Ang Pagkamakasasala sang mga Tawo sa Sodom
1Nag-abot atong duha ka anghel sa Sodom sang sirom na. Nagapungko sadto si Lot sa puwertahan sang banwa. Pagkakita ni Lot sa ila, nagtindog siya sa pagsugata sa ila. Dayon nagluhod siya sa ila atubangan bilang pagtahod kag nagsiling, 2“Kon mahimo hapit anay kamo sa akon balay. Makapanghinaw kamo didto sang inyo mga tiil kag makatulog karon nga gab-i. Kag buwas sa kaagahon makapadayon kamo sa inyo pagpanglakaton.” Pero nagsabat sila, “Indi lang, didto lang kami matulog sa plasa karon nga gab-i.” 3Pero ginpilit gid sila ni Lot, gani nag-upod na lang sila sa iya balay. Nagpreparar si Lot sang mga pagkaon kag ilimnon. Nagpaluto man siya sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Kag sang handa na, nagpanihapon sila.
4Sang manugtulog na sila, nag-abot ang tanan nga bataon kag tigulang nga mga lalaki halin sa tanan nga bahin sang siyudad sang Sodom, kag ginlibutan nila ang balay ni Lot. 5Gintawag nila si Lot kag ginpamangkot, “Diin na bala ang imo bisita nga mga lalaki nga nag-abot sini lang nga gab-i? Paguwaa sila diri kay luyag namon nga magpakighilawas sa ila.”
6Nagguwa si Lot sa balay agod atubangon sila. Sang pagguwa niya ginsira niya dayon ang puwertahan. 7Nagsiling siya sa ila, “Mga abyan, nagapangabay ako nga indi ninyo paghimua inang ginahunahuna ninyo nga malain. 8Kon gusto ninyo, may duha ako ka anak nga dalaga pa. Ihatag ko sila sa inyo kag pagusto kamo kon ano ang inyo himuon sa ila. Pero indi lang ninyo pag-anha ining duha ka tawo, kay mga bisita ko sila kag dapat ko sila nga protektaran.” 9Pero nagsiling ang mga tawo, “Estranghero ka lang diri pero daw si sin-o ka gid nga magpasilabot sa amon. Halin dira! Basi kon sobra pa ang amon himuon sa imo sang sa ila.” Dayon gintikwang nila si Lot. Mapalapit na kuntani sila sa puwertahan agod gub-on ini, 10pero gin-abrihan ini sang duha ka anghel nga didto sa sulod kag ginbutong nila si Lot pasulod kag ginsiradhan ang puwertahan. 11Dayon ginbulag nila ang mga tawo sa guwa agod indi na sila makatultol sang puwertahan.
Ginpapalagyo si Lot sa Sodom
12Nagsiling ang duha ka anghel kay Lot, “Kon may mga anak ka pa, ukon mga umagad nga lalaki, ukon mga paryente sa sini nga banwa, dal-a sila tanan kag magpalagyo kamo, 13tungod kay laglagon namon ini nga banwa. Nabatian sang Ginoo ang mga reklamo kontra sa sining malaot nga mga tawo. Gani ginpadala niya kami sa paglaglag sang sini nga banwa.”
14Dayon ginkadtuan ni Lot ang mga mangin umagad19:14 mga mangin umagad: ukon, mga umagad. niya nga mga lalaki kag ginsilingan, “Magdali-dali kamo halin diri kay pagalaglagon sang Ginoo ang ini nga banwa.” Pero wala sila nagpati kay abi nila nagalango-lango lang si Lot.
15Sang nagapamanagbanag na, ginpadali-dali si Lot sang mga anghel nga maghalin sa banwa. Siling nila, “Dasiga! Dal-a ang imo asawa kag duha ka anak nga babayi nga ari diri kag maghalin kamo dayon, kay basi madalahig kamo kon laglagon na ini nga banwa.” 16Indi pa kuntani maghalin si Lot. Pero tungod kay naluoy ang Ginoo sa ila, gin-uyatan sila sang mga anghel sa kamot kag gindala paguwa sa banwa.
