Exodus 12 – HLGN & NVI

Ang Pulong Sang Dios

Exodus 12:1-51

Ang Paglabay sang Anghel

1Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron didto sa Egipto, 2“Sugod subong, ini nga bulan amo ang una nga bulan sang tuig para sa inyo. 3Ipahibalo ninyo sa bug-os nga katilingban sang Israel nga sa ikanapulo nga adlaw sang sini nga bulan, ang kada pamilya magpreparar sang isa ka karnero ukon kanding. 4Kon ang isa ka pamilya gamay lang nga indi makaubos sang isa ka karnero, mag-ambitanay sila sang ila kaingod. Partidahon nila ini suno sa ila kadamuon kag suno sa makaon sang kada tawo. 5Kinahanglan ang karnero ukon kanding nga pilion ninyo lalaki nga isa pa lang ka tuig kag wala sing deperensya. 6Atipanon ninyo ini hasta sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang sini nga bulan nga amo ang tion nga ang bug-os nga katilingban sang Israel mag-ihaw sang sini nga mga sapat. 7Dayon magkuha kamo sang dugo sini kag lamhitan ninyo ang ibabaw kag kilid sang hamba12:7 hamba: sa English, doorpost. sang mga puwertahan sang mga balay nga kaunan ninyo sang mga karnero. 8Sa sina nga gab-i, ang kaunon ninyo amo ang litson nga karnero, mapait nga mga tanom, kag tinapay nga wala sing inugpahabok. 9Indi ninyo pagkaunon ang karne nga hilaw ukon linaga, kundi litsunon ninyo ini nga bilog upod ang ulo, tiil kag kasudlan. 10Ubuson ninyo ini kaon, kag kon may mabilin gid man pagkaaga, sunuga ninyo. 11Sa tion nga kaunon ninyo ini, preparado na kamo sa paglakat. Isuksok ninyo ang inyo mga sandalyas kag uyati ang inyo baston, kag magdali-dali kaon. Amo ina ang Piesta sang Paglabay sang Anghel nga saulugon ninyo sa pagpadungog sa akon.

12“Sa sina gid nga gab-i magalabay ako sa Egipto kag pamatyon ko ang tanan nga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon, tawo man ukon sapat. Silutan ko ang tanan nga dios sang Egipto. Ako amo ang Ginoo. 13Ang dugo nga ginlamhit ninyo sa hamba sang inyo mga puwertahan amo ang mangin tanda nga mahibaluan ko kon diin ang mga balay nga inyo ginaestaran. Kon makita ko ang dugo, labayan ko lang ang inyo balay, kag indi kamo maano kon silutan ko na ang Egipto.

14“Dapat dumdumon ninyo ina nga adlaw hasta san-o. Sauluga ninyo ina kada tuig bilang piesta sa pagpadungog sa akon. Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. 15Sa sulod sang pito ka adlaw magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Sa nahauna mismo nga adlaw, kuhaa ninyo ang tanan nga inugpahabok sa inyo mga balay, kay ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok halin sa una nga adlaw hasta sa ikapito nga adlaw, indi pagkabigon nga sakop sang Israel. 16Sa nahauna nga adlaw kag sa ikapito nga adlaw, magtipon kamo sa pagsimba sa akon. Indi kamo mag-obra sa sina nga mga adlaw, luwas lang sa pagpreparar sang pagkaon para inyo kaunon. Amo lang ina ang inyo himuon.

17“Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok, kay magapadumdom ini sa inyo sang adlaw nga ginpaguwa ko ang inyo bug-os nga puwersa sa Egipto. Sauluga ninyo ini hasta san-o bilang pagsulundan nga dapat ninyo tumanon hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. 18Magsugod kamo sa pagsaulog sini halin sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang nahauna nga bulan hasta sa sirom sang ika-21 nga adlaw, kag kinahanglan nga magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. 19Sa sulod sang pito ka adlaw, dapat wala sing inugpahabok nga makita sa inyo mga balay. Ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok indi pagkabigon nga sakop sang katilingban sang Israel, tumandok man siya nga Israelinhon ukon indi Israelinhon. 20Huo, indi gid kamo magkaon sang bisan ano nga may inugpahabok sa tion sinang piesta, bisan diin man kamo nagaestar.”

