Deuteronomio 32 – HLGN & KSS

Ang Pulong Sang Dios

Deuteronomio 32:1-52

1O langit, pamati kay mahambal ako!

O duta, pamatii ang akon mga pulong.

2Ang akon mga pagpanudlo magatupa pareho sa ulan ukon tun-og.

Ang akon mga pulong pareho sa dabodabo sa mga hilamon ukon talithi sa mga tanom.

3Ibantala ko ang ngalan sang Ginoo.

Dayawon ko ang pagkagamhanan sang aton Dios!

4Siya ang akon palalipdan nga bato;

husto gid ang iya mga binuhatan, kag matarong ang tanan niya nga mga pamaagi.

Matutom siya nga Dios kag wala nagakasala; matarong siya kag husto ang iya mga ginahimo.

5Pero kamo nagpakasala sa iya kag wala na niya kamo pagkabiga nga iya mga anak tungod sa inyo kalautan.

Mga makasasala kag balingag nga henerasyon!

6Amo bala ini ang inyo ibalos sa Ginoo?

Mga buang-buang gid kamo kag kulang sang pag-intiendi.

Indi bala nga siya ang inyo Amay nga nagtuga sa inyo?

7Dumduma ninyo ang nagligad nga mga tinuig; hunahunaa ninyo ang mga nagligad nga henerasyon.

Pamangkuta ninyo ang inyo mga katigulangan kon ano ang mga natabo kay sugiran nila kamo.

Pamangkuta ninyo ang inyo mga manugdumala kay ipaathag nila ini sa inyo.

8Sang ginhatagan sang Labing Mataas nga Dios ang mga nasyon sang ila duta kag sang ginbahin-bahin niya ang mga katawhan,

ginbutangan niya sila sang mga dulunan suno sa kadamuon sang mga anghel sang Dios.32:8 mga anghel sang Dios: Amo ini sa Septuagint. Sa Dead Sea Scrolls, mga anak sang Dios. Sa Masoretic Text, mga kaliwat ni Israel.

9Pero ang bahin sang Ginoo amo ang iya katawhan; sila nga mga kaliwat ni Jacob amo ang iya palanublion.

10Nakita niya sila sa desierto, sa lugar nga halos wala sing may nagatubo nga tanom.

Gin-atipan niya sila kag ginhalungan pareho sa paghalong sang tawo sa iya mata.

11Ginbantayan niya sila pareho sa agila nga nagabantay sang iya mga buto samtang iya ini ginatudluan sa paglupad.

Ginahumlad niya ang iya mga pakpak sa pagsalo kag pagdala sa ila.

12Ang Ginoo lang gid ang nagtuytoy sa iya katawhan, nga wala ang bulig sang iban nga dios.

13Ginpagahom niya sila sa mga kabukiran, kag ginpakaon sang mga patubas sang duta.

Ginsagod niya sila sang dugos halin sa banglid kag sang lana halin sa mga olibo nga nagatubo sa batuhon nga duta.

14Ginhatagan niya sila sang mga keso kag gatas halin sa mga baka kag karnero,

kag ginhatagan sang matambok nga mga karnero kag mga kanding halin sa Bashan.

Ginhatagan man niya sila sang pinakamaayo nga mga trigo kag ginpainom sang pinakamaayo nga bino halin sa ubas.

15Nagmauswagon ang mga Israelinhon32:15 mga Israelinhon: sa Hebreo, Jeshurun, nga ang buot silingon, matarong. pero nagrebelde sila.

Nagtambok sila kag nagbakod, pero gintalikdan nila ang Dios nga nagtuga sa ila,

kag ginsikway nila ang ila palalipdan nga bato nga amo ang ila Manluluwas.

16Ginpaimon nila kag ginpaakig ang Ginoo sa ila makangilil-ad nga mga dios.

17Naghalad sila sa mga demonyo nga indi matuod nga dios—mga dios nga indi nila kilala kag bag-o lang nagtuhaw, kag wala pagtahura sang ila mga katigulangan.

