Si Pablo sa Macedonia kag sa Grecia
1Sang matapos na ang kinagamo, ginpatawag ni Pablo ang mga sumulunod ni Jesus. Ginlaygayan niya sila nga magpakalig-on, kag dayon naglisensya siya nga makadto sa Macedonia. 2Madamo nga mga lugar ang iya ginpangadtuan didto sa Macedonia, kag ginpalig-on niya ang mga tumuluo paagi sa iya pagwali sa ila. Dayon nagderetso siya sa Grecia, 3kag tatlo ka bulan ang iya pagtiner didto. Sang mapanakayon20:3 mapanakayon: sa literal, mapalayag. na siya kuntani pa-Syria, nahibaluan niya ang plano sang mga Judio sa pagpatay sa iya, gani nagdesisyon siya nga magbalik paagi sa Macedonia. 4Nag-upod sa iya si Sopater nga taga-Berea nga anak ni Pirus, si Aristarcus kag si Secundus nga mga taga-Tesalonica, si Gaius nga taga-Derbe, si Timoteo, kag ang mga taga-Asia nga si Tykicus kag si Trofimus. 5Pag-abot namon sa Filipos, nag-una sila sa amon sa Troas kag didto nila kami ginhulat. 6Ginpatapos namon anay ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok antes kami nagpanakayon halin sa Filipos. Lima ka adlaw ang amon biyahe kag nagkit-anay kami liwat didto sa Troas. Nagtiner kami didto sing pito ka adlaw.
Nabuhi Liwat si Euticus
7Sang sabado sing gab-i, nagtipon kami sa pagpamihak-pihak sang tinapay. Kag tungod nga si Pablo mapanakayon sa madason nga adlaw, nagwali siya hasta sang tungang gab-i. 8Madamo ang mga suga didto sa ibabaw nga kuwarto nga amon ginatipunan. 9May pamatan-on didto nga ang iya ngalan si Euticus nga nagapungko sa bintana. Kag tungod nga ang wali ni Pablo malawig, gintuyo siya kag sang ulihi natulugan sing hamuok kag nahulog siya sa bintana halin sa ikatlo nga panalgan.20:9 panalgan: sa Tagalog, palapag. Sang paghakwat nila sa iya, patay na siya. 10Pero nagpanaog si Pablo, kag pag-abot niya kay Euticus, ginhap-an kag ginhakos niya siya. Dayon nagsiling siya sa mga tawo, “Indi kamo magpakulba, buhi siya!” 11Kag nagbalik si Pablo sa ibabaw, nagpamihak-pihak sang tinapay kag nagkaon. Sang nakakaon na siya, nagwali pa gid siya sa ila hasta sang pagbutlak sang adlaw. Dayon naglakat siya. 12Ang pamatan-on nga nahulog gindala nila pauli nga buhi, kag nalipay gid sila.
Halin sa Troas pa-Miletus
13Nagsakay kami sa sakayan pa-Asos, kay nagsiling si Pablo nga hapiton siya sa Asos tungod kay malakat lang siya pakadto didto. 14Sang pagkitaay namon sa Asos, ginpasakay namon siya kag nagpadulong kami sa Mitilene. 15Halin sa Mitilene, nagderetso pa gid kami sa Kios, kag sang madason nga adlaw nakaabot kami didto. Sang madason pa nga adlaw sa Samos kami, kag sang madason pa gid nga adlaw sa Miletus na kami. 16Wala kami maghapit sa Efeso, kay indi gusto ni Pablo nga maatrasar siya sa probinsya sang Asia, tungod nga nagadali siya nga makaabot sa Jerusalem sa wala pa ang adlaw sang Pentecostes.
