Ang Napulo ka Sugo
(Exo. 20:1-17)
1Ginpatipon ni Moises ang tanan nga Israelinhon kag ginsilingan, “Mga Israelinhon, pamatii ninyo ang mga sugo kag mga pagsulundan nga ginahatag ko sa inyo subong. Tun-i ninyo ini kag sundon gid. 2Ang Ginoo nga aton Dios naghimo sang kasugtanan sa aton sa Bukid sang Sinai.5:2 Bukid sang Sinai: sa Hebreo, Horeb. 3Wala niya ini ginhimo sa aton mga katigulangan kundi sa aton tanan nga buhi subong. 4Didto sa bukid naghambal ang Ginoo sa inyo halin sa kalayo nga daw sa nagaatubangay lang kamo. 5Nagatindog ako sa tunga ninyo kag sang Ginoo sadto nga tion sa paghambal sa inyo sang mensahi sang Ginoo, kay nahadlok kamo sa kalayo kag indi kamo magsaka sa bukid. Nagsiling ang Ginoo,
6“ ‘Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto nga sa diin kamo gin-ulipon.
7“ ‘Indi kamo magsimba sa iban nga dios magluwas sa akon.
8“ ‘Indi kamo maghimo sang mga dios-dios sa dagway sang bisan ano nga ara sa langit ukon sa duta ukon sa tubig. 9Indi gid ninyo ini pag-alagaron kag simbahon, kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, indi gid gusto nga may ginasimba kamo nga iban. Ginasilutan ko ang mga nakasala sa akon pati ang ila mga kaliwat hasta sa ikatatlo kag ikaapat nga henerasyon nga nagasikway sa akon. 10Pero ginapakita ko ang akon kaayo sa madamo gid nga mga henerasyon nga nagahigugma sa akon kag nagatuman sang akon mga sugo.
11“ ‘Indi ninyo paggamita ang akon ngalan sa wala sing pulos kay ako, ang Ginoo nga inyo Dios, magasilot sa kay bisan sin-o nga maggamit sang akon ngalan sa wala sing pulos.
12“ ‘Tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway, kag himua ninyo ini nga pinasahi nga adlaw para sa akon, ang Ginoo nga inyo Dios, suno sa ginmando ko sa inyo. 13Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, 14pero ang ikapito nga adlaw amo ang Adlaw nga Inugpahuway nga inyo painon para sa akon, ang Ginoo nga inyo Dios. Indi kamo mag-obra sa sina nga adlaw pati ang inyo mga anak, mga ulipon, mga baka, mga asno, kag iban pa ninyo nga kasapatan, kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar sa inyo mga banwa. Sa sini nga paagi makapahuway man ang inyo mga ulipon pareho sa inyo. 15Dumduma ninyo nga mga ulipon man kamo sadto sa Egipto, kag ako, ang Ginoo nga inyo Dios, nagpaguwa sa inyo didto paagi sa akon puwerte nga gahom. Gani ako, ang Ginoo nga inyo Dios, nagmando sa inyo nga tumanon ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway.
16“ ‘Tahura ang inyo amay kag iloy, suno sa ginmando ko sa inyo, agod magkabuhi kamo sing malawig kag mangin maayo ang inyo kahimtangan sa duta nga ginahatag ko sa inyo.
17“ ‘Indi kamo magpatay.
18“ ‘Indi kamo magpanginbabayi ukon magpanginlalaki.
19“ ‘Indi kamo magpangawat.
20“ ‘Indi kamo magsaksi sing butig kontra sa inyo isigkatawo.
21“ ‘Indi kamo magkaibog sa asawa sang inyo isigkatawo, ukon sa iya balay, duta, mga ulipon, mga baka ukon asno, ukon sa bisan ano nga ara sa iya.’
