Mauumithio mangĩ ma Ũũgĩ
13:1 Thim 1:8; Thab 44:17Mũrũ wakwa, ndũkariganĩrwo nĩ ũrutani wakwa,
no ngoro yaku nĩĩrũmagie maathani makwa,
23:2 Gũcook 11:21nĩgũkorwo nĩmagakuongerera matukũ ũtũũre mĩaka mĩingĩ,
na matũme ũgaacĩre.
33:3 Thaam 13:9; 2Akor 3:3Ndũkanareke wendani na wĩhokeku ikweherere;
cioherere ngingo yaku,
ũciandĩke kĩhengere-inĩ kĩa ngoro yaku.
43:4 1Sam 2:26; Luk 2:52Weka ũguo nĩũgeetĩkĩrĩka, na ũgĩe na rĩĩtwa rĩega
maitho-inĩ ma Ngai o na ma andũ.
5Wĩhoke Jehova na ngoro yaku yothe,
na ndũkanehoke ũmenyo waku mwene;
63:6 Ayub 33:11; Isa 40:3mũmenyithagie mĩthiĩre yaku yothe,
na nĩarĩrũngaga njĩra ciaku.
7Tiga kwĩonaga ũrĩ mũũgĩ maitho-inĩ maku mwene;
wĩtigĩre Jehova na ũtheemage maũndũ marĩa mooru.
83:8 Ayub 21:24Ũndũ ũcio nĩũrĩkũrehagĩra ũgima wa mwĩrĩ,
na mahĩndĩ maku makoragwo marĩ na hinya.
93:9 Thaam 22:29Tĩĩaga Jehova na ũtonga waku,
ningĩ ũmũtĩĩage na maciaro mothe ma mbere ma irio ciaku cia mĩgũnda;
103:10 Thab 144:13; Joel 2:24namo makũmbĩ maku nĩmakaiyũrĩrĩra,
nayo mĩtũngi yaku ĩiyũrĩrĩre ndibei ya mũhihano.
11Mũrũ wakwa, tiga kũnyarara ihũũra rĩa Jehova,
na ndũgathũũre irũithia rĩake,
123:12 Gũcook 8:5; Ahib 12:5-6nĩgũkorwo Jehova arũithagia arĩa endete,
o ta ũrĩa ithe wa mũndũ arũithagia mũriũ ũrĩa akenagĩra.
13Kũrathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wonete ũũgĩ,
mũndũ ũcio wĩgĩĩrĩire na ũmenyo,
143:14 Ayub 28:15nĩgũkorwo ũũgĩ nĩ wa bata mũno gũkĩra betha,
na ũciaraga uumithio ũkĩrĩte wa thahabu.
15Ũũgĩ ũrĩ goro gũkĩra ruru iria ndune;
kĩrĩa gĩothe ũngĩĩrirĩria gũtirĩ kĩngĩringithanio naguo.
163:16 Kĩam 15:15; 1Ath 3:13, 14Guoko-inĩ gwake kwa ũrĩo harĩ ũingĩ wa matukũ;
guoko-inĩ gwake kwa ũmotho harĩ na ũtonga na gĩtĩĩo.
17Mĩthiĩre ya ũũgĩ nĩ mĩthiĩre ya kwendeka,
na njĩra ciaguo ciothe nĩ cia thayũ.
183:18 Kĩam 2:9; Kũg 2:7Ũũgĩ nĩ mũtĩ wa muoyo kũrĩ arĩa maũhĩmbagĩria;
arĩa megĩagĩra naguo-rĩ, nĩmarĩrathimagwo.
193:19 Ayub 28:25-27Jehova aahandire mĩthingi ya thĩ na ũũgĩ,
na akĩrũmia igũrũ na ũmenyo wake;
20ũmenyo wake nĩguo wagayanirie kũrĩa kũriku,
namo matu magatatagia ime.
21Mũrũ wakwa tũũria matua mega na ũkũũrani maũndũ,
ndũkanareke ciehere maitho-inĩ maku;
223:22 Gũcook 30:20; Thim 1:8-9nĩcio igaagũtũũria muoyo, na nĩ ithaga rĩa kũgemagia ngingo yaku.
23Ningĩ ũrĩthiiaga na njĩra yaku ũrĩ na thayũ,
na kũgũrũ gwaku gũtikahĩngwo;
243:24 Alaw 26:6; Jer 31:26Wakoma-rĩ, ndũgetigĩra;
wakoma-rĩ, ũrĩkomaga toro mwega.
