Ang Pagsimba Diri sa Duta kag Didto sa Langit
1Ang una nga kasugtanan may mga pagsulundan parte sa pagsimba kag may simbahan nga ginhimo sang mga tawo. 2Ato nga Tolda nga Simbahan nga ila ginpatindog may duha ka kuwarto. Ang una nga kuwarto ginatawag nga Balaan nga Lugar. Didto ang bulutangan sang suga, ang lamisa, kag ang mga tinapay nga ginhalad sa Dios. 3Ang ikaduha nga kuwarto nga sa likod sang kurtina amo ang ginatawag nga Labing Balaan nga Lugar. 4Didto nakabutang ang bulawan nga halaran nga ginasunugan sang insenso, kag ang Kahon sang Kasugtanan nga nahaklapan man sang bulawan. Didto sa Kahon nasulod ang bulawan nga tibod nga may sulod nga manna, kag ang baston ni Aaron nga nagpanalingsing, pati ang malapad nga mga bato nga ginsulatan sang mga sugo sang Dios. 5Didto sa ibabaw sang kahon may mga ginatawag nga kerubin9:5 kerubin: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. nga nagapakilala nga didto ang Dios. Ang pakpak sang kerubin nagahumlad sa ibabaw sang lugar nga ginapasayluhan sang Dios sang mga sala sang mga tawo. Ugaling sa karon indi namon ini tanan mapaathag sa inyo. 6Pero amo ina ang hitsura sang sulod sang Tolda nga Simbahan. Kag adlaw-adlaw gid ang sulod sang mga pari sa una nga kuwarto agod himuon ang ila katungdanan. 7Pero sa Labing Balaan nga Lugar, ang pangulo gid lang nga pari ang puwede makasulod kag kaisa gid lang kada tuig. Kag kon magsulod siya didto nagadala gid siya sang dugo nga inughalad sa Dios para sa iya kaugalingon nga mga sala kag para sa mga sala sang mga tawo nga ila nahimo nga wala nila nahibalui. 8Paagi sa ila mga ginahimo nga ina, ginatudlo sa aton sang Espiritu Santo nga ang ordinaryo nga mga tawo indi gid makasulod sa Labing Balaan nga Lugar samtang nagatindog pa ang daan nga Tolda nga Simbahan. 9Ini nga simbahan larawan lang para sa aton panahon subong. Tungod kay ang matuod, ang tanan nga ginadala didto pati ang mga sapat nga ginahalad sa Dios indi gid makalimpyo sang konsensya sang mga nagasimba sa sadto nga paagi. 10Ang mga butang nga ila ginahimo puro lang parte sa mga kalan-on kag ilimnon kag parte sa mga pagpanghugas. Ina nga mga regulasyon nga pangguwa lang hasta lang gid sa oras nga bag-uhon sang Dios ang tanan.
11Pero karon nag-abot na si Cristo nga aton pangulo nga pari sa bag-o nga paagi nga mas maayo pa sang sa daan. Nagsulod siya sa Tolda nga mas maayo kag wala kakulangan. Indi tawo ang naghimo sina kag wala diri sa sining kalibutan. 12Kaisa gid lang naghalad si Cristo sa Labing Balaan nga Lugar kag wala na magliwat-liwat. Indi dugo sang mga kanding kag sang mga tinday nga baka ang iya dala nga inughalad kundi ang iya dugo mismo. Kag tungod sa iya dugo natubos na kita sa aton mga sala9:12 natubos na kita sa aton mga sala agod indi na kita pagsilutan sang Dios. hasta san-o. 13Suno sa Kasuguan, kon ang isa ka tawo ginakabig nga mahigko, kinahanglan wisikan siya sang dugo sang kanding kag sang turo nga baka kag sang abo sang tinday nga baka nga ginsunog agod mangin limpyo siya sa iya nga pagkahigko. 14Karon, kon ina gani makalimpyo, mas labi na gid nga makalimpyo ang dugo ni Cristo. Kay paagi sa Espiritu Santo nga wala sing katapusan ginhalad ni Cristo sa Dios ang iya kaugalingon bilang halad nga wala gid sing deperensya sa panulok sang Dios. Ang iya dugo amo ang nagalimpyo sa aton tagipusuon kag hunahuna agod talikdan ta ang mga wala sing pulos nga mga buhat kag alagaran ta na ang Dios nga buhi.
15Gani si Cristo amo ang manugpatunga sa aton kag sa Dios sa bag-o nga kasugtanan. Kay paagi sa iya kamatayon gintubos niya ang mga tawo nga naglapas sa una nga kasugtanan. Amo ina nga makabaton na ang mga gintawag sang Dios sang mga butang nga iya ginpromisa nga mangin ila sa wala sing katapusan.
