Ang Paghari ni Ahaz sa Juda
(2 Har. 16:1-4)
1Nagaedad si Ahaz sang 20 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 16 ka tuig. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, indi pareho sa ginhimo sang iya katigulangan nga si David. 2Nagsunod siya sa mga pagginawi sang mga hari sang Israel, kag naghimo sang metal nga mga imahen ni Baal. 3Nagsunog siya sang mga halad sa Pulopatag sang Ben Hinom, kag ang iya mismo mga anak ginhalad niya sa kalayo. Ginsunod niya ang makangilil-ad nga mga ginahimo sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa mga Israelinhon. 4Naghalad siya sang mga halad kag nagsunog sang mga insenso sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar, sa ibabaw sang mga bukid kag sa idalom sang tagsa ka madabong nga kahoy.
5Gani gintugyan siya sang Ginoo nga iya Dios sa hari sang Aram.28:5 Aram: ukon, Syria. Ginpierdi siya sang mga Arameanhon kag madamo sa iya katawhan ang ginbihag pa-Damascus. Gintugyan man siya sa hari sang Israel, nga nagpatay sang madamo niya nga katawhan. 6Sa isa lang ka adlaw 120,000 ka soldado sang Juda ang napatay ni Haring Peka sang Israel, nga anak ni Remalia. Natabo ini sa mga taga-Juda tungod kay ginsikway nila ang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan. 7Ginpatay ni Zicri, nga isa ka maisog nga soldado sang Israel,28:7 Israel: sa Hebreo, Efraim. Isa sa mga tribo sa ginharian sang Israel kag diri nagarepresentar ini sang bug-os nga ginharian sang Israel. Amo man sa bersikulo 12. si Maasea nga anak ni Haring Ahaz, si Azrikam nga administrador sang palasyo, kag si Elkana nga ikaduha sa hari. 8Ginbihag sang mga taga-Israel ang 200,000 ka mga babayi kag mga kabataan halin sa ila mga kadugo nga mga taga-Juda. Ginpanguha man nila ang mga pagkabutang sang mga taga-Juda kag gindala pauli sa Samaria.
9Pero sang pag-abot sang mga soldado sa Samaria, ginsugata sila ni Oded nga propeta sang Ginoo, kag ginsilingan, “Gintugyan sa inyo sang Ginoo nga inyo Dios ang Juda tungod sa iya kaakig sa ila. Pero sobra ang inyo ginhimo; ginpamatay ninyo sila nga wala sing luoy-luoy, kag nahibaluan ini sang Ginoo didto sa langit. 10Kag karon gusto pa ninyo nga ulipunon ining mga lalaki kag babayi nga halin sa Juda kag Jerusalem. Pero indi bala nga may sala man kamo sa Ginoo nga inyo Dios? 11Pamati kamo sa akon! Akig gid ang Ginoo sa inyo. Gani papaulia ninyo ang inyo mga kadugo nga inyo ginbihag.”
12Amo man ini ang ginsiling sang iban nga mga pangulo sang Israel sa mga soldado nga nag-abot halin sa inaway. Ini nga mga pangulo amo sila ni Azaria nga anak ni Jehohanan, Berekia nga anak ni Meshilemot, Jehizkia nga anak ni Shalum, kag Amasa nga anak ni Hadlai. 13Siling nila, “Indi ninyo pagdal-a diri ina nga mga bihag, kay salabton ta gid ini sa Ginoo. Dugangan pa bala ninyo ang aton sala? Madamo na gani ang aton sala, kag akig na gid ang Ginoo sa Israel.”
14Gani gintugyan sang mga soldado sa mga pangulo kag sa bug-os nga katilingban ang mga bihag kag ang mga pagkabutang nga naagaw nila sa inaway. 15Dayon nagpalapit sa mga bihag atong apat ka pangulo nga ginmitlang ang ila mga ngalan, kag gin-asikaso nila ang mga bihag. Nagkuha sila sang mga bayo halin sa mga pagkabutang nga naagaw sang mga soldado, kag ginpasuksok ini sa mga hublas nga bihag. Ginhatagan nila ang mga bihag sang mga bayo, sandalyas, pagkaon, ilimnon, kag bulong. Ginpasakay nila sa mga asno ang mga maluya, kag gindala nila pabalik ang tanan nga bihag sa ila mga kasimanwa. Didto nila sila ginbilin sa Jerico, sa Banwa sang mga Palma, kag pagkatapos nagpauli sila sa Samaria.
