Ang Paghari ni Hoseas sa Israel
1Nangin hari sang Israel si Hoseas nga anak ni Elah sang ikadose nga tuig sang paghari ni Ahaz sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Hoseas, kag naghari siya sa sulod sang siyam ka tuig. 2Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, pero indi gid pareho sa ginhimo sang mga hari sang Israel nga nauna sa iya.
3Ginsalakay ni Haring Shalmaneser sang Asiria si Hoseas. Ginsakop niya siya kag ginpabayad sang buhis. 4Pero sang ulihi wala na nagbayad si Hoseas sang buhis subong sang iya ginahimo kada tuig, kag nagpangayo siya sang bulig kay Haring So sang Egipto. Sang mahibaluan ni Shalmaneser nga nagtraidor si Hoseas, gindakop niya siya kag ginpriso.
5Dayon ginsalakay sang hari sang Asiria ang bug-os nga Israel, kag sa sulod sang tatlo ka tuig ginkibon niya ang Samaria. 6Kag sang ikasiyam nga tuig sang paghari ni Hoseas, gin-agaw sang hari sang Asiria ang Samaria, kag gindala niya ang mga taga-Israel sa Asiria bilang mga bihag. Ginpaestar niya sila sa banwa sang Hala, sa mga lugar malapit sa Suba sang Habor sa Gozan, kag sa mga banwa sang mga Medianhon.
7Natabo ini sa mga taga-Israel tungod kay nakasala sila sa Ginoo nga ila Dios nga nagpaguwa sa ila sa Egipto kag naghilway sa ila sa mga kamot sang Faraon nga hari sang Egipto. Nagsimba sila sa iban nga mga dios 8kag nagsunod sa mga pagginawi sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa ila. Nagsunod man sila sa mga pagginawi nga gintudlo sang mga hari sang Israel. 9Naghimo sila sa tago sang mga butang nga kontra sa Ginoo nga ila Dios. Naghimo man sila sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar bisan diin sa Israel, halin sa magagmay nga mga baryo17:9 baryo: ukon, tore. hasta sa dalagko nga mga banwa nga napaderan. 10Nagpatindog sila sang handumanan nga mga bato kag mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera sa ibabaw sang tagsa ka bukid kag sa idalom sang tagsa ka madabong nga kahoy. 11Nagsunog sila sang mga insenso sa tagsa ka simbahan sa mataas nga mga lugar, pareho sang ginhimo sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa ila. Naghimo sila sang malaot nga mga butang nga nakapaakig sa Ginoo. 12Nagsimba sila sa mga dios-dios bisan nagsiling ang Ginoo, “Indi kamo magsimba sa mga dios-dios.” 13Ginapaandaman permi sang Ginoo ang Israel kag Juda paagi sa mga propeta kag manalagna: “Magbiya na kamo sa inyo malaot nga mga pagginawi. Tumana ninyo ang akon mga sugo kag mga pagsulundan nga ara sa bug-os nga Kasuguan nga ginpatuman ko sa inyo mga katigulangan kag ginhatag ko sa inyo paagi sa akon mga alagad nga mga propeta.” 14Pero indi sila magtuman. Matig-a ang ila mga ulo pareho sa ila mga katigulangan nga wala nagsalig sa Ginoo nga ila Dios. 15Ginsikway nila ang iya mga pagsulundan kag ang kasugtanan nga ginhimo niya sa ila mga katigulangan, kag ginbaliwala nila ang iya mga paandam sa ila. Ginsunod nila ang mga wala sing pulos nga mga dios-dios, kag sila nangin wala man sing pulos. Ginsunod nila ang mga nasyon sa ila palibot bisan ginmanduan sila sang Ginoo nga indi sila magsunod. Ginhimo gid nila ang mga butang nga gindilian sa ila sang Ginoo nga himuon. 16Ginsikway nila ang tanan nga sugo sang Ginoo nga ila Dios, kag naghimo sila para sa ila kaugalingon sang imahen sang duha ka tinday nga baka, kag sang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Nagsimba sila sa tanan nga butang sa langit kag sa kay Baal. 17Ginhalad nila ang ila mga bata sa kalayo; nagdangop sila sa mga manugpakot kag mga babaylan, kag gintugyan nila ang ila kaugalingon sa paghimo sang malain sa panulok sang Ginoo, kag nakapaakig ini sa Ginoo.
