Si David kag si Goliat
1Karon, gintipon sang mga Filistinhon ang ila mga soldado sa Soco nga sakop sang Juda, agod magpakig-away. Nagkampo sila sa Efes Damim, sa tunga-tunga sang Soco kag Azeka. 2Gintipon man ni Saul ang mga Israelinhon kag nagkampo sila malapit sa Kapatagan sang Elah. Nagpreparar sila sa pagpakig-away sa mga Filistinhon. 3Nagtipon ang mga Filistinhon sa pihak nga bukid kag ang mga Israelinhon sa pihak man nga bukid, kag pulopatag sa tunga nila.
4Karon, may isa ka tawo nga taga-Gat nga maayo mag-away. Ang iya ngalan si Goliat. Nagguwa siya sa kampo sang mga Filistinhon kag nagpalapit sa kampo sang mga Israelinhon. Sobra siyam ka tapak17:4 Sobra siyam ka tapak: sa Septuagint, mga anom ka tapak kag siyam ka pulgada. ang iya kataason. 5Saway ang iya helmet, kag saway man ang iya panagang sa dughan nga nagabug-at sing mga 60 ka kilo. 6Ang iya mga paa kag mga batiis may hapin nga saway, kag may nagasablay nga saway nga sibat sa iya likod. 7Ang iya bangkaw mabug-at kag madamol;17:7 mabug-at kag madamol: sa literal, pareho sa likisan sang manughabol; sa English, like a weaver’s rod. ang punta lang sini nga salsalon nagabug-at sing mga pito ka kilo. Nagauna sa iya ang manugdala sang iya taming.
8Nagpundo si Goliat kag nagsinggit sa mga Israelinhon, “Ngaa kinahanglan pa nga tanan kamo magpakig-away? Isa lang ako nga Filistinhon pero kamo nga mga suluguon ni Saul madamo. Magpili kamo sang isa ka tawo nga magpakig-away sa akon. 9Kon mapatay niya ako, mangin ulipon ninyo kami, pero kon mapatay ko siya, mangin ulipon namon kamo kag mag-alagad kamo sa amon. 10Karon, ginahangkat ko kamo! Pakadtua ninyo sa akon ang tawo nga magpakig-away sa akon.” 11Pagkabati sadto ni Saul kag sang mga Israelinhon, hinadlukan gid sila.
12Karon, may anak si Jesse nga si David. Si Jesse isa ka Efratanhon nga nagaestar sa Betlehem nga sakop sang Juda. Tigulang na siya sang panahon ni Saul. May walo siya ka anak nga lalaki. 13Ang tatlo niya ka magulang nga anak nag-upod kay Saul sa inaway. Ang kamagulangan amo si Eliab, ang ikaduha si Abinadab, kag ang ikatlo si Shama. 14Ang kamanghuran amo si David. Kag samtang nagaupod ang tatlo kay Saul sa pagpakig-away, 15si David iya nagapulopauli sa Betlehem halin sa kampo ni Saul sa pagtatap sang mga karnero sang iya amay.
16Sa sulod sang 40 ka adlaw ginahangkat ni Goliat ang mga Israelinhon adlaw-gab-i.
17Isa sina ka adlaw, nagsiling si Jesse kay David, “Anak, magdali-dali ka kadto sa imo mga utod sa kampo kag dal-i sila sang mga tunga sa sako nga sinanlag nga uyas kag napulo ka bilog nga tinapay. 18Dal-i man sang napulo ka keso ang kumander sang mga soldado. Usisaa kon kamusta na ang kahimtangan sang imo mga utod, kag magbalik ka diri nga may dala nga pamatuod nga maayo ang ila kahimtangan. 19Didto sila subong sa Kapatagan sang Elah nga nagapakig-away sa mga Filistinhon kaupod kay Saul kag sa iban nga mga Israelinhon.”
