Binuhatan 13 – HLGN & VCB

Ang Pulong Sang Dios

Binuhatan 13:1-52

Ginpadala si Bernabe kag si Saulo sang Espiritu Santo

1Sa Antioc may mga propeta kag mga manunudlo nga miyembro sang iglesya. Sila amo si Bernabe, si Simeon nga ginatawag Negro, si Lucio nga taga-Cyrene, si Manaen nga nagdako sa panimalay13:1 nagdako sa panimalay: ukon, kababata; ukon, suod nga abyan. ni Herodes nga gobernador, kag si Saulo. 2Samtang nagasimba sila sa Ginoo kag nagapuasa, nagsiling ang Espiritu Santo sa ila, “Paina ninyo para sa akon si Bernabe kag si Saulo, kay may ipahimo ako sa ila.” 3Pagkatapos sang ila pagpuasa kag pagpangamuyo, gintungtungan nila si Bernabe kag si Saulo sang ila mga kamot kag ginpalakat sila.

Si Bernabe kag si Saulo sa Cyprus

4Gani nagpa-Seleucia si Bernabe kag si Saulo nga ginpadala sang Espiritu Santo. Halin didto nagpanakayon sila pakadto sa isla sang Cyprus. 5Pag-abot nila didto sa banwa sang Salamis, nagwali sila sang pulong sang Dios sa mga simbahan sang mga Judio. Si Juan Marcos kaupod man nila sa pagbulig sa ila obra. 6Ginlibot nila ang bug-os nga isla hasta nakalambot sila sa banwa sang Pafos. May nakita sila didto nga madyikero nga si Bar Jesus. Judio siya, kag nagapakuno-kuno nga siya propeta sang Dios. 7Abyan siya ni Sergius Paulus nga gobernador sang amo nga isla. Si Sergius Paulus maalam nga tawo. Ginpatawag niya si Bernabe kag si Saulo tungod nga luyag niya nga magpamati sang pulong sang Dios. 8Pero ginbalabagan sila sang madyikero nga si Elimas. (Amo ini ang ngalan ni Bar Jesus sa lingguahe nga Griego.) Ginhimulatan gid niya nga mapalikaw ang gobernador nga indi siya makatuo kay Jesus. 9Pero si Saulo nga ginatawag man nga Pablo gin-gamhan sang Espiritu Santo, kag gintulok niya sing masakit si Elimas kag nagsiling, 10“Anak ka ni Satanas! Kaaway ka sang tanan nga maayo! Pulos pangdaya kag pangtunto ang imo ginahimo. Ginabaliskad mo permi ang mga husto nga pamaagi sang Ginoo. 11Karon silutan ka sang Ginoo. Mabulag ka kag indi gid makakita sa sulod sang pila ka adlaw.” Nagdulom gilayon ang panulok ni Elimas kag nabulag siya. Nagpangapkap na lang siya nga nagapangita sang magatuytoy sa iya. 12Pagkakita sang gobernador sa natabo kay Elimas, nagtuo siya, kag natingala gid siya sa mga pagpanudlo parte sa Ginoo.

Sa Antioc nga Sakop sang Pisidia

13Paghalin nila ni Pablo sa Pafos, nagpanakayon sila pa-Perga nga sakop sang Pamfilia. Pag-abot nila didto ginbayaan sila ni Juan Marcos. Nagbalik siya sa Jerusalem. 14Sila ni Pablo nagderetso sa Antioc nga sakop sang Pisidia. Pag-abot sang Adlaw nga Inugpahuway, nagkadto sila sa simbahan sang mga Judio kag nagpungko didto. 15May nagbasa sa Kasuguan ni Moises kag sa mga sinulatan sang mga propeta. Dayon may ginsugo ang mga manugdumala sang simbahan sa pagsiling sa ila ni Pablo, “Mga utod, kon may inughambal kamo nga makapabakod sa mga tawo, ihambal ninyo.” 16Gani nagtindog si Pablo, kag ginsinyasan niya ang mga tawo nga magpamati sa iya. Nagsiling siya,

