Daniel 4 – HLGN & HOF

Ang Pulong Sang Dios

Daniel 4:1-37

Ang Ikaduha nga Damgo ni Nebucadnezar

1Naghimo si Haring Nebucadnezar sang isa ka pahayag para sa tanan nga tawo sa nagkalain-lain nga nasyon, lahi, kag lingguahe sa kalibutan. Amo ini ang nakasulat:

“Kabay pa nga magmaayo gid ang inyo kahimtangan.

2“Gusto ko nga sugiran kamo sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga ginhimo sa akon sang Labing Mataas nga Dios.

3Daw ano ka makatilingala kag gamhanan ang mga milagro nga ginpakita sang Dios!

Ang iya paghari wala sing katapusan.

4“Kon parte sa akon kahimtangan diri sa palasyo, maayo kag mauswagon ang akon kabuhi. 5Pero may damgo ako nga nakapahadlok sa akon. Ang mga palanan-awon nga nakita ko samtang nagakatulog ako makahaladlok gid. 6Gani nagmando ako nga dal-on sa akon ang tanan nga maalamon sa Babilonia agod masaysay nila sa akon ang kahulugan sang akon damgo. 7Pag-abot sang mga madyikero, babaylan, manugpakot,4:7 manugpakot: sa literal, Kaldeanhon. kag manughimalad, ginsugiran ko sila sang akon damgo, pero indi sila makasaysay sa akon sang kahulugan sini.

8“Sang ulihi, nagkadto si Daniel sa akon. (Gin-ngalanan siya Belteshazar nga amo ang ngalan sang akon dios. Kag ara sa iya ang espiritu sang balaan nga mga dios.4:8 mga dios: ukon, dios; posible man nga, Dios.) Ginsugiran ko siya sang akon damgo. 9Siling ko, ‘Belteshazar, pangulo sang mga madyikero, nakahibalo ako nga ang espiritu sang mga dios ara sa imo, kag madali mo mahibaluan ang mga tinago nga kamatuoran. Abi isaysay sa akon kon ano ang kahulugan sang mga palanan-awon nga nakita ko sa akon damgo. 10Amo ini ang akon mga palanan-awon samtang nagakatulog ako: Nakita ko ang isa ka mataas gid nga kahoy sa tunga sang kalibutan. 11Nagdako kag nagtaas pa gid ini hasta nakalambot sa langit kag makita bisan sa pinakamalayo nga parte sang kalibutan. 12Matahom ang iya mga dahon kag madamo ang iya mga bunga nga sarang makapakaon sa tanan. Nagpahandong ang mga sapat sa iya kag nagpugad ang mga pispis sa iya mga sanga. Didto nagkuha ang tanan nga tinuga sang ila pagkaon.’

13“Kag nakita ko man ang isa ka anghel4:13 anghel: sa literal, balaan nga manugbantay. nga nagpanaog halin sa langit. 14Nagsinggit siya, ‘Tapsa ninyo ang kahoy kag pang-utda ang iya mga sanga. Panguhaa ang iya mga dahon kag ipanghaboy ang iya mga bunga. Tabuga man ninyo ang mga sapat nga nagapahandong dira kag ang mga pispis nga nagapugad sa iya mga sanga. 15Pero pabay-i lang ninyo ang iya tuod dira sa latagon nga nahigtan sang salsalon kag saway.’

Ang tawo nga ginarepresentar sang sadto nga kahoy mabasa permi sang tun-og kag magakaon sang hilamon upod sang mga sapat. 16Sa sulod sang pito ka tuig madulaan siya sang panghunahuna sang tawo, kag ang iya panghunahuna mangin iya sang sapat. 17Amo ini ang sentensya nga ginbantala sang mga anghel, agod mahibaluan sang tanan nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo. Kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya, bisan pa sa pinakakubos sa tanan nga tawo.

