Hustisya kag Kaluoy
1“Indi kamo magbalita sang kabutigan. Indi kamo magbulig sa malaot nga tawo paagi sa pagsaksi sing butig. 2Indi kamo magsunod sa kadam-an sa paghimo sing malain. Kon magsaksi kamo sa korte, indi ninyo pagtikua ang hustisya tungod gusto mo lang magsunod sa kadam-an. 3Indi ninyo pagpaburi ang mga imol sa ila kaso.
4“Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon asno sang inyo kaaway, dapat iuli ninyo ini sa iya. 5Kon makita ninyo nga natumba ang asno sang inyo kaaway tungod sa kabug-at sang iya sini karga, indi lang ninyo ini pagpabay-an kundi buligan ninyo nga makatindog.
6“Siguraduha ninyo nga mahatagan sang hustisya ang mga imol sa ila kaso. 7Indi kamo mag-akusar sing binutig. Indi ninyo pagpatya ang matarong o inosente nga mga tawo, kay silutan ko gid ang bisan sin-o nga maghimo sini.
8“Indi kamo magbaton sang lagay, kay ang lagay makabulag sa mga tawo sa kamatuoran, kag makahalit ini sa kinamatarong sang mga inosente.
9“Indi ninyo pagpigusa ang mga dumuluong,23:9 mga dumuluong: buot silingon, mga indi Israelinhon nga mga pumuluyo sang Israel. kay kamo mismo nakahibalo kon ano ang balatyagon sang isa ka dumuluong, kay mga dumuluong man kamo sadto anay sa Egipto.
Ang Adlaw kag Tuig nga Inugpahuway
10“Sa sulod sang anom ka tuig makatanom kamo kag makaani sa inyo duta. 11Pero sa ikapito nga tuig indi ninyo ini pagtamnan. Kon may magtubo nga tanom sa inyo duta, pabay-i lang ninyo ang mga imol nga makakuha sang pagkaon sa mga tanom, kag ang mabilin ipakaon sa talunon nga mga sapat. Amo man sini ang inyo himuon sa inyo mga talamnan sang ubas kag sa inyo mga talamnan sang olibo.
12“Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, pero sa ikapito nga adlaw magpahuway kamo agod makapahuway man ang inyo mga baka kag mga asno, kag pati ang inyo mga ulipon kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. 13Tumana ninyo sing maayo ining tanan nga ginsiling ko sa inyo. Indi kamo magpangamuyo sa iban nga mga dios ukon bisan magsambit sang ila ngalan.
Ang Tatlo ka Tuigan nga Piesta
(Exo. 34:18-26; Deu. 16:1-17)
14“Magsaulog kamo sang tatlo ka piesta kada tuig para sa akon kadungganan. 15Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Suno sa ginsugo ko na sa inyo, magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok sa sulod sang pito ka adlaw. Himua ninyo ini sa gintalana nga tion sa bulan sang Abib, kay amo ina nga bulan nga nagguwa kamo sa Egipto. Ang kada isa dapat magdala sa akon sang halad sa sina nga tion. 16Sauluga man ninyo ang Piesta sang Pag-ani paagi sa pagdala sa akon sang nahauna nga patubas sang inyo mga uma. Sauluga man ninyo ang Piesta sang Katapusan nga Ani sa katapusan sang tuig, kon magtipon na kamo sang mga patubas sang inyo mga uma. 17Ang inyo mga lalaki dapat magtambong sa sini nga mga piesta kada tuig sa pagsimba sa akon, ang Ginoo nga inyo Agalon. 18Indi kamo maghalad sang dugo sa akon kaupod sang tinapay nga may inugpahabok. Ang tambok sang sapat nga inyo ginhalad sa akon sa piesta indi ninyo pag-ibilin pagkaaga.
19“Dal-a ninyo sa templo sang Ginoo nga inyo Dios ang pinakamaayo nga parte sang nahauna ninyo nga patubas.
“Indi ninyo paglutua ang tinday nga kanding sa gatas sang iya inang.