18Naakig gid ang Ginoo sa mga taga-Israel kag ginpahalin niya sila sa ila lugar palayo sa iya presensya. Ang tribo lang ni Juda amo ang nabilin, 19kag bisan gani ang Juda wala man nagtuman sa mga sugo sang Ginoo nga ila Dios. Ginsunod nila ang mga pagginawi nga gintudlo sa ila sang mga taga-Israel. 20Gani ginsikway sang Ginoo ang tanan nga katawhan sang Israel. Ginsilutan niya sila paagi sa pagtugyan sa ila sa mga nagsalakay sa ila hasta nga ginpahalin niya sila sa ila lugar palayo sa iya presensya.
21Sang ginseparar sang Ginoo ang Israel sa ginharian ni David, ginhimo sang mga taga-Israel si Jeroboam nga anak ni Nebat nga ila hari. Gin-ganyat ni Jeroboam ang mga taga-Israel sa pagbiya sa Ginoo, kag gintulod niya sila sa paghimo sang dako nga sala. 22Nagpadayon sa pagsunod ang mga taga-Israel sa mga sala ni Jeroboam, kag wala gid sila nagbiya sa sini, 23hasta nga ginpahalin sila sang Ginoo sa ila lugar palayo sa iya presensya, suno sa iya ginpaandam sa ila paagi sa iya mga alagad nga mga propeta. Gani ginbihag ang katawhan sang Israel sa Asiria, kag didto sila nagaestar hasta subong.
Nag-estar ang mga Taga-Asiria sa Israel
24Nagpadala ang hari sang Asiria sang mga tawo sa Samaria halin sa Babilonia, Cut, Ava, Hamat, kag Sefarvaim, kag ginpaestar niya sila sa mga banwa sang Samaria sa pagbulos sa mga taga-Israel. Gani ginsakop nila ang Samaria kag ang iban pa nga mga banwa sang Israel. 25Sang pagsugod nila estar didto, wala sila nagsimba sa Ginoo; gani ginpadal-an sila sang Ginoo sang mga leon kag ginpamatay ang iban sa ila. 26Ini nga hitabo ginbalita sa hari sang Asiria: “Ang mga tawo nga imo ginpadala kag ginpaestar sa mga banwa sang Samaria wala kahibalo sang kasuguan sang dios sa amo nga lugar. Gani ginpadal-an niya sila sang mga leon kag ginpamatay ang iban sa ila, kay wala gid sila kahibalo sang iya kasuguan.”
