Genesis 29 – HLGN & NIRV

Ang Pulong Sang Dios

Genesis 29:1-35

Nakaabot si Jacob sa Balay ni Laban

1Nagpadayon si Jacob sa iya pagpanglakaton hasta nga nakaabot siya sa duta sang mga taga-sidlangan. 2Didto may nakita siya sa latagon nga isa ka bubon nga sa tupad sini may nagaluko nga tatlo ka panong sang mga karnero, kay didto nagakuha ang mga tawo sang tubig nga ipainom sa mga karnero. Ini nga bubon ginatakpan sang dako nga bato. 3Ginahulat anay sang mga manugbantay sang karnero nga makatipon ang tanan nga karnero antes nila paligiron ang takop nga bato. Pagkatapos nila painom sang mga karnero, ginauli nila ang bato.

4Karon, nagpamangkot si Jacob sa mga manugbantay sang karnero, “Mga abyan, taga-diin kamo?” Nagsabat sila, “Taga-Haran.” 5Nagpamangkot liwat si Jacob, “Kilala bala ninyo si Laban nga apo ni Nahor?” Nagsabat sila, “Huo, kilala namon.” 6Nagpadayon sa pagpamangkot si Jacob, “Ti, kamusta siya?” Nagsabat sila, “Maayo man. Tan-awa, ara ang iya anak nga si Raquel nga nagapakadto diri upod sang mga karnero.” 7Nagsiling si Jacob sa ila, “Tungod kay temprano pa man kag indi pa tion sa pagtipon sang mga karnero, maayo siguro nga paimnon ninyo sila kag pahalbon liwat.” 8Nagsabat sila, “Indi namon ina mahimo kon indi anay matipon ang tanan nga karnero. Kon diri na gani ang tanan, amo na ina ang pagpaligid namon sa takop nga bato agod paimnon sila.”

9Nagahambal pa si Jacob sa ila sang mag-abot si Raquel dala ang mga karnero sang iya amay, tungod kay siya ang nagabantay sini. 10Pagkakita ni Jacob kay Raquel nga anak sang iya tiyo nga si Laban, kaupod sang mga karnero ni Laban, nagkadto siya sa bubon kag ginpaligid niya ang bato kag ginpainom ang mga karnero sang iya tiyo nga si Laban. 11Pagkatapos ginhalukan niya si Raquel kag naghibi siya sa kalipay. 12Nagsiling siya kay Raquel, “Bata ako ni Rebeka, gani hinablos ako ni tatay mo.” Nagdalagan pauli si Raquel kag ginsugiran ang iya amay. 13Pagkabati ni Laban nga ara si Jacob nga iya hinablos kay Rebeka, nagdali-dali siya sa pagsugata sa iya. Ginhakos niya si Jacob kag ginhalukan kag gindala sa ila balay. Kag didto ginsugid ni Jacob kay Laban ang tanan nga nagkalatabo. 14Nagsiling si Laban sa iya, “Matuod gid nga magkadugo kita.”

Nagserbisyo si Jacob kay Laban Tungod kay Raquel kag kay Lea

Pagkaligad sang isa ka bulan nga pagtiner ni Jacob sa ila ni Laban, 15nagsiling si Laban sa iya, “Indi maayo nga mag-obra ka para sa akon nga wala sing suhol tungod lang kay hinablos ko ikaw. Sugiri ako kon ano ang gusto mo nga isuhol ko sa imo.”

16May duha ka anak si Laban nga dalaga. Si Lea ang magulang kag si Raquel ang manghod. 17Manami29:17 Manami: ukon, Huloy. ang mata ni Lea, pero mas guwapa kag manami sang lawas si Raquel. 18Tungod kay naluyag si Jacob kay Raquel, nagsiling siya kay Laban, “Magaserbisyo ako sa imo sing pito ka tuig kon ipaasawa mo sa akon si Raquel.” 19Nagsabat si Laban, “Mas maayo pa nga sa imo ko siya ipaasawa sang sa iban nga lalaki. Pabilin ka lang diri.” 20Gani nagserbisyo si Jacob kay Laban sing pito ka tuig agod lang mapangasawa niya si Raquel. Tungod sa iya paghigugma kay Raquel daw pila lang ka adlaw sa iya ang pito ka tuig.

