Exodus 21 – HLGN & BDS

Ang Pulong Sang Dios

Exodus 21:1-36

Ang Pagtratar sa mga Ulipon

(Deu. 15:12-18)

1Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Amo ini ang mga pagsulundan nga ipatuman mo sa mga Israelinhon:

2“Kon magbakal kamo sang ulipon nga Hebreo, magaalagad siya sa inyo sa sulod sang anom ka tuig. Pero sa ikapito nga tuig, mahilway na siya sa pagkaulipon nga wala siya sing bayaran. 3Kon sang pagbakal sa iya wala pa siya sing asawa kag sang ulihi nagpangasawa siya, siya lang ang mahilway sa ikapito nga tuig. Pero kon may asawa na siya sang pagbakal sa iya, ang iya asawa mahilway man upod sa iya. 4Kon ginpaasawahan siya sang iya agalon kag nakabata sila sang iya asawa, mahilway siya, pero ang iya asawa kag mga bata magapabilin sa iya agalon.

5“Pero kon magsiling ang ulipon nga ginahigugma niya ang iya agalon, ang iya asawa kag mga bata, kag indi niya gusto nga mahilway, 6dal-on siya sang iya agalon sa presensya sang Dios.21:6 Dios: ukon, mga pangulo. Kag didto sa puwertahan ukon hamba tuhugan sang iya agalon ang iya dulunggan sang inugtuhog, kag mangin ulipon siya sang iya agalon sa bug-os niya nga kabuhi.

7“Kon ibaligya sang isa ka tawo ang iya anak nga babayi nga mangin ulipon, indi siya mahilway sa ikapito nga tuig pareho sa mga lalaki nga ulipon. 8Kon wala malipay sa iya ang iya agalon nga nagbakal sa iya, puwede siya nga gawaron sang iya pamilya. Pero indi siya puwede nga ibaligya sang iya agalon sa mga indi Israelinhon, tungod kay ang iya agalon amo ang nagtalikod sa iya. 9Kon ipaasawa sang agalon ini nga ulipon sa iya anak, kinahanglan nga kabigon niya siya bilang iya anak nga babayi. 10Kon pangasaw-on niya mismo ini nga ulipon, kag magpangasawa pa gid siya sang iban nga babayi, kinahanglan padayunon niya ang paghatag sa sini nga ulipon sang pagkaon kag bayo, kag ang paghulid sa iya. 11Kon indi niya matuman ining tatlo ka butang, puwede maghalin ina nga babayi nga wala sing balayran.

Mga Kasuguan Parte sa mga Krimen

12“Ang bisan sin-o nga magsakit sang tawo kag mapatay niya ini, dapat patyon man siya. 13Pero kon wala niya ini ginhungod kag gintugutan ko ini nga matabo, makapalagyo siya sa lugar nga himuon ko nga dalangpan. 14Pero kon ginplano niya kag ginhungod ang pagpatay, patya ninyo siya bisan magpalapit pa siya sa akon halaran.

15“Ang bisan sin-o nga magsakit21:15 magsakit: ukon, magpatay. sa iya amay kag iloy dapat patyon.

16“Ang bisan sin-o nga magkidnap sang tawo dapat patyon, bisan ginbaligya na niya ang iya ginkidnap ukon wala pa.

17“Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.

18“Halimbawa, nag-away ang duha ka tawo, kag ginsumbag sang isa ukon ginlampusan sang bato ang iya kontra kag indi na ini makabangon pero wala mapatay. 19Kon sa ulihi makabangon siya kag makalakat-lakat, bisan nagabaston lang, ang tawo nga nagsakit sa iya indi pagsilutan. Pero kinahanglan magbayad ang tawo sa iya, sa iya panahon nga nausik tungod sa iya pagkabalda, kag kinahanglan atipanon siya sang tawo hasta mag-ayo siya.

20“Kon ginbakol sang isa ka tawo ang iya ulipon, lalaki man ukon babayi, kag napatay ini, dapat silutan siya. 21Pero kon wala mapatay ang ulipon kag nakabangon ini pagkaligad sang isa ukon duha ka adlaw, ang tawo indi pagsilutan kay siya man ang tag-iya sang ulipon.

22“Kon may nagaaway kag naigo ang isa ka babayi nga nagabusong, kag nagbata ini sa indi pa oras,21:22 nagbata ini sa indi pa oras: ukon, nahulugan. pero wala man sing may malain nga natabo sa iya, ang nakaigo pabayaron suno sa kantidad nga pangayuon sang bana kag ginatugutan sang mga hukom. 23Pero kon grabe ang natabo sa babayi silutan ang responsable suno man sa natabo sa babayi. Kon napatay ang babayi, patyon man siya. 24Kon nabulag ang babayi, bulagon man siya. Kon nabingaw ang ngipon, bingawon man siya. Kon nabali ang kamot ukon tiil, balion man ang iya kamot ukon tiil. 25Kon napaso, pasuon man siya. Kon napilas, pilason man siya. Kag kon nabagrasan, bagrasan man siya.