“Mga kapareho ko nga mga Israelinhon, kag kamo nga mga indi Israelinhon pero nagasimba man sa Dios, pamatii ninyo ako! 17Ang Dios nga ginasimba sang mga Israelinhon amo ang nagpili sang aton mga katigulangan, kag ginpadamo niya sila sang didto pa sila nagaestar sa Egipto. Kag paagi sa iya gahom ginbuligan niya sila agod makahalin sa Egipto. 18Sa sulod sang 40 ka tuig, gin-agwanta13:18 gin-agwanta: sa iban nga mga kopya sang Griego, gin-atipan. niya sila didto sa kamingawan. 19Pagkatapos ginlaglag niya ang pito ka nasyon sa Canaan, kag ginhatag niya ini nga kadutaan sa aton mga katigulangan. 20Ini tanan ginhimo sang Dios sa sulod sang 450 ka tuig.

“Dayon ginhatagan niya sila sang mga tawo nga magapangulo sa ila hasta sa panahon ni Propeta Samuel. 21Sang ulihi nagpangayo sila sang hari, gani ginhatag sang Dios si Saul nga anak ni Kish, nga isa sang mga kaliwat ni Benjamin. Naghari si Saul sa ila sa sulod sang 40 ka tuig. 22Sang napahalin na sang Dios si Saul, si David naman ang iya ginhimo nga hari nila. Amo ini ang ginsiling sang Dios, ‘May nakita na ako nga tawo nga si David nga anak ni Jesse, nga nagakomporme sa akon luyag. Magatuman siya sa tanan ko nga isugo sa iya.’ ”13:22 1 Sam. 13:14. 23Nagsiling pa gid si Pablo sa mga tawo, “Sa kaliwat ni David naghalin si Jesus nga amo ang Manluluwas nga ginpromisa sang Dios sa Israel. 24Sa wala pa magsugod si Jesus sa iya buluhaton, nagwali si Juan sa tanan nga Israelinhon nga maghinulsol sila sa ila mga sala kag magpabautiso. 25Sang malapit na matapos ni Juan ang iya buluhaton, nagsiling siya sa mga tawo, ‘Siguro nagahunahuna kamo nga ako amo na ang inyo ginapaabot. Pero indi! Ginpauna lang ako. Magasunod siya sa akon, kag indi gani ako takos mangin iya suluguon.13:25 mangin iya suluguon: sa literal, maghubad sang higot sang iya mga sandalyas.’ ”

26Dayon nagsiling si Pablo, “Mga utod, nga mga kaliwat ni Abraham kag mga indi Judio pero nagasimba man sa Dios, kita amo ang ginpadal-an sang Dios sang Maayong Balita parte sa kaluwasan. 27Pero ang mga Judio nga nagaestar sa Jerusalem kag ang ila mga manugdumala wala nagkilala nga si Jesus amo ang Manluluwas. Wala man sila makaintiendi sang ginhambal sang mga propeta nga ginabasa nila kada Adlaw nga Inugpahuway sa ila mga simbahan; pero sila man mismo amo ang nagtuman sang mga gintagna sang mga propeta sang paghukom nila kay Jesus nga patyon. 28Bisan wala sila sang malig-on nga ebidensya agod patyon siya, ginpangayo gihapon nila kay Pilato nga ipapatay si Jesus. 29Sang nahimo na nila ang tanan nga ginsiling sang Kasulatan nga matabo sa iya, ginkuha nila siya sa krus kag ginbutang sa lulubngan, 30pero ginbanhaw siya sang Dios. 31Kag sa madamo nga mga inadlaw nagpakita siya sa mga tawo nga nag-upod sa iya sang paghalin niya sa Galilea pakadto sa Jerusalem. Atong mga tawo amo man ang nagapanugid subong sa mga Israelinhon parte kay Jesus. 32Kag ari kami subong agod sugiran kamo sang Maayong Balita nga ginpromisa sang Dios sa aton mga katigulangan, 33nga gintuman na niya sa aton nga ila mga kaliwat. Ginhimo niya ini sang pagbanhaw niya kay Jesus. Amo ini ang nasulat sa ikaduha nga Salmo,

‘Ikaw ang akon Anak, kag subong ipakilala ko nga ako ang imo Amay.’13:33 Salmo 2:7.