20“Karon, ginapadala ko ang anghel sa pagbantay kag sa pagtuytoy sa inyo sa lugar nga ginpreparar ko. 21Pamati kamo sa iya kag tumana ang iya ginasiling. Indi kamo magrebelde sa iya. Kay ang tanan nga iya ginahimo, ginahimo niya sa akon ngalan kag indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala.23:21 indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala: ukon, indi niya pagpatawaron ang inyo mga sala. 22Kon magpamati lang kamo sing maayo sa iya ginasiling kag himuon ang tanan ko nga ginasiling, kontrahon ko ang inyo mga kaaway. 23Pangunahan kamo sang akon anghel kag dal-on niya kamo sa duta sang mga Amornon, Hithanon, Periznon, Canaanhon, Hivhanon, kag Jebusnon, kag pagalaglagon ko sila. 24Indi kamo magsimba ukon mag-alagad sa ila mga dios-dios, ukon magsunod sa ila mga ginahimo. Laglaga ninyo sing bug-os ang ila mga dios-dios, kag rumpaga ang ila handumanan nga mga bato. 25Simbaha ninyo ako, ang Ginoo nga inyo Dios, kag hatagan ko kamo sang bugana nga pagkaon kag tubig. Ayuhon ko ang inyo mga balatian, 26kag wala sing babayi nga mahulugan ukon mabaw-as sa inyo duta, kag hatagan ko kamo sang malawig nga kabuhi.
27“Pahadlukon ko kag pasalasalahon ang inyo mga kaaway nga inyo maatubang kag magapalalagyo sila. 28Magapadala ako sang mga alingayo nga magauna sa inyo, kag tabugon nila ang mga Hivhanon, Canaanhon, kag mga Hithanon. 29Pero indi ko sila pagtabugon sa sulod lang sang isa ka tuig agod indi mangin mamingaw ang amo nga duta kag agod indi magdamo ang talunon nga mga sapat didto. 30Tabugon ko sila sing amat-amat hasta nga magdamo kamo kag sarang na makapanag-iya sang duta.
31“Siguraduhon ko nga ang dulunan sang inyo mga duta maghalin sa Mapula nga Dagat hasta sa Dagat sang Mediteraneo,23:31 Dagat sang Mediteraneo: sa literal, Dagat sang mga Filistinhon. kag halin sa desierto sa bagatnan hasta sa Suba sang Eufrates. Itugyan ko sa inyo ang mga pumuluyo sang amo nga duta, kag tabugon ninyo sila. 32Indi kamo maghimo sang kasugtanan sa ila ukon sa ila mga dios-dios. 33Indi ninyo sila pagtuguti nga mag-estar sa inyo duta kay basi sila pa ang magtulod sa inyo sa pagpakasala sa akon. Kon magsimba kamo sa ila mga dios-dios, sigurado nga mangin siod ini sa inyo.”
Mawatho ma Kĩhooto na Kũiguanĩra Tha
123:1 Kĩam 39:17; Atũm 6:11“Ndũkanamemerekie ndeto cia maheeni. Ndũgateithĩrĩrie mũndũ mwaganu na ũndũ wa kũrũgamĩrĩra ũira wa maheeni.
2“Ndũkarũmanĩrĩre na mũingĩ gwĩka ũũru. Ũngĩruta ũira igooti-inĩ, ndũkogomie kĩhooto ũkĩnyiitanĩra na mũingĩ, 3na ndũkonanie kĩmenyano harĩ mũndũ mũthĩĩni ciira-inĩ wake.
423:4 Arom 12:20; Gũcook 22:1-3“Ũngĩona ndegwa kana ndigiri ya mũndũ mũrĩ ũthũ nake yũrĩte-rĩ, tigĩrĩra atĩ nĩwamĩcookia kũrĩ we. 523:5 Gũcook 22:4Ũngĩona ndigiri ya mũndũ ũgũthũire ĩgwĩte ĩkaremererwo nĩ mũrigo wayo-rĩ, ndũkamĩtige hau; no nginya ũmũteithie kũmĩũkĩria.
