1 Hari 16 – HLGN & NEN

Ang Pulong Sang Dios

1 Hari 16:1-34

1Amo ini ang mensahi sang Ginoo kontra kay Baasha nga iya ginhambal paagi kay Jehu nga anak ni Hanani: 2“Ginkuha ko ikaw sa manubo nga kahimtangan,16:2 Ginkuha… kahimtangan: sa literal, Ginpabangon ko ikaw sa duta. kag ginhimo nga pangulo sang akon katawhan nga mga Israelinhon. Pero ginsunod mo ang pagginawi ni Jeroboam kag ikaw ang nangin kabangdanan sang pagpakasala sang akon katawhan, kag ginpaakig mo ako tungod sa ila mga sala. 3Gani laglagon ko ikaw kag ang imo panimalay, pareho sa ginhimo ko sa panimalay ni Jeroboam nga anak ni Nebat. 4Ang mga miyembro sang imo panimalay nga magakalamatay sa banwa pagakaunon sang mga ido, kag ang magakalamatay sa uma pagakaunon sang mga pispis.”

5Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Baasha, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. 6Sang napatay si Baasha, ginlubong siya sa Tirza. Kag si Elah nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

7Ato nga mensahi sang Ginoo kontra kay Baasha kag sa iya panimalay ginhambal sang Ginoo paagi kay Propeta Jehu nga anak ni Hanani. Ginhambal ato sang Ginoo tungod sa tanan nga malain nga ginhimo ni Baasha sa iya panulok. Ginpaakig ni Baasha ang Ginoo tungod sa iya mga ginhimo nga pareho sa ginhimo sang panimalay ni Jeroboam, kag tungod sa iya nga pagpamatay sa bug-os nga panimalay ni Jeroboam.

Ang Paghari ni Elah sa Israel

8Nangin hari sang Israel si Elah nga anak ni Baasha sang ika-26 nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Sa Tirza nag-estar si Elah, kag naghari siya sa sulod sang duha ka tuig.

9Karon, si Zimri nga isa sa iya mga opisyal kag kumander sang katunga sang iya mga manugkarwahe, nagplano sing malain kontra sa iya. Isa ka adlaw, nagpahubog si Elah sa Tirza, didto sa balay ni Arza nga amo ang manugdumala sang palasyo sa Tirza. 10Nagsulod si Zimri sa balay kag ginpatay niya si Elah. Natabo ini sang ika-27 nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Kag si Zimri ang nagbulos kay Elah bilang hari.

11Pag-umpisa gid ni Zimri nga maghari, ginpamatay niya ang bug-os nga pamilya ni Baasha. Wala gid siya sing may ginbilin nga lalaki bisan sa mga paryente kag mga abyan ni Baasha. 12Ginpamatay ni Zimri ang bug-os nga pamilya ni Baasha suno sa ginsiling sang Ginoo paagi kay Propeta Jehu. 13Kay ginpaakig ni Baasha kag sang iya anak nga si Elah ang Ginoo, ang Dios sang Israel, tungod sa mga sala nga ila ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel, paagi sa pagsimba sa mga dios-dios.

14Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Elah, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel.

Ang Paghari ni Zimri sa Israel

15Nangin hari sang Israel si Zimri sang ika-27 nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Didto siya nag-estar sa Tirza, pero pito lang ka adlaw ang iya paghari. Kay sang nagakampo ang mga soldado sang Israel malapit sa Gibeton, nga isa ka banwa sang mga Filistinhon, 16nabalitaan nila nga ginpatay ni Zimri ang hari. Gani sadto mismo nga adlaw didto sa kampo, ginhimo nila si Omri nga hari sang Israel. Ining si Omri amo ang kumander sang mga soldado sang Israel.

17Naghalin dayon sa Gibeton si Omri kag ang iya mga kaupod nga mga taga-Israel, kag ginsalakay nila ang Tirza. 18Sang makita ni Zimri nga naagaw na ang banwa, nagsulod siya sa mabakod nga parte sang palasyo kag ginsunog ang palasyo, gani napatay siya. 19Natabo ini tungod sa mga sala nga iya ginhimo. Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, kag nagsunod siya sa pagginawi ni Jeroboam kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.

20Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Zimri, kag ang parte sa iya pagrebelde, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel.

Ang Paghari ni Omri sa Israel

21Natunga ang katawhan sang Israel sa duha ka grupo. Ang isa ka grupo gusto nga mangin hari si Tibni nga anak ni Ginat, kag ang isa naman iya ka grupo gusto si Omri. 22Pero mas mabakod ang mga nagaapin kay Omri sang sa mga nagaapin kay Tibni nga anak ni Ginat. Napatay si Tibni, kag si Omri ang nangin hari.

