1 Samuel 20 – HLGN & OL

Ang Pulong Sang Dios

1 Samuel 20:1-42

Si David kag si Jonatan

1Karon, nagpalagyo si David halin sa Nayot sa Rama kag nagkadto kay Jonatan kag nagpamangkot, “Ano bala ang sala nga nahimo ko sa imo amay nga gusto niya ako nga patyon?” 2Nagsabat si Jonatan, “Indi ka mapatay! Wala nagahimo sang bisan ano ang akon amay nga wala niya ginapahibalo sa akon, bisan indi ina importante. Kon nagtinguha gid man siya sa pagpatay sa imo, ginpahibalo niya kuntani ako. Gani indi ina matuod!” 3Pero nagsiling si David, “Nahibaluan sang imo amay nga maayo ka sa akon, gani ginpakamaayo niya nga indi ka pagpahibaluon sang iya plano nga pagpatay sa akon kay basi maglain gid ang imo buot. Pero ginasiguro ko gid sa imo, kag sa presensya sang buhi nga Ginoo, nga ara ako sa peligro sang kamatayon.” 4Nagsiling si Jonatan, “Himuon ko ang bisan ano nga ipahimo mo sa akon.” 5Gani nagsiling si David, “Buwas Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, kag dapat ako magkaon upod sa imo amay. Pero tuguti ako nga maglakat kag magpanago sa uma hasta sa gab-i sang ikatatlo nga adlaw. 6Kon pangitaon ako sang imo amay sugiri siya nga naglisensya ako sa imo nga magpauli sa amon sa Betlehem agod makaupod ako sa bug-os ko nga pamilya sa ila nga paghalad, nga ginahimo nila kada tuig. 7Kon magsiling siya nga wala sing kaso, ti wala ako sing kulbaan. Pero kon magpangakig siya, sigurado gid nga may tuyo siya nga patyon ako. 8Nagapangabay ako nga himuon mo ini nga kaayo sa akon bilang pamatuod sang imo kasugtanan nga ginhimo sa akon sa presensya sang Ginoo. Pero kon nakasala gid man ako, ikaw na mismo ang magpatay sa akon. Ngaa itugyan mo pa ako sa imo amay?” 9Nagsabat si Jonatan, “Indi ina matabo! Kon sigurado ako nga ang akon amay may tuyo sa pagpatay sa imo ipahibalo ko gid ini sa imo.” 10Nagpamangkot si David, “Sin-o ang magsugid sa akon kon maakig ang imo amay?” 11Nagsiling si Jonatan, “Dali, malakat kita sa uma.” Gani naglakat sila.

12Nagsiling si Jonatan kay David, “Nagapromisa ako sa Ginoo, ang Dios sang Israel, nga sa amo sini nga oras buwas ukon sa sunod nga adlaw, makipag-estorya ako sa akon amay, kag kon maayo ang iya buot sa imo pahibaluon ko ikaw. 13Pero kon may tuyo ang akon amay sa pagpatay sa imo, kag indi ko ikaw pagpahibaluon agod makapalagyo ka, kabay pa nga silutan ako sang Ginoo sing puwerte gid. Karon, kabay pa nga updan ka sang Ginoo pareho sang iya pag-upod sadto sa akon amay. 14Kag kabay pa nga samtang buhi pa ako, ipakita mo ang imo paghigugma sa akon pareho sang paghigugma sang Ginoo sa aton. Kag kon patay na ako, 15ipadayon mo gihapon ang imo paghigugma sa akon pamilya, bisan patyon pa sang Ginoo ang tanan mo nga kaaway.”

16Gani naghimo si Jonatan sang kasugtanan sa panimalay ni David, kag nagsiling siya, “Kabay pa nga ipalaglag ka sang Ginoo sa imo mga kaaway kon indi mo pagtumanon ang akon pangabay.”20:16 Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sa sini nga bersikulo. 17Ginpasumpa liwat ni Jonatan si David sa pagpalangga sa iya, tungod kay palangga gid niya si David subong sang iya kaugalingon.

18Dayon nagsiling si Jonatan kay David, “Buwas Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, kag mahibaluan gid nga wala ka didto kay bakante ang imo pulungkuan. 19Sa isa ka buwas, kon maggab-i na magkadto ka sa imo anay ginpanaguan sa uma. Didto ka maghulat sa may bato sang Ezel. 20Dayon magapana ako sang tatlo ka beses sa kilid sang sini nga bato nga daw may ginapana ako. 21Padalaganon ko dayon ang isa ka bata kag ipapangita sa iya ang mga pana. Kon magsiling ako sa iya nga ara ang mga pana sa tupad niya, kag kuhaon niya ini kag dal-on sa akon, magguwa ka. Kay ginasiguro ko gid sa imo, sa presensya sang buhi nga Ginoo, nga wala ka sing kahadlukan nga katalagman. 22Pero kon magsiling ako sa bata nga ang mga pana sa unhan pa niya, nagakahulugan ina nga kinahanglan magpalagyo ka kay ginapapalagyo ka sang Ginoo. 23Kag kon parte sa aton ginsumpaan dumduma nga ang Ginoo amo ang aton saksi hasta san-o.”