18Ginkalimtan nila ang Dios nga ila palalipdan nga bato nga nagtuga sa ila.

19Nakita ini sang Ginoo, kag tungod sa iya kaakig ginsikway niya sila nga iya mga anak.

20Nagsiling siya, “Talikdan ko sila, kag tan-awon ko abi kon ano ang ila madangatan,

kay malaot sila nga henerasyon, mga anak nga indi matutom.

21Ginpaimon nila ako sa indi matuod nga dios,

kag ginpaakig nila ako sa ila wala sing pulos nga mga dios-dios.

Gani paimunon ko man sila sa iban nga katawhan.

Paakigon ko sila paagi sa pagpakamaayo sa buang-buang nga nasyon.

22Kay ang akon kaakig nagadabadaba nga daw kalayo.

Magasunog ini sa duta kag sa tanan nga patubas sini,

pati sa kadadalman sang duta,32:22 kadadalman sang duta: ukon, lugar sang mga patay. kag sa mga pundasyon sang mga bukid.

23Padal-an ko sila sang mga kalamidad, kag iguon ko sila sang akon mga pana.

24Pagutuman ko sila; magakalamatay sila sa gutom kag sa balatian.

Padal-an ko sila sang mapintas nga mga sapat sa paghalit sa ila kag mga man-og nga dalitan sa pagkagat sa ila.

25Sa guwa sang ila balay madamo ang magakalamatay sa inaway, kag sa sulod magahari ang kahadlok.

Magakalamatay ang mga tigulang, mga pamatan-on, kag mga kabataan.

26Nagsiling ako nga laptahon ko sila hasta nga indi na sila madumduman sa kalibutan.

27Pero indi ko pagtugutan nga magpabugal ang ila mga kaaway kag magsiling, ‘Napierdi naton sila. Indi ang Ginoo ang naghimo sini.’ ”

28Ang Israel isa ka nasyon nga wala sing kaalam kag pag-intiendi.

29Kon maalamon lang sila, maintiendihan kuntani nila ang ila madangatan.

30Paano bala malagas sang isa ka tawo ang isa ka libo nga mga Israelinhon?

Paano madaog sang duha ka tawo ang napulo ka libo sa ila?

Luwas lang kon gintugyan sila sang Ginoo nga ila palalipdan nga bato.

31Kay ang palalipdan nga bato sang aton mga kaaway indi pareho sang aton palalipdan nga bato, kag bisan sila nakahibalo sini.

32Ang aton mga kaaway, nga pareho kalaot sa mga pumuluyo sang Sodom kag Gomora, kaangay sang ubas nga mapait kag makahililo ang bunga,

33kag kaangay sang bino nga halin sa dalit sang man-og.

34Nakahibalo ang Ginoo sang ila ginahimo;

ginasupot niya lang anay ini kag nagahulat sang husto nga tion sa pagsilot sa ila.

35Nagsiling siya, “Ako ang magatimalos kag magasilot sa ila,

kay magaabot ang tion nga makadalin-as gid sila.

Madali na lang mag-abot ang ila kalaglagan. Indi na ini magdugay.”

36Magahukom ang Ginoo pabor sa iya katawhan;

kaluoyan niya sila nga iya mga alagad, kon makita niya nga wala na sila sang kusog kag diutay na lang ang nabilin sa ila, ulipon man ukon indi ulipon.

37Dayon mamangkot ang Ginoo sa iya katawhan, “Diin na karon ang ila mga dios, ang bato nga ila palalipdan?

38Diin na karon ang ila mga dios nga nagakaon sang tambok kag nagainom sang bino sang ila mga halad?

Pabuliga sila sa inyo, kag himua ninyo sila nga inyo proteksyon!

39Tan-awa ninyo karon; ako amo lang gid ang Dios!

Wala na sing iban nga dios luwas sa akon.

Ako ang nagapatay kag ako man ang nagahatag sang kabuhi; ako ang nagapilas kag ako man ang nagaayo,

kag wala sing may makaluwas sa akon mga kamot.

