Exodus 23 – HLGN & NRT

Ang Pulong Sang Dios

Exodus 23:1-33

Hustisya kag Kaluoy

1“Indi kamo magbalita sang kabutigan. Indi kamo magbulig sa malaot nga tawo paagi sa pagsaksi sing butig. 2Indi kamo magsunod sa kadam-an sa paghimo sing malain. Kon magsaksi kamo sa korte, indi ninyo pagtikua ang hustisya tungod gusto mo lang magsunod sa kadam-an. 3Indi ninyo pagpaburi ang mga imol sa ila kaso.

4“Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon asno sang inyo kaaway, dapat iuli ninyo ini sa iya. 5Kon makita ninyo nga natumba ang asno sang inyo kaaway tungod sa kabug-at sang iya sini karga, indi lang ninyo ini pagpabay-an kundi buligan ninyo nga makatindog.

6“Siguraduha ninyo nga mahatagan sang hustisya ang mga imol sa ila kaso. 7Indi kamo mag-akusar sing binutig. Indi ninyo pagpatya ang matarong o inosente nga mga tawo, kay silutan ko gid ang bisan sin-o nga maghimo sini.

8“Indi kamo magbaton sang lagay, kay ang lagay makabulag sa mga tawo sa kamatuoran, kag makahalit ini sa kinamatarong sang mga inosente.

9“Indi ninyo pagpigusa ang mga dumuluong,23:9 mga dumuluong: buot silingon, mga indi Israelinhon nga mga pumuluyo sang Israel. kay kamo mismo nakahibalo kon ano ang balatyagon sang isa ka dumuluong, kay mga dumuluong man kamo sadto anay sa Egipto.

Ang Adlaw kag Tuig nga Inugpahuway

10“Sa sulod sang anom ka tuig makatanom kamo kag makaani sa inyo duta. 11Pero sa ikapito nga tuig indi ninyo ini pagtamnan. Kon may magtubo nga tanom sa inyo duta, pabay-i lang ninyo ang mga imol nga makakuha sang pagkaon sa mga tanom, kag ang mabilin ipakaon sa talunon nga mga sapat. Amo man sini ang inyo himuon sa inyo mga talamnan sang ubas kag sa inyo mga talamnan sang olibo.

12“Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, pero sa ikapito nga adlaw magpahuway kamo agod makapahuway man ang inyo mga baka kag mga asno, kag pati ang inyo mga ulipon kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. 13Tumana ninyo sing maayo ining tanan nga ginsiling ko sa inyo. Indi kamo magpangamuyo sa iban nga mga dios ukon bisan magsambit sang ila ngalan.

Ang Tatlo ka Tuigan nga Piesta

(Exo. 34:18-26; Deu. 16:1-17)

14“Magsaulog kamo sang tatlo ka piesta kada tuig para sa akon kadungganan. 15Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Suno sa ginsugo ko na sa inyo, magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok sa sulod sang pito ka adlaw. Himua ninyo ini sa gintalana nga tion sa bulan sang Abib, kay amo ina nga bulan nga nagguwa kamo sa Egipto. Ang kada isa dapat magdala sa akon sang halad sa sina nga tion. 16Sauluga man ninyo ang Piesta sang Pag-ani paagi sa pagdala sa akon sang nahauna nga patubas sang inyo mga uma. Sauluga man ninyo ang Piesta sang Katapusan nga Ani sa katapusan sang tuig, kon magtipon na kamo sang mga patubas sang inyo mga uma. 17Ang inyo mga lalaki dapat magtambong sa sini nga mga piesta kada tuig sa pagsimba sa akon, ang Ginoo nga inyo Agalon. 18Indi kamo maghalad sang dugo sa akon kaupod sang tinapay nga may inugpahabok. Ang tambok sang sapat nga inyo ginhalad sa akon sa piesta indi ninyo pag-ibilin pagkaaga.

19“Dal-a ninyo sa templo sang Ginoo nga inyo Dios ang pinakamaayo nga parte sang nahauna ninyo nga patubas.

“Indi ninyo paglutua ang tinday nga kanding sa gatas sang iya inang.

20“Karon, ginapadala ko ang anghel sa pagbantay kag sa pagtuytoy sa inyo sa lugar nga ginpreparar ko. 21Pamati kamo sa iya kag tumana ang iya ginasiling. Indi kamo magrebelde sa iya. Kay ang tanan nga iya ginahimo, ginahimo niya sa akon ngalan kag indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala.23:21 indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala: ukon, indi niya pagpatawaron ang inyo mga sala. 22Kon magpamati lang kamo sing maayo sa iya ginasiling kag himuon ang tanan ko nga ginasiling, kontrahon ko ang inyo mga kaaway. 23Pangunahan kamo sang akon anghel kag dal-on niya kamo sa duta sang mga Amornon, Hithanon, Periznon, Canaanhon, Hivhanon, kag Jebusnon, kag pagalaglagon ko sila. 24Indi kamo magsimba ukon mag-alagad sa ila mga dios-dios, ukon magsunod sa ila mga ginahimo. Laglaga ninyo sing bug-os ang ila mga dios-dios, kag rumpaga ang ila handumanan nga mga bato. 25Simbaha ninyo ako, ang Ginoo nga inyo Dios, kag hatagan ko kamo sang bugana nga pagkaon kag tubig. Ayuhon ko ang inyo mga balatian, 26kag wala sing babayi nga mahulugan ukon mabaw-as sa inyo duta, kag hatagan ko kamo sang malawig nga kabuhi.