18“Amo ato ang akon damgo. Gani ako, si Haring Nebucadnezar, nagsiling kay Belteshazar, ‘Sugiri ako sang kahulugan sini kay wala gid sing bisan isa sa mga maalamon sang akon ginharian nga makasugid sa akon sang kahulugan sini. Pero makasugid ka kay ang espiritu sang balaan nga mga dios4:18 mga dios: ukon, dios; posible man nga, Dios. ara sa imo.’ ”

Ginsaysay ni Daniel ang Kahulugan sang Damgo

19Natublag kag nahadlok gid si Daniel (nga ginatawag man nga Belteshazar) pagkabati niya sang ginsiling sang hari. Gani nagsiling ang hari sa iya, “Belteshazar, indi ka magkatublag sa akon damgo kag sa kahulugan sini.” Nagsabat si Belteshazar, “Mahal nga Hari, kuntani ang imo damgo kag ang iya kahulugan matabo sa imo mga kaaway kag indi sa imo. 20Ang kahoy nga nakita mo nga nagdako kag nagtaas hasta nakalambot sa langit kag makita sa bisan diin nga bahin sang kalibutan, 21nga matahom ang iya mga dahon kag madamo ang iya mga bunga nga sarang makapakaon sa tanan, kag sa diin nagpahandong ang mga sapat kag nagpugad ang mga pispis sa iya mga sanga, 22amo ikaw, Mahal nga Hari. Kay nangin gamhanan ka hasta nga ang imo pagkagamhanan nakalambot sa langit,4:22 ang imo pagkagamhanan nakalambot sa langit: siguro ang buot silingon, gusto ni Nebucadnezar nga labawan ang Dios. kag ang imo paghari nakalambot sa bisan diin nga bahin sang kalibutan.”

23Nagsiling pa gid si Daniel, “Nakita mo man, Mahal nga Hari, ang isa ka anghel nga nagpanaog halin sa langit nga nagasinggit, ‘Tapsa ninyo ang kahoy pero pabay-i lang ninyo ang iya tuod dira sa latagon nga nahigtan sang salsalon kag saway. Pabay-i lang ninyo nga mabasa siya sang tun-og kag magakaon upod sang talunon nga mga sapat sa sulod sang pito ka tuig.’

24“Mahal nga Hari, amo ini ang buot silingon sadto nga palanan-awon nga ginbuot sang Labing Mataas nga Dios nga matabo sa imo: 25Pagatabugon ka palayo sa mga tawo kag magapuyo ka upod sa talunon nga mga sapat. Magahalab ka sang hilamon pareho sang baka kag mabasa ka permi sang tun-og. Pagkatapos sang pito ka tuig, kilalahon mo nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya. 26Parte naman sadtong ginsiling sang anghel nga pabay-an lang ang tuod, ang buot silingon sadto nga ibalik sa imo ang imo ginharian kon kilalahon mo nga ang Dios amo gid ang nagahari sa tanan. 27Gani, Mahal nga Hari, kabay pa nga batunon mo ining akon laygay sa imo: Mag-untat ka sa pagpakasala kag maghimo sang matarong, kag magmaluluy-on ka sa mga imol. Kon himuon mo ina basi pa lang nga magmauswagon gihapon ikaw.”

28Ini tanan natabo matuod sa kabuhi ni Haring Nebucadnezar. 29Kay pagkaligad sang isa ka tuig halin sang pagsaysay ni Daniel sang kahulugan sang damgo, amo ini ang natabo:

Samtang nagadayan-dayan si Haring Nebucadnezar sa atop sang iya palasyo sa Babilonia 30nagsiling siya, “Daw ano ka gamhanan sang Babilonia nga akon ginhimo nga harianon nga puluy-an paagi sa akon kusog kag para sa akon kadungganan.”

31Wala pa gani siya makatapos hambal, may tingog halin sa langit nga nagsiling, “Haring Nebucadnezar, pamatii ini: Ginabawi na sa imo ang awtoridad bilang hari. 32Pagatabugon ka palayo sa mga tawo kag magapuyo ka upod sa talunon nga mga sapat. Magahalab ka sang hilamon pareho sang baka. Pagkatapos sang pito ka tuig, kilalahon mo nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya.”

33Sa gilayon natabo ini kay Nebucadnezar. Gintabog siya palayo sa mga tawo kag naghalab sang hilamon pareho sang baka. Nabasa permi ang iya lawas sang tun-og, kag naglaba ang iya balahibo pareho sang balahibo sang agila kag ang iya kuko pareho sang kuko sang pispis.

34“Pagkatapos sang pito ka tuig, ako, si Nebucadnezar, nagdangop sa Dios,4:34 nagdangop sa Dios: sa literal, nagtangla sa langit. kag nagbalik ang akon maayo nga panghunahuna. Gani gindayaw ko kag ginpadunggan ang Labing Mataas nga Dios nga buhi sa wala sing katapusan. Nagsiling ako,

‘Ang iya paghari wala sing katapusan.

