Ang Ikaduha nga Damgo ni Nebucadnezar
1Naghimo si Haring Nebucadnezar sang isa ka pahayag para sa tanan nga tawo sa nagkalain-lain nga nasyon, lahi, kag lingguahe sa kalibutan. Amo ini ang nakasulat:
“Kabay pa nga magmaayo gid ang inyo kahimtangan.
2“Gusto ko nga sugiran kamo sang mga milagro kag makatilingala nga mga butang nga ginhimo sa akon sang Labing Mataas nga Dios.
3Daw ano ka makatilingala kag gamhanan ang mga milagro nga ginpakita sang Dios!
Ang iya paghari wala sing katapusan.
4“Kon parte sa akon kahimtangan diri sa palasyo, maayo kag mauswagon ang akon kabuhi. 5Pero may damgo ako nga nakapahadlok sa akon. Ang mga palanan-awon nga nakita ko samtang nagakatulog ako makahaladlok gid. 6Gani nagmando ako nga dal-on sa akon ang tanan nga maalamon sa Babilonia agod masaysay nila sa akon ang kahulugan sang akon damgo. 7Pag-abot sang mga madyikero, babaylan, manugpakot,4:7 manugpakot: sa literal, Kaldeanhon. kag manughimalad, ginsugiran ko sila sang akon damgo, pero indi sila makasaysay sa akon sang kahulugan sini.
8“Sang ulihi, nagkadto si Daniel sa akon. (Gin-ngalanan siya Belteshazar nga amo ang ngalan sang akon dios. Kag ara sa iya ang espiritu sang balaan nga mga dios.4:8 mga dios: ukon, dios; posible man nga, Dios.) Ginsugiran ko siya sang akon damgo. 9Siling ko, ‘Belteshazar, pangulo sang mga madyikero, nakahibalo ako nga ang espiritu sang mga dios ara sa imo, kag madali mo mahibaluan ang mga tinago nga kamatuoran. Abi isaysay sa akon kon ano ang kahulugan sang mga palanan-awon nga nakita ko sa akon damgo. 10Amo ini ang akon mga palanan-awon samtang nagakatulog ako: Nakita ko ang isa ka mataas gid nga kahoy sa tunga sang kalibutan. 11Nagdako kag nagtaas pa gid ini hasta nakalambot sa langit kag makita bisan sa pinakamalayo nga parte sang kalibutan. 12Matahom ang iya mga dahon kag madamo ang iya mga bunga nga sarang makapakaon sa tanan. Nagpahandong ang mga sapat sa iya kag nagpugad ang mga pispis sa iya mga sanga. Didto nagkuha ang tanan nga tinuga sang ila pagkaon.’
13“Kag nakita ko man ang isa ka anghel4:13 anghel: sa literal, balaan nga manugbantay. nga nagpanaog halin sa langit. 14Nagsinggit siya, ‘Tapsa ninyo ang kahoy kag pang-utda ang iya mga sanga. Panguhaa ang iya mga dahon kag ipanghaboy ang iya mga bunga. Tabuga man ninyo ang mga sapat nga nagapahandong dira kag ang mga pispis nga nagapugad sa iya mga sanga. 15Pero pabay-i lang ninyo ang iya tuod dira sa latagon nga nahigtan sang salsalon kag saway.’
“Ang tawo nga ginarepresentar sang sadto nga kahoy mabasa permi sang tun-og kag magakaon sang hilamon upod sang mga sapat. 16Sa sulod sang pito ka tuig madulaan siya sang panghunahuna sang tawo, kag ang iya panghunahuna mangin iya sang sapat. 17Amo ini ang sentensya nga ginbantala sang mga anghel, agod mahibaluan sang tanan nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo. Kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya, bisan pa sa pinakakubos sa tanan nga tawo.
18“Amo ato ang akon damgo. Gani ako, si Haring Nebucadnezar, nagsiling kay Belteshazar, ‘Sugiri ako sang kahulugan sini kay wala gid sing bisan isa sa mga maalamon sang akon ginharian nga makasugid sa akon sang kahulugan sini. Pero makasugid ka kay ang espiritu sang balaan nga mga dios4:18 mga dios: ukon, dios; posible man nga, Dios. ara sa imo.’ ”
Ginsaysay ni Daniel ang Kahulugan sang Damgo
19Natublag kag nahadlok gid si Daniel (nga ginatawag man nga Belteshazar) pagkabati niya sang ginsiling sang hari. Gani nagsiling ang hari sa iya, “Belteshazar, indi ka magkatublag sa akon damgo kag sa kahulugan sini.” Nagsabat si Belteshazar, “Mahal nga Hari, kuntani ang imo damgo kag ang iya kahulugan matabo sa imo mga kaaway kag indi sa imo. 20Ang kahoy nga nakita mo nga nagdako kag nagtaas hasta nakalambot sa langit kag makita sa bisan diin nga bahin sang kalibutan, 21nga matahom ang iya mga dahon kag madamo ang iya mga bunga nga sarang makapakaon sa tanan, kag sa diin nagpahandong ang mga sapat kag nagpugad ang mga pispis sa iya mga sanga, 22amo ikaw, Mahal nga Hari. Kay nangin gamhanan ka hasta nga ang imo pagkagamhanan nakalambot sa langit,4:22 ang imo pagkagamhanan nakalambot sa langit: siguro ang buot silingon, gusto ni Nebucadnezar nga labawan ang Dios. kag ang imo paghari nakalambot sa bisan diin nga bahin sang kalibutan.”
