Binuhatan 13 – HLGN & NVI

Ang Pulong Sang Dios

Binuhatan 13:1-52

Ginpadala si Bernabe kag si Saulo sang Espiritu Santo

1Sa Antioc may mga propeta kag mga manunudlo nga miyembro sang iglesya. Sila amo si Bernabe, si Simeon nga ginatawag Negro, si Lucio nga taga-Cyrene, si Manaen nga nagdako sa panimalay13:1 nagdako sa panimalay: ukon, kababata; ukon, suod nga abyan. ni Herodes nga gobernador, kag si Saulo. 2Samtang nagasimba sila sa Ginoo kag nagapuasa, nagsiling ang Espiritu Santo sa ila, “Paina ninyo para sa akon si Bernabe kag si Saulo, kay may ipahimo ako sa ila.” 3Pagkatapos sang ila pagpuasa kag pagpangamuyo, gintungtungan nila si Bernabe kag si Saulo sang ila mga kamot kag ginpalakat sila.

Si Bernabe kag si Saulo sa Cyprus

4Gani nagpa-Seleucia si Bernabe kag si Saulo nga ginpadala sang Espiritu Santo. Halin didto nagpanakayon sila pakadto sa isla sang Cyprus. 5Pag-abot nila didto sa banwa sang Salamis, nagwali sila sang pulong sang Dios sa mga simbahan sang mga Judio. Si Juan Marcos kaupod man nila sa pagbulig sa ila obra. 6Ginlibot nila ang bug-os nga isla hasta nakalambot sila sa banwa sang Pafos. May nakita sila didto nga madyikero nga si Bar Jesus. Judio siya, kag nagapakuno-kuno nga siya propeta sang Dios. 7Abyan siya ni Sergius Paulus nga gobernador sang amo nga isla. Si Sergius Paulus maalam nga tawo. Ginpatawag niya si Bernabe kag si Saulo tungod nga luyag niya nga magpamati sang pulong sang Dios. 8Pero ginbalabagan sila sang madyikero nga si Elimas. (Amo ini ang ngalan ni Bar Jesus sa lingguahe nga Griego.) Ginhimulatan gid niya nga mapalikaw ang gobernador nga indi siya makatuo kay Jesus. 9Pero si Saulo nga ginatawag man nga Pablo gin-gamhan sang Espiritu Santo, kag gintulok niya sing masakit si Elimas kag nagsiling, 10“Anak ka ni Satanas! Kaaway ka sang tanan nga maayo! Pulos pangdaya kag pangtunto ang imo ginahimo. Ginabaliskad mo permi ang mga husto nga pamaagi sang Ginoo. 11Karon silutan ka sang Ginoo. Mabulag ka kag indi gid makakita sa sulod sang pila ka adlaw.” Nagdulom gilayon ang panulok ni Elimas kag nabulag siya. Nagpangapkap na lang siya nga nagapangita sang magatuytoy sa iya. 12Pagkakita sang gobernador sa natabo kay Elimas, nagtuo siya, kag natingala gid siya sa mga pagpanudlo parte sa Ginoo.

Sa Antioc nga Sakop sang Pisidia

13Paghalin nila ni Pablo sa Pafos, nagpanakayon sila pa-Perga nga sakop sang Pamfilia. Pag-abot nila didto ginbayaan sila ni Juan Marcos. Nagbalik siya sa Jerusalem. 14Sila ni Pablo nagderetso sa Antioc nga sakop sang Pisidia. Pag-abot sang Adlaw nga Inugpahuway, nagkadto sila sa simbahan sang mga Judio kag nagpungko didto. 15May nagbasa sa Kasuguan ni Moises kag sa mga sinulatan sang mga propeta. Dayon may ginsugo ang mga manugdumala sang simbahan sa pagsiling sa ila ni Pablo, “Mga utod, kon may inughambal kamo nga makapabakod sa mga tawo, ihambal ninyo.” 16Gani nagtindog si Pablo, kag ginsinyasan niya ang mga tawo nga magpamati sa iya. Nagsiling siya,