623:6 Gũcook 23:16; Thim 22:22“Ndũkanaime andũ anyu arĩa athĩĩni kĩhooto ciira-inĩ wao. 723:7 Aef 4:25; Kĩam 18:23Ndũkahutanie na thitango ya maheeni, na ndũkoorage mũndũ ũtarĩ na mahĩtia kana mũndũ mwĩhokeku, nĩgũkorwo ndikarekereria mũndũ mwĩhia.
823:8 Gũcook 10:17; Mik 3:11“Ndũkoe ihaki, nĩgũkorwo ihaki nĩrĩtũmaga arĩa monaga matuĩke atumumu, na rĩkoogomia ciugo cia andũ arĩa athingu.
923:9 Thaam 22:21; Ezek 22:7“Ndũkahatĩrĩrie mũgeni; inyuĩ nĩmũũĩ ũrĩa mũgeni aiguaga, tondũ mwarĩ ageni bũrũri wa Misiri.
Mawatho ma Thabatũ
10“Haandaga irio mĩgũnda yaku mĩaka ĩtandatũ, na ũkagetha irio iria iciarĩte mĩaka ĩyo, 1123:11 Alaw 25:1-7no mwaka wa mũgwanja ũkarekaga mũgũnda ũikare ũguo ũtarĩmĩtwo na ũtekũhũthĩrwo. Nao arĩa athĩĩni gatagatĩ ka andũ anyu makonaga irio kuuma mũgũnda ũcio, nacio nyamũ cia gĩthaka ikarĩĩaga kĩrĩa marĩtigagia. Ĩkaga o ũguo na mũgũnda waku wa mĩthabibũ na wa mĩtamaiyũ.
1223:12 Luk 13:14; Kĩam 2:2-3“Rutaga wĩra waku mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja ndũkanarute wĩra, nĩgeetha ndegwa na ndigiri yaku ihurũke, nayo ngombo ĩrĩa ĩciarĩirwo gwaku, kana mũgeni, o nao magĩage na ihinda rĩa kũnogoka.
1323:13 Gũcook 9:23“Menyagĩrĩra wĩkage maũndũ marĩa mothe ngwĩrĩte. Ndũkanagwete marĩĩtwa ma ngai ingĩ; ndũkareke maiguuo makĩgwetwo na kanua gaku.
Ciathĩ Ithatũ cia o Mwaka
1423:14 Thaam 34:23, 24; 2Maũ 8:13“Gĩagai na gĩathĩ gĩa gũkũngũĩra maita matatũ o mwaka.
1523:15 Thaam 12:17; Atũm 12:3“Kũngũyagĩra Gĩathĩ kĩa Mĩgate Ĩtarĩ na Ndawa ya Kũimbia; handũ ha mĩthenya mũgwanja ũrĩĩage mĩgate ĩtarĩ na ndawa ya kũimbia, o ta ũrĩa ndagwaathire. Ĩkaga ũndũ ũyũ hĩndĩ ĩrĩa ĩtuĩtwo mweri-inĩ wa Abibu, tondũ nĩ mweri-inĩ ũcio woimire bũrũri wa Misiri.
“Gũtikanagĩe mũndũ ũrĩũkaga mbere yakwa moko matheri.
1623:16 Thaam 34:22; Ezar 3:4“Kũngũyagĩra Gĩathĩ kĩa Magetha23:16 Gĩathĩ kĩa Magetha no kĩo kĩoĩkaine ta Gĩathĩ kĩa Ciumia (34:22), na gĩakũngũyagĩrwo ciumia mũgwanja thuutha wa Bendegothito. na maciaro ma mbere ma irio iria ũhaandĩte mĩgũnda yaku.
“Kũngũyagĩra Gĩathĩ kĩa Igetha mũthia-inĩ wa mwaka, rĩrĩa ũgũcookanĩrĩria irio ciaku kuuma mũgũnda.
1723:17 Thaam 17:14“Arũme othe nĩmarĩthiiaga mbere ya Mwathani Jehova maita matatũ o mwaka.
1823:18 Thaam 34:25; Alaw 2:11“Ndũkanandutĩre thakame ya igongona hamwe na kĩndũ kĩrĩ na ndawa ya kũimbia.
“Maguta ma maruta makwa ma gĩathĩ matikaigwo nginya rũciinĩ.
