Ginbendisyunan sang Dios si Jacob sa Betel
1Karon, nagsiling ang Dios kay Jacob, “Magpanghimos ka kag magkadto sa Betel kag didto mag-estar. Maghimo ka dayon didto sang halaran para sa akon, ang Dios nga nagpakita sa imo sang nagapalagyo ka pa sadto sa imo utod nga si Esau.”
2Gani nagsiling si Jacob sa iya panimalay kag sa tanan niya nga kaupdanan, “Ipamilak ninyo ang inyo mga dios-dios. Magpakatinlo kamo kag mag-ilis sang bayo bilang simbolo sang bag-o kag matinlo nga kabuhi. 3Dayon magkadto kita sa Betel; kag mahimo ako didto sang halaran para sa Dios nga nagbulig sa akon sang ara ako sa kalisod, kag nag-upod sa akon bisan diin ako nagkadto.” 4Gani ginhatag nila kay Jacob ang ila mga dios-dios pati ang ila mga aritos nga ginagamit nila nga anting-anting. Ginlubong ini tanan ni Jacob sa idalom sang kahoy nga terebinto nga malapit sa Shekem. 5Sang nagahalin na sanday Jacob, ginpahadlok sang Dios ang mga tawo sa palibot nga mga banwa, gani wala nila paglagsa sanday Jacob.
6Nakaabot si Jacob kag ang iya mga kaupdanan sa Luz (nga ginatawag man nga Betel) didto sa Canaan. 7Naghimo siya didto sang halaran. Gin-ngalanan niya ato nga lugar nga El Betel35:7 El Betel: buot silingon sa Hebreo, Dios sang Betel. kay nagpakita sa iya didto ang Dios sang nagapalagyo siya sa iya utod nga si Esau.
8Karon, napatay si Debora nga manug-atipan ni Rebeka. Gani ginlubong siya sa idalom sang dako nga kahoy didto sa ubos sang Betel. Gintawag ato nga kahoy nga Allon Bacut.35:8 Allon Bacut: buot silingon sa Hebreo, terebinto nga ginhibian.
9Sang nagapauli sadto si Jacob halin sa Padan Aram, nagpakita liwat ang Dios sa iya kag ginbendisyunan siya. 10Nagsiling ang Dios sa iya, “Jacob ang imo ngalan, pero sugod subong indi ka na pagtawgon nga Jacob kundi Israel na.” Gani nangin Israel ang ngalan ni Jacob.
11Nagsiling pa gid ang Dios sa iya, “Ako ang Makagagahom nga Dios. Magpamata ka sing madamo. Mangin amay ka sang isa ka nasyon kag sang madamo pa nga mga nasyon, kag mangin hari ang iban mo nga mga kaliwat. 12Ang duta nga ginhatag ko kay Abraham kag kay Isaac ihatag ko man sa imo kag sa imo mga kaliwat.” 13-14Dayon naghalin ang Dios sa sadto nga lugar nga sa diin nagpakigsugilanon siya kay Jacob, kag nagpatindog didto si Jacob sang handumanan nga bato. Ginbubuan niya dayon sang bino kag lana ang bato agod mangin sagrado. 15Gin-ngalanan niya ato nga lugar nga Betel.35:15 Betel: buot silingon sa Hebreo, puluy-an sang Dios.
Ang Pagkapatay ni Raquel
16Karon, naghalin si Jacob kag ang iya panimalay sa Betel. Manugbata na sadto si Raquel. Sang malayo-layo pa sila sa banwa sang Efrata, ginsakitan si Raquel. 17Sang puwerte na gid ang iya pagpasakit, nagsiling ang paltera sa iya, “Indi ka magkahadlok Raquel, lalaki naman ang imo bata.” 18Natawo ang bata pero tagumatayon na si Raquel. Sang wala pa siya nabugtuan sang ginhawa, gin-ngalanan niya ang bata nga Ben Oni.35:18 Ben Oni: buot silingon sa Hebreo, ang anak nga natawo sa kalisod. Pero gin-ngalanan ni Jacob ang bata nga Benjamin.35:18 Benjamin: buot silingon sa Hebreo, masuwerte nga anak. 19Napatay si Raquel kag ginlubong siya sa higad sang dalan nga pakadto sa Efrata (nga ginatawag subong nga Betlehem). 20Ginbutangan ni Jacob sang bato nga palatandaan ang lulubngan ni Raquel, kag hasta subong ara pa ini nga tanda sa lulubngan ni Raquel.
21Nagpadayon sila ni Jacob35:21 Jacob: sa Hebreo, Israel. sa ila paglakat. Pag-abot nila sa pihak sang Migdal Eder,35:21 Migdal Eder: buot silingon sa Hebreo, balantayan sang mga karnero. nagpatindog sila didto sang ila mga tolda. 22Samtang didto pa nagaestar si Jacob,35:22 Jacob: sa Hebreo, Israel. nagpakighilawas si Reuben kay Bilha nga isa sang mga asawa sang iya amay. Sang mahibaluan ato ni Jacob naakig gid siya.35:22 naakig gid siya: Wala ini sa Hebreo pero makita sa Septuagint.
