Ginhulog si Daniel sa Buho nga may mga Leon
1Karon, nagpili si Haring Darius sang 120 ka gobernador sa pagdumala sa bug-os niya nga ginharian. 2Ini nga mga gobernador ginadumalahan sang tatlo ka administrador, nga ang isa sa ila amo si Daniel. Amo ini ang ginhimo agod indi mabudlayan ang hari sa iya pagdumala. 3Si Daniel amo ang labing maayo gid sa ila tanan tungod sa iya pinasahi nga abilidad, gani nagplano ang hari nga padumalahon niya si Daniel sa bug-os niya nga ginharian. 4Tungod sadto, ang duha niya ka kaupod nga administrador kag ang mga gobernador nagpangita sang sala sa pagdumala ni Daniel agod may iakusar sila kontra sa iya. Pero wala gid sila sing may nakita nga sala tungod kay masaligan gid si Daniel kag maayo ang iya pagdumala. 5Gani nagsiling sila, “Wala gid kita sing may iakusar kontra sa iya, luwas kon pangitaan naton siya sang sala nga may kaangtanan sa Kasuguan sang iya Dios.”
6Gani nagkadto sila sa hari kag nagsiling, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. 7Kami nga mga administrador, mga mayor, mga gobernador, mga manuglaygay, kag mga komisyoner sang imo ginharian nagkasugot nga pangabayon ka nga maghimo sang isa ka sugo, nga sa sulod sang 30 ka adlaw wala gid sing may magpangamuyo sa kay bisan sin-o nga dios ukon tawo kundi sa imo lang. Kag dapat nga tumanon gid ini, kay ang bisan sin-o nga maglapas sang sini nga sugo ihaboy sa buho nga may mga leon. 8Gani Mahal nga Hari, ipatuman ini nga kasuguan. Ipasulat na ini kag pirmahe dayon agod indi na gid ini maliwat ukon mabaliwala, suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia.”
9Nagsugot si Haring Darius, gani ginpirmahan niya ato nga kasuguan. 10Pagkahibalo ni Daniel nga nagpirma ang hari, nagpauli siya.
Sa ibabaw nga kuwarto sang balay ni Daniel, may mga bintana nga nagaatubang sa Jerusalem. Didto siya nagaluhod, nagapangamuyo kag nagapasalamat sa iya Dios sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw, suno sa iya kinabatasan. 11Pero ginbantayan siya sang mga opisyal nga nagakontra sa iya, kag nakita nila siya nga nagapangamuyo kag nagapangayo sang bulig sa Dios. 12Gani nagkadto sila sa hari agod isugid ang paglapas ni Daniel sa kasuguan. Nagsiling sila sa hari, “Indi bala, Mahal nga Hari, nga nagpirma ka sang kasuguan nga sa sulod sang 30 ka adlaw wala sing may magpangamuyo sa kay bisan sin-o nga dios ukon tawo kundi sa imo lang? Kag ang bisan sin-o nga maglapas sang sadto nga sugo ihulog sa buho nga may mga leon?” Nagsabat ang hari, “Matuod ina, kag suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia, indi na gid ina puwede liwaton ukon dulaon.”
13Dayon nagsiling sila sa hari, “Si Daniel nga isa sang mga bihag nga halin sa Juda wala nagatuman sa imo sugo. Nagapangamuyo siya sa iya Dios sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw.” 14Pagkabati sini sang hari, nabalaka gid siya. Gusto niya nga buligan si Daniel. Gani nagpangita siya sang paagi nga maluwas si Daniel, hasta nga nahapunan siya.
15Nagtipon liwat ang mga opisyal sa hari kag nagsiling, “Nakahibalo ka, Mahal nga Hari, nga suno sa kasuguan sang aton ginharian nga Media kag Persia, ang kasuguan nga gindeklarar sang hari indi na puwede liwaton.”
16Gani ginpadakop sang hari si Daniel kag ginpahulog sa buho nga may mga leon. Nagsiling ang hari kay Daniel, “Kabay pa nga luwason ka sang imo Dios nga padayon mo nga ginaalagad.”
17Dayon gintakpan sang isa ka dako nga bato ang buho nga ginhulugan kay Daniel, kag ginmarkahan ini sang hari sang iya singsing kag sang singsing sang iya dungganon nga mga tawo agod wala sing may mag-abri sini. 18Dayon nagpauli si Haring Darius sa palasyo. Wala siya nagkaon sadto nga gab-i kag wala man siya nagpangayo sang kalingawan. Kag wala siya makatulog.