23Nangin hari sang Israel si Omri sang ika-31 nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Naghari siya sa sulod sang dose ka tuig; ang anom sini ka tuig didto sa Tirza. 24Ginbakal niya kay Shemer ang bukid sang Samaria sing mga 70 ka kilo nga pilak, kag ginpatindugan niya ini sang siyudad. Dayon gin-ngalanan niya ini nga siyudad nga Samaria, nga halin sa ngalan ni Shemer nga amo anay ang tag-iya sang bukid.

25Malain ang ginhimo ni Omri sa panulok sang Ginoo, kag nagpakasala siya labaw pa sa mga hari nga nauna sa iya. 26Nagsunod siya sa pagginawi ni Jeroboam nga anak ni Nebat kag sa sala nga iya ginhimo, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Ginpaakig nila ang Ginoo, ang Dios sang Israel, paagi sa pagsimba sa mga dios-dios.

27Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Omri, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. 28Sang napatay si Omri, ginlubong siya sa Samaria. Kag si Ahab nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Ahab sa Israel

29Nangin hari sang Israel si Ahab nga anak ni Omri sang ika-38 nga tuig sang paghari ni Asa sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Ahab, kag naghari siya sa sulod sang 22 ka tuig. 30Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, labaw pa sa ginhimo sang mga hari nga nauna sa iya. 31Indi pa siya kontento sa pagsunod sa mga sala nga ginhimo ni Jeroboam, kundi ginpangasawa pa niya si Jezebel nga anak ni Haring Etbaal sang Sidon, kag nag-alagad siya kag nagsimba sa dios-dios nga si Baal. 32Nagpatindog siya sang templo kag halaran para kay Baal didto sa Samaria. 33Nagpahimo man siya sang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Ginpaakig gid niya ang Ginoo, ang Dios sang Israel, labaw pa sa ginhimo sang mga hari sang Israel nga nauna sa iya.

34Sang tion sang paghari ni Ahab, ginpatindog liwat ni Hiel nga taga-Betel ang Jerico. Sang ginatukod niya ang mga pundasyon sini, napatay ang iya kamagulangan nga anak nga si Abiram. Kag sang ginapaobra na niya ang mga puwertahan sini, napatay ang iya kamanghuran nga anak nga si Segub. Natabo ini tanan suno sa ginsiling sang Ginoo paagi kay Josue nga anak ni Nun.16:34 Tan-awa sa Jos. 6:26.

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

1 Wafalme 16:1-34

116:1 1Fal 16:7; 2Nya 19:2Ndipo neno la Bwana likamjia Yehu mwana wa Hanani dhidi ya Baasha, kusema: 216:2 1Fal 14:7-9“Nilikuinua kutoka mavumbini na kukufanya kiongozi wa watu wangu Israeli, lakini ukaenenda katika njia za Yeroboamu na kusababisha watu wangu Israeli kutenda dhambi na kunikasirisha kwa dhambi zao. 316:3 1Fal 16:11; 21:22Basi nitamwangamiza Baasha pamoja na nyumba yake, nami nitaifanya nyumba yako kama ile ya Yeroboamu mwanawe Nebati. 416:4 1Fal 14:11Mbwa watawala watu wa Baasha watakaofia mjini na ndege wa angani watajilisha kwa wale watakaofia mashambani.”

5Kwa matukio mengine ya utawala wa Baasha, aliyoyafanya na mafanikio yake, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli? 6Baasha akalala na baba zake naye akazikwa huko Tirsa. Naye Ela mwanawe akawa mfalme baada yake.

716:7 1Fal 16:11Zaidi ya hayo, neno la Bwana likamjia Baasha pamoja na nyumba yake kupitia kwa nabii Yehu mwana wa Hanani, kwa sababu ya maovu yote aliyokuwa ametenda machoni pa Bwana, akamkasirisha kwa mambo aliyotenda, na kuwa kama nyumba ya Yeroboamu, na pia kwa sababu aliiangamiza.

Ela Mfalme Wa Israeli

8Katika mwaka wa ishirini na sita wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Ela mwana wa Baasha akawa mfalme wa Israeli, naye akatawala huko Tirsa kwa miaka miwili.

916:9 1Fal 20:12; Mit 31:4-5Zimri, mmoja wa maafisa wake, aliyekuwa na amri juu ya nusu ya magari yake ya vita, akafanya hila mbaya dhidi ya Ela. Wakati huo Ela alikuwa Tirsa, akilewa katika nyumba ya Arsa, mtu aliyekuwa msimamizi wa jumba la kifalme huko Tirsa. 1016:10 2Fal 9:31Zimri akaingia, akampiga na kumuua katika mwaka wa ishirini na saba wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda. Kisha Zimri akaingia mahali pake kuwa mfalme.

11Mara tu alipoanza kutawala na kuketi juu ya kiti cha ufalme, aliua jamaa yote ya Baasha. Hakumwacha mwanaume hata mmoja, akiwa ni ndugu au rafiki. 12Hivyo Zimri akaangamiza jamaa yote ya Baasha, kulingana na neno la Bwana lililonenwa dhidi ya Baasha kupitia nabii Yehu: 1316:13 Kum 32:21kwa sababu ya dhambi zote Baasha na mwanawe Ela walizokuwa wametenda na wakasababisha Israeli kuzitenda, basi wakamkasirisha Bwana, Mungu wa Israeli kwa sanamu zao zisizofaa.