22“Amo ina ang mga sugo sang Ginoo sa inyo tanan nga nagtipon didto sa bukid. Sang naghambal siya sa makusog nga tingog halin sa tunga sang kalayo nga napalibutan sang madamol nga panganod, ginhatag niya ini nga mga sugo kag wala na siya sang iban pa nga ginhambal. Ginsulat niya ini sa duha ka malapad nga bato kag ginhatag sa akon.
23“Sang nabatian ninyo ang tingog halin sa kadudulman samtang nagadabadaba ang bukid, nagpalapit sa akon ang tanan nga pangulo sang inyo mga tribo kag ang inyo mga manugdumala, 24kag nagsiling sila, ‘Ginpakita sa aton sang Ginoo nga aton Dios ang iya gamhanan nga presensya kag kadungganan, kag nabatian naton ang iya tingog halin sa kalayo. Nakita naton subong nga adlaw nga puwede mabuhi ang tawo bisan naghambal ang Dios sa iya. 25Pero indi namon pag-ibutang sa peligro ang amon kabuhi. Kay kon mabatian namon liwat ang tingog sang Ginoo nga aton Dios, sigurado nga lamunon gid kami sang gamhanan nga kalayo. 26May ara bala sang tawo nga nabuhi pa pagkatapos nga nabatian niya ang tingog sang buhi nga Dios halin sa kalayo pareho sa aton nabatian? 27Ikaw na lang ang magpalapit sa Ginoo nga aton Dios, kag pamatii ang tanan nga isiling niya. Dayon isugid mo na lang sa amon ang tanan nga ginsiling niya, kay pamatian namon ini kag tumanon.’
28“Nabatian sang Ginoo ang inyo ginsiling sang nagpakighambal kamo sa akon, kag nagsiling siya sa akon, ‘Nabatian ko kon ano ang ginsiling sang sini nga mga tawo sa imo, kag maayo ang tanan nila nga ginsiling. 29Kabay pa nga magtahod sila permi sa akon kag magtuman sa akon mga sugo agod mangin maayo ang kahimtangan nila kag sang ila mga kaliwat hasta san-o. 30Lakat kag hambala sila nga magbalik sila sa ila mga tolda. 31Pero magpabilin ka diri sa akon agod ihatag ko sa imo ang tanan nga sugo kag pagsulundan nga itudlo mo sa ila nga ila sundon didto sa duta nga ginahatag ko sa ila nga ila panag-iyahan.’
32“Gani tumana gid ninyo sing maayo ang ginmando sang Ginoo nga inyo Dios sa inyo. Indi ninyo paglapasa ang bisan isa sa iya mga sugo. 33Magkabuhi kamo suno sa ginsugo sang Ginoo nga inyo Dios sa inyo agod magkabuhi kamo sing malawig kag magmauswagon didto sa duta nga inyo panag-iyahan.
Os Dez Mandamentos
1Então Moisés convocou todo o Israel e lhe disse:
“Ouça, ó Israel, os decretos e as ordenanças que hoje estou anunciando a você. Aprenda-os e tenha o cuidado de cumpri-los. 2O Senhor, o nosso Deus, fez conosco uma aliança em Horebe. 3Não foi com os nossos antepassados que o Senhor fez essa aliança, mas conosco, com todos nós que hoje estamos vivos aqui. 4O Senhor falou com você face a face, do meio do fogo, no monte. 5Naquela ocasião, eu fiquei entre o Senhor e você para declarar-lhe a palavra do Senhor, porque você teve medo do fogo e não subiu o monte.
“E ele disse:
6“ ‘Eu sou o Senhor, o teu Deus, que te tirei do Egito, da terra da escravidão.
7“ ‘Não terás outros deuses além de mim.
8Não farás para ti nenhum ídolo, nenhuma imagem de qualquer coisa no céu, na terra ou nas águas debaixo da terra. 9Não te prostrarás diante deles nem lhes prestarás culto, porque eu, o Senhor, o teu Deus, sou Deus zeloso, que castigo os filhos pelo pecado de seus pais até a terceira e quarta geração daqueles que me desprezam, 10mas trato com bondade até mil gerações os5.10 Ou até milhares os que que me amam e obedecem aos meus mandamentos.
