111:1 Alaw 19:36; Gũcook 25:13-16Ratiri itarĩ cia ma nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova,
no nĩakenagĩra mahiga ma gũthima marĩa maigananu.
211:2 Thim 16:18Rĩrĩa mwĩtĩĩo woka, ũrũmagĩrĩrwo nĩ thoni,
no kwĩnyiihia kũrehaga ũũgĩ.
311:3 Thim 13:6Ũrũngĩrĩru wa arĩa marũgamĩte wega nĩũmonagĩrĩria njĩra,
no andũ arĩa matarĩ ehokeku, nĩmanangagwo nĩ ũhinga wao.
411:4 Ayub 20:20; Ezek 7:19Ũtonga ndũrĩ kĩguni mũthenya wa mangʼũrĩ,
no ũthingu nĩũkũũraga mũndũ kuuma kũrĩ gĩkuũ.
511:5 1Ath 8:36Ũthingu wa andũ arĩa matarĩ na ũcuuke ũmathondekagĩra njĩra nũngarũ,
no andũ arĩa aaganu magũithagio nĩ waganu wao ene.
611:6 Esit 7:8Ũthingu wa andũ arĩa arũngĩrĩru nĩũmahonokagia,
no andũ arĩa matarĩ ehokeku nĩmategagwo nĩ merirĩria mao mooru.
711:7 Thim 10:28Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mwaganu aakua, kĩĩrĩgĩrĩro gĩake nĩgũthira gĩthiraga;
kĩrĩa gĩothe eerĩgĩrĩire kuuma kũrĩ ũhoti wake gĩtuĩkaga o tũhũ.
8Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩahonokagio kuuma thĩĩna-inĩ,
naguo ũgaacookerera ũrĩa mwaganu.
911:9 Thim 12:6; Jer 45:5Mũndũ ũtetigĩrĩte Ngai nĩanangaga mũndũ wa itũũra na kanua gake,
no arĩa athingu nĩmetharaga nĩ ũndũ wa ũmenyo.
1011:10 2Ath 11:20Rĩrĩa andũ arĩa athingu magaacĩra, itũũra nĩgũkena rĩkenaga;
rĩrĩa andũ arĩa aaganu maathira, nĩkũrũhio kũrũũhagio.
11Itũũra inene nĩrĩtũũgagĩrio nĩ ũndũ wa kĩrathimo kĩa andũ arĩa arũngĩrĩru,
no nĩrĩanangagwo nĩ kanua ka andũ arĩa aaganu.
1211:12 Ayub 6:24Mũndũ ũtarĩ ũũgĩ wa gũkũũrana maũndũ anyũrũragia mũndũ wa itũũra rĩake,
no mũndũ ũrĩ na ũtaũku nĩ gwĩkirĩra ekiragĩra.
1311:13 Thim 20:19Mũndũ wa mũhuhu nĩoimagia ndeto cia ndundu nja,
no mũndũ mwĩhokeku nĩaigaga hitho.
1411:14 2Sam 15:34Bũrũri ũngĩaga ũtongoria mwega nĩkũgũa ũgũũaga,
no ataarani aingĩ matũmaga kũgĩe na ũhootani kũna.
15Mũndũ ũrĩa ũrũgamagĩrĩra thiirĩ wa mũndũ ũngĩ ti-itherũ nĩagathĩĩnĩka,
no mũndũ ũrĩa wothe wagaga kũrũgamĩrĩra mũndũ thiirĩ atũũraga na thayũ.
16Mũndũ-wa-nja mũtaana nĩegĩagĩra gĩtĩĩo,
no arũme arĩa matarĩ tha no ũtonga magĩaga naguo.
17Mũndũ mũtaana egunaga we mwene,
no mũndũ ũtarĩ tha erehagĩra thĩĩna we mwene.
1811:18 Thaam 1:20; Hos 10:12-13Mũndũ mwaganu athũkũmaga mũcaara wa kũmũheenia,
no ũrĩa ũhaandaga ũthingu nĩagethaga irĩhi rĩa ma.
1911:19 Gũcook 30:15; 1Sam 2:6; Koh 7:2Mũndũ ũrĩa mũthingu kũna nĩagatũũra muoyo,
no mũndũ ũrĩa ũrũmagĩrĩra waganu nĩ gũkua agaakua.
2011:20 Ndar 14:8; 1Maũ 29:17Andũ arĩa marĩ ngoro ya rũtũrĩko nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova,
no nĩakenagio nĩ andũ arĩa njĩra ciao itarĩ ũcuuke.
21Ti-itherũ mũndũ mwaganu ndakaaga kũherithio,
no andũ arĩa athingu nĩmakahonokio.
22Mũndũ-wa-nja mũthaka ũtarĩ ũgereri
ahaana ta gĩcũhĩ gĩa thahabu kĩrĩ iniũrũ-inĩ rĩa ngũrwe.
23Wendi wa mũndũ mũthingu ũrĩkagĩrĩria o wega-inĩ,
no kĩĩrĩgĩrĩro kĩa mũndũ ũrĩa mwaganu kĩrĩĩkagĩrĩria mangʼũrĩ-inĩ.