26“Kon nasumbag sang agalon ang iya ulipon nga lalaki ukon babayi sa mata kag nabulag ini, hilwayon niya siya sa pagkaulipon bilang bayad sa mata nga iya ginbulag. 27Kon nabingaw niya ang ngipon sang iya ulipon nga lalaki ukon babayi, hilwayon man niya siya sa pagkaulipon bilang bayad sa ngipon nga iya ginbingaw.

28“Kon ang turo nga baka nakasungay sang tawo, lalaki ukon babayi, kag napatay ini, dapat batuhon ang baka, kag indi pagkan-on ang iya unod, pero ang tag-iya sang baka wala sing salabton. 29Pero kon ang baka naanad na nga magpanungay sang tawo kag ginpaandaman na ang tag-iya parte sini, pero ginpabay-an lang niya ang baka, kag nakapatay ini sang tawo, kinahanglan batuhon ini hasta mapatay kag ang tag-iya patyon man. 30Pero kon pabayaron ang tag-iya para mabuhi siya, kinahanglan nga bayaran niya kon pila ang ipabayad sa iya. 31Amo man ini ang pagsulundan kon nakasungay ang baka sang bata, lalaki man ukon babayi. 32Kon nakasungay ang baka sang ulipon, lalaki man ukon babayi, kinahanglan nga magbayad ang tag-iya sini sang 30 ka bilog nga pilak sa agalon sang ulipon, kag kinahanglan nga batuhon ang baka hasta mapatay.

33“Halimbawa, may tawo nga nagkuha sang tabon sang bubon ukon nagkutkot sang bubon kag wala niya ini pagtabuni, kag may nahulog nga baka ukon asno sa amo nga bubon, 34ang tag-iya sang bubon dapat magbayad sa tag-iya sang sapat, kag mangin iya na ang patay nga sapat.

35“Kon ang baka sang isa ka tawo nakapatay sang baka sang iya kapareho, ibaligya nila nga duha ang buhi nga baka kag tungaon ang bili sini. Tungaon man nila ang karne sang napatay nga baka. 36Pero kon ang baka nga nakapatay naanad na nga magpanungay kag ginpabay-an lang ini sang tag-iya, dapat magbayad ang tag-iya sini sang isa man ka baka sa baylo sang napatay, kag ining napatay nga baka mangin iya na.

La Bible du Semeur

Exode 21:1-37

Les lois sur les esclaves hébreux

1L’Eternel dit à Moïse : Voici les lois que tu exposeras au peuple : 2Lorsque vous achèterez un esclave hébreu, son service durera six ans ; la septième année, il partira libre, sans avoir rien à payer. 3S’il était célibataire en entrant à votre service, il partira seul. S’il était marié, sa femme partira avec lui. 4Si son maître lui a procuré une femme et qu’elle lui a donné des fils ou des filles21.4 C’est-à-dire : lui a donné l’une de ses esclaves., la femme et ses enfants resteront la propriété de son maître, lui seul partira libre. 5Mais si le serviteur déclare : « J’aime mon maître, ma femme et mes enfants, je renonce à partir libre », 6alors le maître prendra Dieu à témoin21.6 Concrètement cela signifie qu’il ira devant un représentant de l’autorité divine, c’est-à-dire un juge (voir 22.7-8 ; Dt 1.17) ou l’assemblée des juges (voir Ps 82.1). et fera approcher l’homme du battant de la porte ou de son montant et lui percera l’oreille avec un poinçon21.6 Le percement de l’oreille, courant en Syrie et dans les pays environnants comme signe de servitude, symbolisait l’obéissance stricte que le serviteur devait à son maître. et cet homme sera son esclave pour toujours21.6 Voir Lv 25.39-46..

7Si un homme a vendu sa fille comme servante, elle ne sera pas libérée dans les mêmes conditions que les esclaves. 8Si elle déplaît à son maître qui se la réservait21.8 Selon la leçon indiquée en marge par les copistes, le texte porte : et que celui-ci ne se l’attribue pas., il la fera racheter, mais il ne pourra pas la vendre à des étrangers. Ce serait la trahir. 9S’il l’a destinée à son fils, il la traitera selon le droit qui s’applique à des filles. 10Si, après l’avoir épousée, il prend une autre femme, il ne retranchera rien à la nourriture et à l’habillement de la première, ni à son devoir conjugal envers elle. 11S’il lui refuse l’une de ces trois choses, elle pourra partir libre, sans paiement21.11 En donnant ces droits à la femme-esclave, la Loi la protégeait et restreignait la polygamie..