27Nagmando dayon ang hari sang Asiria, “Pabalika sa Samaria ang isa sa mga pari nga aton ginbihag, kag didto siya paestara agod makatudlo siya sa mga tawo kon ano ang kasuguan sang dios sa amo nga lugar.” 28Gani ang isa sa mga pari nga ginbihag nagbalik sa Samaria kag didto nag-estar sa Betel, kag gintudluan niya ang mga tawo kon paano magsimba sa Ginoo. 29Pero ining nagkalain-lain nga grupo sang mga tawo padayon nga naghimo sang ila mga dios-dios sa tagsa ka banwa nga ila ginaestaran. Ginbutang nila ang ila mga dios-dios sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar nga ginhimo sang mga taga-Samaria. 30Ang halin sa Babilonia naghimo sang imahen sang ila dios nga si Sucot Benot. Ang halin sa Cut naghimo sang imahen sang ila dios nga si Nergal. Ang halin sa Hamat naghimo sang imahen sang ila dios nga si Ashima. 31Ang halin sa Ava naghimo sang imahen sang ila mga dios nga si Nibhaz kag si Tartak. Kag ang halin sa Sefarvaim ginsunog nila ang ila mga kabataan bilang halad sa ila mga dios nga si Adramelec kag si Anamelec. 32Nagsimba sila sa Ginoo, pero nagpili sila sang mga pari halin mismo sa ila mga tawo sa pagpanguna sa ila sa paghalad sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar. 33Nagsimba sila sa Ginoo, pero nagsimba man sila sa ila kaugalingon nga mga dios suno sa kinabatasan sang mga nasyon nga ila ginhalinan. 34Hasta subong ginahimo gihapon nila ini. Indi matuod ang ila pagsimba sa Ginoo, kag wala sila nagatuman sa mga sugo, mga pagsulundan, mga pagpanudlo, kag mga kasuguan nga ginhatag sang Ginoo sa mga kaliwat ni Jacob, nga iya gin-ngalanan nga Israel. 35Sang naghimo ang Ginoo sang kasugtanan sa mga Israelinhon, nagmando siya sa ila: “Indi kamo magsimba ukon mag-alagad sa mga dios-dios, ukon maghalad sa ila. 36Ako lang ang inyo simbahon, ang Ginoo nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto paagi sa akon dako nga gahom. Ako lang ang dapat ninyo simbahon kag halaran. 37Dapat tumanon ninyo permi ang akon mga sugo, mga pagsulundan, mga pagpanudlo, kag mga kasuguan nga akon ginsulat para sa inyo. Indi gid kamo magsimba sa iban nga mga dios. 38Indi ninyo pagkalimtan ang akon kasugtanan sa inyo, kag indi kamo magsimba sa iban nga mga dios. 39Ako lang gid ang inyo simbahon, ang Ginoo nga inyo Dios, kay ako ang magaluwas sa inyo sa tanan ninyo nga kaaway.”
