Gideon kag sa iya pamilya? Kag nagakabagay man bala sa iya hinimuan? 17Dumduma ninyo nga nagpakig-away ang akon amay para luwason kamo sa mga Midianhon. Gintaya niya ang iya kabuhi para sa inyo. 18Pero karon ginkontra ninyo ang pamilya sang akon amay. Ginpamatay ninyo ang 70 niya ka anak sa ibabaw sang isa ka bato. Kag ginhimo ninyo nga hari si Abimelec, nga anak sang akon amay sa iya suluguon nga babayi, tungod lamang kay paryente ninyo siya. 19Gani kon para sa inyo matarong kag husto ang ginhimo ninyo sa akon amay kag sa iya pamilya, kabay pa nga malipay kamo kay Abimelec kag siya amo man sa inyo. 20Pero kon indi, kabay pa nga laglagon kamo ni Abimelec nga daw sa lamunon kamo sang kalayo. Kag kamo nga mga taga-Shekem kag taga-Bet Millo, laglagon man ninyo si Abimelec nga daw sa lamunon man siya sang kalayo.” 21Pagkahambal sadto ni Jotam, nagpalagyo siya pakadto sa Beer kag didto nag-estar tungod kay nahadlok siya sa iya utod nga si Abimelec.

22Pagkatapos sang tatlo ka tuig nga pagdumala ni Abimelec sa mga Israelinhon, 23ginpaaway sang Dios si Abimelec kag ang katawhan sang Shekem. Nagrebelde ang mga taga-Shekem kay Abimelec. 24Natabo ini agod pabayaron si Abimelec kag ang mga taga-Shekem nga nagbulig sa iya sa pagpamatay sa 70 ka anak ni Gideon nga iya mga utod. 25Nagbutang ang mga taga-Shekem sang mga tawo sa bukid sa pag-ambus kay Abimelec, kag ginahold-ap nila ang mga nagaagi didto. Nabalitaan ini ni Abimelec.

26Sadto nga tion, si Gaal nga anak ni Ebed nagsaylo sa Shekem upod ang iya mga utod. Nagsalig sa iya ang mga taga-Shekem. 27Sang tion sang tigpamupo sang ubas, naghimo ang mga tawo sang bino halin sa sini nga mga ubas. Kag naghiwat sila sang piesta sa templo sang ila dios. Kag samtang nagakinaon sila didto kag nagaininom, ginalibak nila si Abimelec. 28Nagsiling si Gaal, “Ano kita nga klase sang mga tawo sa Shekem? Ngaa nagapasakop kita kay Abimelec? Sin-o gid bala siya? Indi bala nga anak lang siya ni Gideon? Ti, ngaa magpasakop kita sa iya ukon kay Zebul nga nagadumala para sa iya? Dapat magpasakop kamo sa kaliwat sang inyo katigulangan nga si Hamor. 29Kon sakop ko lang kamo, sigurado gid nga mapahalin ko si Abimelec. Hambalon ko gid siya nga ipreparar niya ang iya mga soldado kag magpakig-away sa aton.”

30Sang mabatian ni Zebul nga pangulo sang banwa ang ginsiling ni Gaal, naakig gid siya. 31Gani sekreto nga nagpasugo siya sang mga mensahero nga magkadto kay Abimelec. Amo ini ang ginpasiling niya, “Si Gaal kag ang iya mga utod nagsaylo diri sa Shekem, kag ginaganyat nila ang mga tawo nga magkontra sa imo. 32Gani karon sa gab-i, upda ang imo mga tinawo kag magpanago anay kamo sa kaumahan sa guwa sang banwa. 33Buwas, pagbutlak sang adlaw, dali-dalia ninyo salakay ang banwa. Kon magpakig-away sila ni Gaal, himua ang gusto mo nga himuon sa ila.”

34Pagkagab-i, naglakat si Abimelec kag ang iya mga tinawo. Naggrupo sila sa apat ka grupo kag nagpanago sa guwa lang sang Shekem. 35Sang makita nila nga nagguwa si Gaal kag nagtindog sa may puwertahan sang banwa, nagguwa sila sa ila ginapanaguan agod magsalakay. 36Sang makita sila ni Gaal, nagsiling siya kay Zebul, “Tan-awa! May mga tawo nga nagapadulhog halin sa mga putokputokan sang mga bukid.” Nagsabat si Zebul, “Mga landong lang ina sang mga bukid. Panan-awan mo lang ina nga daw mga tawo.”

