Boazu Kũhikia Ruthu
14:1 Kĩam 18:1; Ruth 3:12Na rĩrĩ, Boazu akĩambata agĩthiĩ nginya kĩhingo-inĩ gĩa itũũra, agĩikara thĩ ho. Rĩrĩa mũndũ ũrĩa wa mbarĩ yao, ũrĩa Boazu aarĩtie ũhoro wake ookire-rĩ, Boazu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrata wakwa, ũka haha ũikare thĩ.” Nĩ ũndũ ũcio agĩthiĩ hau agĩikara thĩ.
24:2 Thaam 3:16; Gũcook 25:7Boazu agĩĩta athuuri ikũmi a itũũra akĩmeera atĩrĩ, “Ta ikarai thĩ haha!” Nao magĩĩka o ũguo. 34:3 Alaw 25:25Ningĩ akĩĩra mũndũ ũcio wa mbarĩ yao atĩrĩ, “Naomi ũrĩa ũracookire kuuma bũrũri wa Moabi-rĩ, nĩarendia gĩthaka kĩrĩa kĩarĩ kĩa Elimeleku, mũndũ wa mbarĩ ciitũ. 44:4 Alaw 25:25; Jer 32:7-8Ndagĩĩciiria ngũhe ũhoro ũcio na ngwĩre ũgũre gĩthaka kĩu ũrĩ mbere ya andũ aya maikarĩte haha o na mbere ya athuuri a andũ aitũ. Ũngĩkorwo nĩũgũgĩkũũra, ũgĩkũũre. No angĩkorwo ndũgwĩka ũguo-rĩ, ũnjĩĩre nĩguo menye. Nĩgũkorwo hatirĩ mũndũ ũngĩ ũrĩ na kĩhooto gĩa gwĩka ũguo tiga wee, na niĩ ngagũcooka.”
Nake akiuga atĩrĩ, “Nĩngũgĩkũũra.”
54:5 Ruth 1:22; Kĩam 38:8Boazu nake akiuga atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa ũkaagũra gĩthaka kĩu kuuma kũrĩ Naomi, na kuuma kũrĩ Ruthu ũrĩa Mũmoabi, nĩũkahikia mũtumia wa ndigwa wa mũndũ ũcio wakuire, nĩgeetha ũtũũrie rĩĩtwa rĩa ũcio ũkuĩte o hamwe na indo ciake.”
64:6 Ruth 3:13; Gũcook 25:7Na rĩrĩa mũndũ ũcio wa mbarĩ yao aiguire ũguo-rĩ, akiuga atĩrĩ, “Ndikũhota gũgĩkũũra, nĩ ũndũ ndahota gwĩthũkĩria ũgai wakwa niĩ mwene. Gĩgĩkũũre arĩ we. Niĩ ndingĩhota gwĩka ũguo.”
74:7 Alaw 25:24; Gũcook 26:7-9(Matukũ-inĩ ma tene thĩinĩ wa Isiraeli-rĩ, mũtugo wa gũkũũra kana gũkũũrania indo nĩguo maũndũ mothe marĩkio wega, mũndũ ũmwe wa eene ũhoro aarutaga kĩraatũ gĩake agakĩnengera mũndũ ũcio ũngĩ. Kũu Isiraeli ĩno nĩyo yarĩ njĩra ya gwĩkĩra ũira atĩ ũndũ ũrĩa mũiguanĩre nĩwarĩĩkĩrĩra wega biũ.)
8Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ũcio wa mbarĩ yao akĩĩra Boazu atĩrĩ, “Kĩgũre wee mwene.” Na akĩruta kĩraatũ gĩake, akĩmũnengera.
9Hĩndĩ ĩyo Boazu akĩĩra athuuri acio na andũ othe atĩrĩ, “Ũmũthĩ mũrĩ aira akwa atĩ nĩndagũra indo ciothe cia Elimeleku, na cia Kilioni, na cia Mahaloni kuuma kũrĩ Naomi. 104:10 Gũcook 25:6; Josh 24:22Ningĩ nĩndahikia Ruthu ũrĩa Mũmoabi, mũtumia wa ndigwa wa Mahaloni, atuĩke mũtumia wakwa, nĩguo ndũũrie rĩĩtwa rĩa ũcio ũkuĩte hamwe na indo ciake, nĩguo rĩĩtwa rĩake rĩtikaanoore nyũmba-inĩ yao, kana rĩehere maandĩko-inĩ marĩa maigĩtwo ma itũũra. Ũmũthĩ nĩmwatuĩka aira!”