40Karon, bayawon ko ang akon mga kamot kag magsumpa,

‘Subong nga buhi ako sa wala sing katapusan,

41bairon ko ang nagaidlak ko nga espada kag gamiton ko ini sa pagsilot.

Balusan ko ang akon mga kaaway kag pabayaron ang mga nagasikway sa akon.

42Ang akon pana mabulit sang ila mga dugo, kag ang akon espada magapanglabo sang ila mga lawas.

Magakalamatay pati ang mga madakpan sa ila kag ang ila mga pangulo.’ ”

43Kamo nga mga nasyon, dayawa ninyo ang katawhan sang Ginoo,32:43 Kamo… Ginoo: ukon, Kamo nga mga nasyon, magkalipay kamo kaupod sa katawhan sang Ginoo. Sa Dead Sea Scrolls kag Griego nga teksto, Magkalipay kamo upod sa iya, O kalangitan, kag ang tanan nga anghel sang Dios dapat magsimba sa iya. kay balusan sang Ginoo ang nagpatay sa ila nga iya mga alagad.

Balusan niya ang iya mga kaaway, kag tinluan niya ang iya duta kag ang iya katawhan.

44Ginhambal ni Moises kaupod ni Josue32:44 Josue: sa Hebreo, Hoseas. nga anak ni Nun ang mensahi sang sini nga kanta sa mga tawo. 45Pagkatapos hambal ni Moises sini, 46nagsiling siya sa mga tawo, “Itanom gid ninyo sa inyo mga tagipusuon ang tanan nga ginhambal ko sa inyo subong. Itudlo man ninyo ini sa inyo mga anak agod matuman nila sing maayo ang tanan nga ginasiling sa sini nga mga sugo. 47Ini nga mga sugo indi ordinaryo lang nga mga pulong; ini magahatag sa inyo sang kabuhi. Kon tumanon ninyo ini magakabuhi kamo sing malawig sa duta nga inyo panag-iyahan sa tabok sang Jordan.”

Ginsugid ang Kamatayon ni Moises

48Sa sina mismo nga adlaw nagsiling ang Ginoo kay Moises, 49“Magkadto ka sa Moab, sa kabukiran sang Abarim kag magsaka ka sa Bukid sang Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Tan-awa didto ang Canaan, ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon nga ila panag-iyahan. 50Kag dira sa sina nga bukid mapatay ka, kag isimpon ka sa imo mga paryente nga nagkalamatay na, subong nga si Aaron nga imo utod napatay sa Bukid sang Hor kag ginsimpon man sa iya mga paryente. 51Kay duha kamo nadulaan sang pagsalig sa akon sa atubangan sang mga Israelinhon sang didto kamo sa tuburan sang Meriba Kadesh,32:51 Meriba Kadesh: ukon, Meriba sa Kadesh. sa kamingawan sang Zin. Wala ninyo pagpadunggi ang akon pagkabalaan sa ila atubangan. 52Gani makita mo lang sa malayo ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon, pero indi ka makasulod didto.”

Kurdi Sorani Standard

دواوتار 32:1-52

1گوێ شل بکە ئەی ئاسمان، وا قسە دەکەم،

با زەویش گوێ بگرێت لە وشەی دەمم.

2فێرکردنم وەک باران دەبارێت،

وشەم وەک شەونم دەتکێت،

وەک نمە باران بەسەر سەوزایی

وەک ڕەهێڵ بەسەر گیا.

3ناوی یەزدان ڕادەگەیەنم،

مەزنایەتی بە خودامان ببەخشن.

4خودا تاشەبەردە، کردارەکانی تەواوە،

چونکە هەموو ڕێگاکانی دادپەروەرییە،

خودایەکی دڵسۆزە، ستەمکاریی تێدا نییە،

ئەو ڕاستودروست و دادپەروەرە.

5لە ڕەفتاردا گەندەڵ بوون لە بەرامبەر ئەو

چونکە لەکەدارن، کچ و کوڕی ئەو نین، کەموکوڕییان ئەوەیە،

نەوەیەکی چەوت و خوارن.

