Si Samson sa Gaza
1Isa ka adlaw, nagkadto si Samson sa Gaza nga isa ka banwa sang Filistinhon. May nakita siya didto nga isa ka babayi nga nagabaligya sang iya lawas, kag naghulid siya sa sadto nga babayi. 2Nabalitaan sang mga taga-Gaza nga didto si Samson, gani ginpalibutan nila ang banwa kag ginbantayan ang puwertahan sang banwa sa bilog nga gab-i. Wala sila magsalakay sang sadto nga gab-i. Nagdesisyon sila nga patyon nila si Samson sa kaagahon. 3Pero naghulid si Samson sa babayi hasta sang tungang gab-i lang. Dayon nagbangon siya kag nagkadto sa may puwertahan sang banwa. Ginkaptan niya ang puwertahan kag ginhukas dala ang mga haligi kag mga trangka sini. Dayon ginpas-an niya ini kag gindala sa putokputokan sang bukid nga nagaatubang sa Hebron.
Si Samson kag si Delila
4Sang ulihi, naluyag si Samson sa isa ka babayi nga nagaestar sa Sorek nga ililigan sang tubig. Ang iya ngalan amo si Delila. 5Karon, ginkadtuan sang mga pangulo sang mga Filistinhon si Delila kag ginsilingan, “Kombinsiha siya nga isugid niya sa imo ang sekreto kon ngaa puwerte siya kakusog kag kon paano siya mapierdi, agod magapos kag mabihag namon siya. Kon mahimo mo ina, ang kada isa sa amon magahatag sa imo sang 1,100 ka bilog nga pilak.”
6Gani ginpamangkot ni Delila si Samson. Siling niya, “Sugiri ako sang sekreto kon ngaa puwerte sa imo kakusog. Kag halimbawa, kon may maggapos ukon magdakop sa imo paano niya ini himuon?” 7Nagsabat si Samson, “Kon gapuson ako sing pito ka bag-o nga banting sang pana,16:7 banting sang pana: sa English, bowstring. mangin pareho na lang ang akon kusog sa iban nga mga tawo.”
8Sang mahibaluan ini sang mga pangulo sang mga Filistinhon, ginhatagan nila si Delila sang pito ka bag-o nga banting sang pana kag gin-gapos niya si Samson. 9May pila ka mga Filistinhon nga nagapanago sadto sa pihak nga kuwarto. Dayon nagsinggit si Delila, “Samson, may mga Filistinhon nga nag-abot sa pagdakop sa imo.” Pero ginpangbugto lang ni Samson ang mga banting sang pana nga daw pareho lang sa lubid nga nakatandog sa kalayo. Gani wala pa gid nila mahibaluan ang sekreto sang iya kusog.
10Nagsiling si Delila kay Samson, “Gin-into mo lang ako; nagbutig ka sa akon. Sige na, sugiri ako kon paano ka magapos.” 11Nagsiling si Samson, “Kon gapuson ako sang bag-o nga lubid nga wala pa gid magamit, mangin pareho na lang ang akon kusog sa iban nga mga tawo.”
12Gani nagkuha si Delila sang bag-o nga lubid nga wala pa gid magamit kag gin-gapos niya si Samson. May pila ka mga Filistinhon nga nagapanago sadto sa pihak nga kuwarto. Dayon nagsinggit si Delila, “Samson, may mga Filistinhon nga nag-abot sa pagdakop sa imo!” Pero ginpangbugto lang ni Samson ang higot sa iya butkon nga daw pareho lang sa hilo.
13Gani nagsiling liwat si Delila kay Samson, “Hasta subong ginainto mo lang gihapon ako kag ginabutigan. Sige na, sugiri ako kon paano ka magapos.” Nagsiling si Samson, “Kon ihigot mo ang pito ka salapid sang akon buhok sa teral16:13 teral: ukon, hablanan (sa English, loom). Ginagamit ini sa paghimo sang tela. kag hugton sang palpal, mangin pareho na lang ang akon kusog sa iban nga mga tawo.”
14Gani sang nagakatulog si Samson, ginhigot ni Delila ang pito ka salapid sang buhok ni Samson sa teral, kag nagsinggit dayon, “Samson, may mga Filistinhon nga nag-abot sa pagdakop sa imo.” Nakabugtaw si Samson kag ginpalos niya ang iya buhok sa teral.