20Gani sang madason nga adlaw, aga pa gid nagbangon si David kag nagpreparar sang pagkaon nga iya dalal-on. Ginbilin niya ang mga karnero sa isa ka manugbantay, kag dayon naglakat siya suno sa ginsiling sang iya amay. Sang pag-abot niya sa kampo sang mga Israelinhon, nagapaguwa gid ang mga soldado nga nagasinggit sa pagpakig-away. 21Kag sang ulihi nagaatubangay na ang mga Israelinhon kag ang mga Filistinhon nga handa na sa pag-inaway. 22Ginbilin ni David ang iya mga dala sa nagadumala sang mga kinahanglanon sang mga soldado, kag nagdalagan siya sa ginaawayan kag ginkumusta ang iya mga utod. 23Samtang nagapakighambal siya sa ila, nag-abanse si Goliat, ang maayo mag-away nga Filistinhon nga taga-Gat, kag ginhangkat naman niya ang mga Israelinhon. Kag nabatian ini ni David. 24Sang makita sang mga Israelinhon si Goliat, nagdinalagan sila sa puwerte nga kahadlok. 25Nagsugilanunay sila, “Nakita bala ninyo ato nga tawo nga nagasalakay para hangkaton ang Israel? Pagahatagan sang hari sang dako nga premyo ang tawo nga makapatay sa iya. Kag indi lang ina, kundi ipaasawa pa niya ang iya anak sa iya, kag indi pagpabayaron ang ila pamilya sang buhis sa Israel.”
26Nagpamangkot si David sa mga tawo nga nagatindog malapit sa iya, “Sin-o gid bala inang Filistinhon, nga wala nagatuo sa Dios,17:26 wala nagatuo sa Dios: sa literal, wala matuli. para hangkaton ang mga soldado sang buhi nga Dios? Kag ano ang mabaton sang tawo nga makapatay sa iya agod mauntat ang iya pagpakahuya sa Israel?” 27Ginsugid sang mga tawo sa iya ang ila ginahambalan parte sa premyo nga mabaton sang tawo nga makapatay kay Goliat.
28Sang mabatian ni Eliab, nga kamagulangan nga utod ni David, nga nagapakighambal si David sa mga tawo, naakig gid siya. Nagsiling siya kay David, “Ngaa nagkadto ka diri? Sin-o ang ginpabantay mo sa aton mga karnero sa kamingawan nga pila na lang ka bilog? Nagahunahuna ka siguro nga daw si sin-o ka gid. Kalain sang imo batasan! Nagkadto ka diri para lang magtan-aw sang inaway.” 29Nagsiling si David, “Ngaa ano bala ang akon ginhimo? Nagpamangkot man lang ako!” 30Dayon gintalikdan siya ni David kag nag-atubang sa iban naman nga mga tawo kag nagpamangkot sang amo man gihapon nga pamangkot, kag amo man gihapon ang ila sabat sa iya.
31Ang pagpangusisa ni David nakaabot kay Saul, gani ginpatawag siya ni Saul. 32Pag-abot ni David, nagsiling siya kay Saul, “Wala sing isa nga dapat madulaan sang kaisog tungod sa sini nga Filistinhon. Ako nga imo alagad magapakig-away sa iya.” 33Nagsabat si Saul, “Indi ka makasarang sa pagpakig-away sa sina nga Filistinhon. Bata ka pa kag siya iya mangangaway na halin sang bata pa siya.” 34Pero nagsabat si David, “Sir, halin sang una manugbantay ako sang mga karnero sang akon amay. Kon tabanon gani sang leon ukon oso17:34 oso: sa English, bear. ang karnero, 35ginalagas ko ini kag ginalampusan, kag ginakuha ang karnero. Kon magbato siya sa akon ginadakop ko siya sa liog17:35 liog: amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, bungot. kag ginalampusan hasta nga mapatay. 36Nahimo ko ini sa leon kag sa oso, kag himuon ko man sa sinang Filistinhon nga wala nagatuo sa Dios,17:36 wala nagatuo sa Dios: sa literal, wala matuli. tungod nga ginahangkat niya ang mga soldado sang buhi nga Dios. 37Ang Ginoo nga nagluwas sa akon sa leon kag sa oso magaluwas man sa akon sa kamot sang sini nga Filistinhon.”