21Dayon ginpatawag ni Moises ang tanan nga manugdumala sang Israel kag ginsilingan, “Silinga ang tanan ninyo nga mga pamilya, nga magkuha sila sang karnero ukon kanding kag ihawon nila sa pagsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel. 22Patuluon ninyo ang dugo sini sa yahong. Dayon magkuha kamo sang sanga sang isopo kag itum-oy ini sa dugo kag ipalhit sa ibabaw kag sa kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan. Kag wala sing may magguwa sa inyo balay hasta mag-aga. 23Kay magalabay ang Ginoo sa Egipto sa pagpamatay sa mga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon. Pero kon makita sang Ginoo ang dugo sa ibabaw kag kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan, malabay lang siya sa inyo mga balay kag indi niya pagtugutan ang Manuglaglag sa pagsulod sa inyo mga balay sa pagpamatay sa inyo mga kamagulangan nga lalaki. 24Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo kag sang inyo mga kaliwat hasta san-o. 25Padayuna ninyo ang paghimo sini nga seremonya kon magsulod na kamo sa duta nga ginpromisa sang Ginoo nga ihatag sa inyo. 26Kag kon magpamangkot gani ang inyo mga kabataan kon ano ang buot silingon sini nga seremonya, 27amo ini ang inyo isabat: ‘Piesta ini sang Paglabay sang Anghel nga ginasaulog sa pagpadungog sa Ginoo, kay naglabay lang siya sa mga balay sang mga Israelinhon sa Egipto sang pagpamatay niya sang mga Egiptohanon.’ ”

Pagkatapos hambal ni Moises, nagluhod ang mga Israelinhon kag nagsimba sa Ginoo. 28Kag ginhimo nila ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron.

29Sang mga tungang gab-i, ginpamatay sang Ginoo ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sa Egipto, halin sa kamagulangan sang hari, nga amo ang magabulos sa trono, hasta sa kamagulangan sang mga priso nga ara sa prisohan. Kag ginpamatay man niya ang tanan nga kamagulangan sang mga kasapatan. 30Sadto nga gab-i nakabugtaw ang hari kag ang tanan niya nga opisyal kag ang tanan nga Egiptohanon. Kag nabatian ang puwerte nga paghinibi sa Egipto, kay wala gid sing balay nga wala sing patay.

31Sadto gid mismo nga gab-i, ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron kag ginsilingan, “Sige, lakat na kamo! Bayai na ninyo ang akon nasyon. Lakat na kamo kag magsimba sa Ginoo, suno sa inyo ginpangabay. 32Dal-a ninyo ang inyo mga kasapatan, suno man sa inyo ginpangabay, kag maglakat na kamo. Pero pangabaya man ninyo ang inyo Dios nga kaluoyan ako!”

33Ginpadali sang mga Egiptohanon ang mga Israelinhon sa paghalin sa ila nasyon, kay siling nila, “Kon indi kamo maghalin, magakalamatay kami tanan!” 34Gani gindala sang mga Israelinhon ang ila mga linamas nga harina nga wala sing inugpahabok nga nasulod sa suludlan. Ginputos nila ini sa ila mga bayo kag ginpas-an. 35Ginhimo sang mga Israelinhon ang ginsiling sa ila ni Moises nga mangayo sa mga Egiptohanon sang mga alahas nga pilak kag bulawan, kag mga bayo. 36Ginbuot sang Ginoo nga magmaayo ang mga Egiptohanon sa mga Israelinhon, gani ginhatag sang mga Egiptohanon ang ila ginpangayo. Sa sini nga paagi, ginkuhaan nila sang mga pagkabutang ang mga Egiptohanon.

37Nagpanglakaton ang mga Israelinhon halin sa Rameses pakadto sa Sucot. Mga 600,000 tanan ka lalaki, wala labot sang mga babayi kag mga kabataan. 38Madamo man nga mga indi Israelinhon ang nag-upod sa ila, kag madamo man nga mga kasapatan ang ila gindala. 39Kon magpundo sila agod magkaon, nagaluto sila sang tinapay nga wala sing inugpahabok halin sa linamas nga harina nga ila gindala halin sa Egipto. Wala ini ginbutangan sang inugpahabok tungod kay ginpadali sila sang mga Egiptohanon sa paghalin kag wala na sila sing tion sa pagpreparar sang ila pagkaon.

40Ang kalawigon sang pag-estar sang mga Israelinhon sa Egipto mga 430 ka tuig. 41Sa katapusan mismo nga adlaw sang 430 ka tuig, naghalin ang bug-os nga puwersa sang Ginoo sa Egipto. 42Sang sina nga gab-i nga naghalin ang mga Israelinhon sa Egipto, daw sa nagpulaw ang Ginoo sa pagbantay sa ila. Gani sa amo man nga gab-i kada tuig, magapulaw ang mga Israelinhon sa pagpadungog sa Ginoo. Dapat himuon nila ini hasta sa palaabuton nga mga henerasyon.