Ang mga Anak nga Lalaki ni Jacob
(1 Cro. 2:1-2)
May dose ka anak nga lalaki si Jacob. 23Ang iya mga anak kay Lea amo sila ni Reuben, ang kamagulangan, dayon si Simeon, si Levi, si Juda, si Isacar, kag si Zebulun. 24Ang iya mga anak kay Raquel amo si Jose kag si Benjamin. 25Ang iya mga anak kay Bilha nga suluguon ni Raquel amo si Dan kag si Naftali. 26Ang iya mga anak kay Zilpa nga suluguon ni Lea amo si Gad kag si Asher. Sila tanan ang mga anak nga lalaki ni Jacob nga natawo sa Padan Aram.
Ang Pagkapatay ni Isaac
27Nagkadto si Jacob sa iya amay nga si Isaac sa Mamre, malapit sa Kiriat Arba (nga ginatawag man nga Hebron). Ang ini nga lugar nga ginaestaran ni Isaac amo man anay ang gin-estaran ni Abraham. 28Nagkabuhi si Isaac sing 180 ka tuig. 29Napatay siya nga tigulang na gid, kag ginsimpon siya sa iya mga paryente nga nagkalamatay na. Ginlubong siya sang iya mga anak nga si Esau kag si Jacob.
Jacob returns to Bethel
1Then God said to Jacob, ‘Go up to Bethel and settle there, and build an altar there to God, who appeared to you when you were fleeing from your brother Esau.’
2So Jacob said to his household and to all who were with him, ‘Get rid of the foreign gods you have with you, and purify yourselves and change your clothes. 3Then come, let us go up to Bethel, where I will build an altar to God, who answered me in the day of my distress and who has been with me wherever I have gone.’ 4So they gave Jacob all the foreign gods they had and the rings in their ears, and Jacob buried them under the oak at Shechem. 5Then they set out, and the terror of God fell on the towns all around them so that no-one pursued them.
6Jacob and all the people with him came to Luz (that is, Bethel) in the land of Canaan. 7There he built an altar, and he called the place El Bethel,35:7 El Bethel means God of Bethel. because it was there that God revealed himself to him when he was fleeing from his brother.
8Now Deborah, Rebekah’s nurse, died and was buried under the oak outside Bethel. So it was named Allon Bakuth.35:8 Allon Bakuth means oak of weeping.
9After Jacob returned from Paddan Aram,35:9 That is, North-west Mesopotamia; also in verse 26 God appeared to him again and blessed him. 10God said to him, ‘Your name is Jacob,35:10 Jacob means he grasps the heel, a Hebrew idiom for he deceives. but you will no longer be called Jacob; your name will be Israel.35:10 Israel probably means he struggles with God.’ So he named him Israel.
11And God said to him, ‘I am God Almighty35:11 Hebrew El-Shaddai; be fruitful and increase in number. A nation and a community of nations will come from you, and kings will be among your descendants. 12The land I gave to Abraham and Isaac I also give to you, and I will give this land to your descendants after you.’ 13Then God went up from him at the place where he had talked with him.
14Jacob set up a stone pillar at the place where God had talked with him, and he poured out a drink offering on it; he also poured oil on it. 15Jacob called the place where God had talked with him Bethel.35:15 Bethel means house of God.
The deaths of Rachel and Isaac
16Then they moved on from Bethel. While they were still some distance from Ephrath, Rachel began to give birth and had great difficulty. 17And as she was having great difficulty in childbirth, the midwife said to her, ‘Don’t despair, for you have another son.’ 18As she breathed her last – for she was dying – she named her son Ben-Oni.35:18 Ben-Oni means son of my trouble. But his father named him Benjamin.35:18 Benjamin means son of my right hand.
19So Rachel died and was buried on the way to Ephrath (that is, Bethlehem). 20Over her tomb Jacob set up a pillar, and to this day that pillar marks Rachel’s tomb.
21Israel moved on again and pitched his tent beyond Migdal Eder. 22While Israel was living in that region, Reuben went in and slept with his father’s concubine Bilhah, and Israel heard of it.
Jacob had twelve sons:
23The sons of Leah:
Reuben the firstborn of Jacob,
Simeon, Levi, Judah, Issachar and Zebulun.
24The sons of Rachel:
Joseph and Benjamin.
25The sons of Rachel’s servant Bilhah:
Dan and Naphtali.
26The sons of Leah’s servant Zilpah:
Gad and Asher.
These were the sons of Jacob, who were born to him in Paddan Aram.
27Jacob came home to his father Isaac in Mamre, near Kiriath Arba (that is, Hebron), where Abraham and Isaac had stayed. 28Isaac lived a hundred and eighty years. 29Then he breathed his last and died and was gathered to his people, old and full of years. And his sons Esau and Jacob buried him.