16-17Ang halimbawa sini pareho sa tawo nga nagpahimo sang testamento parte sa iya ipapanubli kon patay na siya. Samtang buhi pa siya baliwala lang ina nga testamento, kay ang testamento may epekto lang kon mapamatud-an nga patay na ang nagpahimo sina. 18Amo ina nga bisan ang una nga kasugtanan nagkinahanglan man sang dugo para mapalig-on. 19Kay sang pagtudlo ni Moises sa mga tawo sang tanan nga sugo sang Kasuguan, nagkuha siya dayon sang dugo sang mga tinday nga baka kag sang mga kanding kag ginsimbugan niya sing tubig. Pagkatapos ginwisikan niya ang ginsulatan sang Kasuguan kag ang mga tawo. Ang iya gin-gamit nga pangwisik bulbol sang karnero nga ginlugom sa pula kag ginhigot sa sanga sang isopo. 20Pagkatapos nagsiling si Moises sa mga tawo, “Amo ini ang dugo nga nagapalig-on sa kasugtanan nga ginhatag sang Dios nga ginapatuman sa inyo.”9:20 Exo. 24:8. 21Kag ginwisikan man niya ang Tolda nga Simbahan pati ang tanan nga kagamitan sini sa pagsimba sa Dios. 22Suno sa Kasuguan, halos tanan nga gamit sa pagsimba ginalimpyuhan paagi sa dugo. Kag kon wala sing dugo nga gin-ula bilang halad sa Dios wala sing kapatawaran ang sala.
23Gani kinahanglan nga limpyuhan sa sina nga paagi ang mga butang sa ato nga simbahan nga larawan lang sang mga butang nga didto sa langit. Pero ang mga butang nga didto sa langit nagakinahanglan sing mas maayo pa nga halad. 24Amo gani nga si Cristo wala nagsulod sa balaan nga lugar nga ginhimo sang tawo nga larawan lang sang didto sa langit kundi nagsulod siya sa langit mismo. Kag subong didto siya nagapangatubang sa Dios para sa aton. 25Ang pangulo nga pari sang mga Judio nagasulod sa Labing Balaan nga Lugar kada tuig nga nagadala sang dugo sang mga sapat. Pero si Cristo kaisa gid lang naghalad sang iya kaugalingon, kag wala na niya ginliwat-liwat pa. 26Tungod kay kon kinahanglan gid nga liwat-liwaton, ti kapila kuntani siya nag-antos halin pa sang pagtuga sang kalibutan. Pero kaisa gid lang siya nagkadto diri sa kalibutan agod kuhaon ang aton mga sala paagi sa iya paghalad sang iya kaugalingon. Ini ginhimo niya sa katapusan sining panahon. 27Ang tawo kaisa gid lang mapatay, kag pagkatapos hukman na siya sang Dios. 28Amo man si Cristo, kaisa lang siya napatay bilang halad agod makuha ang mga sala sang mga tawo. Matuod nga mabalik siya liwat diri sa kalibutan, pero indi sa paghalad liwat agod makuha ang aton mga sala, kundi sa pagluwas sang mga tawo nga nagahulat sa iya.
Prestens oppgave i den første pakten
1I det første pakten mellom Gud og hans folk var det en lang liste med regler for hvordan prestene skulle tjene Gud i teltet9:1 Teltet ble reist under ledelse av Moses og finnes beskrevet i Andre Mosebok 25–31. i ørkenen som de brukte til helligdom her på jorden. 2Teltet besto av to rom. Det første inneholdt en lysestake og et bord med tolv brød som representerte Israels tolv stammer. Dette rommet ble kalt Det hellige. 3Helt bak i dette rommet var det et forheng. Bak forhenget var det et nytt rom som ble kalt Det aller helligste. 4Der inne sto et alter av gull for røkelse og en kiste kledd av gull som ble kalt Paktens ark. I arken oppbevarte de tre forskjellige gjenstander: En krukke av gull fylt med manna9:4 Manna var det brød Israels folk spiste i ørkenen. Se Andre Mosebok 16:32-33., Aron sin stav, som en gang hadde skutt friske skudd,9:4 Se Fjerde Mosebok 17:8-10. og steintavlene med de ti budene. 5Oppe på arken sto to modeller av kjeruber9:5 Kjerubene var en slags engler., et symbol på Guds nærhet. Vingene brettet seg ut over lokket på arken og ble kalt ”plassen der Gud tilgir”. Men vi har ikke tid til å gå inn på hver detalj i disse tingene.
6Etter at alt dette var gjort klart, gikk prestene regelmessig inn i Det hellige rommet i teltet for å utføre sin tjeneste for Gud. 7Men i Det aller helligste rommet innerst i teltet, måtte bare øverstepresten gå inn. Det gjorde han en gang i året. Da hadde han alltid med blod for å ofre til Gud for at både han og folket skulle få tilgivelse for syndene de hadde begått i sin tankeløshet.