114:11 Kĩam 23:10; Gũcook 25:9Ningĩ athuuri acio, o na andũ arĩa othe maikarĩte hau kĩhingo-inĩ, makiuga atĩrĩ, “Tũrĩ aira. Jehova arotũma mũndũ-wa-nja ũcio ũroka gwaku mũciĩ atuĩke o ta Rakeli na Lea, andũ-a-nja arĩa eerĩ maakire nyũmba ya Isiraeli.4:11 Andũ a Isiraeli moimire harĩ Rakeli na Lea. Daudi na Solomoni maatuĩkire a rũciaro rwa Ruthu. Ũromenyeka kũu Efiratha, na ũgĩe igweta inene kũu Bethilehemu. 124:12 Kĩam 38:29Ciana iria Jehova egũkũhe kuuma kũrĩ mũirĩtu ũcio irotũma nyũmba yaku ĩhaane ta ya Perezu,4:12 Boazu aarĩ wa rũciaro rwa Perezu (Math 1:3; Luk 3:33). ũrĩa Tamaru aaciarĩire Juda.”
Rũruka rwa Daudi
13Nĩ ũndũ ũcio Boazu akĩhikia Ruthu, agĩtuĩka mũtumia wake. Ningĩ aakoma nake, Jehova agĩtũma Ruthu agĩe nda, na agĩciara kahĩĩ. 144:14 Luk 1:58; Kĩam 24:27Nao andũ-a-nja makĩĩra Naomi atĩrĩ, “Jehova arogoocwo, ũrĩa ũtagũtigĩte ũtarĩ na mũkũmenyereri. Kahĩĩ kau karogĩa ngumo njega Isiraeli guothe! 154:15 1Sam 1:8; Ayub 1:2Kau nĩko gakerũhia mũtũũrĩre waku, na gagũtũũrie ũkũrũ-inĩ waku. Nĩ ũndũ mũtumia wa mũrũguo, ũrĩa ũkwendete na wa bata harĩ we gũkĩra aanake mũgwanja, nĩwe ũgaciarĩte.”
16Nake Naomi akĩoya kaana kau, agĩkaigĩrĩra ciero-inĩ ciake, agĩkarera. 174:17 1Sam 16:1; 1Maũ 2:12; Thab 72:20Nao andũ-a-nja arĩa maatũũraga kũu makiuga atĩrĩ, “Naomi arĩ na kahĩĩ.” Nao magĩgatua Obedi. Nake nĩwe warĩ ithe wa Jesii, ũrĩa warĩ ithe wa Daudi.
184:18 Kĩam 38:29; Ndar 26:21Ici nacio nĩcio njiaro cia Perezu:
Perezu nĩwe warĩ ithe wa Hezironi,
194:19 Thaam 6:23nake Hezironi aarĩ ithe wa Ramu,
204:20 Ndar 7:12nake Ramu aarĩ ithe wa Aminadabu,
nake Aminadabu aarĩ ithe wa Nahashoni,
nake Nahashoni aarĩ ithe wa Salimoni,
214:21 Ruth 2:1nake Salimoni aarĩ ithe wa Boazu,
nake Boazu aarĩ ithe wa Obedi.
22nake Obedi aarĩ ithe wa Jesii,
nake Jesii aarĩ ithe wa Daudi.
Ginpangasawa ni Boaz si Ruth
1Karon, nagkadto si Boaz sa puwertahan sang banwa4:1 puwertahan sang banwa: Diri masami ginahiwat ang pagtilipon sang mga tawo kon may mga butang sila nga kinahanglan husayon. kag nagpungko didto. Sang nag-agi ang mas malapit nga paryente ni Elimelec nga ginsiling ni Boaz, nagsiling si Boaz sa iya, “Hapit anay amigo kag magpungko.” Gani nagpalapit ang tawo kag nagpungko. 2Dayon ginpatipon ni Boaz ang napulo ka manugdumala sang banwa kag ginpapungko man didto. Kag sang nagpungko na sila, 3nagsiling si Boaz sa iya paryente, “Nagbalik na si Noemi halin sa Moab, kag gusto niya nga ibaligya ang duta sang aton paryente nga si Elimelec. 4Nahunahunaan ko nga ipahibalo ini sa imo. Gani, kon gusto mo, bakla ini sa presensya sang mga manugdumala sang akon mga kasimanwa kag sang iban pa nga nagapungko diri. Pero kon indi mo gusto, siling lang, agod mahibaluan ko. Sa matuod lang, ikaw ang una nga may responsibilidad sa pagbakal sini, kag sunod lang ako.” Nagsiling ang tawo, “Sige, baklon ko ina.” 5Pero nagsiling si Boaz, “Sa adlaw nga baklon mo ang duta kay Noemi, kinahanglan nga pangasaw-on mo man ang Moabnon nga balo nga si Ruth,4:5 Sa adlaw… si Ruth: Amo ini sa iban nga dumaan nga mga teksto. Sa Hebreo, Sa adlaw nga baklon mo ang duta kay Noemi kag kay Ruth nga Moabnon, kinahanglan nga pangasaw-on (sa literal, baklon) mo man ang balo. agod nga kon may anak na kamo, magapabilin ang duta sa pamilya sang aton paryente nga napatay.”4:5 Kon makapabata ang tawo kay Ruth, ang ila bata kabigon nga anak ni Mahlon, ang una nga bana ni Ruth nga napatay. Si Ruth kag ang iya bata amo ang magapanag-iya sang duta kag indi ang tawo nga nagpangasawa kay Ruth. Sa sini nga paagi magapabilin ang duta sa pamilya ni Mahlon.