19Pagkaaga, sang nagapamanagbanag pa lang, nagdali-dali kadto ang hari didto sa buho nga may mga leon. 20Pag-abot niya didto, masinulub-on siya nga nagsinggit, “Daniel, alagad sang buhi nga Dios, ginluwas ka bala sa mga leon sang imo Dios nga padayon mo nga ginaalagad?” 21Nagsabat si Daniel, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. 22Wala ako pag-anha sang mga leon tungod kay nagpadala ang akon Dios sang mga anghel kag ginkipot nila ang baba sang mga leon. Ginhimo ini sang Dios tungod kay nahibaluan niya nga matinlo ang akon kabuhi kag wala ako sing may nahimo nga malain kontra sa imo.” 23Pagkabati sang hari, nalipay gid siya kag nagsugo siya nga kuhaon si Daniel sa buho. Sang nakuha na si Daniel, wala gid sila sing may nakita nga bisan gamay gid lang nga pilas ukon bagras sa iya lawas, tungod kay nagsalig siya sa Dios.
24Dayon nagmando ang hari nga ang tanan nga nag-akusar kay Daniel ihulog sa buho nga may mga leon pati ang ila mga asawa kag mga anak. Sang ginhulog na sila, wala pa gani sila makatupa sa idalom ginlumpatan na sila sang mga leon kag ginpanggus-ab.
25Dayon nagsulat si Haring Darius sa tanan nga tawo sa nagkalain-lain nga nasyon, lahi, kag lingguahe sa kalibutan. Amo ini ang iya ginsulat:
“Kabay pa nga maayo gid ang inyo kahimtangan.
26“Nagamando ako nga ang tanan nga katawhan nga sakop sang akon ginharian magkahadlok kag magtahod sa Dios ni Daniel.
Kay siya ang buhi nga Dios kag nagakabuhi sa wala sing katapusan.
Magapadayon ang iya paghari hasta san-o,
kag wala sing may makalaglag sini.
27Nagaluwas siya kag nagahimo sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang didto sa langit kag diri sa duta.
Ginluwas niya si Daniel sa mga leon.”
28Nagmainuswagon si Daniel sang paghari ni Darius kag sang paghari ni Cyrus nga Persianhon.
Danieli Mʼdzenje la Mikango
1Kunamukomera Dariyo kusankha akalonga 120 kuti alamulire mu ufumu wonse, 2ndikusankha nduna zazikulu zitatu kuti ziwayangʼanire ndipo imodzi mwa ndunazo anali Danieli. Akalongawo amayangʼaniridwa ndi nduna zazikuluzo kuti zinthu za mfumu zisawonongeke. 3Tsono Danieli anadzionetsa kuti akhoza kugwira ntchito bwino kopambana nduna zinzake chifukwa anali wanzeru kwambiri. Ndiye mfumu inaganiza zomuyika kuti akhale woyangʼanira ufumu wonse. 4Chifukwa cha ichi, anzake ndi akalonga anayesa kupeza zifukwa zomutsutsira Danieli pa kayendetsedwe ka ntchito za dzikolo, koma sanapeze cholakwa chilichonse. Iwo sanapeze chinyengo mwa iye, chifukwa anali wokhulupirika ndipo sankachita chinyengo kapena kutayirira ntchito. 5Pomaliza, anthu awa ananena kuti, “Sitidzapeza cholakwa chilichonse chomutsutsira Danieli kupatula chokhacho chimene chikhudza chipembedzo cha Mulungu wake.”
6Choncho akalonga ndi nduna pamodzi anapita kwa mfumu ndipo anati: “Inu mfumu Dariyo, mukhale ndi moyo wautali! 7Nduna zoyendetsa ufumu wanu, aphungu, akalonga ndi abwanamkubwa tonse tagwirizana kuti inu mfumu mukhazikitse lamulo ndi kulisindikiza kuti aliyense amene apemphera kwa mulungu wina kapena kwa munthu kupatula kwa inu mfumu, pa masiku makumi atatu otsatirawa, adzaponyedwa mʼdzenje la mikango. 8Tsopano inu mfumu khazikitsani lamulo limeneli ndipo musindikizepo dzina lanu kuti lisasinthike monga mwa malamulo a Amedi ndi Aperezi, amene sasinthidwa.” 9Choncho mfumu Dariyo anasindikizapo dzina lake pa lamuloli.