35Baliwala ang mga tawo sa kalibutan kon ikomparar sa iya.

Ginahimo niya ang iya gusto sa mga anghel sa langit kag sa mga tawo sa duta.

Wala sing may makapugong ukon makapamalabag sa iya.’

36“Sang magbalik na ang akon maayo nga panghunahuna ginbalik man sa akon ang akon dungog kag kadayawan bilang hari. Ginbaton ako liwat sang akon mga opisyal kag mga manuglaygay, kag nangin mas gamhanan pa ako sang sa una. 37Gani karon ginadayaw ko kag ginapadunggan ang Hari sang langit, tungod kay husto kag matarong ang tanan niya nga ginahimo kag ginapaubos niya ang bisan sin-o nga nagapabugal.”

Hoffnung für Alle

Daniel 4:1-34

1Ich, Nebukadnezar, lebte glücklich und zufrieden im königlichen Palast. 2Doch eines Tages, als ich auf meinem Bett lag und schlief, hatte ich einen schrecklichen Traum. Was ich darin sah, jagte mir große Angst ein. 3Da ließ ich alle weisen Berater rufen. Sie sollten mir diesen Traum deuten. 4Als die Wahrsager, Geisterbeschwörer, Sterndeuter und Magier vor mir standen, schilderte ich ihnen meinen Traum. Doch keiner konnte mir erklären, welche Botschaft er enthielt.

5Zuletzt trat Daniel vor mich, der nach meinem Gott Bel4,5 Bel ist ein späterer Titel für die babylonische Hauptgottheit Marduk. den Namen Beltschazar bekommen hatte. In ihm wohnt der Geist der heiligen Götter. Auch ihm erzählte ich meinen Traum: 6»Beltschazar«, sagte ich, »dich habe ich über alle Wahrsager gesetzt, weil ich weiß, dass der Geist der heiligen Götter in dir wohnt. Es gibt kein Geheimnis, das du nicht aufdecken kannst. Sag mir doch, was die Bilder bedeuten, die ich im Traum gesehen habe!

7Ich träumte, in der Mitte der Erde stehe ein Baum von gewaltiger Höhe. 8Er wuchs und wurde immer größer, bis sein Wipfel den Himmel berührte. Noch vom äußersten Ende der Erde aus konnte man ihn sehen. 9Er besaß prächtige Blätter und trug viele Früchte. Den wilden Tieren bot er Schatten und Schutz, in seinen Zweigen nisteten die Vögel. Alle Menschen und Tiere ernährten sich von seinen Früchten.

10Während ich den Baum betrachtete, kam plötzlich vom Himmel ein Engel Gottes4,10 Wörtlich: ein heiliger Wächter. – So auch in Vers 20. herab. 11Er rief laut: ›Fällt den Baum und hackt seine Äste ab! Reißt die Blätter herunter und verstreut die Früchte überall! Die Tiere, die in seinem Schatten leben, und die Vögel, die in seinen Zweigen nisten, jagt in die Flucht! 12Den Wurzelstock aber lasst stehen und bindet ihn mit Ketten aus Eisen und Bronze auf der Wiese fest. Der Mensch, den dieser Wurzelstock darstellt, soll4,12 Wörtlich: Er soll. – So auch in Vers 20. vom Tau durchnässt werden und sich wie ein Tier von Gras ernähren. 13Er wird seinen menschlichen Verstand verlieren und einem Tier gleichen. Sieben Zeiträume4,13 Gemeint sind wohl Jahre. So auch in den Versen 20, 22 und 29. lang soll dies dauern! 14So wurde es im Rat der heiligen Engel4,14 Wörtlich: Wächter. beschlossen, damit die Menschen erkennen: Der höchste Gott ist Herr über alle Königreiche der Welt. Er vertraut die Herrschaft an, wem er will, selbst dem unbedeutendsten Menschen kann er sie geben.‹

15Das alles habe ich geträumt. Und nun erkläre mir, was es bedeutet, Beltschazar! Alle meine Berater sind unfähig dazu. Doch du kannst es, weil der Geist der heiligen Götter in dir wohnt.«

16Daniel, den man Beltschazar nannte, war eine Zeit lang starr vor Schreck, so erschütterte ihn das Gehörte. Da sagte ich zu ihm: »Beltschazar, mein Traum und seine Deutung brauchen dir keine Angst einzujagen!« Daniel erwiderte: »Mein Herr und König, ich wünschte, die Botschaft würde deinen Feinden gelten, allen, die dich hassen! 17Du hast einen Baum gesehen, der immer größer wurde, bis sein Wipfel schließlich den Himmel berührte. Noch vom äußersten Ende der Erde aus konnte man ihn erkennen. 18Er besaß prächtige Blätter und trug viele Früchte. Den wilden Tieren bot er Schatten, in seinen Zweigen nisteten die Vögel. Alle Menschen und Tiere ernährten sich von seinen Früchten.