6Sang mabatian ini sang tawo, nagsiling siya, “Kon amo sina indi ko na lang pagbaklon ang duta kay basi magkaproblema pa ako sa akon kaugalingon nga duta tungod kay pati ang mangin anak namon ni Ruth may bahin na sa akon duta. Ikaw na lang ang magbakal kay indi ko mahimo ina.”
7Sadto nga panahon sa Israel, para masiguro ang pagbakal sang duta ukon ang pagsaylo sang kinamatarong sa pagbakal sang duta, ubahon sang isa ka tawo ang iya sandalyas kag ihatag sa isa. Amo ini ang ginahimo sa Israel sa pagpamatuod nga sigurado na ang transaksyon.
8Gani sang pagsiling sang tawo kay Boaz, “Ikaw na lang ang magbakal sang duta,” gin-uba niya dayon ang iya sandalyas kag ginhatag kay Boaz.4:8 kag ginhatag kay Boaz: Makita ini sa Septuagint, pero wala sa Hebreo. 9Nagsiling dayon si Boaz sa mga manugdumala sang banwa kag sa tanan nga tawo didto, “Mga saksi kamo subong nga adlaw nga baklon ko na kay Noemi ang tanan nga kadutaan ni Elimelec, nga ginpanubli ni Kilion kag ni Mahlon. 10Kag dugang pa gid, pangasaw-on ko si Ruth nga Moabnon, nga balo ni Mahlon, agod nga kon may anak na kami, magapabilin ang duta ni Mahlon sa iya pamilya.4:10 Tan-awa ang footnote sa 4:5. Kag agod indi madula ang iya kaliwat sa iya mga kasimanwa.” Dayon nagsiling si Boaz sa mga tawo, “Saksi kamo subong nga adlaw!”
11Nagsabat ang mga manugdumala sang banwa kag ang tanan nga tawo didto sa puwertahan, “Huo, mga saksi kami. Kabay pa nga ang imo pangasaw-on himuon sang Ginoo nga pareho kay Raquel kag kay Lea nga nakapamata, nga amo ang nangin katawhan sang Israel. Kabay pa nga magmanggaranon ka sa Efrata kag mangin bantog sa Betlehem. 12Kabay pa nga ang mga kabataan nga ihatag sang Ginoo sa imo paagi sa sini nga babayi magapabantog sa imo pamilya pareho sa pamilya ni Perez, ang anak ni Juda kay Tamar.”
Ang mga Katigulangan ni David
13Gani ginpangasawa ni Boaz si Ruth, kag ginbuot sang Ginoo nga magbusong si Ruth. Sang ulihi nagbata siya sing lalaki. 14Nagsiling ang mga babayi kay Noemi, “Dalayawon ang Ginoo! Ginhatagan ka niya subong sang apo nga magaatipan sa imo. Kabay pa nga mangin bantog siya sa Israel! 15Pabaskugon kag atipanon niya ikaw kon tigulang ka na gid, kay anak siya sang imo umagad nga nagahigugma gid sa imo sobra pa sa paghigugma sang pito ka anak nga lalaki.”
16Ginakuha permi ni Noemi ang bata kag ginasabak. Siya ang manug-atipan sang bata. 17Nagsiling ang mga babayi nga kaingod ni Noemi, “May apo na si Noemi nga lalaki!” Gin-ngalanan nila ang bata nga Obed. Kag sang dako na si Obed, may anak siya nga si Jesse. Kag si Jesse amo ang amay ni David.
18Amo ini ang mga kaliwat ni Perez hasta kay David:
Si Perez amay ni Hezron, 19si Hezron amay ni Ram, si Ram amay ni Aminadab, 20si Aminadab amay ni Nashon, si Nashon amay ni Salmon, 21si Salmon amay ni Boaz, si Boaz amay ni Obed, 22si Obed amay ni Jesse, kag si Jesse amay ni David.