Nagsiling si Saul kay David, “Sige, lakat, kag kabay pa nga magaupod ang Ginoo sa imo.” 38Ginpasuksok niya dayon kay David ang iya sulul-ubon para sa inaway—ang saway nga helmet kag ang panagang sa dughan. 39Gintaklos dayon ni David ang espada ni Saul kag nagtilaw sa paglakat-lakat tungod nga wala siya maanad sa sina nga mga sulul-ubon. Nagsiling siya kay Saul, “Indi ako makapakig-away nga may ginasul-ob nga pareho sini, kay wala ako maanad sini.” Gani gin-uba niya ato tanan. 40Dayon ginkuha niya ang iya sungkod, kag nagpulot sang lima ka mahining nga bato sa ililigan sang tubig kag ginsulod sa iya suludlan nga panit. Gindala niya ang iya labyog kag nagpalapit kay Goliat.
41Nagapalapit man sa iya si Goliat nga nagauna sa iya ang manugdala sang iya armas. 42Sang matalupangdan ni Goliat nga si David isa lang ka pamatan-on nga guwapo kag mapula-pula sing guya, ginyaguta niya siya. 43Nagsiling siya kay David, “Ido bala ako nga gindal-an mo ako sang lipak?” Kag ginpakamalaot niya si David sa ngalan sang iya mga dios. 44Dayon nagsiling siya, “Palapit diri, kay ipakaon ko ang imo bangkay sa mga pispis kag sa mapintas nga mga sapat!” 45Nagsabat si David, “Nagapalapit ka sa pagpakig-away sa akon nga may espada, bangkaw, kag sibat, pero nagapalapit ako sa pagpakig-away sa imo sa ngalan sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang mga soldado sang Israel nga imo ginahangkat. 46Sa sini nga adlaw, itugyan ka sang Ginoo sa akon; patyon ko ikaw kag utdon ang imo ulo. Kag sa sini man nga adlaw ipakaon ko ang mga bangkay sang mga Filistinhon sa mga pispis kag sa mapintas nga mga sapat, kag mahibaluan sang bug-os nga kalibutan nga may Dios ang Israel. 47Ang tanan nga nagatipon diri makahibalo nga makaluwas ang Ginoo sa iya katawhan bisan wala sing espada ukon bangkaw, kay ang Ginoo mismo amo ang magapakig-away, kag itugyan niya kamo tanan sa amon.”
48Samtang nagapalapit si Goliat sa iya, nagdalagan si David sa pagsugata sa iya. 49Nagkuha si David sang bato sa iya suludlan nga panit, kag iya ini ginlabyog17:49 ginlabyog: sa iban nga Bisaya, ginhabyog. kay Goliat, kag nagtupa ini sa iya agtang. Nagdulot gid ang bato sa iya agtang, kag natumba siya nga nagahapa sa duta.
50Gani nagdaog si David kay Goliat paagi lang sa labyog kag sa isa ka bato. Napatay niya si Goliat bisan wala siya sing espada. 51Nagdalagan si David kay Goliat kag ginkuha niya ang espada sini, kag gin-utod ang iya ulo. Sang makita sang mga Filistinhon nga patay na ang ila soldado nga maayo mag-away, nagpalalagyo sila. 52Dayon nag-abanse ang mga soldado sang Israel kag Juda nga nagasinggit, kag ginlagas nila ang mga Filistinhon hasta sa Gat17:52 Gat: Amo ini sa Septuagint. Sa Hebreo, pulopatag. kag Ekron. Naglalapta ang mga bangkay sang mga Filistinhon sa dalan sang Shaaraim pakadto sa Gat kag Ekron. 53Pagkatapos nila lagas sa mga Filistinhon, nagbalik sila kag ginpanguha nila ang mga nagkalabilin sa kampo sang mga Filistinhon. 54Ginkuha ni David ang ulo ni Goliat kag gindala sa Jerusalem, kag ginbutang niya sa iya tolda ang mga armas ni Goliat.
55Sadtong tion nga nakita ni Saul si David nga nagapalapit kay Goliat sa pagpakig-away, nagpamangkot siya kay Abner nga kumander sang mga soldado, “Abner, kay sin-o anak inang pamatan-on?” Nagsabat si Abner, “Wala gid ako kahibalo, Mahal nga Hari.” 56Nagsiling si Saul, “Usisaa kon kay sin-o siya anak.”
57Sang magbalik si David sa ila kampo matapos niya napatay si Goliat, gindala siya ni Abner kay Saul. Nagabitbit pa si David sang ulo ni Goliat. 58Nagpamangkot si Saul sa iya, “Toto, kay sin-o ka anak?” Nagsabat si David, “Anak ako sang imo sakop nga si Jesse nga taga-Betlehem.”
