Ginsalakay sang Asiria ang Juda
(2 Har. 18:13-37; Isa. 36:1-22)
1Pagkatapos nga nahimo ni Hezekia ang iya mga buluhaton nga may katutom, ginsalakay ni Haring Senakerib sang Asiria ang Juda. Ginkibon niya kag sang iya nga soldado ang napaderan nga mga banwa, kay naghunahuna siya nga madaog niya ini para sa iya kaugalingon. 2Sang makita ni Hezekia nga pati ang Jerusalem salakayon ni Senakerib, 3nagpakigsugilanon siya sa iya mga opisyal kag sa mga pangulo sang iya mga soldado. Nagdesisyon sila nga pauntaton nila ang pag-ilig sang mga tuburan sa guwa sang siyudad. 4Gani nagtipon sila sang madamo gid nga mga tawo kag gintabunan nila ang mga ginaagyan sang tubig halin sa mga tuburan nga nagailig sa kadutaan. Kay siling nila, “Pag-abot diri sang mga hari sang Asiria, wala sila sang may makuhaan sang tubig.”
5Dayon ginpapag-on pa gid ni Hezekia ang iya mga depensa paagi sa pagpakay-o sang mga pader kag pagpatindog sang mga tore. Ginpalibutan pa gid niya sang isa pa ka pader ang siyudad sa guwa sang daan nga pader, kag ginpatumpukan niya ang manubo nga parte32:5 manubo nga parte: sa Hebreo, Millo. Indi klaro ang buot silingon sini. sang Banwa ni David. Nagpahimo man siya sang madamo nga mga armas kag mga taming.
6Nagbutang siya sang mga kumander sa mga tawo, kag ginpatipon niya sila sa plasa, sa may puwertahan dampi sang siyudad. Ginpalig-on niya sila nga nagasiling, 7“Magpakabakod kamo kag magpakaisog. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya tungod sa hari sang Asiria ukon sa iya madamo nga mga soldado. Kay may mas gamhanan nga nagaupod sa aton sang sa iya. 8Mga tawo lang ang iya kaupod, pero ang aton iya, ang Ginoo nga aton Dios. Siya ang magabulig sa aton kag magapakig-away para sa aton.” Gani naglig-on ang mga tawo tungod sa ginsiling ni Haring Hezekia sang Juda.
9Samtang ginakibon ni Haring Senakerib kag sang iya mga soldado ang banwa sang Lakish, ginpadala niya ang iya mga opisyal sa Jerusalem sa pagsiling sini kay Haring Hezekia kag sa mga katawhan didto:
10“Amo ini ang ginsiling ni Haring Senakerib sang Asiria: Ano bala ang inyo ginasaligan, nga nagapabilin gihapon kamo sa Jerusalem bisan ginakibon na kamo? 11Nagsiling si Hezekia sa inyo nga luwason kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa kamot sang hari sang Asiria. Pero ginapatalang lang niya kamo, kay kon magpabilin kamo sa Jerusalem magakalamatay kamo sa gutom kag kauhaw. 12Indi bala nga si Hezekia mismo ang nagpaguba sang mga simbahan sang Ginoo sa mataas nga mga lugar, pati sang mga halaran sini? Nagsugo pa siya sa inyo nga mga taga-Juda kag taga-Jerusalem nga dapat magsimba kamo kag magsunog sang mga halad sa isa lang ka halaran.
13“Nahibaluan ninyo kon ano ang ginhimo ko kag sang akon mga katigulangan sa mga katawhan sa iban nga mga nasyon. Ti, naluwas bala sila sang ila mga dios sa akon kamot? 14Wala gid sing bisan isa sa mga dios sang mga nasyon nga ginlaglag ko ukon sang akon mga katigulangan nga nakaluwas sa iya katawhan sa akon kamot. Ti, makaluwas man bala sa inyo ang inyo dios sa akon kamot? 15Indi kamo magpatalang ukon magpatunto kay Hezekia. Indi kamo magpati sa iya, kay wala sing dios sa bisan diin nga nasyon ukon ginharian nga nakaluwas sa iya katawhan sa akon kamot ukon sa kamot sang akon mga katigulangan. Kag labi na gid ang inyo dios!”