15Gani nagsiling si Delila sa iya, “Siling mo ginahigugma mo ako, pero indi gali matuod. Tatlo na ka beses nga gin-into mo ako. Wala ka gid nanugid kon diin nagahalin ang imo kusog.” 16Adlaw-adlaw niya nga ginapamangkot si Samson hasta sang ulihi natak-an si Samson. 17Gani ginsugiran na lang siya ni Samson sang matuod. Siling ni Samson, “Wala gid maguntingi ang akon buhok bisan kaisa lang. Kay halin sang akon pagkatawo, gindedikar na ako sa Dios bilang isa ka Nazareo. Gani kon maguntingan ang akon buhok, mangin pareho na lang ang akon kusog sa iban nga mga tawo.”
18Nabatyagan ni Delila nga nagasugid si Samson sing matuod. Gani nagpasugo siya nga hambalan ang mga pangulo sang mga Filistinhon nga magbalik tungod kay nagsugid na sa iya si Samson sing matuod. Gani nagbalik ang mga pangulo, dala ang kuwarta nga ibayad kay Delila. 19Ginpatulog ni Delila si Samson sa iya paa, kag sang matulugan na ini, nagtawag siya sang isa ka tawo agod guntingon ang pito ka salapid sang buhok ni Samson. Gani nagluya si Samson, kag ginpadakop siya ni Delila. 20Nagsinggit si Delila, “Samson, may mga Filistinhon nga nag-abot sa pagdakop sa imo.” Pagbangon ni Samson abi niya nga makabuhi pa siya pareho sang ginhimo niya sadto. Pero wala siya kahibalo nga wala na nagbulig ang Ginoo sa iya. 21Gindakop siya sang mga Filistinhon kag ginlukat ang iya mga mata. Dayon gindala nila siya sa Gaza kag ginkadenahan sang saway. Ginpaobra nila siya sa sulod sang prisohan bilang manuggaling sang uyas. 22Pero amat-amat nga nagtubo liwat ang iya buhok.
Ang Pagkapatay ni Samson
23Isa sina ka bes, nagtilipon ang mga pangulo sang mga Filistinhon agod magsaulog kag maghalad sang madamo nga mga halad sa ila dios nga si Dagon. Sa ila nga pagsaulog nagakanta sila: “Ginpadaog kita sang aton dios kontra kay Samson nga aton kaaway.” 24-25Puwerte ang ila kinalipay kag nagsinggit sila, “Dal-a diri si Samson sa paglingaw sa aton!” Gani ginpaguwa si Samson sa prisohan. Kag sang makita siya sang mga tawo, gindayaw nila ang ila dios. Siling nila, “Ginpadaog kita sang aton dios sa aton kaaway nga naglaglag sa aton duta kag nagpamatay sang madamo sa aton.” Dayon ginpatindog nila si Samson sa tunga sang duha ka haligi kag ginhimo nga kaladlawan. 26Nagsiling si Samson sa suluguon16:26 suluguon: ukon, pamatan-on. nga nagatuytoy sa iya, “Pauyata ako sa haligi sang sini nga templo agod makasandig ako.” 27Puno sang tawo ang templo. Ato didto ang tanan nga pangulo sang mga Filistinhon. Sa atop lang, may ara sang 3,000 ka tawo, lalaki kag babayi. Nagakinasadya sila nga nagatan-aw kay Samson.
28Karon, nagpangamuyo si Samson: “O Ginoong Dios, dumduma ako. Kon mahimo, ibalik ang akon kusog bisan kaisa na lang agod nga makabalos ako sa mga Filistinhon sa paglukat nila sang akon mga mata.” 29Nagkapot si Samson sa duha ka sentro nga haligi nga nagatukod sa atop sang templo. Ang tuo niya nga kamot ara sa isa ka haligi kag ang wala ara sa isa pa ka haligi. 30Dayon nagsinggit siya, “Mapatay ako kaupod sang sini nga mga Filistinhon!” Kag gintulod niya ang duha ka haligi sa bug-os niya nga kusog, kag narumpag ang templo sa mga pangulo kag sa tanan nga tawo didto. Mas madamo pa ang iya napatay sang sadto nga tion sang sa nagakabuhi pa siya.
31Ang bangkay ni Samson ginkuha sang iya mga utod kag mga paryente kag ginlubong sa ginlubngan sang iya amay nga si Manoa, didto sa tunga-tunga sang Zora kag Eshtaol. Ginpanguluhan ni Samson ang Israel sa sulod sang 20 ka tuig.