6ئایا بەم شێوەیە پاداشتی یەزدان دەدەنەوە،

ئەی گەلی گێل و نادانا؟

ئایا ئەو باوک و دروستکەرتان نییە،

ئەوەی دروستی کردن و پێکی هێنان؟

7یادی ڕۆژانی دێرین بکەنەوە،

لە ساڵانی نەوەکانی پێشوو وردبنەوە،

لە باوکتان بپرسن پێتان ڕادەگەیەنێت،

لە پیرانتان بپرسن پێتان دەڵێن.

8کاتێک خودای هەرەبەرز نەتەوەکانی بەش بەش کرد،

کاتێک نەوەی ئادەمی دابەش کرد،

سنووری بۆ گەلان دانا،

بەگوێرەی ژمارەی نەوەی ئیسرائیل.

9بەشی یەزدان گەلەکەیەتی،

یاقوب بەشی میراتەکەیەتی.

10لە خاکێکی چۆڵ دۆزییەوە،

لە چۆڵەوانییەکی ترسناک و وێراندا،

دەوری دا و بایەخی پێیدا،

وەک گلێنەی چاوی پاراستی.

11وەک هەڵۆ هێلانەی خۆی دەهەژێنێت،

لەسەر بێچووەکانی باڵەفڕکێ دەکات،

باڵەکانی لێک دەکاتەوە و دەیبات،

لەسەر شاپەڕەکانی هەڵیدەگرێت.

12ئاوا یەزدان بە تەنها ڕابەرایەتی کرد،

هیچ خوداوەندێکی بێگانەی لەگەڵ نەبوو.

13سواری بەرزاییەکانی زەوی کرد،

لە بەروبوومی دەشتودەری خوارد،

لە تاشەبەردەوە هەنگوینی دەرخوارد دا،

زەیتیش لە بەردەئەستێوە.

14دەڵەمە32‏:14 یان دەرەمە، قۆناغی پێش دروستبوونی پەنیر.‏ و شیری مەڕوماڵات،

لەگەڵ دوگی32‏:14 دوگ یان دونگ.‏ بەرخ و

بەرانی باشان و تەگە32‏:14 نێری، سابرێن.‏،

لەگەڵ چەوری ناوکی گەنم.

تۆ لە خوێنی ترێ شەرابت خواردەوە.

15یەشوروون32‏:15 یەشوروون بە واتای سەرڕاست یان دادپەروەر دێت، وەکو نازناوێک بۆ گەلی ئیسرائیل بەکارهاتووە.‏ قەڵەو بوون و جووتەیان وەشاند،

قەڵەو بوون و پڕ بوون و بە پیو32‏:15 پیو: واتا بەز، لێرە و لە ئایەتی 38.‏ داپۆشران.

ئیتر پشتیان کردە ئەو خودایەی کە دروستی کردبوون،

تاشەبەردی ڕزگارییەکەیان ڕەتکردەوە.

16ئیرەییان32‏:16 ئیرەیی: واتای هەڵوێستی توندی خودا بەرامبەر بە بتپەرستی، چونکە خودا دەیەوێت تەنها ئەو بپەرسترێت.‏ وروژاند بە پەرستنی خودا بێگانەکانیان و

بە بتە قێزەونەکان پەستیان کرد.

17بۆ بتەکان32‏:17 بتەکان: بە واتای ڕۆحە پیسەکان.‏ کە خودا نین قوربانییان سەربڕی،

چەند خودایەک نەیانناسیون،

تازەن و بەم زووانە دەرکەوتوون،

کە باوکانتان لێیان نەترساون.

18ئەو تاشەبەردەی ئێوەی بوو وازتان لێ هێنا،

ئەو خودایەی لەدایکبوونی پێداین لەبیرتان کرد.

19جا یەزدان بینی و ڕەتی کردنەوە،

لەبەر ئەوە تووڕە بوو بەهۆی کچەکانی و کوڕەکانی.