10Danieli atamva kuti lamulo lasindikizidwa, anapita ku nyumba kwake nalowa mʼchipinda chapamwamba chimene mazenera ake anali otsekula kuloza ku Yerusalemu. Katatu pa tsiku iye ankagwada pansi pa mawondo ndipo amapemphera, kuyamika Mulungu wake, monga momwe ankachitira kale. 11Ndipo anthu awa anapita pamodzi ndi kukapeza Danieli akupemphera ndi kupempha Mulungu wake kuti amuthandize. 12Kotero iwo anapita kwa mfumu ndipo anayankhula naye za lamulo lake kuti, “Kodi simunasindikize lamulo lakuti pa masiku makumi atatu otsatirawa aliyense amene apemphera kwa mulungu wina aliyense kapena kwa munthu kupatula kwa inu mfumu, adzaponyedwa mʼdzenje la mikango?”
Mfumu inayankha kuti, “Lamulo lilipobe monga mwa malamulo a Amedi ndi Aperezi, amene sangathe kusinthika.”
13Kenaka iwo anati kwa mfumu, “Danieli, amene ndi mmodzi mwa akapolo ochokera ku Yuda, sakulabadira inu mfumu, kapena lamulo limene munasindikizapo dzina lanu lija. Iye akupempherabe katatu pa tsiku.” 14Mfumu itamva izi, inavutika kwambiri mu mtima mwake. Iyo inayesa kupeza njira yopulumutsira Danieli. Iyo inachita chotheka chilichonse kufikira kulowa kwa dzuwa kuti imupulumutse.
15Ndipo anthuwo anapita pamodzi kwa mfumu ndipo anati kwa iye, “Kumbukirani, inu mfumu kuti monga mwa lamulo la Amedi ndi Aperezi, palibe chimene mfumu inalamulira kapena kukhazikitsa chimasinthidwa.”
16Choncho mfumu inalamula, ndipo anabwera naye Danieli ndi kukamuponya mʼdzenje la mikango. Mfumu inati kwa Danieli, “Mulungu wako amene umutumikira nthawi zonse, akupulumutse!”
17Anatenga mwala natseka pa khoma pa dzenje la mikango, ndipo mfumu inadindapo chizindikiro chake ndi cha nduna zake kuti wina asasinthepo kanthu pa za Danieli. 18Kenaka mfumu inabwerera ku nyumba yake ndipo inakhala usiku wonse osadya kanthu, osalola chosangalatsa chilichonse. Ndipo sinagone tulo.
19Mʼbandakucha, mfumu inanyamuka ndi kufulumira kupita ku dzenje la mikango lija. 20Itayandikira pa dzenjelo, inayitana Danieli moonetsa nkhawa, “Danieli, mtumiki wa Mulungu wa moyo! Kodi Mulungu wako, amene umutumikira nthawi zonse, wakulanditsa ku mikango?”
21Danieli anayankha kuti, “Inu mfumu mukhale ndi moyo wautali! 22Mulungu wanga anatumiza mngelo wake, ndipo anatseka pakamwa pa mikango. Iyo sinandivulaze chifukwa Mulungu anaona kuti ndine wosalakwa ndi kutinso sindinakulakwireni inu mfumu.”
23Mfumu inali ndi chimwemwe chopambana ndipo inalamulira kuti amutulutse Danieli mʼdzenjemo. Ndipo atamutulutsa Danieli mʼdzenjemo, sanapezeke ndi chilonda chilichonse pa thupi lake, chifukwa iye anadalira Mulungu wake.
24Mwa lamulo la mfumu, anthu onse amene ananeneza Danieli aja anagwidwa ndi kukaponyedwa mʼdzenje la mikango, pamodzi ndi akazi awo ndi ana awo. Ndipo asanafike pansi pa dzenjelo, mikango inawawakha ndi mphamvu ndi kuteketa mafupa awo onse.
25Kenaka mfumu Dariyo inalembera anthu a mitundu yonse, ndi anthu a ziyankhulo zosiyanasiyana a mʼdziko lonse kuti,
“Mtendere uchuluke pakati panu!
26“Ndikukhazikitsa lamulo kuti paliponse mʼdziko langa anthu ayenera kuopa ndi kuchitira ulemu Mulungu wa Danieli.
“Popeza Iye ndi Mulungu wamoyo
ndi wamuyaya;
ufumu wake sudzawonongeka,
ulamuliro wake sudzatha.
27Iye amalanditsa ndipo amapulumutsa,
amachita zizindikiro ndi zozizwitsa
kumwamba ndi pa dziko lapansi.
Iye walanditsa Danieli
ku mphamvu ya mikango.”
28Choncho Danieli anapeza ufulu pa nthawi ya ulamuliro wa Dariyo ndi ulamuliro wa Koresi wa ku Perisiya.