25Ndũgetigĩre mwanangĩko wa narua,
kana kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩkoragĩrĩra andũ arĩa aaganu,
263:26 2Ath 18:5; 1Sam 2:9nĩgũkorwo Jehova nĩwe ũgaatuĩka mwĩhoko waku,
na amenyagĩrĩre kũgũrũ gwaku gũtikanyiitwo nĩ mũtego.
27Ndũkanagirĩrĩrie ũndũ mwega ũkinyĩre arĩa maagĩrĩirwo nĩgũkinyĩrĩrwo nĩguo,
rĩrĩa ũrĩ na ũhoti wa kũhingia ũndũ ũcio.
283:28 Luk 10:25-27; Alaw 19:13Ndũkaneere mũndũ wa itũũra rĩaku atĩrĩ,
“Thiĩ ũgooka rĩngĩ; kĩu ũrenda nĩngakũhe rũciũ,”
o rĩrĩa ũrĩ na kĩndũ kĩu hakuhĩ.
29Ndũkanaciirĩre gwĩka mũndũ wa itũũra rĩaku ũũru,
ũcio ũtũũraga hakuhĩ nawe akwĩhokete.
30Ndũkanarũithie mũndũ tũhũ,
rĩrĩa atarĩ ũndũ mũũru agwĩkĩte.
313:31 Thab 37:1; Thim 24:1-2Ndũkanacumĩkĩre maũndũ ma mũndũ wa ngũĩ,
kana ũthuure njĩra o na ĩmwe yake,
32nĩgũkorwo Jehova nĩathũire mũndũ mwaganu,
no nĩagĩĩaga ndundu na andũ arĩa arũngĩrĩru.
33Nyũmba ya arĩa aaganu ĩtũũraga na kĩrumi kĩa Jehova,
no mũciĩ wa arĩa athingu nĩaũrathimaga.
343:34 Jak 4:6; 1Pet 5:5Jehova nĩanyũrũragia andũ arĩa manyũrũranagia na mwĩtĩĩo,
no arĩa menyiihagia nĩamaheaga wega wake.
35Andũ arĩa oogĩ magayaga gĩtĩĩo,
no andũ arĩa akĩĩgu magayaga njono.
3
知恵は繁栄をもたらす
1-2わが子よ。私の教えたことを忘れてはいけません。
充実した生涯を送りたければ、
私の命令を忠実に守りなさい。
3いつも正しい生活をし、人には親切にしなさい。
この二つが心から行えるように、
しっかり身につけなさい。
4-5神にも人にも喜ばれ、
正しい判断力と英知を得たいなら、
とことん主に信頼しなさい。
決して自分に頼ってはいけません。
6何をするにも、主を第一にしなさい。
主がどうすればよいか教えてくださり、
それを成功させてくださいます。
7-8自分の知恵を過信してはいけません。
むしろ主に信頼して、
悪の道から離れなさい。
心も体もみずみずしく元気がみなぎります。
9-10収入があったなら、まずその一部をささげて、
主をあがめなさい。
そうすれば、倉には食べ物があふれ、
酒蔵は極上の酒で満たされます。
11-12主に懲らしめられても、腹を立ててはいけません。
あなたを愛していればこそ、そうするのです。
父親がかわいい子どもの将来を思って
罰するのと同じです。
13-15善悪の区別がつき、
正しい判断力と英知を持った人は、
大金持ちよりも幸せです。
高価な宝石も、このような知恵に比べたら
取るに足りません。
16-17知恵が与えるものは、
長く良き人生、財産、名誉、楽しみ、平安です。
18知恵はいのちの木、
いつもその実を食べる人は幸せです。
19主の知恵によって地球は造られ、
宇宙全体ができました。
20神の知恵によって、泉は地中深くからわき上がり、
空は雨を降らせるのです。
21二つのものを求めなさい。
善悪を見分ける知恵と良識です。
この二つを見失ってはいけません。
22それらはあなたを生きる力で満たし、
あなたの誉れです。
23挫折や失敗からあなたを守ります。
24-26それらがあなたを見張ってくれるので、
安心して眠れます。
また、主があなたとともにいて守ってくださるので、
みじめな思いをすることも、
悪者の悪だくみを恐れることもありません。
27-28人に何か頼まれたら、すぐにしてあげなさい。
「いつかそのうち」などと、先に延ばしてはいけません。
29あなたを信じきっている隣人を陥れてはいけません。
30意味のないことで争うのはやめなさい。
31暴力をふるう者たちをうらやんで、
彼らの手口をまねてはいけません。
32主はそのような者たちをきらいます。
しかし、神の前に正しく生きる人には
親しくしてくださいます。
33悪者は主にのろわれ、正しい人は祝福されます。
34あざける者はあざけられ、謙遜な人は助けられ、
35知恵ある人はたたえられ、愚か者は恥を見るのです。