14Kwa matukio mengine ya utawala wa Ela, na yote aliyoyafanya, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli?

Zimri Mfalme Wa Israeli

1516:15 Yos 19:44Katika mwaka wa ishirini na saba wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Zimri akatawala huko Tirsa siku saba. Jeshi lilikuwa limepiga kambi karibu na Gibethoni, mji wa Wafilisti. 16Wakati Waisraeli waliokuwa kambini waliposikia kuwa Zimri alikuwa amefanya hila mbaya dhidi ya mfalme na kumuua, wakamtangaza Omri, jemadari wa jeshi, kuwa mfalme wa Israeli siku iyo hiyo huko kambini. 17Ndipo Omri na Waisraeli wote pamoja naye wakaondoka Gibethoni na kuizingira Tirsa. 18Wakati Zimri alipoona kuwa mji umechukuliwa, alikwenda ndani ya ngome ya jumba la kifalme na kulichoma moto jumba la kifalme na kujiteketeza ndani yake. Kwa hiyo akafa, 19kwa sababu ya dhambi alizofanya, akitenda maovu machoni pa Bwana na kuenenda katika njia za Yeroboamu na katika dhambi alizofanya na kusababisha Israeli kuzifanya.

20Kwa matukio mengine ya utawala wa Zimri, na uasi alioutenda, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli?

Omri Mfalme Wa Israeli

21Ndipo watu wa Israeli wakagawanyika katika makundi mawili, nusu wakamuunga mkono Tibni mwana wa Ginathi ili awe mfalme na nusu nyingine wakamuunga mkono Omri. 22Lakini wafuasi wa Omri wakajionyesha wenye nguvu kuliko wale wa Tibni mwana wa Ginathi. Hivyo Tibni akafa na Omri akawa mfalme.

2316:23 Yos 12:24Katika mwaka wa thelathini na moja wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Omri akawa mfalme wa Israeli, naye akatawala kwa miaka kumi na miwili, sita kati ya hiyo katika Tirsa. 2416:24 1Fal 13:32; Mt 10:5Alinunua kilima cha Samaria kutoka kwa Shemeri kwa talanta mbili16:24 Talanta mbili za fedha ni sawa na kilo 70. za fedha na akajenga mji juu ya hicho kilima, akiuita Samaria, kutokana na Shemeri, jina la mmiliki wa kwanza wa kilima hicho.

2516:25 Kum 4:25; Mik 6:16Lakini Omri akatenda maovu machoni pa Bwana na kutenda dhambi kuliko wote waliomtangulia. 2616:26 Kum 32:21Akaenenda katika njia zote za Yeroboamu mwana wa Nebati na katika dhambi zake, ambazo alisababisha Israeli kutenda, hivyo basi wakamkasirisha Bwana, Mungu wa Israeli kwa sanamu zao zisizofaa.

27Kwa matukio mengine ya utawala wa Omri, yale aliyofanya na vitu alivyovifanikisha, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli? 2816:28 1Fal 13:32Omri akalala pamoja na baba zake na akazikwa huko Samaria. Ahabu mwanawe akatawala mahali pake.

Ahabu Afanywa Mfalme Wa Israeli

29Katika mwaka wa thelathini na nane wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Ahabu mwana wa Omri akawa mfalme wa Israeli, naye akatawala Israeli akiwa Samaria kwa miaka ishirini na miwili. 3016:30 1Fal 14:9Ahabu mwana wa Omri akafanya maovu zaidi machoni mwa Bwana kuliko yeyote aliyewatangulia. 3116:31 1Fal 11:2; 2Fal 9:34; Amu 3:6Kama vile haikutosha kuishi kama Yeroboamu mwana wa Nebati, akamwoa Yezebeli binti wa Ethbaali, mfalme wa Wasidoni, naye akaanza kumtumikia Baali na kumwabudu. 3216:32 Amu 6:28; Yer 43:12Akajenga madhabahu kwa ajili ya Baali katika hekalu la Baali lile alilolijenga huko Samaria. 3316:33 Amu 3:7; 2Fal 13:6Pia Ahabu akatengeneza nguzo ya Ashera na kufanya mengi ili kumkasirisha Bwana, Mungu wa Israeli, kuliko walivyofanya wafalme wote wa Israeli waliomtangulia.

3416:34 Yos 6:26Katika wakati wa Ahabu, Hieli, Mbetheli, akaijenga upya Yeriko. Aliweka misingi yake kwa gharama ya mzaliwa wake wa kwanza Abiramu, na kuweka malango yake kwa gharama ya mwanawe mdogo Segubu, kulingana na neno la Bwana alilosema kupitia Yoshua mwana wa Nuni.