27“Pahadlukon ko kag pasalasalahon ang inyo mga kaaway nga inyo maatubang kag magapalalagyo sila. 28Magapadala ako sang mga alingayo nga magauna sa inyo, kag tabugon nila ang mga Hivhanon, Canaanhon, kag mga Hithanon. 29Pero indi ko sila pagtabugon sa sulod lang sang isa ka tuig agod indi mangin mamingaw ang amo nga duta kag agod indi magdamo ang talunon nga mga sapat didto. 30Tabugon ko sila sing amat-amat hasta nga magdamo kamo kag sarang na makapanag-iya sang duta.

31“Siguraduhon ko nga ang dulunan sang inyo mga duta maghalin sa Mapula nga Dagat hasta sa Dagat sang Mediteraneo,23:31 Dagat sang Mediteraneo: sa literal, Dagat sang mga Filistinhon. kag halin sa desierto sa bagatnan hasta sa Suba sang Eufrates. Itugyan ko sa inyo ang mga pumuluyo sang amo nga duta, kag tabugon ninyo sila. 32Indi kamo maghimo sang kasugtanan sa ila ukon sa ila mga dios-dios. 33Indi ninyo sila pagtuguti nga mag-estar sa inyo duta kay basi sila pa ang magtulod sa inyo sa pagpakasala sa akon. Kon magsimba kamo sa ila mga dios-dios, sigurado nga mangin siod ini sa inyo.”

New Russian Translation

Исход 23:1-33

Законы справедливости и милосердия

1– Не разноси лживых слухов. Не помогай виновному лжесвидетельством.

2Не следуй за большинством, творя зло или извращая на суде правду, 3и не потворствуй бедному в его тяжбе.

4Если увидишь, что вол или осел твоего врага заблудились, то непременно верни их ему. 5Если увидишь, что осел того, кто ненавидит тебя, упал под ношей, не оставляйте его так, непременно помоги ему.

6Не лишай бедняков правосудия. 7Не обвиняй ложно, не казни невиновного и честного: Я не прощу такого злодеяния. 8Не бери взятки, потому что взятка ослепляет зрячих и губит невиновных.

9Не угнетай поселенцев. Вы сами знаете, каково поселенцам, потому что были ими в Египте.

Субботний год и субботний день

10– Шесть лет засевай поля и собирай урожай, 11а на седьмой год пусть земля отдыхает под паром. Тогда бедняки из народа смогут кормиться от нее, а звери – доедать после них остатки. Так же поступай с виноградниками и оливковыми рощами.

12Шесть дней трудись, но в седьмой день не работай, чтобы твой вол и осел отдохнули, а раб, рожденный у тебя в доме, и поселенец набрались сил.

13Будьте внимательны ко всему, что Я вам сказал. Не призывайте имен других богов. Пусть ваши уста даже не произносят их имен.

Три ежегодных праздника

14– Три раза в год устраивай Мне праздник.

15Справляй праздник Пресных хлебов. Семь дней ешь пресный хлеб, как Я повелел тебе. Делай так в установленное время месяца авива, потому что в этом месяце ты вышел из Египта. Пусть никто не приходит поклоняться Мне с пустыми руками.

16Справляйте праздник Жатвы, когда собираешь первые плоды посеянного тобой в поле. Справляй и праздник Сбора плодов23:16 Позже этот праздник стали называть праздником Шалашей (см. Лев. 23:33-43). в конце года, когда убираешь с поля весь урожай.

17Три раза в год все мужчины должны приходить поклоняться Владыке Господу.

18Когда приносишь Мне жертву, не проливай кровь животного на дрожжевой хлеб.

Жир от праздничных приношений нельзя хранить до утра.

19Лучшее из первых плодов твоей земли приноси в дом Господа, твоего Бога.

Не вари козленка в молоке его матери.

Ангел, посланный приготовить путь

20– Я посылаю перед вами Ангела, чтобы защищать вас в пути и привести на место, которое Я приготовил. 21Будьте внимательны к Нему и слушайтесь Его. Не восставайте против Него; Он не простит вам отступничества, потому что в Нем Мое имя. 22Если вы будете слушаться Его, если будете исполнять все, что Я говорю, Я буду врагом вашим врагам и противником вашим противникам. 23Мой Ангел пойдет перед вами и приведет вас в землю аморреев, хеттов, ферезеев, хананеев, хиввеев и иевусеев, и Я погублю их. 24Не поклоняйтесь их богам, не служите им и не подражайте их обычаям. Сокрушите их и разбейте на куски их священные камни. 25Служите Господу, вашему Богу, и Его благословение будет на вашей пище и воде. Я избавлю вас от болезней, 26и в вашей земле не будет выкидышей и бесплодия. Я сделаю полным число дней вашей жизни.

27Я пошлю перед вами Мой ужас и повергну в смятение всякий народ, против которого вы пойдете. Я обращу в бегство ваших врагов. 28Я пошлю перед вами шершней, чтобы прогнать с вашей дороги хиввеев, хананеев и хеттов. 29Но Я не прогоню их в один год – ведь тогда земля опустеет, а диких зверей станет слишком много. 30Я буду прогонять их от вас постепенно, пока вас не станет достаточно, чтобы завладеть этой землей.

31Я проведу ваши границы от Красного моря до Филистимского моря23:31 То есть до Средиземного моря., и от пустыни до Евфрата. Я отдам вам во власть жителей этой земли, и вы прогоните их от себя. 32Не вступайте в союз ни с ними, ни с их богами. 33Не давайте им жить на вашей земле, иначе они введут вас в грех против Меня: служение их богам непременно станет для вас западней.