23Nagsiling pa gid si Daniel, “Nakita mo man, Mahal nga Hari, ang isa ka anghel nga nagpanaog halin sa langit nga nagasinggit, ‘Tapsa ninyo ang kahoy pero pabay-i lang ninyo ang iya tuod dira sa latagon nga nahigtan sang salsalon kag saway. Pabay-i lang ninyo nga mabasa siya sang tun-og kag magakaon upod sang talunon nga mga sapat sa sulod sang pito ka tuig.’
24“Mahal nga Hari, amo ini ang buot silingon sadto nga palanan-awon nga ginbuot sang Labing Mataas nga Dios nga matabo sa imo: 25Pagatabugon ka palayo sa mga tawo kag magapuyo ka upod sa talunon nga mga sapat. Magahalab ka sang hilamon pareho sang baka kag mabasa ka permi sang tun-og. Pagkatapos sang pito ka tuig, kilalahon mo nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya. 26Parte naman sadtong ginsiling sang anghel nga pabay-an lang ang tuod, ang buot silingon sadto nga ibalik sa imo ang imo ginharian kon kilalahon mo nga ang Dios amo gid ang nagahari sa tanan. 27Gani, Mahal nga Hari, kabay pa nga batunon mo ining akon laygay sa imo: Mag-untat ka sa pagpakasala kag maghimo sang matarong, kag magmaluluy-on ka sa mga imol. Kon himuon mo ina basi pa lang nga magmauswagon gihapon ikaw.”
28Ini tanan natabo matuod sa kabuhi ni Haring Nebucadnezar. 29Kay pagkaligad sang isa ka tuig halin sang pagsaysay ni Daniel sang kahulugan sang damgo, amo ini ang natabo:
Samtang nagadayan-dayan si Haring Nebucadnezar sa atop sang iya palasyo sa Babilonia 30nagsiling siya, “Daw ano ka gamhanan sang Babilonia nga akon ginhimo nga harianon nga puluy-an paagi sa akon kusog kag para sa akon kadungganan.”
31Wala pa gani siya makatapos hambal, may tingog halin sa langit nga nagsiling, “Haring Nebucadnezar, pamatii ini: Ginabawi na sa imo ang awtoridad bilang hari. 32Pagatabugon ka palayo sa mga tawo kag magapuyo ka upod sa talunon nga mga sapat. Magahalab ka sang hilamon pareho sang baka. Pagkatapos sang pito ka tuig, kilalahon mo nga ang Labing Mataas nga Dios may gahom sa mga ginharian sang mga tawo kag puwede niya sila ipasakop sa kay bisan sin-o nga gusto niya.”
33Sa gilayon natabo ini kay Nebucadnezar. Gintabog siya palayo sa mga tawo kag naghalab sang hilamon pareho sang baka. Nabasa permi ang iya lawas sang tun-og, kag naglaba ang iya balahibo pareho sang balahibo sang agila kag ang iya kuko pareho sang kuko sang pispis.
34“Pagkatapos sang pito ka tuig, ako, si Nebucadnezar, nagdangop sa Dios,4:34 nagdangop sa Dios: sa literal, nagtangla sa langit. kag nagbalik ang akon maayo nga panghunahuna. Gani gindayaw ko kag ginpadunggan ang Labing Mataas nga Dios nga buhi sa wala sing katapusan. Nagsiling ako,
‘Ang iya paghari wala sing katapusan.
35Baliwala ang mga tawo sa kalibutan kon ikomparar sa iya.
Ginahimo niya ang iya gusto sa mga anghel sa langit kag sa mga tawo sa duta.
Wala sing may makapugong ukon makapamalabag sa iya.’
36“Sang magbalik na ang akon maayo nga panghunahuna ginbalik man sa akon ang akon dungog kag kadayawan bilang hari. Ginbaton ako liwat sang akon mga opisyal kag mga manuglaygay, kag nangin mas gamhanan pa ako sang sa una. 37Gani karon ginadayaw ko kag ginapadunggan ang Hari sang langit, tungod kay husto kag matarong ang tanan niya nga ginahimo kag ginapaubos niya ang bisan sin-o nga nagapabugal.”