“Mga kapareho ko nga mga Israelinhon, kag kamo nga mga indi Israelinhon pero nagasimba man sa Dios, pamatii ninyo ako! 17Ang Dios nga ginasimba sang mga Israelinhon amo ang nagpili sang aton mga katigulangan, kag ginpadamo niya sila sang didto pa sila nagaestar sa Egipto. Kag paagi sa iya gahom ginbuligan niya sila agod makahalin sa Egipto. 18Sa sulod sang 40 ka tuig, gin-agwanta13:18 gin-agwanta: sa iban nga mga kopya sang Griego, gin-atipan. niya sila didto sa kamingawan. 19Pagkatapos ginlaglag niya ang pito ka nasyon sa Canaan, kag ginhatag niya ini nga kadutaan sa aton mga katigulangan. 20Ini tanan ginhimo sang Dios sa sulod sang 450 ka tuig.

“Dayon ginhatagan niya sila sang mga tawo nga magapangulo sa ila hasta sa panahon ni Propeta Samuel. 21Sang ulihi nagpangayo sila sang hari, gani ginhatag sang Dios si Saul nga anak ni Kish, nga isa sang mga kaliwat ni Benjamin. Naghari si Saul sa ila sa sulod sang 40 ka tuig. 22Sang napahalin na sang Dios si Saul, si David naman ang iya ginhimo nga hari nila. Amo ini ang ginsiling sang Dios, ‘May nakita na ako nga tawo nga si David nga anak ni Jesse, nga nagakomporme sa akon luyag. Magatuman siya sa tanan ko nga isugo sa iya.’ ”13:22 1 Sam. 13:14. 23Nagsiling pa gid si Pablo sa mga tawo, “Sa kaliwat ni David naghalin si Jesus nga amo ang Manluluwas nga ginpromisa sang Dios sa Israel. 24Sa wala pa magsugod si Jesus sa iya buluhaton, nagwali si Juan sa tanan nga Israelinhon nga maghinulsol sila sa ila mga sala kag magpabautiso. 25Sang malapit na matapos ni Juan ang iya buluhaton, nagsiling siya sa mga tawo, ‘Siguro nagahunahuna kamo nga ako amo na ang inyo ginapaabot. Pero indi! Ginpauna lang ako. Magasunod siya sa akon, kag indi gani ako takos mangin iya suluguon.13:25 mangin iya suluguon: sa literal, maghubad sang higot sang iya mga sandalyas.’ ”

26Dayon nagsiling si Pablo, “Mga utod, nga mga kaliwat ni Abraham kag mga indi Judio pero nagasimba man sa Dios, kita amo ang ginpadal-an sang Dios sang Maayong Balita parte sa kaluwasan. 27Pero ang mga Judio nga nagaestar sa Jerusalem kag ang ila mga manugdumala wala nagkilala nga si Jesus amo ang Manluluwas. Wala man sila makaintiendi sang ginhambal sang mga propeta nga ginabasa nila kada Adlaw nga Inugpahuway sa ila mga simbahan; pero sila man mismo amo ang nagtuman sang mga gintagna sang mga propeta sang paghukom nila kay Jesus nga patyon. 28Bisan wala sila sang malig-on nga ebidensya agod patyon siya, ginpangayo gihapon nila kay Pilato nga ipapatay si Jesus. 29Sang nahimo na nila ang tanan nga ginsiling sang Kasulatan nga matabo sa iya, ginkuha nila siya sa krus kag ginbutang sa lulubngan, 30pero ginbanhaw siya sang Dios. 31Kag sa madamo nga mga inadlaw nagpakita siya sa mga tawo nga nag-upod sa iya sang paghalin niya sa Galilea pakadto sa Jerusalem. Atong mga tawo amo man ang nagapanugid subong sa mga Israelinhon parte kay Jesus. 32Kag ari kami subong agod sugiran kamo sang Maayong Balita nga ginpromisa sang Dios sa aton mga katigulangan, 33nga gintuman na niya sa aton nga ila mga kaliwat. Ginhimo niya ini sang pagbanhaw niya kay Jesus. Amo ini ang nasulat sa ikaduha nga Salmo,

‘Ikaw ang akon Anak, kag subong ipakilala ko nga ako ang imo Amay.’13:33 Salmo 2:7.