34Kay ginpromisa man nga daan sang Dios nga banhawon niya siya kag ang iya lawas indi madunot, tungod kay nagsiling siya,

‘Ang mga promisa nga akon ginpromisa kay David himuon ko sa imo.’13:34 Isa. 55:3.

35Gani ginsiling pa gid sa isa pa ka Salmo,

‘Indi mo pagtugutan nga madunot ang imo matutom nga alagad.’13:35 Salmo 16:10.

36Indi si David ang iya ginatumod, tungod nga pagkatapos sang pag-alagad ni David sa mga tawo sa iya nga henerasyon, suno sa mga ginpahimo sang Dios sa iya, napatay siya kag ginlubong sa kilid sang ginlubngan sang iya mga katigulangan, kag ang iya lawas nadunot. 37Pero si Jesus nga ginbanhaw sang Dios wala gid madunot. 38-39Gani mga utod, dapat ninyo mahibaluan nga paagi kay Jesus ginasugid namon sa inyo ang balita nga kita mapatawad sang Dios sa aton mga sala. Ang bisan sin-o nga nagatuo kay Jesus ginapakamatarong sang Dios. Ini indi mahimo paagi sa pagsunod sa Kasuguan ni Moises. 40Gani mag-andam kamo agod indi matabo sa inyo ang ginsiling sang mga propeta,

41‘Kamo nga mga nagayaguta,

matingala gid kamo sa akon himuon.

Magakalamatay kamo tungod nga may himuon ako sa inyo tiyempo nga indi gid kamo magpati bisan may magsugid pa sini sa inyo.’ ”13:41 Hab. 1:5.

42Sang nagaguwa na si Pablo kag si Bernabe sa simbahan sang mga Judio, ginsilingan sila sang mga tawo nga magbalik sa madason nga Adlaw nga Inugpahuway agod sugiran pa gid sila parte sa sini nga mga butang. 43Pagbululag sang mga tawo, madamo nga mga Judio kag mga nakonbertir sa relihiyon sang mga Judio ang nagsunod kay Pablo kag kay Bernabe. Ginhambalan sila ni Pablo kag ni Bernabe kag ginlaygayan nga magpadayon sila sa pagsalig sa bugay sang Dios.

44Sang madason nga Adlaw nga Inugpahuway halos ang tanan nga pumuluyo sa Antioc nagtipon didto sa simbahan sang mga Judio agod magpamati sa pulong sang Ginoo. 45Pagkakita sang mga lider sang mga Judio sa madamo nga mga tawo nga nagtalambong, nahisa gid sila kag naghambal sila kontra sa mga ginpanghambal ni Pablo kag ginpakahuy-an pa nila siya. 46Pero nag-isog pa gid si Pablo kag si Bernabe. Nagsiling sila sa mga Judio, “Kinahanglan gid nga iwali anay sa inyo nga mga Judio ang pulong sang Dios. Pero tungod kay ginasikway ninyo siya, nagapakilala lang ina nga kamo indi bagay nga hatagan sang kabuhi nga wala sing katapusan. Gani halin subong, sa mga indi Judio na kami mawali sang Maayong Balita. 47Kay amo ini ang sugo sang Ginoo sa amon:

‘Ginhimo ko ikaw nga pareho sa suga nga magapasanag sa mga indi Judio,13:47 mga indi Judio: ukon, mga nasyon.

agod nga paagi sa imo maangkon sang mga tawo sa bug-os nga kalibutan13:47 bug-os nga kalibutan: sa literal, pinakapunta sang kalibutan. ang kaluwasan.’ ”13:47 Isa. 49:6.