17Sang didto na sila sa guwa, nagsiling ang Ginoo,19:17 Ginoo: sa Hebreo, siya. “Dalagan kamo! Indi gid kamo magbulobalikid ukon magpundo sa bisan diin sa sini nga kapatagan. Dalagan kamo sa bukid agod indi kamo mapatay.” 18Pero nagsabat si Lot, “Ginoo19:18 Ginoo: ukon, Sir. ko, indi na ako pagpadalagana sa bukid. 19Ginkaluoyan mo ako kag ginpakita mo ang imo kaayo sa akon sa pagluwas sang akon kabuhi. Pero layo katama ang bukid; basi maabtan ako sang kalalat-an kag mapatay ako antes makaabot didto. 20Tan-awa bala inang gamay nga banwa sa unhan. Siguro maabot ko ina kay malapit man lang. Puwede bala ako makapalagyo sa sina nga gamay nga banwa agod maluwas ako?” 21Nagsabat ang Ginoo,19:21 Ginoo: sa Hebreo, siya. “Huo, sugot ako sa imo pangabay; indi ko paglaglagon ina nga banwa. 22Sige, dalagan na kamo didto, kay indi ko mahimo ang akon himuon hasta indi pa kamo makaabot didto.”
Ato nga banwa gintawag nga Zoar19:22 Zoar: buot silingon sa Hebreo, gamay. tungod kay gamay ato nga banwa.
Ang Paglaglag sang Sodom kag Gomora
23Nagabutlak gid ang adlaw sang pag-abot nila ni Lot sa Zoar. 24Dayon ginpaulanan sang Ginoo sang nagadabdab nga asupre ang Sodom kag Gomora. 25Ginlaglag sang Ginoo ang duha ka banwa kag ang bug-os nga kapatagan. Nagkalamatay ang tanan nga nagaestar didto pati ang tanan nga tanom. 26Nagbalikid ang asawa ni Lot, gani nahimo siya nga haligi nga asin.
27Aga pa gid sang madason nga adlaw, nagdali-dali kadto si Abraham sa lugar nga sa diin nagpakighambal siya sa Ginoo. 28Gintan-aw niya ang Sodom kag Gomora kag ang bug-os nga kapatagan. Nakita niya ang aso nga nagatub-ok halin sa duta nga daw pareho sa aso nga nagahalin sa isa ka dako nga hurnohan.
29Gani gindumdom sang Dios si Abraham, kay sang paglaglag sang Dios sang mga banwa sa kapatagan nga sa diin nag-estar si Lot, ginpapalagyo niya anay si Lot agod indi siya maano.
Ang Ginhalinan sang mga Moabnon kag Ammonhon
30Tungod kay nahadlok si Lot mag-estar sa Zoar, nagsaylo siya kag ang iya duha ka anak nga dalaga sa bukid kag didto nag-estar sa kuweba. 31Sang isa ka adlaw, nagsiling ang magulang nga anak sa iya manghod, “Tigulang na ang aton amay kag wala gid diri sing lalaki nga aton mapamana agod makapamata kita pareho sa ginahimo sa bisan diin. 32Maayo pa nga paimnon naton si tatay sang bino hasta nga mahubog siya, dayon maghulid kita sa iya agod nga makabata kita paagi sa iya.” 33Gani sadto nga gab-i, ginhubog nila ang ila amay. Dayon nagpakighilawas ang magulang nga anak sa iya amay. Pero tungod sa sobra nga kahubog ni Lot wala gid siya kahibalo kon ano ang nagkalatabo.
34Pagkasunod nga adlaw, nagsiling ang magulang sa iya manghod, “Naghulid na ako kagab-i sa aton amay. Kag karon sa gab-i paimnon ta naman siya sang bino hasta nga mahubog siya, kag ikaw naman ang maghulid sa iya agod kita nga duha makabata paagi sa iya.” 35Gani sadto gid nga gab-i, ginhubog naman nila ang ila amay kag ang manghod naman ang nagpakighilawas sa iya. Sa sobra niya nga kahubog wala siya gihapon kahibalo kon ano ang nagkalatabo.
36Sa sadto nga paagi, nagbusong ang duha ka anak ni Lot paagi mismo sa iya. 37Sang ulihi, nagbata ang magulang sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Moab.19:37 Moab: posible ang buot silingon sa Hebreo, halin sa akon amay. Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Moabnon. 38Nagbata man ang manghod sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Ben Ami.19:38 Ben Ami: buot silingon sa Hebreo, anak sang malapit ko nga paryente. Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Ammonhon.
Sodom and Gomorrah Destroyed
1The two angels arrived at Sodom in the evening, and Lot was sitting in the gateway of the city. When he saw them, he got up to meet them and bowed down with his face to the ground. 2“My lords,” he said, “please turn aside to your servant’s house. You can wash your feet and spend the night and then go on your way early in the morning.”