20فەرمووی، «ڕووی خۆم لێیان دەشارمەوە،

سەیر دەکەم کۆتاییان چی دەبێت،

ئەوانە نەوەیەکی هەڵگەڕاوەن،

ئەو کوڕانە دەستپاکیان تێدا نییە.

21ئەوان بەوانەی خودا نین ئیرەییان وروژاندم،

بە بتە پووچەکانیان پەستیان کردم،

منیش وایان لێدەکەم ئیرەیی بەوانە ببەن کە گەل نین،

بە نەتەوەیەکی گێل پەستیان دەکەم.

22بە تووڕەییم ئاگرێک داگیرساوە،

گڕ دەگرێت هەتا جیهانی مردووانی ژێرەوە،

زەوی و خەرمانەکەی دەخوات،

بناغەکانی چیاکان دەسووتێنێت.

23«کارەساتیان بەسەردا کۆدەکەمەوە،

تیرەکانم لەواندا دەچەقێنم.

24کاتێک لە برسان کەوتوون،

پەکیان کەوتووە لەبەر تا و پەتای فەوتێنەر،

ددانی دڕندە دەنێرمە سەریان،

لەگەڵ ژەهری مارە خشۆکەکان.

25لە دەرەوە شمشێر جەرگیان دەسووتێنێت و

لەناو ماڵەوەشیان تۆقین،

کوڕی گەنج و پاکیزە لەناودەچن،

منداڵی شیرەخۆر لەگەڵ پیاوی پیر.

26فەرمووم: ”پەرتەوازەیان دەکەم،

یادیان لەنێو خەڵکی دەسڕمەوە.“

27بەڵام لەوە ترسام کە دوژمن پەستم بکات،

کە لەوانەیە دوژمنانیان تێنەگەن،

نەوەک بڵێن: ”خۆمان باڵادەست بووین،

یەزدان هەموو ئەمانەی نەکردووە.“»

28ئەوان نەتەوەیەکن ڕاوێژ لێ بڕاون،

کوا تێگەیشتنیش لەناویان؟

29خۆزگە دانا دەبوون و لەمە تێدەگەیشتن و

کۆتاییەکەیان لەبەرچاو دەگرت.

30چۆن یەکێک هەزار ڕاو دەنێت و

دووان دە هەزار تێکدەشکێنن،

ئەگەر تاشەبەردەکەیان32‏:30 تاشەبەردەکەیان: ڕەوانبێژی لێکچواندنە، مەبەستی یەزدانە. بڕوانە ئایەتی 4.‏ ئەوانی نەفرۆشتبێت32‏:30 نەفرۆشتبێت: مەبەستی سزادانیانە لەبەر شکاندنی پەیمانەکەیان. بڕوانە ئایەتەکانی 18 و 19.‏،

یەزدان بەدەستەوەی نەدابن.

31لەبەر ئەوەی تاشەبەردیان وەک تاشەبەردی ئێمە32‏:31 تاشەبەردی ئێمە: مەبەستی لە یەزدانە.‏ نییە،

تەنانەت دوژمنانیشمان دانی پێدا دەنێن.

32مێویان لە مێوی سەدۆمە و

ترێیان هی باخەکانی عەمۆرایە،

ترێیەکەیان ژەهرە و هێشووەکانیان تاڵن.

33شەرابەکەیان ژەهری مارەکان و

تاڵاوی ماری کۆبرا کوشندەکانە.

34«ئایا ئەمە لەلای من هەڵنەگیراوە،

لەناو گەنجینەکانم مۆری لێ نەدراوە؟

35تۆڵەسەندنەوە هی منە، منم سزا دەدەم،

لە کاتێکدا پێیان دەخلیسکێت،

چونکە ڕۆژی بەڵایان نزیک بووەتەوە و

چارەنووسیان بۆیان خێرایە.»

36یەزدان ئەستۆپاکی گەلەکەی دەسەلمێنێت و

لەگەڵ خزمەتکارەکانی میهرەبان دەبێت،

کە دەبینێت هێزیان بەسەرچووە و

نە کۆیلە و نە ئازاد کەس نەماوە.