Ang mga Bilin ni Pablo sa mga Manugdumala sang Iglesya sa Efeso
17Didto sa Miletus nagpasugo si Pablo sa Efeso nga magkadto sa iya ang mga manugdumala sang iglesya. 18Pag-abot nila, nagsiling si Pablo sa ila, “Nahibaluan ninyo kon paano ang akon pagginawi sang ako kaupod pa ninyo, halin gid sang akon pag-abot sa probinsya sang Asia. 19Nag-alagad ako sa Ginoo nga may pagpaubos kag paghibi.20:19 paghibi: siguro tungod sa iya kabug-atan para sa kalibutan. Madamo man nga mga kabudlayan ang akon gin-antos tungod sang mga malaot nga mga pahito sang mga Judio kontra sa akon. 20Nahibaluan man ninyo nga wala gid sang lipod-lipod ang akon pagsugid sa inyo sang mga butang nga para sa inyo kaayuhan, nga akon gintudlo sa publiko kag sa inyo mga balay. 21Ginpaandaman ko ang mga Judio kag mga indi Judio nga kinahanglan maghinulsol sila sa ila mga sala kag magbalik sa Dios, kag magtuo sa aton Ginoong Jesus. 22Karon, makadto ako sa Jerusalem tungod nga amo ini ang sugo sang Espiritu Santo sa akon. Wala ako kahibalo kon ano ang matabo sa akon didto. 23Ang akon lang nahibaluan, nga bisan diin nga siyudad ang akon ginakadtuan, ang Espiritu Santo nagapaandam sa akon nga ang prisohan kag ang paghingabot nagahulat sa akon. 24Pero bisan ano ang matabo sa akon, basta matapos ko lang ang buluhaton nga ginhatag sa akon ni Ginoong Jesus, nga amo ang pagwali sang Maayong Balita parte sa bugay sang Dios.
25“Nalibot ko kamo tanan sa akon pagwali parte sa paghari sang Dios, kag karon nahibaluan ko nga indi na kita magkitaay liwat. 26Gani sugiran ko kamo karon, nga kon may ara sa inyo nga indi maluwas, wala na ako sing salabton sa Dios. 27Kay wala gid ako sing may gintago sa inyo parte sa bug-os nga katuyuan kag plano sang Dios. 28Bantayi gid ninyo ang inyo kaugalingon kag ang tanan nga tawo sang Dios nga ginapabantayan sa inyo sang Espiritu Santo. Tatapa gid ninyo ang iglesya sang Dios nga iya gintubos paagi sa iya kaugalingon nga dugo.20:28 paagi sa iya kaugalingon nga dugo: ukon, paagi sa dugo sang iya kaugalingon [nga Anak]. 29Kay nahibaluan ko nga kon makahalin na ako may mga manunudlo dira nga daw pareho sa mabangis nga mga ido20:29 mabangis nga mga ido: sa English, wolves. nga magasulod sa inyo kag magaguba sang inyo grupo. 30Magaabot man ang tion nga sa inyo mismo grupo may mga tawo nga magasugid sang binutig sa pagpatalang sa mga sumulunod ni Jesus kag agod sila ang ila pagasundon. 31Gani mag-andam kamo, kag dumduma ninyo nga sa sulod sang tatlo ka tuig, adlaw-gab-i wala ako nag-untat sa paglaygay sa inyo tanan nga may mga paghibi.
32“Kag karon ginatugyan ko kamo sa Dios kag sa iya pulong, ang pulong nga parte sa iya bugay, nga makapalig-on sang inyo pagtuo kag makahatag sa inyo sang tanan nga pagpakamaayo nga gintigana para sa tanan nga nangin iya mga anak. 33Wala ako naghandom sang inyo mga kuwarta kag mga bayo. 34Nakahibalo gid kamo nga nag-obra ako agod may galastuhon ako sa akon mga kinahanglanon kag sa akon mga kaupdanan. 35Ginhimo ko ato agod ipakita sa inyo nga paagi sa sini nga pagpangabudlay mabuligan ang mga imol. Dumdumon ta permi ang ginsiling ni Ginoong Jesus nga mas bulahan ang nagahatag sang sa nagabaton.”