48Pagkabati sadto sang mga indi Judio, nalipay sila kag gindayaw nila ang pulong sang Ginoo. Kag ang tanan nga ginpili para sa kabuhi nga wala sing katapusan nangin tumuluo.

49Gani naglapnag ang pulong sang Ginoo sa sadto nga lugar. 50Pero ginsutsot sang mga lider sang mga Judio ang mga pangulo sang siyudad, pati ang mga relihiyuso kag kilala nga mga babayi, nga kontrahon sila ni Pablo. Gani ginhingabot nila si Pablo kag si Bernabe, kag gintabog sila sa sadto nga lugar. 51Gintaktak ni Pablo kag ni Bernabe ang yab-ok sa ila mga tiil bilang paandam kontra sa ila. Dayon nagkadto sila sa Iconium. 52Ang mga sumulunod ni Jesus didto sa Antioc ginagamhan sang Espiritu Santo, kag malipayon gid sila.

Vietnamese Contemporary Bible

Công Vụ Các Sứ Đồ 13:1-52

Ba-na-ba và Sau-lơ Được Ủy Thác

1Hội Thánh An-ti-ốt có năm nhà tiên tri và giáo sư: Ba-na-ba, Si-mê-ôn (còn được gọi là người “người đen”), Lu-si-út quê ở Ly-bi, Ma-na-ên, em kết nghĩa của vua chư hầu Hê-rốt, và Sau-lơ. 2Hội Thánh đang thờ phượng Chúa và kiêng ăn, Chúa Thánh Linh bảo: “Hãy dành riêng Ba-na-ba và Sau-lơ cho Ta, để làm công việc Ta chỉ định.” 3Sau khi kiêng ăn cầu nguyện, Hội Thánh đặt tay và tiễn hai ông lên đường.

Hành Trình Truyền Giáo Thứ Nhất của Phao-lô

4Được Chúa Thánh Linh ủy nhiệm, Ba-na-ba và Sau-lơ liền xuống Sê-lơ-xi đi thuyền đến đảo Síp. 5Cập bến Sa-la-min, họ lần lượt công bố Đạo của Đức Chúa Trời trong các hội đường Do Thái khắp đảo Síp. Giăng Mác cũng đi theo phụ tá.

6Sau khi đi khắp đảo, cuối cùng họ đến Pa-phô, ở đó có một phù thủy người Do Thái, là tiên tri giả tên Ba-giê-xu, biệt danh Ê-li-ma. 7Ba-giê-xu quen thân thống đốc Sê-giu Phao-lút. Thống đốc là người khôn ngoan, sai mời Ba-na-ba và Sau-lơ đến giảng Đạo Chúa. 8Nhưng phù thủy Ê-li-ma chống đối hai ông, tìm cách khuyên thống đốc đừng tin Chúa.

9Bấy giờ Sau-lơ cũng gọi là Phao-lô, được đầy dẫy Chúa Thánh Linh, quắc mắt nhìn tên phù thủy: 10“Anh là người đầy gian trá xảo quyệt, là ác quỷ, kẻ thù công lý! Anh không ngưng phá hoại công việc Chúa sao? 11Này, Chúa ra tay phạt anh bị mù, không nhìn thấy mặt trời một thời gian.” Lập tức bóng tối dày đặc bao phủ Ê-li-ma. Anh ta phải quờ quạng tìm người dẫn dắt.

12Thấy việc phi thường, thống đốc liền tin Chúa và ngạc nhiên về Đạo Chúa.