16May gindugang pa gid nga malain nga mga pulong ang mga opisyal ni Senakerib kontra sa Ginoong Dios kag sa iya alagad nga si Hezekia. 17Nagpadala pa gid si Haring Senakerib sang mga sulat nga nagainsulto sa Ginoo, ang Dios sang Israel. Amo ini ang iya sulat: “Ang mga dios sang iban nga mga nasyon wala makaluwas sang ila katawhan sa akon kamot. Gani ang dios ni Hezekia indi man makaluwas sang iya katawhan sa akon kamot.” 18Ginhambal ini sing mabaskog sang mga opisyal ni Senakerib sa Hebreo nga lingguahe agod pakulbaan ang mga pumuluyo sang Jerusalem nga nagatipon sa may pader. Kay kon mahadlok na ang mga tawo, madali nila maagaw ang siyudad. 19Ini nga mga opisyal naghambal sing malain kontra sa Dios sang Jerusalem pareho sa ila ginhambal kontra sa mga dios sang iban nga mga nasyon nga hinimo lang sang tawo.
20Nagpanawag sa Dios sa langit si Haring Hezekia kag si Propeta Isaias nga anak ni Amoz. 21Kag nagpadala ang Ginoo sang anghel nga naglaglag sang maayo nga mga soldado, mga kumander, kag mga opisyal sang Asiria didto sa kampo sang hari sang Asiria. Gani nagpauli si Haring Senakerib nga nahuy-an gid. Kag sang pagsulod niya sa templo sang iya dios, ginpatay siya sang iban niya nga mga anak paagi sa espada.
22Gani ginluwas sang Ginoo si Hezekia kag ang katawhan sang Jerusalem sa kamot ni Haring Senakerib sang Asiria kag sa kamot sang iban pa nila nga mga kaaway. Ginhatagan niya sila sang kalinong32:22 Ginhatagan… kalinong: Amo ini sa Septuagint kag sa Latin Vulgate. Sa Hebreo, Gin-atipan niya sila. sa ila mga kaaway sa palibot. 23Madamo nga mga tawo ang nagdala sang mga halad sa Jerusalem para sa Ginoo. Nagdala man sila sang mga malahalon nga mga regalo para kay Haring Hezekia. Halin sadto ginpadunggan si Hezekia sang tanan nga nasyon.
Ang Pagmasakit ni Hezekia
(2 Har. 20:1-11; Isa. 38:1-8)
24Sadto nga tion nagmasakit si Hezekia kag daw mapatay na siya. Nagpangamuyo siya sa Ginoo, kag ginhatagan siya sang Ginoo sang isa ka tanda nga magaayo siya. 25Pero nagpabugal si Hezekia kag ginbaliwala niya ang kaayo nga ginpakita sang Ginoo sa iya. Gani naakig ang Ginoo sa iya kag sa mga taga-Juda kag taga-Jerusalem. 26Dayon naghinulsol si Hezekia sa iya nga pagpabugal, kag amo man ang katawhan sang Jerusalem. Gani wala ginpaagom sang Ginoo ang iya kaakig sa ila samtang buhi pa si Hezekia.
27Manggaranon kag dungganon gid si Hezekia. Nagpahimo siya sang mga bodega para sa iya mga pilak, bulawan, malahalon nga mga bato, panakot, taming, kag iban pa nga malahalon nga mga butang. 28Nagpahimo man siya sang mga bodega para sa iya mga uyas, duga sang ubas, kag lana. Luwas sini, nagpahimo man siya sang mga toril para sa iya mga kasapatan, 29kay puwerte gid kadamo sang iya mga kasapatan. Nagpatindog man siya sang mga banwa, tungod nga ginhatagan siya sang Dios sang madamo gid nga manggad.
30Si Hezekia ang nagsugo nga tabunan ang guluwaan sang tubig sa ibabaw nga parte sang tuburan sang Gihon kag pailigon ini pakadto sa nakatundan sang Banwa ni David. Nagmadinalag-on si Hezekia sa tanan nga iya ginhimo. 31Pero ginpabay-an siya sang Dios sang pag-abot sang mga opisyal halin sa Babilonia nga nag-usisa parte sa makatilingala nga natabo sa Juda. Ginhimo ini sang Dios agod mahibaluan gid kon ano ang ara sa tagipusuon ni Hezekia.
Ang Katapusan sang Paghari ni Hezekia
(2 Har. 20:20-21)
32Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Hezekia kag sa iya paghigugma32:32 paghigugma: ukon, katutom. sa Ginoo nasulat sa Palanan-awon ni Propeta Isaias nga Anak ni Amoz, nga bahin sang Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda kag Israel. 33Sang napatay si Hezekia, ginlubong siya sa ibabaw nga bahin sang lulubngan sang mga kaliwat ni David. Ginpadunggan siya sang tanan nga katawhan sang Juda kag Jerusalem sang pagkapatay niya. Kag ang iya anak nga si Manase amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Sennacherib Threatens Jerusalem
1After all that Hezekiah had so faithfully done, Sennacherib king of Assyria came and invaded Judah. He laid siege to the fortified cities, thinking to conquer them for himself. 2When Hezekiah saw that Sennacherib had come and that he intended to wage war against Jerusalem, 3he consulted with his officials and military staff about blocking off the water from the springs outside the city, and they helped him. 4They gathered a large group of people who blocked all the springs and the stream that flowed through the land. “Why should the kings32:4 Hebrew; Septuagint and Syriac king of Assyria come and find plenty of water?” they said. 5Then he worked hard repairing all the broken sections of the wall and building towers on it. He built another wall outside that one and reinforced the terraces32:5 Or the Millo of the City of David. He also made large numbers of weapons and shields.