21Pagkaligad sang pito ka tuig, nagsiling si Jacob kay Laban, “Natapos na ang akon pagserbisyo sa imo, gani ihatag na sa akon si Raquel agod mag-upod na kami.” 22Nagsugot si Laban, gani naghiwat siya sang punsyon kag gin-imbitar niya ang tanan nga tawo sa sina nga lugar. 23Pero pagkagab-i, imbes nga si Raquel ang dal-on ni Laban kay Jacob, si Lea ang iya gindala. Kag naghulid si Jacob kay Lea. 24(Ginhatag ni Laban kay Lea ang iya suluguon nga babayi nga si Zilpa agod mangin suluguon ni Lea.)

25Pagkaaga, nahibaluan ni Jacob nga si Lea gali ang iya kahulid. Gani ginkadtuan niya si Laban kag ginsilingan, “Ngaa ginhimo mo ini sa akon? Nagserbisyo ako sa imo agod mapangasawa ko si Raquel. Karon ngaa nga gintunto mo ako?” 26Nagsabat si Laban, “Indi ina kinabatasan diri sa amon lugar nga ipaasawa ang manghod una sa magulang. 27Hulata lang nga matapos ang isa ka semana nga pagsaulog sining kasal kay ipaasawa ko dayon sa imo si Raquel, ina kon magserbisyo ka liwat sa akon sing pito pa gid ka tuig.”

28Nagsugot si Jacob sa ginsiling ni Laban. Pagkatapos sang isa ka semana nga pagsaulog sang kasal nila ni Lea, ginpaasawa ni Laban sa iya si Raquel. 29(Ginhatag ni Laban kay Raquel ang iya suluguon nga babayi nga si Bilha agod mangin suluguon ni Raquel.) 30Gani naghulid man si Jacob kay Raquel. Mas palangga niya si Raquel sang sa kay Lea. Nagserbisyo si Jacob kay Laban sing pito pa gid ka tuig.

Ang mga Anak ni Jacob

31Nakita sang Ginoo nga indi palangga ni Jacob si Lea, gani ginbuot niya nga makapamata si Lea, pero si Raquel iya indi. 32Nagbusong si Lea kag nagbata sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Reuben,29:32 Reuben: posible ang buot silingon sa Hebreo, nakita niya ang akon kalisod. kay siling niya, “Nakita sang Ginoo ang akon kalisod, kag karon sigurado nga higugmaon na ako sang akon bana.” 33Nagbusong siya liwat kag nagbata sing isa naman ka lalaki. Nagsiling siya, “Ginhatagan liwat ako sang Ginoo sing isa ka anak nga lalaki kay nakabati siya nga wala ako ginahigugma sang akon bana.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Simeon.29:33 Simeon: posible ang buot silingon sa Hebreo, nakabati siya. 34Nagbusong liwat si Lea kag nagbata sing isa pa gid ka lalaki. Nagsiling siya, “Karon mangin malapit na sa akon ang akon bana kay tatlo na ang amon anak nga lalaki.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Levi.29:34 Levi: posible ang buot silingon sa Hebreo, ginpalapit. 35Nagbusong pa gid liwat si Lea kag nagbata sing isa naman ka lalaki. Nagsiling siya, “Karon dayawon ko ang Ginoo.” Gani gin-ngalanan niya ang bata nga Juda.29:35 Juda: posible ang buot silingon sa Hebreo, dayawon siya. Halin sadto, wala na siya nakapamata.

New International Reader’s Version

Genesis 29:1-35

Jacob Arrives in Paddan Aram

1Then Jacob continued on his journey. He came to the land where the eastern tribes lived. 2There he saw a well in the open country. Three flocks of sheep were lying near it. The flocks were given water from the well. The stone over the opening of the well was large. 3All the flocks would gather there. The shepherds would roll the stone away from the well’s opening. They would give water to the sheep. Then they would put the stone back in its place over the opening of the well.

