Deuteronomio 31 – HLGN & NASV

Ang Pulong Sang Dios

Deuteronomio 31:1-30

Si Josue amo ang Nagbulos kay Moises

(Num. 27:12-23)

1Nagpadayon si Moises sa pagpakighambal sa tanan nga Israelinhon. 2Siling niya, “120 na ka tuig ang akon edad kag indi na ako makasarang sa pagpangulo sa inyo. Kag nagsiling ang Ginoo sa akon nga indi ako makatabok sa Jordan. 3Ang Ginoo nga inyo Dios amo mismo ang magapanguna sa inyo sa pagtabok. Laglagon niya ang mga nasyon didto, kag panag-iyahan ninyo ang ila duta. Pangunahan kamo ni Josue sa pagtabok suno sa ginsiling sang Ginoo. 4Himuon sang Ginoo sa sini nga mga nasyon ang iya ginhimo kay Sihon kag kay Og nga mga hari sang mga Amornon, kag sa ila duta. 5Itugyan sila sang Ginoo sa inyo, kag kinahanglan nga himuon ninyo sa ila ang tanan nga ginsugo ko sa inyo. 6Magpakabakod kamo kag magpakaisog. Indi kamo magkahadlok sa ila kay ang Ginoo nga inyo Dios nagaupod sa inyo; indi niya kamo pagbayaan ukon pagpabay-an.”

7Dayon gintawag ni Moises si Josue kag ginsilingan sa atubangan sang tanan nga Israelinhon, “Magpakabakod ka kag magpakaisog, kay ikaw ang magapangulo sa sini nga katawhan sa pagkadto sa duta nga ginsumpa sang Ginoo nga ihatag sa ila mga katigulangan. Buligan mo sila nga maangkon nila ang duta. 8Pangunahan ka sang Ginoo kag magaupod siya sa imo; indi niya ikaw pagbayaan ukon pagpabay-an. Gani indi ka magkahadlok ukon magkaluya.”

Ang Pagbasa sang Kasuguan

9Ginsulat ni Moises ini nga mga sugo kag ginhatag sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi, nga amo ang nagadala sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo, kag sa tanan nga manugdumala sang Israel. 10Dayon ginmanduan sila ni Moises, “Sa katapusan sang kada pito ka tuig nga amo ang tuig nga kanselahon na ang mga utang, sa tion sang Piesta sang Pagpatindog sang mga Payag, 11basahon ninyo ini nga mga sugo sa tanan nga Israelinhon kon magtipon sila sa presensya sang Ginoo nga inyo Dios sa lugar nga iya pilion. 12Tipuna ang mga tawo—ang mga lalaki, mga babayi, mga kabataan, kag mga indi Israelinhon nga nagaestar sa inyo mga banwa—agod makapamati sila kag makatuon nga magtahod sa Ginoo nga inyo Dios kag magtuman sing maayo sa tanan nga ginapatuman sa sini nga mga sugo. 13Himuon ninyo ini agod ang inyo mga kabataan nga wala pa makahibalo sang sini nga mga sugo makabati sini kag makatuon sa pagtahod sa Ginoo nga inyo Dios samtang nagakabuhi kamo sa duta nga inyo panag-iyahan sa tabok sang Jordan.”

Gintagna ang Pagsupak sang mga Israelinhon

14Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Madali na lang ka mapatay; gani ipatawag si Josue kag magkadto kamo sa Tolda nga Ginapakigkitaan, kay tudluan ko siya didto sang iya pagahimuon.” Gani nagkadto si Moises kag si Josue sa Tolda nga Ginapakigkitaan.

15Nagpakita ang Ginoo paagi sa panganod nga daw haligi didto sa may puwertahan sang Tolda. 16Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Madali na lang ka mapatay kag isimpon sa imo mga katigulangan. Kon wala ka na, ini nga katawhan magasimba sa iban nga mga dios nga ginasimba sang mga tawo sa duta nga ila pagakadtuan. Isikway nila ako kag lapason nila ang kasugtanan nga ginhimo ko sa ila. 17Sa sina nga adlaw maakig gid ako sa ila kag isikway ko sila. Talikdan ko sila kag malaglag sila. Madamo nga mga katalagman kag mga kabudlayan ang magaabot sa ila, kag sa sina nga tion mamangkot sila, ‘Nag-abot bala sa aton ini nga mga katalagman tungod kay ang Dios wala nagaupod sa aton?’ 18Talikdan ko gid sila sa sina nga tion tungod sa tanan nga kalautan nga ila ginhimo paagi sa pagsimba sa iban nga mga dios.

