1Mũndũ ũrĩa ũtendaga gũtũũrania na andũ arũmagĩrĩra o merirĩria make;
ningĩ areganaga na matua mothe ma ũũgĩ ũrĩa mũkinyanĩru.
218:2 Thim 12:23Mũndũ mũkĩĩgu ndakenagĩra ũtaũku,
no akenagĩra kwaria woni wake mwene.
3Rĩrĩa waganu woka, ũrehaga ũirano,
nacio njono irehaga thoni.
418:4 Thab 18:16Ciugo cia kanua ka mũndũ nĩ ta ndia ndiku,
no gĩthima kĩa ũũgĩ nĩ karũũĩ gatherũkaga.
518:5 Thim 24:23-25; Thab 82:2Ti wega gũtĩĩra andũ arĩa aaganu maũthĩ,
kana kuogomia kĩhooto kĩa arĩa matehĩtie.
6Mĩromo ya mũndũ mũkĩĩgu ĩmũrehagĩra ngũĩ,
nako kanua gake geetagia rũthanju.
718:7 Thim 10:14; Koh 10:12Kanua ka mũndũ mũkĩĩgu nĩko kamũthũkagĩria maũndũ,
nayo mĩromo yake nĩ mũtego wa ngoro yake.
8Ndeto cia mũndũ wa mũhuhu nĩ ta twenyũ twega twa irio;
tũmerũkaga nginya tũturi-inĩ twa nda tũrĩa tũrĩ thĩinĩ mũno.
918:9 Thim 28:24Mũndũ kĩgũũta wĩra-inĩ wake
nĩ wa nyina na ũrĩa wanangaga.
10Rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ mũthiringo ũrĩ hinya;
arĩa athingu moragĩra ho, nao magaikara marĩ agitĩre.
1118:11 Thim 10:15Ũtonga wa andũ arĩa atongu nĩguo itũũra rĩao rĩa hinya;
meciiragia nĩ rũthingo rũtangĩhaicĩka.
12Mbere ya mwanangĩko, ngoro ya mũndũ ĩkoragwo na mwĩtĩĩo,
no kwĩnyiihia nĩkuo gũtongoragia gĩtĩĩo.
1318:13 Thim 20:25Mũndũ ũrĩa ũcookagia ũhoro mbere ya kũũthikĩrĩria,
ũndũ ũcio nĩ ũrimũ na thoni ciake.
14Roho wa mũndũ nĩguo ũmũũmagĩrĩria rĩrĩa arĩ mũrũaru,
no roho mũthuthĩku nũũ ũngĩhota kũwĩtiiria?
1518:15 Thim 15:14Ngoro ya mũndũ mũkũũrani maũndũ nĩĩgĩagĩra ũmenyo;
matũ ma arĩa oogĩ nĩmaũcaragĩrĩria.
1618:16 Kĩam 32:13; 1Sam 10:4Kĩheo mũndũ aheanĩte kĩmuonagia njĩra ya kũhĩtũkĩra,
gĩkamũkinyia harĩ andũ arĩa anene.
17Mũndũ ũrĩa ũrehaga ciira wake mbere onekaga taarĩ we na ma,
o nginya rĩrĩa mũndũ ũrĩa maraciira nake ooka kũmũũria ciũria.
1818:18 Thim 16:33Ũcuuki wa mĩtĩ nĩũniinaga ngarari,
na ũgateithũrana andũ eerĩ njamba.
1918:19 1Sam 17:28Mũndũ mũrakarie nĩ mũrũ wa nyina nĩ hinya kwĩiguithania nake gũkĩra kwĩgwatĩra itũũra inene rĩirigĩre,
nacio ngarari nĩ ta mĩgĩĩko ĩrĩa ĩhingaga njeera.
2018:20 Thim 12:14Nda ya mũndũ nĩĩhũũnagio nĩ maciaro ma kanua gake;
nĩaiganagwo nĩ magetha ma mĩromo yake.
2118:21 Thab 12:4; Math 12:37Rũrĩmĩ rũrĩ na hinya wa gwathĩrĩra mũndũ muoyo kana gĩkuũ,
no arĩa marwendete no marĩĩage maciaro maaruo.
2218:22 Ayub 33:26; Thim 19:14Mũndũ ũrĩa wĩgĩĩagĩra na mũtumia nĩegĩagĩra na kĩndũ kĩega,
na nĩgũtugwo atugĩtwo nĩ Jehova.
23Mũndũ mũthĩĩni athaithanaga aiguĩrwo tha,
no gĩtonga gĩcookagia ũhoro na ũũru.
2418:24 1Sam 20:42; Ayub 15:13-15Mũndũ mũceeri na andũ aingĩ aahota kwĩyũnũhithia,
no nĩ kũrĩ mũrata ũnyiitanaga na mũndũ gũkĩra mũrũ wa nyina na mũndũ.
1Iemand die meent het alleen te weten, zoekt zijn eigen voordeel, hij verwerpt de wijze raad van anderen.
2De dwaas heeft geen behoefte aan verstand, zijn dwaze hart ligt open.
3Met de goddeloze komt ook de verachting en met de misdaden komt de schande.
4Een verstandig man zegt diepzinnige dingen, de bron van wijsheid voedt een beek die nooit droog valt.
5Het is niet goed om in een rechtszaak een schuldige onschuldig te verklaren en daardoor een oprecht mens te benadelen.
6De dwaas veroorzaakt ruzie, zijn woorden hitsen op tot handgemeen.
7Zijn grote mond breekt hem op en hij raakt verstrikt in zijn eigen woorden.
8Naar de woorden van een roddelaar wordt gretig geluisterd, zij glijden zachtjes naar binnen en zetten zich vast in het gemoed van de toehoorders.
9Een luiaard is net zo erg als een man die zijn geld over de balk smijt.
10De Here is een sterke toren, zijn naam is kracht. De rechtvaardige zal bij Hem zijn toevlucht zoeken en veilig zijn.
11Een rijke voelt zich sterk door zijn bezit, hij maakt zichzelf wijs dat zijn geld hem beschermt zoals een hoge muur.
12Wie hooghartig is, komt ten val, maar nederigheid wordt altijd gevolgd door eer.
13Wie antwoord geeft voordat de vraag is uitgesproken, wordt als een dwaas beschouwd.
14Een moedig hart is de mens tot steun, zowel in geestelijk als lichamelijk lijden, maar wie zal een ontmoedigd hart tot steun zijn?
15Wie verstandig is, wil toenemen in kennis, hij is gespitst op wijze woorden.
16Een goed geschenk geeft iemand de ruimte en opent deuren naar vooraanstaanden.
17De eerste pleiter in een rechtszaak schijnt gelijk te hebben, maar de woorden van de wederpartij werpen pas volledig licht op de zaak.
18Het werpen van het lot maakt een einde aan geschillen en brengt scheiding tussen de partijen.
19Een broeder die zich onrechtvaardig behandeld voelt, is een hardnekkiger tegenpartij dan een sterke en opstandige stad. Geschillen tussen broeders sluiten deuren, zoals grendels de paleispoorten afsluiten.
20Iemands woorden vullen zijn hart, met goede dingen als het goede woorden zijn, met kwade dingen als het kwade woorden zijn.
21Op de tong liggen zowel dood als leven: wie aan een van beide de voorkeur geeft, zal de vruchten daarvan plukken.
22Vindt u een goede vrouw, dan hebt u het goed getroffen, beschouw haar als een geschenk van de Here.
23De arme smeekt, maar de rijke spreekt harde woorden.
24Wie veel vrienden heeft, raakt geruïneerd, maar een echte vriend is meer waard dan een broer.