David e Golias
1Os filisteus convocaram o seu exército para uma guerra e acamparam entre Socó em Judá e Azeca em Efes-Damim. 2Saul combatia-os com um ajuntamento de tropas reunidas no vale de Elá. 3Os filisteus e os israelitas encontravam-se frente a frente em duas colinas opostas com o vale entre eles.
4Golias, um grande guerreiro originário de Gate, avançou nas fileiras dos filisteus e colocou-se diante das forças militares israelitas. Tratava-se de um verdadeiro gigante; media para cima de 3 metros de altura! 5Trazia um capacete de bronze e vestia uma couraça que pesava uns 60 quilos. 6Tinha as pernas protegidas com caneleiras também de bronze e a sua lança, do mesmo metal, tinha vários centímetros de espessura, 7estando guarnecida com uma ponta de ferro com cerca de 7 quilos. O seu escudeiro ia à frente carregando um grande escudo.
8-9Golias parou então e gritou para os israelitas: “Porque precisam de um exército alinhado para a batalha? Não sou eu um filisteu e vocês servos de Saul? Escolham algum dos vossos para combater comigo. Se o vosso homem conseguir matar-me, seremos vossos escravos, mas se for eu a matá-lo, serão vocês nossos escravos! 10Desafio os exércitos de Israel! Mandem vir um homem que combata comigo!” 11Ao ouvir isto, Saul e todo o exército israelita ficaram extremamente angustiados e aterrorizados.
12Em Belém de Judá havia um homem da família de Efraim chamado Jessé. Tinha oito filhos e um deles era David. Nesta altura Jessé já era bastante idoso. 13Os seus três filhos mais velhos, Eliabe, Abinadabe e Samá, tinham seguido o exército de Saul para combaterem os filisteus. 14Enquanto os três mais velhos permaneciam com o exército do rei, David, que era o mais novo, 15ia ter com Saul e voltava para Belém, a fim de cuidar do rebanho de seu pai.
16Durante 40 dias, duas vezes por dia, de manhã e à tarde, o gigante filisteu pavoneava-se perante as forças israelitas.
17Um dia, Jessé disse ao seu filho David: “Leva estes 22 litros de grão torrado mais estes dez bolos aos teus irmãos. 18Dá também esses queijos ao capitão e vê se estão a passar bem. Toma conta de algum recado que me queiram mandar.”
19Saul e as suas forças militares estavam acampados no vale de Elá. 20David deixou as ovelhas entregues a outro pastor e partiu de manhã cedo levando o que o pai enviava aos filhos. Chegou à entrada do acampamento, quando o exército israelita se preparava para a batalha com gritos e apelos à luta. 21As forças inimigas encontravam-se frente a frente em disposição de combate. 22David entregou o seu fardo ao bagageiro e correu para as fileiras à procura dos irmãos. 23Enquanto conversava com eles, viu Golias avançar entre os pelotões filisteus e gritar o seu desafio às tropas de Israel. E David ouviu-o. 24Assim que o viram, recuaram aterrorizados.
25“Viste aquele gigante?”, perguntavam os soldados. “Tem insultado o exército de Israel. O rei ofereceu já uma enorme recompensa a quem o matar: dar-lhe-á uma das suas filhas e toda a sua família ficará isenta de impostos!”
26David informou-se, junto de alguns que ali estavam perto, sobre o que fariam àquele que matasse o filisteu e parasse com aqueles insultos a Israel. “Quem é este incircunciso filisteu que ousa desafiar os exércitos do Deus vivo?”, perguntava. 27E davam-lhe sempre a mesma resposta.
28O irmão mais velho de David, Eliabe, quando ouviu David falar desta maneira, ficou muito zangado: “Afinal o que estás tu aqui a fazer? A quem deixaste aquelas poucas ovelhas lá no deserto? Sei bem como és atrevido e gabarola! Queres é ver a peleja!”
29“Que foi que eu fiz agora? Fiz apenas uma pergunta!” 30E afastou-se para continuar a falar com outros, dizendo-lhe toda a gente a mesma coisa. 31As pessoas começaram a reparar nele e no que dizia e foram contar a Saul. Este mandou chamá-lo.