24Kũrĩ mũndũ ũheanaga na ũtaana, nake agakĩrĩrĩria kũgĩa na indo;
ũngĩ atuĩkaga mũkarĩ mũno, no agathiĩ o na mbere gũthĩĩna.
2511:25 2Akor 9:6-9Mũndũ mũtaana nĩakagaacĩra;
ũrĩa ũnyootoraga arĩa angĩ o nake mwene nĩakanyootorwo.
26Mũndũ ũrĩa ũregaga kwenderia andũ mbembe iria aigĩte nĩarumagwo nĩ andũ,
no mũndũ ũrĩa ũciendagia, kĩrathimo kĩrĩkoragwo mũtwe-inĩ wake.
2711:27 Thab 7:15-16Mũndũ ũrĩa ũcaragia maũndũ mega arĩonaga o wega,
no ũrĩa ũcaragia maũndũ mooru no mo marĩmũkoraga.
2811:28 Jer 9:23; Thab 92:12-14Mũndũ ũrĩa wothe wĩhokaga ũtonga wake nĩkũgũa akaagũa,
no arĩa athingu makaagaacĩra ta ithangũ rĩrĩa iruru.
29Mũndũ ũrĩa ũnyamaragia mũciĩ wake akaagaya o rũhuho,
nake mũndũ mũkĩĩgu agaatuĩka ndungata ya ũrĩa mũũgĩ.
30Maciaro ma andũ arĩa athingu nĩ mũtĩ wa muoyo,
nake mũndũ ũrĩa mũũgĩ nĩaguucagĩrĩria ngoro cia andũ.
3111:31 Jer 25:29; 1Pet 4:18Angĩkorwo andũ arĩa athingu nĩmarĩhagwo marĩ gũkũ thĩ-rĩ,
githĩ arĩa matetigĩrĩte Ngai na arĩa ehia matikarĩhwo makĩria!
11
1主は人をだます者を憎み、正直な人を愛します。
2高慢な人は恥をかきますが、
謙遜な人は知恵を身につけます。
3正しい人は誠実に歩み、
悪人は不正直なために破滅します。
4財産さえあれば大丈夫と高をくくってはいけません。
さばきの日には、
正しく生きる人だけが救われるのです。
5正しい人は正直に生き、
悪人は犯した罪の重さに耐えられず、
ついには押しつぶされてしまいます。
6正しく生きる人の身は安全ですが、
裏切り者はいつかは破滅します。
7悪人はこの世のことしか考えないので、
死んでしまえば希望もなくなります。
8神は正しい人を危険な場所から助け出し、
代わりに悪者をその場所へ投げ込まれます。
9悪人のことばは破壊し、
正しい人の知識は建て直します。
10正しい人が成功すると町中が祝い、
罪深い人が死ぬとみな大喜びします。
11神を信じる市民が良い影響を与えているうちは
町は栄え、
悪者たちによって道徳が腐敗すると、
町はたちまち衰えます。
12隣近所とけんかをするほど愚かなことはありません。
賢い人は不必要なことは話しません。
13おしゃべりな人は根も葉もないことを言いふらし、
信頼できる人はうわさ話を口にしません。
14良い指導者がいなければ国民は苦しみ、
良い助言をする人がいれば国は安泰です。
15保証人になる時は相手をよく見なさい。
あとで苦しむより、初めから断るほうが賢明です。
16親切で優しい女は良い評判を得、
横暴な男は富を得ようとします。
17人に親切にすると心が豊かになり、
思いやりのないことをすると気持ちがすさみます。
18悪いことをしてもうけた金はすぐになくなり、
正しいことをして得た報酬はいつまでも残ります。
19正しい人は生きる意味を見つけ、
悪人はただむなしく死んでいきます。
20心の曲がった者を主はきらいます。
主が喜ぶのは正しい人です。
21悪人はいつか必ず罰せられます。
しかし、神は正しい人の子孫をいつか必ず救います。
22美人でも浅はかで慎みがない女性は、
まるで豚の鼻にかかった金の輪のようなものです。
23正しい人は幸せを望み見、
悪者の望みは怒りを招きます。
24-25惜しげなく人に施しても、
ますます金持ちになる人もあれば、
財布のひもを固く締めても、
一文無しになる人もいます。
物惜しみしない人が裕福になります。
人を潤すことで、自分も潤うのです。
26値上がりするまで穀物を売り惜しみする者は恨まれ、
みなが困っているときに
それを売りに出す人は喜ばれます。
27良いことをしようとひたすら努力する人は神に愛され、
悪いことばかりに熱中する者はきらわれます。
28お金に頼ると失敗します。
神に頼れば、若木がすくすく成長するように、
すべてのことがうまくいきます。
29家族を怒らせるような愚か者は、
やがて大事なものまでもなくし、
ついには知恵ある人の使用人になりさがります。
30神を信じる人はいのちの実のなる木を育て、
知恵ある人は人のたましいを破滅から救います。
31神を信じる人がこの世で報われるとすれば、
神に逆らう者が相応の報いを受けるのは当然です。