Samsoni ndi Delila
1Tsiku lina Samsoni anapita ku Gaza. Kumeneko anaonako mkazi wachiwerewere, ndipo analowa mu nyumba yake. 2Anthu a ku Gaza anawuzidwa kuti, “Samsoni ali kuno!” Choncho anthuwo anazungulira malowo, kumubisalira usiku wonse ku chipata cha mzindawo. Iwo anakhala chete usiku wonse namanena kuti, “Tidzamupha mmamawa.”
3Koma Samsoni anangogonako mpaka pakati pa usiku. Kenaka pakati pa usiku anadzuka nagwira zitseko za chipata cha mzinda ndi maferemu ake awiri, ndipo anazizula zonse pamodzi ndi mpiringidzo womwe. Anazisenza pa mapewa pake napita nazo pamwamba pa phiri loyangʼanana ndi Hebroni.
4Pambuyo pake, Samsoni anayamba kukonda mtsikana wina wa ku chigwa cha Soreki dzina lake Delila. 5Olamulira Afilisti anapita kwa mkaziyo ndipo anati, “Umunyengerere Samsoni kuti udziwe chinsinsi cha mphamvu zake zoopsazi, komanso ndi mmene ife tingamupambanire kuti timumange ndi kumugonjetsa. Ukatero aliyense wa ife adzakupatsa ndalama zasiliva 1,100.”
6Choncho Delila anati kwa Samsoni, “Inu tandiwuzani pamene pagona mphamvu zanu zoopsazi ndi mmene anthu akhoza kukumangirani kuti akugonjetseni.”
7Samsoni anamuyankha kuti, “Ngati wina atandimanga ndi zingwe zisanu ndi ziwiri zatsopano zosawuma, ndidzafowoka ndi kusanduka ngati munthu wina aliyense.”
8Tsono atsogoleri a Afilisti aja anapita kwa mkazi uja namupatsa zingwe zisanu ndi ziwiri zatsopano zosawuma, ndipo mkaziyo anamanga nazo Samsoni. 9Nthawi imeneyo nʼkuti mkazi uja atayika anthu omubisalira mʼchipinda. Tsono anati kwa mwamuna wake, “Amuna anga, Afilisti aja afika!” Koma iye anangodula zingwe zija ngati mmene imadukira nkhosi ya chingwe ikamapsa. Choncho chinsinsi cha mphamvu zake sichinadziwike.
10Kenaka Delila anati kwa Samsoni, “Inu mwandipusitsa ndi kundiwuza zabodza. Chonde tandiwuzani mmene munthu angakumangireni.”
11Iye anati, “Ngati aliyense atandimanga ine ndi zingwe zatsopano zimene sanazigwiritseko ntchito, ndidzasanduka wofowoka ndi kukhala monga munthu wina aliyense.”
12Choncho Delila anatenga zingwe zatsopano namumanga nazo. Kenaka anati “Amuna anga, Afilisti aja afikanso!” Nthawi iyi nʼkuti anthu omubisalira aja ali mʼchipinda chamʼkati. Koma iye anadulanso zingwe mʼmanja ake ngati akudula ulusi wa thonje.
13Ndipo Delila anati kwa Samsoni, “Mpaka tsopano mwakhala mukundipusitsa ndi kumandiwuza zabodza. Chonde, tandiwuzani mmene munthu angakumangireni.”
Iye anayankha kuti, “Ngati njombi zisanu ndi ziwiri za kumutu kwanga utazilukira mu cholukira nsalu ndi kuchimanga molimbika ndi chikhomo, ndidzasanduka wofowoka ndi kukhala wofanana ndi munthu wina aliyense.” 14Choncho iye akugona, Delila analukira njombi za ku mutu kwa Samsoni mu cholukira nsalu nachimanga molimba ndi chikhomo.
Pambuyo pake anati kwa Samsoni, “Amuna anga, Afilisti aja abwera!” Tsono iye anadzuka ku tulo, nazula chikhomo chija ndipo njombi zinachoka mu cholukira chija.
15Tsono mkaziyo ananenanso kwa iye kuti, “Munganene bwanji kuti mumandikonda pamene mtima wanu suli pa ine? Aka ndi kachitatu mukundipusitsa ndipo simunandiwuze pamene pagona mphamvu zanu zoopsazi.” 16Tsono popeza anamupanikiza ndi mawu ake tsiku ndi tsiku ndi kumukakamiza, mtima wa Samsoni unatopa pafupi kufa.