34Kay ginpromisa man nga daan sang Dios nga banhawon niya siya kag ang iya lawas indi madunot, tungod kay nagsiling siya,

‘Ang mga promisa nga akon ginpromisa kay David himuon ko sa imo.’13:34 Isa. 55:3.

35Gani ginsiling pa gid sa isa pa ka Salmo,

‘Indi mo pagtugutan nga madunot ang imo matutom nga alagad.’13:35 Salmo 16:10.

36Indi si David ang iya ginatumod, tungod nga pagkatapos sang pag-alagad ni David sa mga tawo sa iya nga henerasyon, suno sa mga ginpahimo sang Dios sa iya, napatay siya kag ginlubong sa kilid sang ginlubngan sang iya mga katigulangan, kag ang iya lawas nadunot. 37Pero si Jesus nga ginbanhaw sang Dios wala gid madunot. 38-39Gani mga utod, dapat ninyo mahibaluan nga paagi kay Jesus ginasugid namon sa inyo ang balita nga kita mapatawad sang Dios sa aton mga sala. Ang bisan sin-o nga nagatuo kay Jesus ginapakamatarong sang Dios. Ini indi mahimo paagi sa pagsunod sa Kasuguan ni Moises. 40Gani mag-andam kamo agod indi matabo sa inyo ang ginsiling sang mga propeta,

41‘Kamo nga mga nagayaguta,

matingala gid kamo sa akon himuon.

Magakalamatay kamo tungod nga may himuon ako sa inyo tiyempo nga indi gid kamo magpati bisan may magsugid pa sini sa inyo.’ ”13:41 Hab. 1:5.

42Sang nagaguwa na si Pablo kag si Bernabe sa simbahan sang mga Judio, ginsilingan sila sang mga tawo nga magbalik sa madason nga Adlaw nga Inugpahuway agod sugiran pa gid sila parte sa sini nga mga butang. 43Pagbululag sang mga tawo, madamo nga mga Judio kag mga nakonbertir sa relihiyon sang mga Judio ang nagsunod kay Pablo kag kay Bernabe. Ginhambalan sila ni Pablo kag ni Bernabe kag ginlaygayan nga magpadayon sila sa pagsalig sa bugay sang Dios.

44Sang madason nga Adlaw nga Inugpahuway halos ang tanan nga pumuluyo sa Antioc nagtipon didto sa simbahan sang mga Judio agod magpamati sa pulong sang Ginoo. 45Pagkakita sang mga lider sang mga Judio sa madamo nga mga tawo nga nagtalambong, nahisa gid sila kag naghambal sila kontra sa mga ginpanghambal ni Pablo kag ginpakahuy-an pa nila siya. 46Pero nag-isog pa gid si Pablo kag si Bernabe. Nagsiling sila sa mga Judio, “Kinahanglan gid nga iwali anay sa inyo nga mga Judio ang pulong sang Dios. Pero tungod kay ginasikway ninyo siya, nagapakilala lang ina nga kamo indi bagay nga hatagan sang kabuhi nga wala sing katapusan. Gani halin subong, sa mga indi Judio na kami mawali sang Maayong Balita. 47Kay amo ini ang sugo sang Ginoo sa amon:

‘Ginhimo ko ikaw nga pareho sa suga nga magapasanag sa mga indi Judio,13:47 mga indi Judio: ukon, mga nasyon.

agod nga paagi sa imo maangkon sang mga tawo sa bug-os nga kalibutan13:47 bug-os nga kalibutan: sa literal, pinakapunta sang kalibutan. ang kaluwasan.’ ”13:47 Isa. 49:6.

48Pagkabati sadto sang mga indi Judio, nalipay sila kag gindayaw nila ang pulong sang Ginoo. Kag ang tanan nga ginpili para sa kabuhi nga wala sing katapusan nangin tumuluo.