32“Que ninguém se angustie por causa daquele gigante”, disse David. “Eu me encarregarei desse filisteu!”
33“Como é que um rapaz como tu poderia fazer frente a um homem daqueles que é soldado desde a sua mocidade?”
34David insistiu: “Quando estou a tomar conta das ovelhas do meu pai, se aparece um leão ou um urso para roubar um cordeiro do rebanho, 35corro atrás dele e tiro-lhe o cordeiro da boca. Se ele se volta contra mim, agarro-o pelas mandíbulas e despedaço-o até morrer. 36Fiz isto tanto com ursos como com leões; certamente que poderei fazer o mesmo em relação a esse incircunciso filisteu que teve a ousadia de desafiar os exércitos do Deus vivo! 37O Senhor, que me salvou dos dentes do leão e do urso, salvar-me-á também deste filisteu!”
Saul, por fim, consentiu: “Está bem, vai lá e que o Senhor seja contigo!”
38Saul deu-lhe a sua própria armadura; uma couraça de bronze e uma cota de malha. 39David colocou aquilo tudo sobre si, cingiu a espada e deu dois ou três passos para ver como se sentia, porque era a primeira vez que usava um equipamento de combate. “Eu nem sequer me posso mexer! Nunca andei com coisas destas!” E tirou tudo.
40Foi depois buscar à torrente, que por ali passava, cinco pequenos seixos e colocou-os no seu alforge; pegou no cajado e na funda e dirigiu-se na direção de Golias. 41Este veio também ao seu encontro, com o homem que lhe levava o escudo à sua frente, 42olhando com desprezo aquele rapaz de rosto corado e de aspeto gentil.
43“Ouve lá, sou algum cão”, rugiu para David, “para vires contra mim com um pau?” E amaldiçoou David pelos nomes dos seus deuses. 44“Vem cá para que dê a tua carne a comer às aves e aos animais selvagens”, gritou Golias.
45David, por sua vez, gritou-lhe como resposta: “Tu vens contra mim armado de lança e escudo, mas eu lutarei contigo em nome do Senhor dos exércitos, o Deus das hostes de Israel, o verdadeiro Deus, a quem tens afrontado. 46Hoje o Senhor te entregará na minha mão; hei de matar-te e cortar-te a cabeça e depois darei os corpos mortos dos teus homens aos pássaros e às feras; toda a gente ficará a saber que há um Deus em Israel! 47E todos os que aqui estão hão de ver que o Senhor não depende de armas de guerra para dar cumprimento aos seus planos de salvação; ele atua sem estar sujeito a meios humanos. Esta questão é só dele e ele vos entregará na nossa mão.”
48Golias aproximou-se e David correu ao seu encontro. 49Tirando do alforge uma das pequenas pedras, pô-la na funda e feriu o filisteu na cabeça. O seixo cravou-se mesmo na fronte, de tal forma que o homem caiu com o rosto no chão. 50David conseguiu vencer o gigante filisteu com uma simples funda e uma pedra. 51Como não tinha espada, correu para Golias, tirou a dele da bainha e matou-o cortando-lhe a cabeça. Quando os filisteus viram aquilo, e que o seu campeão estava morto, desataram a fugir.
52Os israelitas deram um grande grito de triunfo e foram atrás deles, perseguindo-os até Gate e até às portas de Ecrom. Os corpos dos mortos e dos feridos espalhavam-se por todo o caminho de Saaraim. 53As tropas israelitas regressaram e despojaram o acampamento abandonado pelos filisteus.
54Mais tarde, David levou a cabeça de Golias para Jerusalém, mas guardou as armas de Golias na sua própria tenda.
55Saul, quando viu David dirigir-se na direção de Golias, perguntou a Abner, o general do seu exército: “Abner, a que família pertence este rapaz?”
“Realmente não sei!”
56“Então procura informar-te”, disse-lhe o rei.
57Depois de David ter matado Golias, Abner trouxe-o junto de Saul com a cabeça do gigante ainda nas mãos.
58“Fala-me lá do teu pai, meu rapaz”, pediu-lhe Saul.
David respondeu: “Chama-se Jessé. Vivemos em Belém.”