19Dieser Baum bist du, mein König! Mächtig und bedeutend bist du geworden! Deine Größe reicht bis zum Himmel, und deine Herrschaft erstreckt sich bis zum Ende der Erde. 20Dann hast du gesehen, wie ein Engel Gottes vom Himmel herabkam und rief: ›Fällt den Baum und haut ihn in Stücke; den Wurzelstock aber lasst stehen und bindet ihn mit Ketten aus Eisen und Bronze auf der Wiese fest! Der Mensch, den dieser Wurzelstock darstellt, soll vom Tau durchnässt und den Tieren gleich werden! Sieben Zeiträume lang wird dies dauern.‹

21Höre, mein König, was der höchste Gott über dich beschlossen hat: 22Man wird dich aus der menschlichen Gemeinschaft ausstoßen, und du musst unter den Tieren hausen. Du wirst Gras fressen wie ein Rind und nass werden vom Tau. Erst wenn sieben Zeiträume vergangen sind, wirst du erkennen: Der höchste Gott ist Herr über alle Königreiche der Welt. Er vertraut die Herrschaft an, wem er will. 23Du hast gehört, wie der Engel befahl, den Wurzelstock stehen zu lassen. Dies bedeutet: Du darfst wieder als König regieren, wenn du Gott als Herrn anerkennst. 24Nimm meinen Rat an, o König! Sag dich von allem Unrecht los und tu Gutes! Mach deine Verfehlungen wieder gut, indem du den Armen hilfst! Dann wird es dir vielleicht auch in Zukunft gut gehen.«

25Alles traf so ein, wie Daniel es vorausgesagt hatte: 26Ein Jahr später ging ich auf dem Dach meines Palasts auf und ab. 27Dabei dachte ich: »Da zu meinen Füßen liegt Babylon, die herrliche Stadt! Mir zu Ehren zeigt sie ihre ganze Pracht. Ich habe sie zu meiner Residenz ausgebaut, denn ich bin ein großer und mächtiger König!«

28Noch während ich dies dachte, hörte ich eine Stimme vom Himmel: »König Nebukadnezar, lass dir sagen: Deine Herrschaft ist zu Ende! 29Die Menschen werden dich verstoßen, unter wilden Tieren musst du hausen und Gras fressen wie ein Rind. Erst wenn sieben Zeiträume vergangen sind, wirst du erkennen: Der höchste Gott ist Herr über alle Königreiche der Welt, er vertraut die Herrschaft an, wem er will.«

30Sofort erfüllte sich diese Ankündigung: Ich wurde aus der menschlichen Gemeinschaft verstoßen und fraß Gras wie ein Rind. Ich wurde vom Tau durchnässt, mein Haar war bald so lang wie Adlerfedern und meine Nägel wie Vogelkrallen.

31Als die lange Zeit schließlich zu Ende ging, schaute ich hilfesuchend zum Himmel empor, und da erlangte ich meinen Verstand wieder. Ich pries den höchsten Gott, ich lobte den, der ewig lebt.

Seine Herrschaft hört niemals auf,

sein Reich bleibt für alle Zeiten bestehen.

32Die Bewohner dieser Erde sind nichts im Vergleich zu ihm.

Alle Menschen, ja sogar die Mächte des Himmels

müssen sich seinem Willen beugen!

Niemand kann sich ihm widersetzen und ihn fragen: »Was tust du da?«

33Als ich wieder bei Verstand war, erhielt ich meine königliche Würde, Ehre und Anerkennung zurück. Meine obersten Beamten und die führenden Männer meines Reiches kamen zu mir und setzten mich wieder als König ein. Ich wurde noch berühmter und angesehener als zuvor.

34Nun lobe und preise ich, Nebukadnezar, den König, der im Himmel regiert. Ihm gebe ich die Ehre! Er ist zuverlässig und gerecht in allem, was er tut. Wer aber stolz und überheblich ist, den kann er stürzen.