17Choncho anamuwuza mkaziyo zonse za mu mtima mwake nati “Lumo silinapitepo pa mutu wanga chifukwa ndakhala ndili Mnaziri wopatulikira Mulungu chibadwire. Ngati nditametedwa mphamvu zanga zidzandichokera, ndidzasanduka wofowoka ndipo ndidzafanana ndi munthu wina aliyense.”
18Delila ataona kuti wamuwuza zonse za mu mtima mwake anatumiza uthenga kukayitana akuluakulu a Afilisti nati, “Bweraninso kamodzi kano kokha popeza wandiwululira zonse za mu mtima mwake.” Choncho akuluakulu a Afilisti aja anabwera ndi ndalama za siliva mʼmanja mwawo. 19Mkazi uja anagoneka Samsoni pa miyendo yake. Kenaka anayitana munthu wina ndipo anadzameta Samsoni njombi zisanu ndi ziwiri zija kumutu kwake. Pamenepo anayamba kufowoka, ndipo mphamvu zake zinamuchokera.
20Pambuyo pake mkaziyo anamuyitana kuti, “Amuna anga, Afilisti aja abwera!”
Iye anadzuka kutuloko, naganiza kuti, “Ndituluka monga ndimachitira nthawi zonse ndi kudzimasula.” Koma sanadziwe kuti Yehova wamuchokera.
21Afilisti anamugwira ndipo anamukolowola maso. Kenaka anapita naye ku Gaza atamumanga ndi maunyolo achitsulo. Kumeneko anakhala wa pamphero mu ndende. 22Pambuyo pake tsitsi la pa mutu wake, monga linametedwa, linayambanso kumera.
Imfa ya Samsoni
23Tsono atsogoleri a Afilisti anasonkhana kuti adzapereke nsembe yayikulu kwa Dagoni mulungu wawo ndi kukondwerera popeza ankanena kuti, “Mulungu wathu wapereka Samsoni mdani wathu mʼmanja mwathu.”
24Anthuwo atamuona Samsoni, anayamba kutamanda mulungu wawo popeza ankanena kuti,
“Mulungu wathu wapereka mdani wathu
mʼmanja mwathu,
ndiye amene anawononga dziko lathu,
napha anthu athu ambirimbiri.”
25Ali mʼkati mosangalala, anthu aja amafuwula kuti, “Mutulutseni Samsoniyo kuti adzatisangalatse.” Choncho anamutulutsadi Samsoni mʼndende, ndipo anawasangalatsadi.
Ndipo anamuyimiritsa pakati pa mizati. 26Pambuyo pake Samsoni anawuza mnyamata amene anamugwira dzanja kuti, “Ndilole kuti ndikhudze mizati imene yachirikiza nyumba yonseyi kuti ndiyitsamire.” 27Nthawi imeneyi nʼkuti nyumbayo ili yodzaza ndi anthu aamuna ndi aakazi. Olamulira onse a Afilisti anali momwemo, ndipo pamwamba pa nyumbayo panali anthu 3,000 aamuna ndi aakazi amene amaonerera Samsoni akusewera. 28Tsono Samsoni anapemphera kwa Yehova kuti, “Inu Yehova Ambuye anga, ndikumbukireni. Chonde ndilimbitseni nthawi yokha ino, inu Yehova, kuti ndiwabwezere Afilistiwa chifukwa cha maso anga awiri.” 29Choncho Samsoni anagwira mizati iwiri yapakati imene inkachirikiza nyumbayo. Anayitsamira ndi mphamvu zake zonse, dzanja lake lamanja ku mzati wina ndi dzanja lamanzere ku mzati winanso, 30ndipo Samsoni anati, “Ndife nawo pamodzi!” Nthawi yomweyo anakankha ndi mphamvu zake zonse ndipo mizati inagwera atsogoleri a Afilisti ndi anthu onse anali mʼmenemo. Tsono chiwerengero cha anthu amene Samsoni anapha pa nthawi ya imfa yake chinaposa cha iwo amene anawapha akanali ndi moyo.
31Kenaka abale ake ndi onse a pa banja la abambo ake anapita kukamutenga. Ndipo anakamuyika pakati pa Zora ndi Esitaoli mʼmanda a abambo ake, Manowa. Iye anatsogolera Israeli kwa zaka makumi awiri.