Nagpangayo sang Bulig si Ahaz sa Asiria
(2 Har. 16:7-9)
16Sadto nga tion nagpangayo sang bulig si Haring Ahaz sa hari sang Asiria. 17Kay ginsalakay liwat kag gindaog sang mga Edomnon ang Juda kag ginbihag ang iban nga mga pumuluyo sini. 18Wala labot sini, ginsalakay man sang mga Filistinhon ang mga banwa sang Juda nga ara sa mga bulobukid sa nakatundan kag sa Negev. Naagaw nila ang Bet Shemesh, Ayalon, Gederot, Soco, Timnah, kag Gimzo, pati ang mga baryo sa palibot sini; kag didto na sila nag-estar. 19Ginpaubos sang Ginoo ang Juda tungod kay gin-ganyat ni Haring Ahaz ang mga pumuluyo sa paghimo sang kalautan, kag wala gid siya nagsunod sa Ginoo. 20Gani pag-abot ni Haring Tiglat Pileser sang Asiria, ginpigos niya si Ahaz imbes nga buligan. 21Nagpanguha si Ahaz sang mga pagkabutang sa templo sang Ginoo, sa palasyo, kag sa mga balay sang mga opisyal, kag ginhatag niya ini sa hari sang Asiria. Pero wala ini nakabulig kay Ahaz.
22Kon mag-abot ang mga kalisod kay Haring Ahaz, mas masinupakon pa gid siya sa Ginoo. 23Naghalad siya sang mga halad sa mga dios sang Damascus nga nagpierdi sa iya. Kay siling niya, “Ang mga hari sang Aram ginbuligan sang ila mga dios. Gani mahalad man ako sa sini nga mga dios agod buligan man nila ako.” Pero amo ini ang nakapalaglag sa iya kag sa bug-os nga Israel.
24Ginpanguha ni Ahaz ang mga kagamitan sa templo sang Dios kag ginpangdugmok. Ginsira niya ang mga puwertahan sang templo, kag nagpatindog siya sang mga halaran sa tagsa ka kanto sang Jerusalem. 25Nagpatindog man siya sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar sa tanan nga banwa sang Juda, agod maghalad sa iban nga mga dios. Kag nakapaakig gid ini sa Ginoo, ang Dios sang iya mga katigulangan.
26Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Ahaz kag sa iya pagginawi, halin sa umpisa hasta sa katapusan, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda kag Israel. 27Sang napatay si Ahaz, ginlubong siya sa siyudad sang Jerusalem, pero indi sa lulubngan sang mga hari sang Israel. Kag si Hezekia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ahas Di Ɔhene Wɔ Yuda
1Ahas dii adeɛ no, na wadi mfirinhyia aduonu. Ɔdii ɔhene wɔ Yerusalem mfirinhyia dunsia. Wanyɛ deɛ ɛsɔ Awurade ani sɛdeɛ ne tete agya Dawid yɛeɛ no. 2Mmom, ɔyɛɛ deɛ Israel ahemfo yɛeɛ no bi, yɛɛ ahoni a wɔde som Baal. 3Ɔbɔɔ afɔdeɛ wɔ Hinom28.3 Ben-Hinom bɔnhwa.Hwɛ 33.6. Yosia braa abosomsom a na ɛrekɔ so wɔ hɔ no (2 Ah 23.10). Manase de ne babarima bɔɔ afɔdeɛ (3 Mose 20.1-5; Yer 7.31-32; 2 Ah 16.3). babarima bɔnhwa mu, na mpo ɔde ne mmammarima bɔɔ afɔdeɛ wɔ ogya mu. Ɔsuaa akyiwadeɛ a abosonsom aman no yɛeɛ a enti Awurade pamoo wɔn firii asase no so ansa na Israelfoɔ rekɔduru hɔ. 4Ɔbɔɔ afɔdeɛ, hyee nnuhwam wɔ abosomfie, mmepɔ so ne dua frɔmfrɔm biara ase.
5Ɛno enti na Awurade, ne Onyankopɔn, maa Aramhene kwan dii Ahas so nkonim, twaa ne nkurɔfoɔ bebree asuo kɔɔ Damasko no. Israel akodɔm bebree nso dii Ahas so nkonim, kunkumm nʼakodɔm no bebree nso. 6Israelhene Peka, a ɔyɛ Remalia babarima de da koro kunkumm Yuda akodɔm no nnipa ɔpeha aduonu, ɛfiri sɛ, na wɔapo Awurade, wɔn agyanom Onyankopɔn. 7Afei, Sikri, ɔkofoɔ kɛseɛ a ɔfiri Efraim, kunkumm Maaseia a ɔyɛ ɔhene babarima Asrikam, a ɔyɛ ahemfie so sahene ne Elkana, a ɔyɛ ɔhene sahene abadiakyire no. 8Israelfoɔ akodɔm kyekyeree mmaa ne Yuda mmɔfra ɔpehanu, faa asadeɛ bebree, de kɔɔ Samaria.
9Na Awurade odiyifoɔ a ne din de Oded wɔ Samaria hɔ wɔ ɛberɛ a Israel akodɔm sane baa efie no. Ɔkɔhyiaa wɔn ka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Awurade, mo agyanom Onyankopɔn, bo fuu Yuda, na ɔmaa modii wɔn so nkonim. Nanso, moayɛ ma aboro so dodo sɛ mode atirimuɔden akunkum wɔn, ama aha ɔsoro nyinaa. 10Na seesei, moredwene sɛ mobɛfa saa nnipa yi a wɔfiri Yuda ne Yerusalem nkoa. Na mo ankasa mo bɔne a moyɛ tiaa Awurade, mo Onyankopɔn no, ho asɛm te sɛn? 11Montie me, na monnyaa saa nneduafoɔ a wɔwɔ mo nsam no, ɛfiri sɛ, wɔyɛ mo ankasa mo abusuafoɔ. Monhwɛ no yie, ɛfiri sɛ, seesei, wɔadane Awurade abufuhyeɛ no aba mo so!”