19“Gani isulat ini nga kanta kag itudlo sa mga Israelinhon. Ipakanta ini sa ila agod mangin saksi ko ini kontra sa ila. 20Dal-on ko sila sa maayo kag mapatubason nga duta31:20 maayo… duta: sa literal, duta nga nagailig ang gatas kag dugos. nga ginsumpa ko nga ihatag sa ila mga katigulangan. Didto magakabuhi sila nga mabuganaon; magakaon sila sang tanan nga pagkaon nga luyag nila, kag mabusog gid sila. Pero magabiya sila sa akon kag magasimba sa iban nga mga dios. Lapason nila ang akon kasugtanan. 21Kon mag-abot na sa ila ang madamo nga katalagman kag mga kabudlayan, ini nga kanta mangin saksi kontra sa ila, kay indi ini malipatan sang ila mga kaliwat. Nahibaluan ko kon ano ang ila ginaplano nga himuon bisan wala ko pa sila madala sa duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila.” 22Sadto nga adlaw, ginsulat ni Moises ang kanta kag gintudlo sa mga Israelinhon.

23Ginmanduan dayon sang Ginoo si Josue nga anak ni Nun: “Magpakabakod ka kag magpakaisog, kay ikaw ang magadala sa mga Israelinhon sa duta nga akon ginsumpa nga ihatag sa ila, kag magaupod ako sa imo.”

24Pagkatapos nga nasulat ni Moises ang tanan nga sugo sa libro, 25ginmanduan niya ang mga Levita nga amo ang nagadala sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo. Nagsiling siya, 26“Kuhaa ninyo ining Libro sang Kasuguan kag ibutang sa tupad sang Kahon sang Kasugtanan sang Ginoo nga inyo Dios. Magapabilin ini didto bilang saksi kontra sa katawhan sang Israel. 27Kay nahibaluan ko kon ano kamo ka rebelde kag katig-a sing ulo. Bisan subong gani nga kaupod pa ninyo ako, nagarebelde na kamo sa Ginoo, ano pa gid ayhan kon patay na ako! 28Tipuna sa akon atubangan ang tanan nga manugdumala sang inyo tribo kag ang tanan nga opisyal agod hambalan ko sila sang sini nga mga butang. Kag tawgon ko ang langit kag ang duta bilang saksi kontra sa ila. 29Kay nahibaluan ko nga kon patay na ako, magahimo gid kamo sang kalautan kag isikway ninyo ang tanan nga ginasugo ko sa inyo. Sa ulihi, magaabot sa inyo ang mga katalagman kay magahimo kamo sing malaot sa panulok sang Ginoo kag paakigon ninyo siya paagi sa inyo himuon.”

Ang Kanta ni Moises

30Dayon ginpabati ni Moises sa bug-os nga katilingban sang Israel ang ini nga kanta halin sa umpisa hasta sa katapusan:

New Amharic Standard Version

ዘዳግም 31:1-30

ኢያሱ በሙሴ እግር መተካቱ

1ከዚያም ሙሴ ወጥቶ እነዚህን ቃሎች ለእስራኤል ሁሉ ተናገረ፤ 2“እነሆ፤ መቶ ሃያ ዓመት ሆኖኛል፤ ከእንግዲህ ልወጣና ልገባ አልችልም፤ እግዚአብሔርም (ያህዌ) ‘ዮርዳኖስን አትሻገርም’ ብሎኛል፤ 3አምላክህ እግዚአብሔር (ኤሎሂም ያህዌ) ራሱ በፊትህ ቀድሞ ይሄዳል፤ እነዚህንም አሕዛብ ከፊትህ ያጠፋቸዋል፤ አንተም ምድራቸውን ትወርሳለህ፤ እግዚአብሔር (ያህዌ) እንደ ተናገረው፣ ኢያሱም አንተን ቀድሞ ይሻገራል። 4እግዚአብሔር (ያህዌ) የአሞራውያንን ነገሥታት ሴዎንንና ዐግን ከነምድራቸው እንዳጠፋቸው፣ እነዚህንም ያጠፋቸዋል። 5እግዚአብሔር (ያህዌ) እነርሱን በፊታችሁ አሳልፎ ይሰጣችኋል፤ እናንተም ያዘዝኋችሁን ሁሉ በእነርሱ ላይ ታደርጋላችሁ። 6ብርቱና ደፋር ሁኑ፤ አትፍሯቸው ወይም አትደንግጡላቸው። አምላክህ እግዚአብሔር (ኤሎሂም ያህዌ) ከአንተ ጋር ይሄዳልና፤ አይተውህም፤ አይጥልህምም።”