11Não tomarás em vão o nome do Senhor, o teu Deus, pois o Senhor não deixará impune quem usar o seu nome em vão.
12Guardarás o dia de sábado a fim de santificá-lo, conforme o Senhor, o teu Deus, te ordenou. 13Trabalharás seis dias e neles farás todos os teus trabalhos, 14mas o sétimo dia é um sábado para o Senhor, o teu Deus. Nesse dia não farás trabalho algum, nem tu nem teu filho ou filha, nem o teu servo ou serva, nem o teu boi, teu jumento ou qualquer dos teus animais, nem o estrangeiro que estiver em tua propriedade; para que o teu servo e a tua serva descansem como tu. 15Lembra-te de que foste escravo no Egito e que o Senhor, o teu Deus, te tirou de lá com mão poderosa e com braço forte. Por isso o Senhor, o teu Deus, te ordenou que guardes o dia de sábado.
16Honra teu pai e tua mãe, como te ordenou o Senhor, o teu Deus, para que tenhas longa vida e tudo te vá bem na terra que o Senhor, o teu Deus, te dá.
17Não matarás.
18Não adulterarás.
19Não furtarás.
20Não darás falso testemunho contra o teu próximo.
21Não cobiçarás a mulher do teu próximo. Não desejarás a casa do teu próximo, nem sua propriedade, nem seu servo ou serva, nem seu boi ou jumento, nem coisa alguma que lhe pertença’.
22“Essas foram as palavras que o Senhor falou a toda a assembleia de vocês, em alta voz, no monte, do meio do fogo, da nuvem e da densa escuridão; e nada mais acrescentou. Então as escreveu em duas tábuas de pedra e as deu a mim.
23“Quando vocês ouviram a voz que vinha do meio da escuridão, estando o monte em chamas, aproximaram-se de mim todos os chefes das tribos de vocês, com as suas autoridades. 24E vocês disseram: ‘O Senhor, o nosso Deus, mostrou-nos sua glória e sua majestade, e nós ouvimos a sua voz vinda de dentro do fogo. Hoje vimos que Deus fala com o homem e que este ainda continua vivo! 25Mas, agora, por que deveríamos morrer? Este grande fogo por certo nos consumirá. Se continuarmos a ouvir a voz do Senhor, o nosso Deus, morreremos. 26Pois, que homem mortal chegou a ouvir a voz do Deus vivo falando de dentro do fogo, como nós o ouvimos, e sobreviveu? 27Aproxime-se você, Moisés, e ouça tudo o que o Senhor, o nosso Deus, disser; você nos relatará tudo o que o Senhor, o nosso Deus, lhe disser. Nós ouviremos e obedeceremos’.
28“O Senhor ouviu quando vocês me falaram e me disse: ‘Ouvi o que este povo disse a você, e eles têm razão em tudo o que disseram. 29Quem dera eles tivessem sempre no coração esta disposição para temer-me e para obedecer a todos os meus mandamentos. Assim tudo iria bem com eles e com seus descendentes para sempre!
30“ ‘Vá, diga-lhes que voltem às suas tendas. 31Você ficará aqui comigo, e anunciarei a você toda a lei, isto é, os decretos e as ordenanças que você lhes ensinará e que eles deverão cumprir na terra que eu dou a eles como propriedade’.
32“Por isso, tenham o cuidado de fazer tudo como o Senhor, o seu Deus, ordenou a vocês; não se desviem, nem para a direita, nem para a esquerda. 33Andem sempre pelo caminho que o Senhor, o seu Deus, ordenou a vocês, para que tenham vida, tudo vá bem com vocês e os seus dias se prolonguem na terra da qual tomarão posse.