40Pero ato nga mga tawo wala nagpamati sa Ginoo, kundi nagpadayon sila sa paghimo sang ila daan nga mga kinabatasan. 41Samtang nagasimba sila sa Ginoo, nagasimba man sila sa ila mga dios-dios. Kag hasta subong amo ina ang ginahimo sang ila mga kaliwat.
何細亞做以色列王
1猶大王亞哈斯執政第十二年,以拉的兒子何細亞在撒瑪利亞登基做以色列王,執政九年。 2他做耶和華視為惡的事,不過沒有他之前的以色列諸王那麼敗壞。 3亞述王撒縵以色攻打以色列,何細亞納貢稱臣。 4然而,何細亞差遣使者向埃及王梭求援,不再像往年那樣向亞述王進貢。亞述王發現後,把他抓起來囚在獄中。 5亞述王攻打以色列全境,並圍困撒瑪利亞三年。 6何細亞執政第九年,撒瑪利亞淪陷。亞述王把以色列人擄到亞述,安置在哈臘、歌散的哈博河一帶以及瑪代人的各城。
以色列人的罪惡史
7以色列人之所以有如此下場,是因為他們的上帝耶和華領他們出埃及,從埃及王法老手中救出他們,他們卻犯罪得罪祂。他們祭拜別的神明, 8效法耶和華在他們面前趕走的外族人的風俗和以色列諸王奉行的習俗。 9以色列人暗中做不義之事,冒犯他們的上帝耶和華。從瞭望塔到堅城,他們在各地建邱壇, 10在各高崗上、綠樹下立神柱和亞舍拉神像, 11在各邱壇燒香,如同耶和華在他們面前趕走的外族人一樣。他們邪惡的行為激怒了耶和華。 12儘管耶和華警告他們不可祭拜偶像,他們仍然執迷不悟。
13耶和華藉著祂的眾先知和先見警告以色列人和猶大人說:「你們要離開惡道,遵守我的誡命和律例,即我吩咐你們祖先遵守並藉著我的僕人——眾先知傳給你們的律法。」 14但他們充耳不聞,像他們祖先一樣頑固不化,不信靠他們的上帝耶和華, 15拒絕遵守祂的律例和祂與他們祖先所立的約,無視祂的警告。他們隨從虛無的偶像,自己也變得虛無。他們違背耶和華的命令,去效法周圍的外族人。 16他們把他們的上帝耶和華的誡命拋諸腦後,鑄造了兩個金牛犢,還造了亞舍拉神像。他們祭拜巴力和天上的萬象, 17把自己的兒女燒死獻作祭物。他們占卜,行邪術,出賣自己去做耶和華視為惡的事,惹祂發怒。
18因此,耶和華非常憤怒,從祂面前趕走以色列人,只留下猶大一個支派。 19但猶大人也不遵守他們的上帝耶和華的誡命,反而效法以色列人的惡行。 20於是,耶和華棄絕了以色列全族,使他們飽嚐痛苦,任人宰割,直至把他們從自己眼前趕走。 21祂使以色列從大衛家分裂出來,以色列人便擁立尼八的兒子耶羅波安為王。耶羅波安誘使以色列人遠離耶和華,使他們犯了大罪。 22以色列人沉溺於耶羅波安所犯的一切罪中,始終不肯回頭, 23直到耶和華把他們從自己眼前趕走,正如祂藉自己的僕人——眾先知對他們的警告。這樣,以色列人被擄到亞述,至今仍住在那裡。
外族人移居撒瑪利亞
24亞述王把巴比倫、古他、亞瓦、哈馬、西法瓦音等地的一些居民遷移到撒瑪利亞各城,代替以色列人。 25剛遷居到那裡的時候,他們不敬拜耶和華,所以耶和華差遣獅子闖入他們當中,咬死了一些人。 26有人稟告亞述王說:「你遷移到撒瑪利亞各城的那些人不知道當地神明的規矩,所以神明就差遣獅子闖入他們當中,咬死了一些人。」 27亞述王便下令:「派一位被擄來的祭司回去,讓他住在那裡,把當地神明的規矩教導給他們。」 28於是,有一位從撒瑪利亞被擄走的祭司回去住在伯特利,教導他們怎樣敬拜耶和華。
29可是,這些從各地遷來的民族都在所住的各城為自己製造神像,供奉在撒瑪利亞人在高崗上建造的神廟中。 30巴比倫人造疏割·比訥神像,古他人造匿甲神像,哈馬人造亞示瑪神像, 31亞瓦人造匿哈和他珥他神像,西法瓦音人焚燒兒女向他們的神明亞得米勒和亞拿米勒獻祭。 32他們也敬拜耶和華,卻委任各種人做祭司,在高崗上的神廟為他們獻祭。 33他們就這樣既敬拜耶和華,又各按各的風俗供奉自己的神明。
34直到現在,他們仍然執迷不悟,不敬畏耶和華,也不遵行耶和華賜給雅各子孫的律例、典章、法度和誡命。耶和華曾給雅各取名叫以色列, 35與他的子孫立約,吩咐他們:「不可祭拜其他神明,不可跪拜和供奉他們,也不可向他們獻祭。 36耶和華伸出大能的臂膀把你們領出埃及,你們要敬拜祂,要向祂跪拜、獻祭。 37你們要永遠謹遵祂所定的律例、典章、法度和誡命,不可祭拜其他神明。 38不可忘記我與你們立的約,不可祭拜其他神明。 39我是你們的上帝耶和華,你們要敬拜我,我必從一切仇敵手中救你們。」 40但是他們沒有聽從,依然仿效先前的風俗。 41那些移民到撒瑪利亞各城的外族人既敬拜耶和華,又供奉自己的偶像。直到今日,他們的子孫仍是這樣。