37Nagsiling si Gaal, “Pero tan-awa! May mga tawo man nga nagahalin sa tunga sang duha ka bukid, kag may ara pa gid sa alagyan malapit sa dako nga kahoy sang mga manugpakot!”

38Nagsabat si Zebul sa iya, “Diin na karon ang imo ginapahambog? Indi bala nga nagsiling ka, ‘Sin-o gid bala si Abimelec nga magpasakop kita sa iya?’ Karon ara na ang ginayaguta mo! Ngaa indi ka magpakig-away sa ila?”

39Gani gintipon ni Gaal ang mga taga-Shekem kag nagpakig-away sila kay Abimelec. 40Sang ulihi nagpalagyo si Gaal, kag ginlagas siya ni Abimelec. Madamo ang nagkalamatay sa inaway; ang mga pilason naglalapta hasta sa may puwertahan sang banwa.

41Pagkatapos sadto, nagtiner si Abimelec sa Aruma. Wala gintugutan ni Zebul nga magbalik sa Shekem si Gaal kag ang iya mga utod.

42Pagkaaga, nabalitaan ni Abimelec nga makadto sa kaumahan ang mga taga-Shekem. 43Gani gin-grupo niya sa tatlo ka grupo ang iya mga tinawo kag nagkadto sila sa kaumahan kag naghulat sa pagsalakay. Sang makita nila ang mga taga-Shekem nga nagapaguwa sa banwa, nagsugod sila sa pagsalakay. 44Ang grupo ni Abimelec nagplastar sa may puwertahan dampi sang banwa samtang ginpamatay sang duha niya ka grupo ang mga taga-Shekem sa may kaumahan. 45Bilog gid nga adlaw ang pagpakig-away nila ni Abimelec. Sang ulihi nasakop gid man nila ang banwa, kag ginpamatay nila ang mga pumuluyo sini. Pagkatapos gin-guba nila ang banwa kag ginsabwagan dayon sang asin.

46Sang mabalitaan ini sang mga nagaestar sa Tore sang Shekem, nagpanago sila sa mabakod nga lugar sang templo ni El Berit.9:46 El Berit: ukon, Baal Berit. 47Pagkahibalo sini ni Abimelec, 48gindala niya ang iya mga tinawo sa Bukid sang Zalmon. Pag-abot nila didto, nagkuha si Abimelec sang wasay kag nagpang-utod sang mga sanga sang kahoy kag ginpas-an. Ginsilingan man niya ang iya mga tinawo, “Magdali-dali kamo kag himua ninyo ang akon ginhimo.” 49Gani ang kada isa sa ila nagpas-an sang kahoy kag nagsunod kay Abimelec. Gintumpok nila ang mga kahoy sa mabakod nga lugar sang templo ni El Berit kag gintutdan. Gani nagkalamatay ang tanan nga tawo nga nagaestar sadto sa Tore sang Shekem. Mga 1,000 sila tanan pati mga babayi.

50Pagkatapos nagkadto sila ni Abimelec sa Tebez kag ginsakop man nila ini. 51Pero may mapag-on didto nga tore nga sa diin nagpalagyo ang mga taga-Tebez. Ginsiradhan nila ini kag nagsaka sila sa atop sang tore. 52Ginsalakay ni Abimelec ang tore. Kag sang sunugon na niya kuntani ini, 53ginhulugan siya sang babayi sing galingan nga bato, kag naglitik ang iya ulo. 54Dali-dali niya nga gintawag ang manugdala sang iya armas kag ginsilingan, “Gabuta ang imo espada kag patya ako agod indi sila makasiling nga isa lang ka babayi ang nakapatay sa akon.” Gani ginbuno siya sang iya suluguon kag napatay siya. 55Sang makita sang mga tinawo ni Abimelec9:55 mga tinawo ni Abimelec: sa literal, mga Israelinhon. nga patay na siya, nagpalauli sila.

56Sa amo nga paagi, ginpabayad sang Dios si Abimelec sa ginhimo niya nga malaot sa iya amay nga amo ang pagpatay sa 70 niya ka utod. 57Ginpabayad man sang Dios ang mga taga-Shekem sa tanan nila nga kalautan. Gani natuman ang sumpa ni Jotam nga anak ni Gideon.