49Gani naglapnag ang pulong sang Ginoo sa sadto nga lugar. 50Pero ginsutsot sang mga lider sang mga Judio ang mga pangulo sang siyudad, pati ang mga relihiyuso kag kilala nga mga babayi, nga kontrahon sila ni Pablo. Gani ginhingabot nila si Pablo kag si Bernabe, kag gintabog sila sa sadto nga lugar. 51Gintaktak ni Pablo kag ni Bernabe ang yab-ok sa ila mga tiil bilang paandam kontra sa ila. Dayon nagkadto sila sa Iconium. 52Ang mga sumulunod ni Jesus didto sa Antioc ginagamhan sang Espiritu Santo, kag malipayon gid sila.

Nueva Versión Internacional

Hechos 13:1-52

1En la iglesia de Antioquía eran profetas y maestros: Bernabé, Simeón, apodado el Negro, Lucio de Cirene, Manaén, que se había criado con Herodes el tetrarca, y Saulo. 2Mientras participaban en el culto al Señor y ayunaban, el Espíritu Santo dijo: «Apártenme ahora a Bernabé y a Saulo para el trabajo al que los he llamado».

3Así que después de ayunar, orar e imponerles las manos, los despidieron.

En Chipre

4Bernabé y Saulo, enviados por el Espíritu Santo, bajaron a Seleucia y de allí navegaron a Chipre. 5Al llegar a Salamina, predicaron la palabra de Dios en las sinagogas de los judíos. Tenían también a Juan como ayudante.

6Recorrieron toda la isla hasta Pafos. Allí se encontraron con un hechicero, un falso profeta judío llamado Barjesús, 7que estaba con el gobernador13:7 gobernador. Lit. procónsul; también en vv. 8 y 12. Sergio Paulo. El gobernador, hombre inteligente, mandó llamar a Bernabé y a Saulo, en un esfuerzo por escuchar la palabra de Dios. 8Pero Elimas el hechicero, que es lo que significa su nombre, se les oponía y procuraba apartar de la fe al gobernador. 9Entonces Saulo, o sea Pablo, lleno del Espíritu Santo, clavó los ojos en Elimas y le dijo: 10«¡Hijo del diablo y enemigo de toda justicia, lleno de todo tipo de engaño y de fraude! ¿Nunca dejarás de torcer los caminos rectos del Señor? 11Ahora la mano del Señor está contra ti; vas a quedarte ciego y por algún tiempo no podrás ver la luz del sol».

Al instante cayeron sobre él sombra y oscuridad, y comenzó a buscar a tientas a alguien que lo llevara de la mano. 12Al ver lo sucedido, el gobernador creyó, maravillado de la enseñanza acerca del Señor.

En Antioquía de Pisidia

13Pablo y sus compañeros se hicieron a la mar desde Pafos y llegaron a Perge de Panfilia. Juan se separó de ellos y regresó a Jerusalén; 14ellos, por su parte, siguieron su viaje desde Perge hasta Antioquía de Pisidia. El sábado entraron en la sinagoga y se sentaron. 15Al terminar la lectura de la Ley y los Profetas, los jefes de la sinagoga mandaron a decirles: «Hermanos, si tienen algún mensaje de aliento para el pueblo, hablen».

16Pablo se puso en pie, hizo una señal con la mano y dijo: «Escúchenme, israelitas, y ustedes, los no judíos temerosos de Dios: 17El Dios de este pueblo de Israel escogió a nuestros antepasados y engrandeció al pueblo mientras vivían como extranjeros en Egipto. Con gran poder los sacó de aquella tierra 18y soportó su mal proceder13:18 soportó su mal proceder. Var. los cuidó. en el desierto unos cuarenta años. 19Luego de destruir siete naciones en Canaán, dio a su pueblo la tierra de ellas en herencia. 20Todo esto duró unos cuatrocientos cincuenta años.

»Después de esto, Dios les asignó jueces hasta los días del profeta Samuel. 21Entonces pidieron un rey y Dios les dio a Saúl, hijo de Quis, de la tribu de Benjamín, quien gobernó por cuarenta años. 22Tras destituir a Saúl, puso por rey a David, de quien dio este testimonio: “He encontrado en David, hijo de Isaí, un hombre conforme a mi corazón; él hará todo lo que yo quiera”.