“No,” they answered, “we will spend the night in the square.”
3But he insisted so strongly that they did go with him and entered his house. He prepared a meal for them, baking bread without yeast, and they ate. 4Before they had gone to bed, all the men from every part of the city of Sodom—both young and old—surrounded the house. 5They called to Lot, “Where are the men who came to you tonight? Bring them out to us so that we can have sex with them.”
6Lot went outside to meet them and shut the door behind him 7and said, “No, my friends. Don’t do this wicked thing. 8Look, I have two daughters who have never slept with a man. Let me bring them out to you, and you can do what you like with them. But don’t do anything to these men, for they have come under the protection of my roof.”
9“Get out of our way,” they replied. “This fellow came here as a foreigner, and now he wants to play the judge! We’ll treat you worse than them.” They kept bringing pressure on Lot and moved forward to break down the door.
10But the men inside reached out and pulled Lot back into the house and shut the door. 11Then they struck the men who were at the door of the house, young and old, with blindness so that they could not find the door.
12The two men said to Lot, “Do you have anyone else here—sons-in-law, sons or daughters, or anyone else in the city who belongs to you? Get them out of here, 13because we are going to destroy this place. The outcry to the Lord against its people is so great that he has sent us to destroy it.”
14So Lot went out and spoke to his sons-in-law, who were pledged to marry19:14 Or were married to his daughters. He said, “Hurry and get out of this place, because the Lord is about to destroy the city!” But his sons-in-law thought he was joking.
15With the coming of dawn, the angels urged Lot, saying, “Hurry! Take your wife and your two daughters who are here, or you will be swept away when the city is punished.”
16When he hesitated, the men grasped his hand and the hands of his wife and of his two daughters and led them safely out of the city, for the Lord was merciful to them. 17As soon as they had brought them out, one of them said, “Flee for your lives! Don’t look back, and don’t stop anywhere in the plain! Flee to the mountains or you will be swept away!”
18But Lot said to them, “No, my lords,19:18 Or No, Lord; or No, my lord please! 19Your19:19 The Hebrew is singular. servant has found favor in your19:19 The Hebrew is singular. eyes, and you19:19 The Hebrew is singular. have shown great kindness to me in sparing my life. But I can’t flee to the mountains; this disaster will overtake me, and I’ll die. 20Look, here is a town near enough to run to, and it is small. Let me flee to it—it is very small, isn’t it? Then my life will be spared.”
21He said to him, “Very well, I will grant this request too; I will not overthrow the town you speak of. 22But flee there quickly, because I cannot do anything until you reach it.” (That is why the town was called Zoar.19:22 Zoar means small.)
23By the time Lot reached Zoar, the sun had risen over the land. 24Then the Lord rained down burning sulfur on Sodom and Gomorrah—from the Lord out of the heavens. 25Thus he overthrew those cities and the entire plain, destroying all those living in the cities—and also the vegetation in the land. 26But Lot’s wife looked back, and she became a pillar of salt.
27Early the next morning Abraham got up and returned to the place where he had stood before the Lord. 28He looked down toward Sodom and Gomorrah, toward all the land of the plain, and he saw dense smoke rising from the land, like smoke from a furnace.
29So when God destroyed the cities of the plain, he remembered Abraham, and he brought Lot out of the catastrophe that overthrew the cities where Lot had lived.
Lot and His Daughters
30Lot and his two daughters left Zoar and settled in the mountains, for he was afraid to stay in Zoar. He and his two daughters lived in a cave. 31One day the older daughter said to the younger, “Our father is old, and there is no man around here to give us children—as is the custom all over the earth. 32Let’s get our father to drink wine and then sleep with him and preserve our family line through our father.”
33That night they got their father to drink wine, and the older daughter went in and slept with him. He was not aware of it when she lay down or when she got up.
34The next day the older daughter said to the younger, “Last night I slept with my father. Let’s get him to drink wine again tonight, and you go in and sleep with him so we can preserve our family line through our father.” 35So they got their father to drink wine that night also, and the younger daughter went in and slept with him. Again he was not aware of it when she lay down or when she got up.
36So both of Lot’s daughters became pregnant by their father. 37The older daughter had a son, and she named him Moab19:37 Moab sounds like the Hebrew for from father.; he is the father of the Moabites of today. 38The younger daughter also had a son, and she named him Ben-Ammi19:38 Ben-Ammi means son of my father’s people.; he is the father of the Ammonites19:38 Hebrew Bene-Ammon of today.