尼布甲尼撒的第二個夢
1尼布甲尼撒王傳諭天下各族、各邦、各語種的人：「願你們大享平安！ 2我樂意向你們述說至高的上帝對我所行的神蹟奇事。
3「祂的神蹟何其偉大！
祂的奇事何其可畏！
祂的國度永遠長存，
祂的統治直到萬代。
4「我尼布甲尼撒安居在家，在宮中享受榮華。 5但我做了一個夢，令我害怕。我躺在床上的時候，腦中出現的情景和異象使我恐懼。 6我便召巴比倫所有的智者來為我解夢。 7術士、巫師、占星家和占卜者都來了，我將夢告訴他們，他們卻不能給我解夢。 8最後但以理來到我面前，他又名伯提沙撒——取自我神明的名，他有聖潔神明的靈。我將夢告訴他，說， 9『術士的首領伯提沙撒啊，我知道你有聖潔神明的靈，任何奧秘都難不倒你。請你為我解釋我夢中所見的異象。
10「『以下是我躺在床上時腦中出現的異象：我看見大地中央有棵非常高大的樹。 11這樹長得蒼勁有力，高可參天，從地極都能看見。 12它的葉子美麗，果實纍纍，可作眾生的食物。野獸在它的蔭下躺臥，飛鳥在它的枝頭棲息，一切生靈都從它那裡得到食物。
13「『我躺在床上時腦中出現了異象，我看見一位聖潔的守望者從天而降。 14他大聲說，砍倒那棵樹，削掉它的枝子，剝光它的葉子，拋散它的果子，使野獸逃離樹下，飛鳥離開枝頭。 15但把樹丕留在地裡，用鐵環和銅環箍住他留在野地的青草中，讓他被天上的露水浸濕，與野獸一起吃草。 16要改變他的人心，給他一個獸心，達七年之久。 17這是守望者的命令，是聖者的決定，要讓眾生知道至高者主宰世上萬國，祂要把國賜給誰就賜給誰，即使是最卑微的人。』
18「這就是我尼布甲尼撒王所做的夢。伯提沙撒啊，你要為我解夢，因為我國中所有的智者都不能為我解夢。但是你能，因為你有聖潔神明的靈。」
但以理解夢
19但以理，又名伯提沙撒，一時非常驚訝，惶恐不安。王說：「伯提沙撒啊，不要因為這夢和夢的意思而惶恐不安。」伯提沙撒回答說：「我主啊，願這夢發生在恨你的人身上，夢的意思應驗在你的仇敵身上。 20你夢見的樹蒼勁有力，高可參天，從地極都能看見。 21它的葉子美麗，果實纍纍，可作眾生的食物。野獸住在它的蔭下，飛鳥宿在它的枝頭。 22王啊，這蒼勁有力的樹就是你，你的威名高達穹蒼，你的權柄延至地極。 23王看見聖潔的守望者從天而降，說，『將這樹砍倒、毀滅，但把樹丕用鐵環和銅環箍住留在野地的青草中，讓他被天上的露水浸濕，與野獸一起吃草，達七年之久。』
24「王啊，以下是夢的意思，是至高者裁定要臨到我主我王的事： 25你必從人群中被趕走，與野獸同住，像牛一樣吃草，被天上的露水浸濕，達七年之久，直到你知道至高者主宰世上萬國，祂要把國賜給誰就賜給誰。 26守望者命令留下樹丕，表示等到你承認上天掌權後，你將重掌國權。 27王啊，請接受我的勸諫，你要秉公行義，以斷絕罪惡；憐憫窮人，以除掉罪過。這樣，你的國運也許可以延續。」
夢兆應驗
28這一切事果然發生在尼布甲尼撒王身上。 29十二個月後，他在巴比倫王宮的屋頂散步時， 30說：「這宏偉的巴比倫豈不是我用大能建立為京都，以顯我的威嚴和榮耀嗎？」 31話未說完，天上就有聲音說：「尼布甲尼撒王啊，你聽著，你已失去王權。 32你必從人群中被趕走，與野獸同住，像牛一樣吃草，達七年之久，直到你知道至高者主宰世上萬國，祂要把國賜給誰就賜給誰。」 33這話立刻應驗在尼布甲尼撒身上。他從人群中被趕走，像牛一樣吃草，身體被天上的露水浸濕，直到他的頭髮長如鷹毛，指甲長如鳥爪。
34「七年後，我尼布甲尼撒舉目望天，恢復了神智，便稱頌至高者，讚美、尊崇永活者。
「祂的統治永無窮盡，
祂的國度直到萬代。
35世人都微不足道，
祂在天軍和世人中獨行其道，
無人能攔阻祂的手，
或質問祂的作為。
36「那時，我恢復了神智，也恢復了我的威嚴和榮耀，重現我國度的輝煌。我的謀士和大臣都來朝見我，我重掌國權，勢力比以前更大。 37現在我尼布甲尼撒頌讚、尊崇、敬奉天上的王，因為祂的作為公正，祂行事公平，能夠貶抑行為驕傲的人。」