Phao-lô Rao Giảng tại Thành An-ti-ốt, Xứ Bi-si-đi

13Phao-lô và các bạn từ Pa-phô xuống tàu đi Bẹt-ga, xứ Bam-phi-ly, còn Giăng Mác rời họ trở về Giê-ru-sa-lem. 14Từ Bẹt-ga, họ đến An-ti-ốt xứ Bi-si-đi.

Vào ngày Sa-bát, họ vào thăm hội đường Do Thái. 15Sau khi đọc sách luật Môi-se và các sách tiên tri, các quản lý hội đường sai người mời Phao-lô và Ba-na-ba: “Thưa các anh em, nếu các anh có lời khích lệ dân chúng, xin cứ nói!”

16Phao-lô đứng dậy đưa tay chào và nói: “Thưa toàn dân Ít-ra-ên và anh chị em Dân Ngoại, là những người có lòng kính sợ Đức Chúa Trời, xin lắng nghe tôi.

17Đức Chúa Trời của dân tộc Ít-ra-ên đã chọn tổ tiên chúng ta, cho họ thịnh vượng tại xứ Ai Cập, dùng quyền năng phi thường dìu dắt họ ra khỏi xứ đó. 18Suốt bốn mươi năm, Ngài nhẫn nại chịu đựng họ giữa hoang mạc. 19Sau khi tiêu diệt bảy dân tộc xứ Ca-na-an, Ngài chia đất cho họ làm sản nghiệp. 20Tất cả điều đó diễn ra trong 450 năm.

Sau đó, Đức Chúa Trời lập các phán quan lãnh đạo họ đến đời Tiên tri Sa-mu-ên. 21Theo lời thỉnh cầu của dân chúng, Đức Chúa Trời lập Sau-lơ, con trai Kích, thuộc đại tộc Bên-gia-min làm vua trong bốn mươi năm. 22Nhưng Đức Chúa Trời truất phế Sau-lơ và đặt Đa-vít lên ngôi, người được Đức Chúa Trời chứng nhận: ‘Ta đã tìm thấy Đa-vít, con trai Gie-sê, là người làm Ta hài lòng; Đa-vít sẽ thực hiện chương trình Ta.’

23Đúng theo lời hứa, Đức Chúa Trời lập Chúa Giê-xu, hậu tự Vua Đa-vít làm Đấng Cứu Rỗi của Ít-ra-ên! 24Trước khi Chúa đến, Giăng Báp-tít đã dạy dân Ít-ra-ên phải ăn năn tội lỗi và chịu báp-tem. 25Khi hoàn thành nhiệm vụ, Giăng tuyên bố: ‘Anh em tưởng tôi là Đấng Mết-si-a sao? Không, tôi không phải là Đấng ấy! Nhưng Chúa sẽ sớm đến—tôi không đáng hầu hạ và mở quai dép cho Ngài.’

26Thưa anh chị em—con cháu Áp-ra-ham và anh chị em Dân Ngoại, là những người có lòng kính sợ Đức Chúa Trời—sứ điệp cứu rỗi đã đến với chúng ta! 27Vì dân thành Giê-ru-sa-lem và các cấp lãnh đạo không nhận biết Chúa Giê-xu, là Đấng đã được các vị tiên tri nói đến. Thay vào đó, họ kết án Ngài, và việc này làm ứng nghiệm các lời tiên tri thường được đọc trong ngày Sa-bát. 28Dù không tìm được lý do khép Ngài vào tội tử hình, nhưng họ vẫn cứ xin Phi-lát giết Ngài.

29Sau khi làm ứng nghiệm mọi lời đã chép về Chúa, họ gỡ thi thể Ngài khỏi cây thập tự và đặt trong ngôi mộ. 30Nhưng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài sống lại! 31Trong nhiều ngày liên tiếp Chúa hiện ra gặp những người từng theo Ngài từ xứ Ga-li-lê đến Giê-ru-sa-lem. Hiện nay họ còn làm chứng về Ngài cho người Ít-ra-ên.