New Russian Translation

Судей 9:1-57

Авимелех

1Авимелех, сын Еруббаала, пришел к братьям своей матери в Шехем и сказал им и всему клану своей матери:

2– Спросите всех жителей Шехема: «Что для вас лучше, чтобы вами правили все семьдесят сыновей Еруббаала или всего лишь один?» Помните, что я – ваша плоть и кровь.

3Когда братья его матери пересказали все это жителям Шехема, они склонились на сторону Авимелеха, потому что говорили: «Он наш брат». 4Они дали ему семьдесят шекелей9:4 Около 0,8 кг. серебра из храма Баал-Берита, и Авимелех нанял на них праздных и безрассудных людей, которые пошли за ним. 5Он пришел в дом своего отца в Офре и убил семьдесят своих братьев, сыновей Еруббаала, на одном камне. Но Иотам, самый младший сын Еруббаала, спрятался и спасся. 6Все жители Шехема и Бет-Милло собрались у дуба в Шехеме и провозгласили Авимелеха царем.

7Когда об этом рассказали Иотаму, он поднялся на вершину горы Гаризим и закричал им:

– Послушайте меня, жители Шехема, чтобы и Бог послушал вас! 8Пошли однажды деревья помазать над собою царя. Они сказали оливе: «Царствуй над нами». 9Но олива сказала: «Бросить ли мне свое масло – богов и людей им славят, – чтобы править деревьями?» 10Инжиру сказали деревья: «Ты приди, царствуй над нами». 11Но сказал им инжир: «Бросить ли мне свой плод, такой хороший и вкусный, чтобы править деревьями?» 12Сказали деревья лозе виноградной: «Ты приди, царствуй над нами». 13Но лоза им сказала: «Бросить ли мне свой сок – богов и людей веселит он, – чтобы править деревьями?» 14Тогда терновнику сказали деревья: «Ты приди, царствуй над нами». 15И терновник ответил деревьям: «Если вы и вправду хотите помазать меня над собою царем, то приходите, в тени моей покойтесь; но если нет, то пусть выйдет из терновника пламя и пожрет ливанские кедры».

16Итак, честно ли и достойно ли вы поступили, провозгласив Авимелеха царем? По совести ли вы поступили с Еруббаалом и его семьей, так ли обошлись с ним, как он того заслуживает? 17Мой отец сражался за вас, рисковал жизнью, чтобы избавить вас от руки Мадиана 18(но сегодня вы восстали против семьи моего отца, убили семьдесят его сыновей на одном камне и сделали Авимелеха, сына его рабыни, царем над жителями Шехема, потому что он ваш брат). 19Если сегодня вы поступили с Еруббаалом и его семьей честно и достойно, то радуйтесь за Авимелеха, и пусть он радуется за вас! 20Но если нет, то пусть из Авимелеха выйдет пламя и пожрет вас, жители Шехема и Бет-Милло, и пусть из вас, жители Шехема и Бет-Милло, выйдет пламя и пожрет Авимелеха!

21Иотам бежал и поселился в городе Беэре, потому что боялся своего брата Авимелеха.

22Авимелех был судьей в Израиле три года. 23Бог послал злой дух между Авимелехом и жителями Шехема, и жители Шехема стали поступать с Авимелехом вероломно. 24Это произошло, чтобы жестокость с семьюдесятью сыновьями Еруббаала была наказана9:24 Букв.: «пришла»., и кровь их легла на их брата Авимелеха и на жителей Шехема, которые помогли ему убить своих братьев. 25Жители Шехема из вражды к нему устраивали засады на горных вершинах, чтобы грабить каждого проходящего мимо, и об этом было донесено Авимелеху.

26В Шехем пришел Гаал, сын Эведа, вместе со своими братьями, и жители Шехема поверили ему. 27Они вышли в поле, собрали виноград, давили его и праздновали. Они пошли в храм своего бога, ели и пили и проклинали Авимелеха.