7ከዚያም ሙሴ ኢያሱን ጠርቶ በእስራኤል ሁሉ ፊት እንዲህ አለው፤ “እግዚአብሔር (ያህዌ) ለአባቶቻቸው ሊሰጥ ወደ ማለላቸው ምድር ከዚህ ሕዝብ ጋር አብረህ ስለምትገባ፣ ምድሪቱን ርስታቸው አድርገህ ስለምታከፋፍል በርታ፤ ደፋርም ሁን። 8እግዚአብሔር (ያህዌ) ራሱ በፊትህ ይሄዳል፤ ከአንተም ጋር ይሆናል፤ ፈጽሞ አይለይህም፤ አይተውህምም፤ አትፍራ፤ ተስፋም አትቍረጥ።”

ሕጉን ለማንበብ ትእዛዝ ስለ መሰጠቱ

9ሙሴም ይህን ሕግ ጽፎ፣ የእግዚአብሔርን (ያህዌ) የኪዳን ታቦት ለሚሸከሙ ለሌዊ ልጆች፣ ለካህናቱና ለእስራኤል አለቆች ሁሉ ሰጠ። 10ከዚያም በኋላ ሙሴ እንዲህ ሲል አዘዛቸው፤ “ዕዳ በሚተውበት፣ የዳስ በዓልም በሚከበርበት፣ በየሰባቱ ዓመት መጨረሻ፣ 11እስራኤል ሁሉ እርሱ በሚመርጠው ስፍራ በአምላክህ በእግዚአብሔር (ኤሎሂም ያህዌ) ፊት ሲታይ፣ ይህን ሕግ በእነርሱ ፊት በጆሯቸው ታነበዋለህ። 12ይሰሙና አምላካችሁን እግዚአብሔርን (ኤሎሂም ያህዌ) መፍራት ይማሩ ዘንድ፣ የዚህን ሕግ ቃል ሁሉ በጥንቃቄ እንዲከተሉ ሕዝቡን ይኸውም ወንዶችን፣ ሴቶችን፣ ልጆችንና በከተሞችህ የሚኖረውንም መጻተኛ ሰብስብ። 13ዮርዳኖስን ተሻግረህ በምትወርሷት ምድር፣ በምትኖሩበት ዘመን ሁሉ፣ ይህን ሕግ የማያውቁት ልጆቻቸውም መስማትና አምላካችሁን እግዚአብሔርን (ኤሎሂም ያህዌ) መፍራት ሊማሩ ይገባቸዋል።”

የእስራኤል አለመታዘዝ አስቀድሞ ስለ መነገሩ

14እግዚአብሔር (ያህዌ) ሙሴን፣ “እነሆ የምትሞትበት ቀን ቀርቧል፤ ትእዛዝ እንድሰጠው ኢያሱን ጥራውና ወደ መገናኛው ድንኳን ቅረቡ።” ሙሴና ኢያሱም ሄዱ፤ ወደ መገናኛው ድንኳንም ቀረቡ።

15እግዚአብሔርም (ያህዌ) በድንኳኑ ላይ በደመና ዐምድ ተገለጠ፤ የደመናውም ዐምድ ከድንኳኑ ደጃፍ ላይ ቆመ። 16እግዚአብሔርም (ያህዌ) ሙሴን እንዲህ አለው፦ “እነሆ፤ ከአባቶችህ ጋር ልታርፍ ነው፤ ይህም ሕዝብ በሚገባበት ምድር በሚገኙ ባዕዳን አማልክት ወዲያውኑ ያመነዝራል። እኔን ይተወኛል፤ ከእነርሱም ጋር የገባሁትን ኪዳን ያፈርሳሉ። 17በዚያች ቀን እቈጣቸዋለሁ፤ እተዋቸዋለሁም፤ ፊቴን ከእነርሱ እሰውራለሁ፤ እነርሱም ይጠፋሉ። ብዙ ጥፋትና የከፋ ችግር ይደርስባቸዋል፤ በዚያችም ቀን፣ ‘ይህ ጥፋት የደረሰብን፣ አምላካችን (ኤሎሂም) ከእኛ ጋር ባለመሆኑ አይደለምን?’ ይላሉ። 18ወደ ባዕዳን አማልክት በመዞር ከፈጸሙት ክፋታቸው የተነሣ፣ በዚያች ቀን ፊቴን ከእነርሱ ፈጽሞ እሰውራለሁ።

