Si Jose kag ang Iya mga Utod
1Nagpabilin si Jacob sa pag-estar sa Canaan, ang lugar nga gin-estaran man anay sang iya amay. 2Kag amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Jacob:
Sang nagaedad na si Jose sing 17 ka tuig, nagabantay siya sang mga kasapatan kaupod sang iya mga utod nga mga anak ni Bilha kag ni Zilpa, nga mga asawa sang iya amay. Ginsugid ni Jose sa iya amay ang mga malain nga ginpanghimo sang iya mga utod.
3Mas palangga ni Jacob37:3 Jacob: sa Hebreo, Israel. si Jose sang sa iban niya nga mga anak, tungod kay tigulang na siya sang natawo si Jose. Gani ginpatahian niya si Jose sang matahom kag malaba nga bayo.37:3 matahom kag malaba nga bayo: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini. 4Pero pagkakita sang mga utod ni Jose nga mas palangga siya sang ila amay sang sa ila, naakig sila kay Jose kag ginhambalan nila siya sang masakit nga mga sugilanon.
5Karon nagdamgo si Jose. Sang pagsugid niya sang iya damgo sa iya mga utod, naakig pa gid sila tapat sa iya. 6Kay amo ini ang ginsugid niya, “Nagdamgo ako 7nga samtang didto kita sa uma nga nagapamugkos sang mga uhay, hinali lang nga nagtindog ang akon binugkos kag ginpalibutan sang inyo mga binugkos nga nagasaludo.” 8Nagsiling ang iya mga utod, “Ano? Mangin hari ka kag magapangulo sa amon?” Gani naakig pa gid sila kay Jose.
9Nagdamgo liwat si Jose kag ginsugid naman niya sa iya mga utod. Siling niya, “Nagdamgo naman ako nga nakita ko ang adlaw, ang bulan, kag ang onse ka bituon nga nagasaludo sa akon.” 10Ginsugid man ni Jose ang iya damgo sa iya amay pero naakig man ang iya amay sa iya. Siling niya, “Ano ang buot mo silingon? Nga kami sang imo iloy kag sang imo mga utod magasaludo sa imo?” 11Nahisa ang mga utod ni Jose sa iya, pero si Jacob iya gintago lang niya ini nga butang sa iya tagipusuon.
Ginbaligya si Jose sang Iya mga Utod
12Isa sadto ka adlaw, nagkadto ang mga utod ni Jose sa Shekem agod magbantay sang mga sapat sang ila amay. 13-14Karon, nagsiling si Jacob37:13-14 Jacob: sa Hebreo, Israel. kay Jose, “Ang imo mga utod didto sa Shekem nga nagabantay sang mga sapat. Magkadto ka didto kag tan-awon mo kon bala maayo man ang kahimtangan sang imo mga utod kag sang mga sapat. Balik ka dayon kag sugiri ako.” Nagsabat si Jose, “Huo, tay.”
Gani halin sa Kapatagan sang Hebron, nagkadto si Jose sa Shekem. 15Sang didto na siya nga nagalibot-libot sa latagon, may tawo nga nagpamangkot sa iya kon ano ang iya ginapangita. 16Nagsabat siya, “Ginapangita ko ang akon mga utod. Nakahibalo ka bala kon diin sila nagapahalab?” 17Nagsiling ang tawo, “Wala na sila diri. Nabatian ko nga makadto kuno sila sa Dotan.” Gani nag-apas si Jose kag nakita niya sila didto sa Dotan.
18Malayo pa si Jose nakita na siya sang iya mga utod. Kag sa wala pa siya makaabot, ginplanohan na nila nga patyon siya. 19Siling nila, “Ara na ang paladamgo. 20Dali, patyon ta siya kag ihulog dayon sa isa sining mga buho nga pulunduhan sang tubig. Silingon lang naton nga ginpatay siya sang mabangis nga sapat. Kag tan-awon ta abi kon matuman ang iya mga damgo.” 21Pero pagkabati ni Reuben sang ila plano, gintinguhaan niya nga luwason si Jose. Siling niya, “Indi lang naton siya pagpatyon. 22Ihulog lang ninyo siya sa buho diri sa kamingawan, pero indi gid ninyo siya pagpatyon.” Ginsiling ato ni Reuben tungod kay plano na niya nga luwason si Jose kag ibalik sa ila amay.
23Gani pag-abot ni Jose, gin-ubahan nila siya sadtong iya bayo nga matahom kag malaba,37:23 bayo nga matahom kag malaba: Tan-awa ang footnote sa 37:3. 24kag ginhulog sa buho nga pulunduhan sang tubig. Pero wala sadto sang tubig ang buho.
25Samtang nagakaon sila, may nalantawan sila nga mga negosyante nga Ishmaelinhon nga naghalin sa Gilead. Ang ila mga kamelyo may karga nga mga panakot, bulong, kag pahamot nga dal-on sa Egipto. 26Nagsiling si Juda sa iya mga utod, “Ano bala ang aton makuha kon patyon ta ang aton utod kag tago-taguon ang iya kamatayon? 27Ang maayo pa siguro ibaligya naton siya sa sinang mga Ishmaelinhon. Indi naton siya pagpatyon kay utod naton siya.” Nagsugot ang mga utod ni Juda sa iya.
28Gani pag-agi sang mga negosyante nga Ishmaelinhon, nga ang ila tribo Midianhon, ginbatak nila si Jose halin sa buho kag ginbaligya nila siya sa kantidad nga 20 ka bilog nga pilak. Kag gindala si Jose sang mga Ishmaelinhon sa Egipto.