12Na Israel ntuanofoɔ bi a wɔn ne Yehohanan babarima Asaria, Mesilemot babarima Berekia, Salum babarima Yehiskia ne Hadlai babarima Amasa penee yei so, na wɔne mmarima a wɔfiri akono reba no kaa sɛ, 13“Mommfa nneduafoɔ no mma ha! Yɛrentumi mfa nka yɛn bɔne ne yɛn afɔdie ho. Yɛn afɔdie so dada, na wɔadane Awurade abufuhyeɛ no aba Israel so dada.”
14Enti, akofoɔ no gyaee nneduafoɔ no de asadeɛ no maeɛ, wɔ ɔmanfoɔ no ne ntuanofoɔ no anim. 15Afei, nnipa baanan a wɔbobɔɔ wɔn din no baa anim, bɛkyekyɛɛ ntadeɛ a ɛwɔ asadeɛ no mu no maa nneduafoɔ a wɔda adagya no. Wɔmaa wɔn ntadeɛ ne mpaboa sɛ wɔnhyɛ ne nnuane pii ne nsuo, de ngo guguu wɔn apirakuro mu. Wɔde wɔn a wɔyɛ mmrɛ no tenatenaa mfunumu so, de nneduafoɔ no nyinaa sane baa wɔn asase Yeriko, mmɛkuro, no so. Afei, wɔsane kɔɔ Samaria.
16Saa ɛberɛ no mu, Yudahene Ahas kɔsrɛɛ Asiriahene sɛ ɔmmɛboa no na ɔnkɔko ntia nʼatamfoɔ. 17Bio, na Edom akodɔm adi Yuda so nkonim, akyekyere binom nnommum. 18Na Filistifoɔ ato ahyɛ nkuro a ɛwɔ Yuda mmepɔ ayaase ne Negeb so. Na wɔako afa Bet-Semes, Ayalon, Gederot ne Soko ne wɔn nkurotoɔ ne Timna ne Gimso ne wɔn nkurotoɔ no. Na Filistifoɔ no tenatenaa saa nkuro yi so. 19Na Awurade rebrɛ Yuda ase, ɛsiane Yudahene Ahas enti, ɛfiri sɛ, na ɔboa ne nkurɔfoɔ ma wɔyɛ bɔne, na na ɔnni Awurade nokorɛ korakora nso. 20Enti, ɛberɛ a Asiriahene Tilgat-Pilneser bɛduruiɛ no a anka ɛsɛ sɛ ɔboa ɔhene Ahas no, ɔhyɛɛ no so mmom. 21Ahas tasee nneɛma a ɛsom bo firii Awurade asɔredan no mu, ahemfie hɔ ne ne mpanimfoɔ afie mu, de kɔmaa Asiriahene sɛ ne toɔ. Nanso, yei mpo, ammoa no.
22Na sɛ ɔhaw bi ba ɔhene Ahas so mpo a, ɔkɔ so yɛ asoɔden ma Awurade. 23Ɔbɔɔ afɔdeɛ maa Damasko anyame a wɔdii ne so nkonim no, na ɔkaa sɛ, “Saa anyame yi na wɔboaa Aram ahemfo enti, sɛ mebɔ afɔdeɛ ma wɔn a, wɔbɛboa me nso.” Nanso, wɔmaa no sɛeeɛ, ma Israel nyinaa sɛeeɛ.
24Ɔhene no tasee nneɛma ahodoɔ a ɛwɔ Onyankopɔn Asɔredan no mu nyinaa, bubuu mu asinasini. Ɔtotoo Awurade asɔredan no apono mu, sɛdeɛ obiara ntumi nkɔsom wɔ hɔ. Ɔsisii afɔrebukyia maa abosonsom anyame wɔ Yerusalem twɛtwɛwa so baabiara. 25Ɔyɛɛ abosonsom asɔreeɛ wɔ Yuda nkuro nyinaa so a wɔbɔ afɔdeɛ wɔ hɔ ma anyame foforɔ no. Ɔnam saa ɛkwan yi so, hyɛɛ Awurade, nʼagyanom Onyankopɔn, abufuo.
26Ahas ahennie ho nsɛm nkaeɛ no firi ahyɛaseɛ kɔsi awieeɛ no, wɔatwerɛ agu Yuda ahemfo ne Israel ahemfo nwoma mu. 27Ɔhene Ahas wuiɛ no, wɔsiee no wɔ Yerusalem, nanso wɔansie no wɔ adehyeɛ amusieeɛ. Ne babarima Hesekia na ɔdii nʼadeɛ sɛ ɔhene.