La loi sur les atteintes aux personnes

12Celui qui frappera un homme et causera sa mort, sera puni de mort21.12 Voir Gn 9.6 ; Lv 24.17.. 13Cependant, s’il n’avait pas l’intention de donner la mort21.13 C’est le cas que nos législations ont retenu sous l’appellation d’homicide involontaire ou par imprudence., mais que Dieu a fait tomber l’homme entre ses mains, je te désignerai un endroit où il pourra se réfugier21.13 Dieu désignera certaines villes de refuge lorsque le peuple sera entré en Canaan (voir Nb 35.9-34 ; Dt 19.1-13 ; Jos 20.1-9).. 14Par contre, si quelqu’un agit avec préméditation, et qu’il assassine son prochain par ruse, vous irez jusqu’à l’arracher à mon autel21.14 L’autel était l’ultime refuge du coupable poursuivi par la justice (voir 1 R 1.50-51 ; 2.28-34 ; Am 3.14). pour le faire mourir.

15Celui qui frappe son père ou sa mère sera puni de mort.

16Celui qui commet un rapt sera également mis à mort – qu’il ait vendu sa victime comme esclave ou qu’on la trouve encore entre ses mains21.16 Voir Dt 24.7..

17Celui qui maudit son père ou sa mère sera puni de mort21.17 Voir Lv 20.9. Cité en Mt 15.4 ; Mc 7.10..

18Si, au cours d’une dispute, un homme en frappe un autre du poing ou à coups de pierres sans causer sa mort, mais en l’obligeant à s’aliter, 19si la victime se relève et peut de nouveau se promener dehors – fût-ce en s’appuyant sur une canne – celui qui l’aura frappé sera acquitté. Toutefois, il dédommagera l’autre pour son temps d’arrêt de travail et il se chargera de le faire soigner.

20Si quelqu’un fait mourir son esclave ou sa servante en le frappant à coups de bâton, il devra être puni. 21Toutefois, si le blessé survit un jour ou deux, son maître ne sera pas puni, car il l’a acquis avec son propre argent.

22Si des hommes, en se battant, heurtent une femme enceinte et causent un accouchement prématuré, mais sans qu’il y ait d’autre conséquence grave, l’auteur de l’accident devra payer une indemnité dont le montant sera fixé par le mari de la femme et approuvé par arbitrage. 23Mais s’il s’ensuit un dommage21.23 Pour la mère ou pour l’enfant., tu feras payer vie pour vie, 24œil pour œil, dent pour dent, main pour main, pied pour pied21.24 Cité en Mt 5.38., 25brûlure pour brûlure, blessure pour blessure, contusion pour contusion21.25 Voir Lv 24.19-20 ; Dt 19.21 ; Mt 5.38..

26Si un homme blesse son esclave ou sa servante à l’œil au point de lui en faire perdre l’usage, il lui rendra la liberté en compensation de l’œil perdu. 27S’il lui fait tomber une dent, il lui rendra également la liberté en compensation de sa dent. 28Si un taureau frappe un homme ou une femme et les tue, il sera lapidé. On n’en mangera pas la viande, mais son propriétaire ne sera pas puni. 29Toutefois si, depuis quelque temps, ce taureau avait l’habitude d’attaquer les gens et que son propriétaire en a été formellement averti mais ne l’a pas surveillé, et si ce taureau tue quelqu’un, il sera lapidé et son propriétaire sera lui aussi mis à mort. 30Si on impose au propriétaire une rançon pour sa vie, il devra donner tout ce qu’on lui réclamera. 31Si le taureau frappe un garçon ou une fille, on lui appliquera la même loi. 32S’il heurte un esclave ou une servante, le propriétaire de l’animal versera au maître de la victime trente pièces d’argent, et le taureau sera lapidé21.32 Prix moyen d’un esclave étranger. L’esclave hébreu devait être racheté au prix de cinquante pièces d’argent (Lv 27.3-6 ; il s’agit de sicles)..

La loi sur les atteintes aux biens

33Si quelqu’un, après avoir enlevé le couvercle d’une citerne ou après avoir creusé une citerne, la laisse ouverte et qu’un taureau ou un âne tombe dedans, 34le propriétaire de la citerne paiera au propriétaire de la bête l’argent qu’elle valait, et la bête morte lui appartiendra.

35Si le taureau de quelqu’un blesse mortellement celui d’un autre, le taureau vivant sera vendu et les deux propriétaires se partageront l’argent et l’animal mort. 36Mais si l’on savait que le taureau qui en a tué un autre avait l’habitude de donner des coups de corne et si son maître ne l’a pas surveillé, celui-ci devra remplacer le taureau qui a été tué et l’animal mort lui appartiendra.

37Si quelqu’un vole un bovin ou un mouton et qu’il l’abatte ou le vende, il devra donner cinq bovins pour le bovin volé ou quatre moutons pour le mouton volé.