28Гаал, сын Эведа, сказал:

– Кто такой Авимелех и кто такие мы в Шехеме, чтобы подчиняться ему? Разве он не сын Еруббаала, и разве не Зевул его наместник? Служите людям Хамора, отца Шехема! Зачем нам служить Авимелеху? 29Если бы только эти люди были у меня под началом! Тогда я избавился бы от Авимелеха. Я бы сказал9:29 Так в одном из древних переводов; в нормативном еврейском тексте: «И он сказал». ему: «Собери свое войско и выходи!»

30Когда Зевул, правитель города, услышал слова Гаала, сына Эведа, он очень разгневался. 31Он тайно послал вестников к Авимелеху, чтобы сказать ему:

– Гаал, сын Эведа, и его братья пришли в Шехем и возмущают город против тебя. 32Итак, приходи ночью со своими воинами и устрой в поле засаду. 33А утром, на рассвете, напади на город. Когда Гаал и его воины выйдут против тебя, делай с ними все, что можешь.

34Авимелех вместе со всеми своими воинами отправился в путь, и они залегли в засаду у Шехема четырьмя отрядами. 35А Гаал, сын Эведа, вышел и стоял у входа в городские ворота как раз тогда, когда Авимелех и его воины выходили из засады.

36Увидев их, Гаал сказал Зевулу:

– Гляди, с горных вершин спускаются люди!

Зевул ответил:

– Тени от гор кажутся тебе людьми.

37Но Гаал вновь сказал:

– Гляди, с возвышенности9:37 Евр.: «табур-эрец», что переводится как «пуп земли». Возможно, это была гора Гаризим; смысл этого места в еврейском тексте неясен. спускаются люди, и один отряд идет со стороны дуба Колдунов9:37 Евр.: «элон-меоненим»..

38Зевул сказал ему:

– Где твоя похвальба9:38 Букв.: «твой рот»., ты, говоривший: «Кто такой Авимелех, чтобы нам ему подчиняться?» Разве не этих людей ты высмеивал? Выходи же теперь и сразись с ними!

39Гаал пошел во главе жителей Шехема и сразился с Авимелехом. 40Авимелех погнался за ним, и он побежал от него. Многие пали ранеными у самого входа в ворота. 41Авимелех расположился в Аруме, а Зевул выгнал Гаала и его братьев из Шехема.

42На следующий день жители Шехема вышли в поле, и об этом донесли Авимелеху. 43Он взял своих воинов, разделил их на три отряда и устроил в поле засаду. Увидев людей, которые выходили из города, он поднялся и напал на них. 44Авимелех и отряды, которые были с ним, поспешили занять место у входа в городские ворота, а два отряда ринулись на тех, кто был в поле, и стали убивать их. 45Весь день Авимелех воевал с городом, пока не взял его и не перебил его жителей. После этого он сровнял город с землей и засыпал это место солью.

46Услышав об этом, все жители Шехемской башни вошли в убежище храма Эл-Берита9:46 То есть «завет бога» – другое название Баал-Берит (см. ст. 4).. 47Когда Авимелеху донесли, что они собрались там, 48он вместе со всеми своими воинами поднялся на гору Цалмон. Он взял топор, срубил несколько веток и положил их на плечи. Затем он приказал воинам, которые были с ним:

– Быстро делайте то же, что и я.

49И все его воины нарубили веток и пошли за Авимелехом. Они сложили их у убежища и подожгли его вместе с теми, кто в нем был. И все, кто был в Шехемской башне, около тысячи мужчин и женщин, погибли.

50Затем Авимелех пошел к Тевецу, осадил его и захватил. 51Но в городе была крепкая башня, и туда бежали все мужчины и женщины – все жители города. Они заперлись изнутри и поднялись на крышу башни. 52Авимелех пришел к башне и напал на нее, но когда он приблизился ко входу, чтобы поджечь ее, 53одна женщина сбросила ему на голову обломок жернова и проломила ему череп.

54Он тотчас же подозвал своего оруженосца и сказал ему:

– Вытащи меч и убей меня, чтобы не говорили обо мне: «Его убила женщина».

Слуга пронзил его, и он умер. 55Увидев, что Авимелех умер, израильтяне разошлись по домам.

56Так Бог воздал за зло, которое Авимелех сделал своему отцу, убив семьдесят своих братьев. 57Еще Бог воздал за все их зло жителям Шехема. Их постигло проклятие Иотама, сына Еруббаала.