29Sang pagbalik ni Reuben sa buho wala na didto si Jose, gani gin-gisi niya ang iya bayo sa kasubo. 30Dayon nagbalik siya sa iya mga utod kag nagsiling, “Wala na didto ang aton manghod. Paano na ako makapauli karon didto kay tatay?”
31Nagpatay sila sang kanding kag gintusmog nila sa dugo ang bayo ni Jose. 32Dayon gindala nila ang bayo ni Jose sa ila amay kag nagsiling, “Nakita namon ini. Tan-awa abi kon kay Jose ini ukon indi.” 33Nakilala dayon ni Jacob ang bayo. Siling niya, “Iya ina! Ginpatay siya sang mabangis nga sapat! Sigurado gid nga ginus-ab siya sang sapat.” 34Gin-gisi dayon ni Jacob ang iya bayo kag nagsuksok sang sako sa pagpakita sang iya pagpangasubo. Pila gid ka adlaw ang iya pagpangasubo para iya anak. 35Gin-uloulohan siya sang tanan niya nga mga anak pero sige gid gihapon ang iya pangasubo. Siling niya, “Pabay-i lang bala ninyo ako! Mapatay ako nga nagapangasubo tungod sa pagkapatay sang akon anak.” Kag padayon ang iya paghibi tungod kay Jose.
36Karon didto sa Egipto, ginbaligya sang mga Midianhon37:36 Midianhon: sa Hebreo, Medanhon. si Jose kay Potifar nga isa sa mga opisyal sang hari sang Egipto.37:36 hari sang Egipto: sa literal, Faraon. Kapitan siya sang mga guwardya sa palasyo.
约瑟的梦
1雅各住在他父亲寄居的迦南， 2以下是有关雅各一家的记载。
十七岁的少年约瑟跟哥哥们，就是雅各的妾辟拉和悉帕生的儿子们一同放羊。他向父亲报告哥哥们做的坏事。 3约瑟是以色列年老时生的，以色列特别宠爱他，为他做了一件彩衣。 4约瑟的哥哥们见父亲偏爱他，就怀恨在心，对他恶言相向。
5约瑟做了一个梦，并告诉了哥哥们，他们更恨他了。 6约瑟对哥哥们说：“你们听听我做的梦—— 7我们在田里捆庄稼，我捆的庄稼站起来，你们捆的庄稼都围着我捆的庄稼下拜。” 8他的哥哥们回答说：“难道你真想做我们的王统治我们吗？”他们因约瑟的梦和他说的话而更恨他。
9后来，约瑟又做了一个梦，他又去对哥哥们说：“你们听听我做的另一个梦，我梦见太阳、月亮和十一颗星星都向我下拜。” 10约瑟把梦告诉了父亲和哥哥们，他父亲就责备他说：“你做的是什么梦！难道你的父母弟兄都要来向你俯伏下拜吗？” 11约瑟的哥哥们嫉恨他，他父亲却把这些话记在心里。
12约瑟的哥哥们到示剑放父亲的羊。 13以色列把约瑟叫来，对他说：“你哥哥们在示剑放羊，我要派你去他们那里。”约瑟说：“好的。” 14以色列说：“你去看看你哥哥们以及羊群是否平安，然后回来告诉我。”于是，约瑟就从希伯仑谷出发去示剑。 15有人见他在田野走迷了路，就问他：“你在找什么？” 16约瑟回答说：“我在找我哥哥们，你知道他们在哪里放羊吗？” 17那人说：“他们已经走了，我听他们说要到多坍去。”约瑟就赶往多坍，在那里找到了他们。
18约瑟的哥哥们远远看见他走来，趁他还没有到跟前，就合谋要害死他。 19他们彼此商量说：“看！做梦的来了。 20来吧！我们杀了他，把他扔在井里，就说有野兽把他吃掉了，看他的梦怎么实现。” 21吕便听后想救约瑟的性命，就说：“我们不要害他性命。” 22他又说：“不要杀人流血，把他扔在这口井里吧，不要下手害他。”吕便想救约瑟，把他交回给父亲。 23这时候，约瑟来了，他们就脱去他身上的彩衣， 24把他扔到井里。当时，那口井是干的，没有水。
25他们坐下来吃饭的时候，看见一队从基列来的以实玛利商人用骆驼驮着香料、乳香、没药去埃及。 26犹大对他的众弟兄说：“我们杀死弟弟、掩盖罪行有什么益处呢？ 27不如把他卖给以实玛利人，不要下手害他，他毕竟是我们的弟弟，我们的骨肉啊！”其他弟兄都赞成他的意见。 28于是，那些米甸商人经过的时候，他们就把约瑟从井里拉上来，以二百二十克银子的价钱把他卖给了以实玛利人。这些商人把他带到埃及去了。
29吕便回到井边发现约瑟不见了，就伤心地撕裂了身上的衣服， 30回到弟兄们那里说：“那少年不见了，我现在怎么办？” 31他们宰了一只公山羊，把血染在约瑟的彩衣上， 32拿去给父亲，说：“我们捡到这件衣服，你看看是不是你儿子的？” 33雅各认出那件彩衣，说：“这是我儿子的衣服，一定是野兽把他吃了，约瑟一定被撕碎了！” 34雅各撕裂自己的衣服，束上麻布，为约瑟哀伤了好几天。 35他的儿女都来安慰他，他却不肯接受他们的安慰，说：“我一定会凄凄惨惨地下到阴间，去我儿子那里。”约瑟的父亲为他哀哭。
36那些米甸人把约瑟带到埃及后，把他卖给了法老的内臣——护卫长波提乏。