23»De los descendientes de este, conforme a la promesa, Dios ha traído a Israel un Salvador, que es Jesús. 24Antes de la venida de Jesús, Juan predicó un bautismo de arrepentimiento a todo el pueblo de Israel. 25Cuando estaba completando su carrera, Juan decía: “¿Quién suponen ustedes que soy? No soy aquel. Miren, después de mí viene uno a quien no soy digno ni siquiera de desatarle las sandalias”.

26»Hermanos, descendientes de Abraham, y ustedes, los no judíos temerosos de Dios: a nosotros se nos ha enviado este mensaje de salvación. 27Los habitantes de Jerusalén y sus gobernantes no reconocieron a Jesús. Por tanto, al condenarlo, cumplieron las palabras de los profetas que se leen todos los sábados. 28Aunque no encontraron ninguna causa digna de muerte, pidieron a Pilato que lo mandara a ejecutar. 29Después de llevar a cabo todas las cosas que estaban escritas acerca de él, lo bajaron del madero y lo sepultaron. 30Pero Dios lo levantó de entre los muertos. 31Durante muchos días lo vieron los que habían subido con él de Galilea a Jerusalén y ahora ellos son sus testigos ante el pueblo.

32»Nosotros les anunciamos las buenas noticias respecto a la promesa hecha a nuestros antepasados. 33Dios nos la ha cumplido plenamente a nosotros, los descendientes de ellos, al resucitar a Jesús. Como está escrito en el segundo salmo:

»“Tú eres mi Hijo;

hoy mismo te he engendrado”.13:33 Sal 2:7.

34Dios lo resucitó para que no volviera jamás a la corrupción. Así se cumplieron estas palabras:

»“Yo les daré las bendiciones santas y seguras prometidas a David”.

35Por eso dice en otro pasaje:

»“No permitirás que tu santo sufra corrupción”.13:35 Sal 16:10.

36»En verdad David, después de servir a su propia generación conforme al propósito de Dios, murió, fue sepultado con sus antepasados y su cuerpo sufrió la corrupción. 37Pero aquel a quien Dios resucitó no sufrió la corrupción de su cuerpo.

38»Por tanto, hermanos, sepan que por medio de Jesús se les anuncia el perdón de los pecados. 39Ustedes no pudieron ser justificados de esos pecados por la Ley de Moisés, pero todo el que cree es justificado por medio de Jesús. 40Tengan cuidado, no sea que les suceda lo que han dicho los profetas:

41»“¡Miren, burlones!

¡Asómbrense y desaparezcan!

Estoy por hacer en estos días una obra

que ustedes nunca creerán,

aunque alguien se la contara”».13:41 Hab 1:5, según LXX.

42Al salir ellos de la sinagoga, los invitaron a que el siguiente sábado hablaran más de estas cosas. 43Cuando se disolvió la asamblea, muchos judíos y fieles convertidos al judaísmo acompañaron a Pablo y a Bernabé, los cuales en su conversación con ellos les instaron a perseverar en la gracia de Dios.

44El siguiente sábado casi toda la ciudad se congregó para oír la palabra del Señor. 45Pero cuando los judíos vieron a las multitudes, se llenaron de envidia y contradecían con maldiciones lo que Pablo decía.

46Pablo y Bernabé contestaron valientemente: «Era necesario que anunciáramos la palabra de Dios primero a ustedes. Como la rechazan y no se consideran dignos de la vida eterna, ahora vamos a dirigirnos a los que no son judíos. 47Así nos lo ha mandado el Señor:

»“Te he puesto por luz para las naciones,

a fin de que lleves mi salvación hasta los confines de la tierra”».13:47 Is 49:6.

48Al oír esto, los que no eran judíos se alegraron y celebraron la palabra del Señor; y creyeron todos los que estaban destinados a la vida eterna.

49La palabra del Señor se difundía por toda la región. 50Pero los judíos incitaron a mujeres muy distinguidas y fieles al judaísmo, también a los hombres más prominentes de la ciudad y provocaron una persecución contra Pablo y Bernabé. Por tanto, los expulsaron de la región. 51Ellos, por su parte, se sacudieron el polvo de los pies en señal de protesta contra la ciudad y se fueron a Iconio. 52Y los discípulos quedaron llenos de alegría y del Espíritu Santo.