Ang mga Pagsulundan Parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel

43Nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron, “Amo ini ang mga pagsulundan parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel:

“Ang mga indi Israelinhon indi dapat magkaon sang kalan-on nga ginpreparar sa sini nga piesta. 44Makakaon ang tanan nga ulipon nga ginbakal kon natuli sila, 45pero indi makakaon ang mga sinuhulan nga trabahador kag ang mga dumuluong. 46Dapat kaunon ini sa sulod sang balay sa diin ginpreparar ini; indi gid pagdal-on ang karne sa guwa sang balay, kag indi gid pagbalion ang tul-an sini. 47Dapat saulugon ini sang bug-os nga katilingban sang Israel.

48“Kon ang indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo gusto magsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel sa pagpadungog sa Ginoo, dapat tulion anay ang tanan nga lalaki sa iya panimalay. Dayon makaupod siya sa pagsaulog bilang isa ka tumandok nga Israelinhon. Pero indi gid puwede makaupod ang tawo nga wala matuli. 49Ini nga pagsulundan para sa tanan—sa mga tumandok nga Israelinhon kag sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo.” 50Ginhimo sang tanan nga Israelinhon ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron. 51Kag sadto gid nga adlaw ginpaguwa sang Ginoo ang bug-os nga puwersa sang Israel sa Egipto.

Nueva Versión Internacional

Éxodo 12:1-51

La Pascua

12:14-20Lv 23:4-8; Nm 28:16-25; Dt 16:1-8

1En Egipto el Señor habló con Moisés y Aarón. Les dijo: 2«Este mes será para ustedes el primero; será el primer mes del año. 3Hablen con toda la comunidad de Israel y díganles que el día décimo de este mes todos ustedes tomarán un cordero o un cabrito por familia, uno por cada casa. 4Si alguna familia es demasiado pequeña para comerse un cordero o un cabrito entero, deberá compartirlo con sus vecinos más cercanos, teniendo en cuenta el número de personas que sean y las raciones de cordero que se necesiten, según lo que cada persona haya de comer. 5El animal que se escoja puede ser un cordero o un cabrito de un año y sin defecto, 6al que cuidarán hasta el catorce del mes, día en que la comunidad de Israel en pleno lo sacrificará al caer la noche. 7Tomarán luego algo de esa sangre y la untarán en los dos postes y en el dintel de la puerta de la casa donde coman el cordero. 8Deberán comer la carne esa misma noche, asada al fuego y acompañada de hierbas amargas y pan sin levadura. 9No deberán comerla cruda ni hervida, sino asada al fuego, junto con la cabeza, las patas y los intestinos. 10Y no deben dejar nada para mañana. En caso de que algo quede, lo quemarán al día siguiente. 11Comerán el cordero de este modo: con el manto ceñido a la cintura, con las sandalias puestas, con la vara en la mano y de prisa. Se trata de la Pascua del Señor.

12»Esa misma noche pasaré por todo Egipto y heriré de muerte a todos los primogénitos, tanto de personas como de animales, y ejecutaré mi sentencia contra todos los dioses de Egipto. Yo soy el Señor. 13La sangre servirá para señalar las casas donde ustedes se encuentren, pues al verla pasaré de largo. Así, cuando hiera yo de muerte a los egipcios, no los tocará a ustedes ninguna plaga destructora.

14»Este es un día que deberán conmemorar. Es una fiesta en honor del Señor, y las generaciones futuras deberán celebrarla —será un estatuto perpetuo. 15Durante siete días comerán pan sin levadura, de modo que deben retirar de sus casas la levadura el primer día. Todo el que coma algo con levadura desde el día primero hasta el séptimo será eliminado de Israel. 16Celebrarán una asamblea sagrada el día primero y otra el día séptimo. En todo ese tiempo no harán ningún trabajo, excepto preparar los alimentos que cada uno haya de comer. Solo eso podrán hacer.

17»Celebrarán la fiesta de los Panes sin levadura, porque fue ese día cuando los saqué de Egipto formados en escuadrones. Celebrarán ese día como un estatuto perpetuo para las generaciones futuras. 18Comerán pan sin levadura desde la tarde del día catorce del mes primero hasta la tarde del día veintiuno del mismo mes. 19Durante siete días no tendrán levadura en sus casas. Todo el que coma algo con levadura, sea extranjero o israelita, será eliminado de la comunidad de Israel. 20No coman nada que tenga levadura. Dondequiera que vivan ustedes, comerán pan sin levadura».