4Jacob asked the shepherds, “My friends, where are you from?”

“We’re from Harran,” they replied.

5He said to them, “Do you know Nahor’s grandson Laban?”

“Yes, we know him,” they answered.

6Then Jacob asked them, “How is he?”

“He’s fine,” they said. “Here comes his daughter Rachel with the sheep.”

7“Look,” he said, “the sun is still high in the sky. It’s not time for the flocks to be brought together. Give water to the sheep and take them back to the grasslands.”

8“We can’t,” they replied. “We have to wait until all the flocks are brought together. The stone has to be rolled away from the opening of the well. Then we’ll give water to the sheep.”

9He was still talking with them when Rachel came with her father’s sheep. It was her job to take care of the flock. 10Rachel was the daughter of Laban, Jacob’s uncle. When Jacob saw Rachel with Laban’s sheep, he went over to the well. He rolled the stone away from the opening. He gave water to his uncle’s sheep. 11Jacob kissed Rachel. Then he began to cry because he was so happy. 12He had told Rachel he was a relative of her father. He had also said he was Rebekah’s son. Rachel ran and told her father what Jacob had said.

13As soon as Laban heard the news about his sister’s son Jacob, he hurried to meet him. Laban hugged Jacob and kissed him. Then Laban brought him to his home. There Jacob told him everything. 14Then Laban said to him, “You are my own flesh and blood.”

Jacob Marries Leah and Rachel

Jacob stayed with Laban for a whole month. 15Then Laban said to him, “You are one of my relatives. But is that any reason for you to work for me for nothing? Tell me what your pay should be.”

16Laban had two daughters. The name of the older one was Leah. And the name of the younger one was Rachel. 17Leah was plain, but Rachel was beautiful. She had a nice figure. 18Jacob was in love with Rachel. He said to Laban, “I’ll work for you for seven years so I can marry your younger daughter Rachel.”

19Laban said, “It’s better for me to give her to you than to some other man. Stay here with me.” 20So Jacob worked for seven years so he could marry Rachel. But they seemed like only a few days to him because he loved her so much.

21Then Jacob said to Laban, “Give me my wife. I’ve completed my time. I want to sleep with her.”

22So Laban brought all the people of the place together and had a feast prepared. 23But when evening came, he gave his daughter Leah to Jacob. And Jacob slept with her. 24Laban gave his female servant Zilpah to his daughter as her servant.

25When Jacob woke up the next morning, there was Leah next to him! So he said to Laban, “What have you done to me? I worked for you so I could marry Rachel, didn’t I? Why did you trick me?”

26Laban replied, “It isn’t our practice here to give the younger daughter to be married before the older one. 27Complete this daughter’s wedding week. Then we’ll give you the younger one also. But you will have to work for another seven years.”

28So Jacob completed the week with Leah. Then Laban gave him his daughter Rachel to be his wife. 29Laban gave his female servant Bilhah to his daughter Rachel as her servant. 30Jacob slept with Rachel also. He loved Rachel more than he loved Leah. And he worked for Laban for another seven years.

Jacob Becomes the Father of Many Children

31The Lord saw that Jacob didn’t love Leah as much as he loved Rachel. So he let Leah have children. But Rachel wasn’t able to have children. 32Leah became pregnant. She had a son. She named him Reuben. She said, “The Lord has seen me suffer. Surely my husband will love me now.”

33She became pregnant again. She had a son. Then she said, “The Lord heard that Jacob doesn’t love me very much. That’s why the Lord gave me this one too.” So she named him Simeon.

34She became pregnant again. She had a son. Then she said, “Now at last my husband will value me. I have had three sons by him.” So the boy was named Levi.

35She became pregnant again. She had a son. Then she said, “This time I’ll praise the Lord.” So she named him Judah. Then she stopped having children.