1923:19 Ndar 18:12; Gũcook 14:21“Rehaga indo iria njega cia maciaro ma mbere nyũmba-inĩ ya Jehova Ngai waku.
“Ndũkanaruge koori na iria rĩa nyina.23:19 Kũruga kori na iria rĩa nyina warĩ mũtugo wa andũ a Kaanani.
Mũraika wa Ngai Kũhaarĩria Njĩra
20“Na rĩrĩ, niĩ nĩndĩratũma mũraika athiĩ mbere yanyu, amũrangĩre njĩra-inĩ na amũkinyie handũ harĩa ndĩmũhaarĩirie. 2123:21 Thab 26:7Iguagai na mwathĩkagĩre ũrĩa ekũmwĩra. Mũtikanamũkararie tondũ ndakamũrekera ũremi wanyu, nĩgũkorwo Rĩĩtwa rĩakwa rĩrĩ thĩinĩ wake. 22Mũngĩmũigua kũna ũrĩa aroiga, na mwĩke ũrĩa wothe ngaamwĩra, nĩngatuĩka thũ kũrĩ thũ cianyu, na njũkĩrĩre arĩa makaamũũkĩrĩra. 2323:23 Josh 3:10Mũraika wakwa nĩagathiĩ mbere yanyu, na amũkinyie bũrũri wa Aamori, na Ahiti, na Aperizi, na Akaanani, na Ahivi, na Ajebusi, na niĩ nĩngamaniina biũ. 2423:24 Thaam 20:5; Alaw 18:3; Jer 10:2Mũtikanainamĩrĩre ngai ciao, kana mũcihooe, kana mũrũmĩrĩre mĩtugo yao. No nginya mũcianange, nayo mĩhianano ya ngai ciao cia mahiga mũmiunange tũcunjĩ. 2523:25 Math 4:10; Alaw 26:3-4Hooyagai Jehova Ngai wanyu nake, nĩarĩrathimaga irio cianyu na maaĩ manyu. Nĩndĩĩmweheragĩria mĩrimũ gatagatĩ-inĩ kanyu, 2623:26 Gũcook 7:14; Thab 90:10na gũtirĩ mũndũ ũkaahuna kana atuĩke thaata bũrũri-inĩ wanyu. Nĩndĩĩmũkinyagĩria matukũ marĩa mwathĩrĩirio ma gũtũũra muoyo.
2723:27 Gũcook 7:23“Nĩngũtũma kĩmakania gĩakwa mbere yanyu, na ndũme ndũrĩrĩ iria mũrĩĩkoragĩrĩra inyiitwo nĩ kĩrigiicano. Nĩndĩtũmaga thũ cianyu imũũragĩre. 2823:28 Josh 24:12; Thab 78:55Nĩngatũma magi mbere yanyu, maingate Ahivi, na Akaanani na Ahiti mamweherere. 2923:29 Gũcook 7:22No rĩrĩ, ndikamaingata o mwaka ũmwe, tondũ bũrũri wahota gũcooka gĩthaka, nacio nyamũ cia gĩthaka imũingĩhĩre mũno. 3023:30 Josh 23:5Ndĩmaingataga o kahora o kahora, nginya rĩrĩa mũkaingĩha mũhote kwĩnyiitĩra bũrũri ũcio.
3123:31 Kĩam 2:14; Josh 21:44“Nĩngekĩra mĩhaka yanyu kuuma Iria Itune, ndĩmĩikũrũkie nginya Iria rĩa Afilisti, na kuuma werũ-inĩ nginya Rũũĩ rwa Farati. Andũ arĩa maikaraga kũu nĩngamaneana moko-inĩ manyu, na inyuĩ mũmaingate mamweherere. 3223:32 Atiir 2:2; Ezek 17:13Mũtikagĩe na kĩrĩkanĩro nao kana na ngai ciao. 3323:33 Thaam 10:7Mũtikareke matũũre bũrũri-inĩ wanyu; nĩ tondũ no matũme mũnjĩhĩrie, nĩ tondũ kũhooya ngai icio ciao ti-itherũ nĩgũkamũtoonyia mũtego-inĩ.”