37خودا دەفەرموێت: «کوا خوداوەندەکانیان،

ئەو تاشەبەردەی پەنایان بۆ برد،

38ئەو خوداوەندانەی کە پیوی قوربانییەکانیان دەخواردن،

شەرابی خواردنەوە پێشکەشکراوەکانیان دەخواردنەوە؟

با بێن و یارمەتیتان بدەن،

با پارێزگاریتان لێ بکەن!

39«ئێستا ببینن، من، من ئەوم،

هیچ خودایەکی دیکە نییە لە پاڵم.

من دەمرێنم و دەژیێنم،

بریندار دەکەم و من چاک دەکەمەوە،

کەس نییە کەسێک لە دەستی من دەرباز بکات.

40من دەستم بۆ ئاسمان بەرز دەکەمەوە و سوێند دەخۆم:

بە دڵنیاییەوە هەتاهەتایە من زیندووم،

41کاتێک شمشێرە درەوشاوەکەم تیژ بکەمەوە و

بۆ دادوەریکردن بە دەستەوەی بگرم،

تۆڵە لە دوژمنانم دەکەمەوە و

ناحەزانم سزا دەدەم.

42تیرەکانم بە خوێن مەست دەکەم و

شمشێرەکەم گۆشت دەخوات،

لە خوێنی کوژراوان و بەدیلگیراوان،

لە کەللەسەری ڕابەرانی دوژمن.»

43ئەی نەتەوەکان، لەگەڵ گەلی خودا دڵخۆش بن،

چونکە تۆڵەی خوێنی خزمەتکارانی دەکاتەوە،

لە دوژمنانی تۆڵە دەکاتەوە،

کەفارەتی خاک و گەلەکەی خۆی دەکات.

44جا موسا خۆی و یەشوعی کوڕی نون هاتن و هەموو وشەکانی ئەم سروودەیان بۆ گەل خوێندەوە. 45کاتێک موسا لە وتارەکە تەواو بوو، بە هەموو ئەم وشانە بۆ هەموو ئیسرائیل، 46پێی گوتن: «لە دڵەوە لە هەموو ئەو وشانە وردببنەوە کە من ئەمڕۆ شایەتی پێدەدەم لەسەرتان، هەتا فەرمان بە منداڵەکانتان بکەن کە ئاگاداربن کار بە هەموو وشەکانی ئەم فێرکردنە بکەن. 47تەنها وشەی بێ نرخ نییە بۆتان، بەڵکو ژیانتانە، بەهۆی ئەمانەوە تەمەن درێژ دەبن لەسەر ئەو خاکەی لە ڕووباری ئوردون بۆی دەپەڕنەوە هەتا دەستی بەسەردا بگرن.»

موسا لەسەر چیای نیبۆ دەمرێت

48یەزدانیش لە هەمان ڕۆژدا بە موسای فەرموو: 49«سەربکەوە بۆ سەر زنجیرە چیای عەڤاریم، بۆ چیای نیبۆ کە لە خاکی مۆئابە و بەرامبەر بە ئەریحایە و لەوێوە تەماشای خاکی کەنعان بکە کە من وەک موڵک بە نەوەی ئیسرائیلی دەدەم. 50لەو کێوەدا کە بۆی سەردەکەویت دەمریت و دەچیتە پاڵ گەلەکەتەوە، وەک چۆن هارونی برات لە کێوی هۆردا مرد و چووە پاڵ گەلەکەی، 51لەبەر ئەوەی ئێوە ناپاک بوون لەگەڵم لەنێو نەوەی ئیسرائیلدا لەلای مێرگی مەریبای قادێش لە چۆڵەوانی چن، چونکە پیرۆزی منتان لەنێو نەوەی ئیسرائیلدا ڕانەگرت. 52لەبەر ئەوە تۆ ناچیتە ناو ئەو خاکەی کە بە گەلی ئیسرائیلی دەدەم، بەڵکو تەنها لە دوورەوە دەیبینیت.»