36Pagkatapos hambal ni Pablo nagluhod siya kaupod nila tanan kag nagpangamuyo. 37Naghinibi sila tanan, kag ginhakos nila si Pablo kag ginhalukan. 38Nagkasubo gid sila tungod kay nagsiling si Pablo nga indi na sila magkitaay liwat. Pagkatapos gindul-ong nila si Pablo sa sakayan.
Ang Pagpunta ni Pablo sa Macedonia at Grecia
1Nang matapos na ang gulo, ipinatawag ni Pablo ang mga tagasunod ni Jesus. Pinayuhan niya sila na magpakatatag, at pagkatapos niyang magpaalam sa kanila, pumunta siya sa Macedonia. 2Maraming lugar ang kanyang pinuntahan sa Macedonia, at pinalakas niya ang loob ng mga mananampalataya sa pamamagitan ng pangangaral sa kanila. Pagkatapos, pumunta siya sa Grecia, 3at nanatili siya roon ng tatlong buwan. Nang bibiyahe na sana siya papuntang Syria, nalaman niya ang plano ng mga Judio na patayin siya. Kaya nagpasya siyang bumalik at sa Macedonia dumaan. 4Sumama sa kanya si Sopater na taga-Berea na anak ni Pyrhus, sina Aristarcus at Secundus na mga taga-Tesalonica, si Gaius na taga-Derbe, si Timoteo, at sina Tykicus at Trofimus na mga taga-Asia.20:4 taga-Asia: Hindi ito ang Asia na kilala ngayon, kundi bahagi ito ng bansang kilala ngayon na Turkey. 5Pagdating namin sa Filipos, nauna sila sa amin sa Troas at doon nila kami hinintay. 6Pinalampas muna namin ang Pista ng Tinapay na Walang Pampaalsa bago kami bumiyahe galing sa Filipos. Limang araw ang biyahe namin at nagkita kaming muli sa Troas. Nanatili kami roon ng pitong araw.
Ang Huling Pagdalaw ni Pablo sa Troas
7Nang Sabado ng gabi,20:7 Sabado ng gabi: sa literal, Unang araw ng linggo. nagtipon kami sa paghahati-hati ng tinapay. At dahil bibiyahe si Pablo kinabukasan, nangaral siya hanggang hatinggabi. 8Maraming ilaw sa itaas ng silid na pinagtitipunan namin. 9May isang binata roon na ang pangalan ay Euticus na nakaupo sa bintana. At dahil sa haba ng pagsasalita ni Pablo, inantok siya at nakatulog nang mahimbing, at nahulog siya sa bintana mula sa pangatlong palapag. Patay na siya nang buhatin nila. 10Pero bumaba si Pablo at dinapaan niya si Euticus at niyakap. Sinabi niya sa mga tao, “Huwag kayong mag-alala, buhay siya!” 11At bumalik si Pablo sa itaas, hinati-hati ang tinapay at kumain. Pagkatapos, nangaral pa siya hanggang madaling-araw. At saka siya umalis. 12Ang binatang nahulog ay iniuwi nilang buhay, at lubos silang natuwa.
Mula sa Troas Papuntang Miletus
13Sumakay kami ng barko papuntang Asos. Doon namin tatagpuin si Pablo, dahil sinabi niyang maglalakad lang siya papunta roon. 14Nang magkita kami sa Asos, pinasakay namin siya at pumunta kami sa Mitilene. 15Mula sa Mitilene, tumuloy kami sa Kios, at nakarating kami roon kinabukasan. Nang sumunod na araw, nasa Samos na kami, at makaraan ang isa pang araw ay narating namin ang Miletus. 16Hindi kami dumaan sa Efeso, dahil ayaw ni Pablo na maggugol ng oras sa lalawigan ng Asia. Nagmamadali siya dahil gusto niyang makarating sa Jerusalem bago dumating ang Araw ng Pentecostes.