6He appointed military officers over the people and assembled them before him in the square at the city gate and encouraged them with these words: 7“Be strong and courageous. Do not be afraid or discouraged because of the king of Assyria and the vast army with him, for there is a greater power with us than with him. 8With him is only the arm of flesh, but with us is the Lord our God to help us and to fight our battles.” And the people gained confidence from what Hezekiah the king of Judah said.
9Later, when Sennacherib king of Assyria and all his forces were laying siege to Lachish, he sent his officers to Jerusalem with this message for Hezekiah king of Judah and for all the people of Judah who were there:
10“This is what Sennacherib king of Assyria says: On what are you basing your confidence, that you remain in Jerusalem under siege? 11When Hezekiah says, ‘The Lord our God will save us from the hand of the king of Assyria,’ he is misleading you, to let you die of hunger and thirst. 12Did not Hezekiah himself remove this god’s high places and altars, saying to Judah and Jerusalem, ‘You must worship before one altar and burn sacrifices on it’?
13“Do you not know what I and my predecessors have done to all the peoples of the other lands? Were the gods of those nations ever able to deliver their land from my hand? 14Who of all the gods of these nations that my predecessors destroyed has been able to save his people from me? How then can your god deliver you from my hand? 15Now do not let Hezekiah deceive you and mislead you like this. Do not believe him, for no god of any nation or kingdom has been able to deliver his people from my hand or the hand of my predecessors. How much less will your god deliver you from my hand!”
16Sennacherib’s officers spoke further against the Lord God and against his servant Hezekiah. 17The king also wrote letters ridiculing the Lord, the God of Israel, and saying this against him: “Just as the gods of the peoples of the other lands did not rescue their people from my hand, so the god of Hezekiah will not rescue his people from my hand.” 18Then they called out in Hebrew to the people of Jerusalem who were on the wall, to terrify them and make them afraid in order to capture the city. 19They spoke about the God of Jerusalem as they did about the gods of the other peoples of the world—the work of human hands.
20King Hezekiah and the prophet Isaiah son of Amoz cried out in prayer to heaven about this. 21And the Lord sent an angel, who annihilated all the fighting men and the commanders and officers in the camp of the Assyrian king. So he withdrew to his own land in disgrace. And when he went into the temple of his god, some of his sons, his own flesh and blood, cut him down with the sword.
22So the Lord saved Hezekiah and the people of Jerusalem from the hand of Sennacherib king of Assyria and from the hand of all others. He took care of them32:22 Hebrew; Septuagint and Vulgate He gave them rest on every side. 23Many brought offerings to Jerusalem for the Lord and valuable gifts for Hezekiah king of Judah. From then on he was highly regarded by all the nations.
Hezekiah’s Pride, Success and Death
24In those days Hezekiah became ill and was at the point of death. He prayed to the Lord, who answered him and gave him a miraculous sign. 25But Hezekiah’s heart was proud and he did not respond to the kindness shown him; therefore the Lord’s wrath was on him and on Judah and Jerusalem. 26Then Hezekiah repented of the pride of his heart, as did the people of Jerusalem; therefore the Lord’s wrath did not come on them during the days of Hezekiah.
27Hezekiah had very great wealth and honor, and he made treasuries for his silver and gold and for his precious stones, spices, shields and all kinds of valuables. 28He also made buildings to store the harvest of grain, new wine and olive oil; and he made stalls for various kinds of cattle, and pens for the flocks. 29He built villages and acquired great numbers of flocks and herds, for God had given him very great riches.
30It was Hezekiah who blocked the upper outlet of the Gihon spring and channeled the water down to the west side of the City of David. He succeeded in everything he undertook. 31But when envoys were sent by the rulers of Babylon to ask him about the miraculous sign that had occurred in the land, God left him to test him and to know everything that was in his heart.
32The other events of Hezekiah’s reign and his acts of devotion are written in the vision of the prophet Isaiah son of Amoz in the book of the kings of Judah and Israel. 33Hezekiah rested with his ancestors and was buried on the hill where the tombs of David’s descendants are. All Judah and the people of Jerusalem honored him when he died. And Manasseh his son succeeded him as king.