19“እንግዲህ ይህን መዝሙር ለራሳችሁ ጻፉ፤ ለእስራኤል ልጆችም አስተምሩ፤ ስለ እኔ ምስክር ይሆንባቸው ዘንድ እንዲዘምሩ አድርጉ። 20ወተትና ማር ወደምታፈስሰውና ለአባቶቻቸው በመሐላ ቃል ወደ ገባሁላቸው ምድር ባመጣኋቸው ጊዜ ከበሉና ከጠገቡ፣ ከበለጸጉም በኋላ፣ እኔን ንቀው ኪዳኔንም አፍርሰው ወደ ባዕዳን አማልክት ይዞራሉ፤ እነርሱንም ያመልካሉ። 21ብዙ ጥፋትና የከፋ ችግር በደረሰባቸው ጊዜ ይህ መዝሙር ምስክር ይሆንባቸዋል፤ በዘሮቻቸው የሚረሳ አይደለምና። ወደ ማልሁላቸው ምድር ሳላስገባቸው በፊት ምን ለማድረግ እንደሚያስቡ እንኳ አስቀድሜ ዐውቃለሁ።” 22ስለዚህም ሙሴ ይህን መዝሙር በዚያች ቀን ጻፈ፤ ለእስራኤላውያንም አስተማራቸው። 23እግዚአብሔርም (ያህዌ) ለነዌ ልጅ ለኢያሱ፣ “በርታ፤ ደፋር ሁን፤ የእስራኤልን ልጆች በመሐላ ቃል ወደ ገባሁላቸው ምድር ታስገባቸዋለህና፤ እኔም ከአንተ ጋር እሆናለሁ” በማለት ትእዛዝ ሰጠው።

24ሙሴ ከመጀመሪያ እስከ መጨረሻ የዚህን ሕግ ቃል በመጽሐፍ ጽፎ እንዳበቃ፣ 25የእግዚአብሔርን (ያህዌ) የኪዳን ታቦት የሚሸከሙ ሌዋውያንን እንዲህ ሲል አዘዛቸው፤ 26“ይህን የሕግ መጽሐፍ ውሰዱ፤ በእናንተ ላይ ምስክር ሆኖ በዚያ ይኖር ዘንድ በአምላካችሁ በእግዚአብሔር (ኤሎሂም ያህዌ) የኪዳን ታቦት አጠገብ አስቀምጡት፤ ይህም በእናንተ ላይ ምስክር ሆኖ በዚያ ይኖራል፤ 27የቱን ያህል ዐመፀኞችና ዐንገተ ደንዳኖች እንደ ሆናችሁ ዐውቃለሁና። እኔ በሕይወት ከእናንተ ጋር እያለሁ እንደዚህ ካመፃችሁ፣ ከሞትሁ በኋላማ የቱን ያህል ልታምፁ! 28ይህን ቃል ይሰሙ ዘንድ እንድናገር፣ ሰማይንና ምድርን ምስክር አድርጌ እንድጠራባቸው፣ የነገድ አለቆቻችሁን በሙሉና ሹሞቻችሁን ሁሉ በፊቴ ሰብስቡ። 29እኔ ከሞትሁ በኋላ ፈጽማችሁ እንደምትረክሱ፣ ካዘዝኋችሁም መንገድ ዘወር እንደምትሉ ዐውቃለሁና። በእግዚአብሔር (ያህዌ) ፊት ክፉ ድርጊት ስለምትፈጽሙ፣ እጆቻችሁ በሠሯቸውም ነገሮች እርሱን ለቍጣ ስለምታነሣሡት፣ በሚመጡት ዘመናት ጥፋት ይደርስባችኋል።”

የሙሴ መዝሙር

30ሙሴም የዚህን መዝሙር ቃል ከመጀመሪያ እስከ መጨረሻ ድረስ፣ ለተሰበሰበው የእስራኤል ሕዝብ ሁሉ በጆሯቸው እንዲህ ሲል አሰማ፤