8Gjennom denne symbolske handlingen viser Guds Hellige Ånd at veien til Gud og Det aller helligste rommet var stengt for menneskene så lenge det første rommet og regelverket for prestene ennå sto ved lag. 9Bilde viser også til vår egen tid, for menneskene bærer fortsatt fram gaver og offer som ikke kan gjøre dem fullkomne eller gi dem en ren samvittighet. 10Menneskene følger en lang liste med regler for det de har lov til å spise, drikke og ulike seremonier av renselse for å bli verdige å komme innfor Gud. Alt dette er bare ytre regler for å tjene Gud, og skulle bare gjelde inntil den nye pakten kom med en ny og bedre ordning.
Jesus Kristus ofret sitt blod
11Nå har altså Jesus Kristus kommet som øversteprest for den nye pakten, med alle fordelene dette fører med seg. Han har gått inn i den store og fullkomne helligdommen, som ikke er bygd av mennesker og derfor heller ikke tilhører denne verden. 12En gang for alle gikk han inn med blod i Det aller helligste9:12 ”Det aller helligste” var et rom lengst inn i templet, stedet for Guds nærvær. Den eneste som fikk gå inn dit, var øverstepresten, da han en gang om året ofret blod for at folket skulle få syndene sine tilgitt. For en nærmere beskriving, se 9:2-5. i himmelen. Men det var ikke med blod fra geiter og kalver.9:12 Se Tredje Mosebok 16:14-15. Nei, han ofret sitt eget blod, og gjennom det har vi fått tilgivelse for syndene våre og blitt frelst for evig.
13Dersom menneskene i den første pakten hadde gjort noe som ut fra Moseloven9:13 Moseloven, eller den jødiske loven, finnes skrevet ned i Første til Femte Mosebok. var forbudt, kunne blodet fra geiter og okser, og vann blandet med asken fra en kvige,9:13 Se Fjerde Mosebok 19. på en symbolsk måte sette dem fri fra skyld og gjøre dem verdige å komme innfor Gud. 14Hvor mye mer vil ikke da blodet fra Kristus sette oss fri fra skyld, slik at vi blir verdige til å tjene Gud, han som gir liv. Kristus bar fram seg selv som et feilfritt offer til Gud gjennom kraften i Guds evige Ånd.
15Kristus er altså mellommann i en ny og bedre pakt mellom Gud og menneskene. Han døde for å ta straffen for de syndene menneskene hadde begått i den første pakten, ja, han kjøpte oss fri fra vårt slaveri under synden. Gjennom dette kan alle som takker ja til Guds tilbud, få del i Guds arv, det evige liv han har lovet oss. 16-17En pakt fungerer nemlig som et testamente9:16-17 Gresken har samme ord for pakter og testamente.. Ingen kan arve noe før det er bevist at personen som skrev testamentet er død. Da først trår det i kraft. 18Derfor var blodet bevis for at døden hadde funnet sted og nødvendig for at den første pakten skulle tre i kraft. 19Da Moses hadde lest opp alle budene i loven for hele folket, tok han blod fra kalver og geiter som var slaktet, og blandet det med vann. Etterpå dyppet han stilkene fra isopplanten og rød ull i blodet og stenket det over lovboken og alt folket. 20Så sa han: ”Dette blodet bekrefter den pakten som Gud har fastsatt at dere skal holde.” 21På samme måten stenket han blod på helligdommen og alle gjenstandene som ble brukt.9:21 Se Andre Mosebok 24:3-8. 22Ja, Moseloven krever at nesten alt og alle som skal komme innfor Gud, må gå gjennom denne seremonien for renselse og bli stenket med blod. Uten blod og død finnes det ingen tilgivelse.
23Helligdommen og alt som var i den, det vil si de symbolske bildene av det som finnes i himmelen, må altså bli renset gjennom denne seremonien før de kan bli brukt i gudstjenesten. Men forbildene i himmelen, den virkelige helligdommen, forlangte et mye bedre offer. 24Kristus har ikke gått inn i noen vanlig helligdom, som er bygd av mennesker og bare er et bilde på den virkelige. Nei, han gikk inn i selv himmelen med sitt blod og trådte fram for Gud på grunn av vår skyld. 25Offeret hans var ikke et offer som må bli gjentatt gang etter gang, slik som offer med blod fra dyrene som øversteprestene hvert år bærer inn i helligdommen. 26Nei, da hadde Kristus måtte lide og dø gang på gang helt fra verdens skapelse. Nå kom han til jorden ved tidenes slutt for en gang for alle å ofre seg på korset, for at vi skulle få tilgivelse for syndene våre.
27Gud har bestemt at vi mennesker skal dø en gang, og at vi etterpå skal bli dømt av ham. 28Derfor døde også Kristus bare en gang for å ta straffen for alle syndene på seg. Kristus skal likevel komme til jorden for andre gang, men ikke for å ofre seg selv for syndene våre. Nei, denne gangen kommer han for å frelse for evig alle de som venter på han.