24Gani nagpanago si David sa uma. Kag sang nag-abot ang adlaw sang Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan, nagpungko si Haring Saul agod magkaon. 25Didto siya nagpungko sa iya kinaandan nga pulungkuan malapit sa dingding. Si Jonatan nagapungko sa iya atubangan, kag si Abner sa iya tupad. Pero ang pulungkuan ni David bakante. 26Wala sing may ginsiling si Saul parte kay David sadto nga adlaw kay naghunahuna siya nga basi may nahimo si David nga nakapahigko sa iya, gani indi siya takos sa pagpartisipar sa piesta.

27Pero sang madason nga adlaw, ang ikaduha nga adlaw sang bulan, bakante gihapon ang pulungkuan ni David. Gani nagpamangkot si Saul kay Jonatan, “Ngaa wala magkadto diri si David nga anak ni Jesse sa pagkaon kahapon hasta subong?” 28Nagsabat si Jonatan, “Naglisensya si David sa akon nga mapauli siya sa Betlehem. 29Kay nagsiling ang iya utod nga mag-upod gid siya sa ila pamilya sa paghalad, kag gusto niya makita ang iya mga paryente. Amo ina nga indi ninyo siya kaupod sa pagkaon.” 30Naakig gid si Saul kay Jonatan. Siling niya, “Dungol kag ritubado ka gid nga bata! Nahibaluan ko nga ginaapinan mo si David. Ginapakahuy-an mo lang ang imo kaugalingon kag ang imo iloy. 31Samtang nagakabuhi si David, indi ka gid mangin hari. Karon, kuhaa siya kag dal-a diri sa akon, kay dapat siya mapatay.” 32Nagpamangkot si Jonatan, “Ngaa bala dapat siya mapatay? Ano bala ang iya nahimo?” 33Pero ginbangkaw siya sang iya amay agod patyon. Gani nahibaluan niya nga desidido gid ang iya amay sa pagpatay kay David. 34Naghalin si Jonatan sa lamisa sa puwerte nga kaakig, kag wala siya nagkaon sadto nga adlaw, tungod naglain gid ang iya buot sa makahuluya nga pagtratar sang iya amay kay David.

35Pagkaaga, nagkadto si Jonatan sa uma sa pagpakigkita kay David. May upod siya nga bata nga lalaki. 36Nagsiling siya sa bata, “Dalagan ka kag pangitaa ang mga pana nga akon ipana.” Gani sang nagadalagan ang bata nagpana si Jonatan sa unhan niya. 37-38Sang pag-abot sang bata sa gintup-an sang pana, nagsinggit si Jonatan, “Ara pa sa unhan mo ang pana. Dasiga, kuhaa dayon!” Ginpulot sang bata ang pana kag nagbalik kay Jonatan nga iya agalon. 39Wala gid sing inalung-ong ang bata kon ano ang kahulugan sadto. Si Jonatan lang gid kag si David ang nakahibalo. 40Dayon ginhatag ni Jonatan ang iya mga pana sa bata kag ginsilingan, “Dal-a ini pabalik sa banwa.”

41Sang makalakat na ang bata, nagguwa si David sa bato nga iya ginapanaguan, kag nagluhod20:41 nagluhod: ukon, nagluhod nga ang iya guya nagaduot sa duta. siya kay Jonatan sing tatlo ka beses bilang pagtahod sa iya. Dayon naghaksanay20:41 naghaksanay: sa Hebreo, naghalok sa isa kag isa. sila kag naghilibion; si David gid ang puwerte maghibi. 42Dayon nagsiling si Jonatan kay David, “Sige, maayo lang nga paglakat. Kag kabay pa nga buligan kita sang Ginoo nga indi maguba ang aton ginsumpaan sa iya bilang mag-abyan hasta sa aton mga kaliwat.” Dayon naglakat si David, kag si Jonatan iya nagbalik sa banwa.

O Livro

1 Samuel 20:1-42

David e Jónatas fazem uma aliança

1David fugiu de Naiote de Ramá e encontrou-se com Jónatas. “Que foi que eu fiz?”, perguntou. “Porque é que teu pai procura tirar-me a vida?”

2“Não é verdade!”, protestou Jónatas. “Tenho a certeza que não está a planear nada, pois sempre me diz tudo o que pensa fazer, mesmo as mais pequenas coisas, e sei que não me esconderia uma coisa como essa. Não, isso não pode ser.”

3“Tu é que não sabes o que se passa! O teu pai sabe bem da nossa amizade e por isso pensa: ‘Não vou dizer nada a Jónatas para não o magoar.’ A verdade é que ando constantemente a dois passos da morte. Tão certo como vive o Senhor e estar viva a tua alma!”

4Jónatas respondeu-lhe: “Farei tudo o que puder por ti.”