32Chúng tôi xin công bố Phúc Âm cho quý vị. Điều Đức Chúa Trời hứa với tổ tiên chúng ta ngày trước, 33Ngài đã thực hiện trong thời đại chúng ta, Ngài đã khiến Chúa Giê-xu sống lại. Như Thi Thiên thứ hai đã viết về Chúa Giê-xu:

‘Ngươi là Con Ta.

Ngày nay Ta là Cha Ngươi.’13:33 Thi 2:7

34Vì Đức Chúa Trời hứa cho Ngài sống lại, không bao giờ để Ngài bị mục nát trong mộ phần. Đức Chúa Trời phán: ‘Ta sẽ cho Con đặc ân mà Ta đã hứa với Đa-vít.’13:34 Ysai 55:3 35Và ‘Chúa không để Đấng Thánh Ngài bị mục nát.’13:35 Thi 16:10 36Lời hứa ấy không phải nói về Đa-vít, vì sau khi phục vụ Đức Chúa Trời suốt đời, Đa-vít đã chết, được an táng bên cạnh tổ phụ, và thi hài cũng rữa nát như mọi người. 37Không, lời ấy nói về một Đấng khác—Đấng được Đức Chúa Trời khiến sống lại và thân thể Ngài không hề mục nát.

38Vậy thưa anh chị em, chúng tôi ở đây để công bố rằng nhờ Chúa Giê-xu, chúng ta được ơn tha tội của Đức Chúa Trời: 39Ai tin Chúa Cứu Thế đều được Đức Chúa Trời thừa nhận là người công chính. Đó là điều mà luật pháp Môi-se không bao giờ làm được. 40Xin quý vị thận trọng vì có lời tiên tri cảnh cáo:

41‘Này, những người nhạo báng,

hãy kinh ngạc, rồi bị diệt vong!

Vì trong đời các ngươi Ta sẽ làm một việc,

một việc các ngươi không thể tin

dù có người thuật lại các ngươi cũng chẳng tin.’13:41 Ha 1:5

42Khi Phao-lô và Ba-na-ba bước ra khỏi hội đường, dân chúng nài nỉ hai ông trở lại giảng thêm Đạo Chúa vào tuần sau. 43Giải tán xong, nhiều người Do Thái và người bản xứ theo đạo Do Thái đi theo Phao-lô và Ba-na-ba. Hai ông nói chuyện với họ và khích lệ họ tiếp tục sống trong ơn Chúa.

Phao-lô Hướng Đến Dân Ngoại

44Tuần sau đó, hầu hết dân trong thành tập họp để nghe Đạo Chúa. 45Thấy quần chúng đông đảo, các nhà lãnh đạo Do Thái sinh lòng ganh tị, phản đối những lời Phao-lô giảng dạy và nhục mạ ông. 46Phao-lô và Ba-na-ba dõng dạc tuyên bố: “Đạo Chúa được truyền giảng cho anh chị em trước, nhưng anh chị em khước từ và xét mình không đáng được sống vĩnh cửu, nên chúng tôi quay sang Dân Ngoại. 47Vì Chúa đã truyền dạy chúng tôi:

‘Ta dùng con làm ánh sáng cho các Dân Ngoại,

để truyền Đạo cứu rỗi khắp thế giới.’13:47 Ysai 49:6

48Khi Dân Ngoại nghe xong đều vui mừng ca tụng Phúc Âm. Những người được định cho sự sống vĩnh cửu đều tin Chúa. 49Đạo Chúa được truyền bá khắp miền đó.

50Nhưng các nhà lãnh đạo Do Thái xúi giục các phụ nữ quý phái sùng đạo Do Thái và các nhà chức trách thành phố tụ tập đám đông chống nghịch Phao-lô và Ba-na-ba, đuổi hai ông khỏi lãnh thổ. 51Hai ông giũ áo ra đi, đến thành Y-cô-ni. 52Còn các tín hữu được đầy dẫy Chúa Thánh Linh và tràn ngập vui mừng.