Ang Pamamaalam ni Pablo sa mga Namumuno ng Iglesya sa Efeso
17Habang nasa Miletus si Pablo, may pinapunta siya sa Efeso para sabihin sa mga namumuno sa iglesya na makipagkita sa kanya. 18Pagdating nila, sinabi ni Pablo sa kanila, “Alam ninyo kung paano akong namuhay noong kasama pa ninyo ako, mula nang dumating ako sa lalawigan ng Asia. 19Naglingkod ako sa Panginoon nang may kapakumbabaan at pagluha.20:19 pagluha: Marahil dahil sa kanyang pagdadalamhati para sa mundo. Maraming kahirapan ang tiniis ko dahil sa masasamang balak ng mga Judio laban sa akin. 20Alam din ninyo na wala akong inilihim sa inyo sa aking pagtuturo tungkol sa mga bagay na para sa inyong ikabubuti, na itinuro ko sa publiko at sa bahay-bahay. 21Pinaalalahanan ko ang mga Judio at mga hindi Judio na kailangan nilang magsisi sa kanilang mga kasalanan at magbalik-loob sa Dios, at sumampalataya sa ating Panginoong Jesus. 22Ngayon, pupunta ako sa Jerusalem dahil ito ang utos ng Banal na Espiritu sa akin. Hindi ko alam kung ano ang mangyayari sa akin doon. 23Ang alam ko lang, kahit saang lungsod ako pumunta, pinapaalalahanan ako ng Banal na Espiritu na bilangguan at pag-uusig ang naghihintay sa akin. 24Pero hindi mahalaga sa akin kung ano man ang mangyari sa akin, matapos ko lamang ang gawain na ibinigay sa akin ng Panginoong Jesus, na maipangaral ang Magandang Balita tungkol sa biyaya ng Dios.
25“Napuntahan ko kayong lahat sa aking pangangaral tungkol sa paghahari ng Dios, at ngayon alam kong hindi na tayo magkikita pang muli. 26Kaya sasabihin ko sa inyo ngayon, na kung mayroon sa inyo na hindi maliligtas, wala na akong pananagutan sa Dios. 27Sapagkat wala akong inilihim sa inyo sa aking pagtuturo tungkol sa buong layunin at plano ng Dios. 28Ingatan ninyo ang inyong sarili at ang lahat ng mga mananampalatayang20:28 lahat ng mga mananampalataya: sa literal, buong kawan. pinababantayan sa inyo ng Banal na Espiritu. Pangalagaan ninyo ang iglesya ng Dios na kanyang tinubos sa pamamagitan ng sariling dugo. 29Sapagkat alam kong pagkaalis koʼy may mga tagapagturo riyan na katulad ng mga lobo na papasok sa inyo at sisira sa inyong grupo. 30Darating din ang panahon na may magtuturo ng kasinungalingan mula mismo sa inyong grupo at ililigaw nila ang mga tagasunod ni Jesus para sila ang kanilang sundin. 31Kaya mag-ingat kayo, at alalahanin ninyong sa loob ng tatlong taon, walang tigil ko kayong pinaalalahanan araw at gabi nang may pagluha.
32“At ngayon, ipinagkakatiwala ko kayo sa Dios at sa kanyang salita na tungkol sa kanyang biyaya. Makapagpapatibay ito sa inyong pananampalataya at makapagbibigay ng lahat ng pagpapalang inilaan ng Dios para sa lahat ng taong itinuring niyang sa kanya. 33Hindi ko hinangad ang inyong mga kayamanan at mga damit. 34Alam ninyong nagtrabaho ako para matustusan ang mga pangangailangan namin ng aking mga kasamahan. 35Ginawa ko ito upang maipakita sa inyo na sa ganitong pagsusumikap ay matutulungan natin ang mga dukha. Lagi nating alalahanin ang sinabi ng Panginoong Jesus na mas mapalad ang nagbibigay kaysa sa tumatanggap.”
36Pagkatapos magsalita ni Pablo, sama-sama silang lumuhod at nanalangin. 37Umiyak silang lahat, at niyakap nila si Pablo at hinalikan. 38Labis nilang ikinalungkot ang sinabi ni Pablo na hindi na sila magkikitang muli. Pagkatapos, inihatid nila si Pablo sa barko.