5“Amanhã começa a celebração da lua nova. Sempre passei essa ocasião com o teu pai, mas amanhã escondo-me no campo e fico lá até à noite do terceiro dia. 6Se o teu pai perguntar onde estou, diz-lhe que pedi licença para ir a Belém celebrar com toda a minha família o sacrifício anual. 7Se responder, ‘Está bem!’, saberei que não há novidade. Mas se ele se encolerizar, será o sinal de que na verdade quer mesmo matar-me. 8Sê então bondoso para comigo, pois fizemos aliança no Senhor, de sermos como irmãos. Se não, mata-me tu mesmo, se é verdade que pequei contra o teu pai, mas não me entregues!”

9“Eu não faria uma coisa dessas!”, exclamou Jónatas. “Eu não deixaria de te avisar se soubesse que o meu pai estava com intenções de te matar!”

10David perguntou: “Como hei de saber se o teu pai está ou não zangado?”

11“Vamos para o campo”, sugeriu Jónatas. E saíram juntos.

12Jónatas disse então a David: “Prometo, pelo Senhor Deus de Israel, que amanhã por esta altura do dia, ou depois de amanhã o mais tardar, falarei ao meu pai a teu respeito e dar-te-ei a conhecer definitivamente o que ele sente por ti. 13Se estiver encolerizado e com a intenção de te matar, então que seja o Senhor a matar-me se eu não te avisar, para que possas escapar e viver. Que o Senhor seja contigo como foi com o meu pai. 14Lembra-te que deves demonstrar o amor e a bondade do Senhor não só para comigo, durante a minha vida, 15mas também para com os meus filhos, depois do Senhor ter destruído todos os teus inimigos.”

16Assim, Jónatas fez uma aliança com a família de David, dizendo: “Que o Senhor vingue os inimigos de David!” 17Jónatas fez com que David jurasse segunda vez pela grande amizade que havia entre eles; porque lhe queria tanto quanto a si próprio.

18Então Jónatas disse: “Amanhã é a festa da lua nova; darão pela tua falta à mesa, quando virem o teu lugar vazio. 19Depois de amanhã, toda a gente perguntará por ti. Por isso, mantém-te no esconderijo onde te encontrares junto à pedra de Ezel. 20Eu aproximar-me-ei e atirarei três setas em direção à pedra, como se estivesse a atirar ao alvo. 21A seguir, mandarei um moço ir buscar as setas. Se me ouvires dizer-lhe: ‘Procura-as que estão aí mesmo’, saberás que tudo vai bem e que não há problemas. Tão certo como vive o Senhor. 22Mas se lhe disser: ‘Mais adiante, as setas estão lá mais para a frente’, isso quererá dizer que deves ir embora, porque o Senhor manda-te ir. 23Que o Senhor nos ajude a sermos fiéis ao que prometemos um ao outro, pois ele próprio foi testemunha disso.”

24David escondeu-se no campo. Quando a celebração da lua nova começou, o rei sentou-se para comer no lugar habitual, junto à parede. 25Jónatas sentou-se à sua frente e Abner ao lado de Saul, ficando vazio o lugar de David. 26Saul nada disse sobre o facto durante o dia todo, porque supôs que alguma coisa teria acontecido a David que o tivesse tornado ritualmente impuro. 27Quando no dia seguinte o seu lugar continuou vazio perguntou a Jónatas: “Porque é que David não veio comer nem ontem nem hoje?”

28“Ele pediu-me se podia ir a Belém 29tomar parte na celebração da família”, respondeu Jónatas. “O irmão pediu para ele lá estar e eu disse-lhe que fosse.”

30Saul ficou a arder em ira: “Filho duma prostituta!”, gritou-lhe. “Pensas que não sei muito bem que te aliaste a esse filho de Jessé, envergonhando-te a ti mesmo e à tua família? 31Enquanto esse indivíduo for vivo, nunca serás rei. Vai já à procura dele para que o mate!”

32“Que mal fez ele? Porque haveria de morrer?” 33Então Saul atirou-lhe com a lança para o matar. Jónatas deu-se bem conta de que o pai estava absolutamente decidido a matar David. 34Deixou a mesa profundamente revoltado e recusou-se a comer naquele dia por causa do vergonhoso comportamento do pai para com David.

35Na manhã seguinte, como combinado, saiu para o campo e levou consigo um moço para lhe apanhar as setas. 36“Vai a correr apanhar as setas que eu atirar.” Este partiu e ele atirou uma seta que fez passar adiante dele. 37Quando o rapaz estava quase a chegar ao sítio gritou-lhe: “A seta está mais à frente. 38Apressa-te, não demores!” O moço apanhou as setas e veio entregá-las a Jónatas, 39sem ter percebido as intenções do seu senhor. Só Jónatas e David sabiam o significado daquelas palavras.

40Jónatas entregou as setas e o arco ao moço e disse-lhe que regressasse à cidade. 41Logo que o moço partiu, David saiu do lugar onde estava escondido, para o lado sul do campo, veio ao seu encontro, abraçaram-se e ambos choraram. David estava inconsolável! 42Por fim, Jónatas disse-lhe: “Tem coragem, porque confiámos as nossas vidas e as vidas de nossos filhos nas mãos do Senhor para sempre.” Então separaram-se e Jónatas regressou à cidade.