21Convocó entonces Moisés a todos los jefes israelitas y dijo: «Vayan enseguida a sus rebaños, escojan el cordero para sus respectivas familias y mátenlo para celebrar la Pascua. 22Tomen luego un manojo de ramas de hisopo, mójenlo en la sangre recogida en la vasija, unten de sangre el dintel y los dos postes de la puerta, ¡y no salga ninguno de ustedes de su casa hasta la mañana siguiente! 23Cuando el Señor pase por el país para herir de muerte a los egipcios, verá la sangre en el dintel y en los postes de la puerta, y pasará de largo por esa casa. No permitirá el Señor que el exterminador entre en las casas de ustedes y los hiera.

24»Obedezcan estas instrucciones. Será un estatuto perpetuo para ustedes y para sus hijos. 25Cuando entren en la tierra que el Señor ha prometido darles, ustedes seguirán celebrando esta ceremonia. 26Y cuando sus hijos les pregunten: “¿Qué significa para ustedes esta ceremonia?”, 27responderán: “Este sacrificio es la Pascua del Señor, que en Egipto pasó de largo por las casas israelitas. Hirió de muerte a los egipcios, pero salvó la vida de nuestras familias”».

Al oír esto, los israelitas se postraron y adoraron al Señor, 28luego fueron y cumplieron al pie de la letra lo que el Señor había ordenado a Moisés y a Aarón.

Muerte de los primogénitos egipcios

29A medianoche el Señor hirió de muerte a todos los primogénitos egipcios, desde el primogénito del faraón en el trono hasta el primogénito del preso en la cárcel, así como a las primeras crías de todo el ganado. 30Todos en Egipto se levantaron esa noche, lo mismo el faraón que sus funcionarios, y hubo grandes lamentos en el país. No había una sola casa egipcia donde no hubiera algún muerto.

El éxodo

31Esa misma noche, mandó llamar el faraón a Moisés y a Aarón y les ordenó: «¡Largo de aquí! ¡Aléjense de mi pueblo ustedes y los israelitas! ¡Vayan a adorar al Señor, como lo han estado pidiendo! 32Llévense también sus ovejas y sus vacas, como lo han pedido, ¡pero váyanse ya, que para mí será una bendición!».

33El pueblo egipcio, por su parte, instaba a los israelitas a que abandonaran pronto el país. «De lo contrario —decían—, ¡podemos darnos por muertos!». 34Entonces los israelitas tomaron las bandejas de masa todavía sin leudar y, luego de envolverlas en sus ropas, se las echaron al hombro. 35Después, siguiendo las instrucciones que Moisés había dado, pidieron a los egipcios que les dieran objetos de oro y de plata, y también ropa. 36El Señor hizo que los egipcios vieran con buenos ojos a los israelitas, así que les dieron todo lo que pedían. De este modo, los israelitas despojaron por completo a los egipcios.

37Los israelitas partieron de Ramsés, en dirección a Sucot. Sin contar a las mujeres y a los niños, eran unos seiscientos mil hombres de a pie. 38Con ellos salió también toda clase de gente y grandes manadas de ganado, tanto de ovejas como de vacas. 39Con la masa que sacaron de Egipto cocieron panes sin levadura, pues la masa aún no había fermentado. Como los echaron de Egipto, no tuvieron tiempo de preparar comida.

40Los israelitas habían vivido en Egipto12:40 Según TM; según el Pentateuco Samaritano y LXX Egipto y Canaán. cuatrocientos treinta años. 41Precisamente el día en que se cumplían los cuatrocientos treinta años, todos los escuadrones del Señor salieron de Egipto. 42Aquella noche el Señor la pasó en vela para sacar de Egipto a los israelitas. Por eso también las generaciones futuras de israelitas deben pasar esa noche en vela, en honor del Señor.

Restricciones para la Pascua

43El Señor dijo a Moisés y a Aarón: «Este es el estatuto para la Pascua:

»Ningún extranjero podrá participar de ella.

44»Podrán participar de ella todos los esclavos que hayas comprado con tu dinero, siempre y cuando los hayas circuncidado antes.

45»Ningún residente temporal ni jornalero podrá participar de ella.

46»La Pascua deberá comerse en casa y de allí no se sacará ni un solo pedazo de carne. Tampoco se quebrará ningún hueso al animal sacrificado.

47»Toda la comunidad de Israel debe celebrar la Pascua.

48»Todo extranjero que viva entre ustedes y quiera celebrar la Pascua del Señor deberá primero circuncidar a todos los varones de su familia; solo entonces podrá participar de la Pascua como si fuera nativo del país.

»Ningún incircunciso podrá participar de ella.

49»La misma ley se aplicará al nativo y al extranjero que viva entre ustedes».

50Todos los israelitas cumplieron al pie de la letra lo que el Señor había ordenado a Moisés y a Aarón. 51Ese mismo día el Señor sacó de Egipto a los israelitas, escuadrón por escuadrón.