Manase na Efiraimu
148:1 Kĩam 41:52; Ahib 11:2Thuutha-inĩ ũcio Jusufu akĩĩrwo atĩrĩ, “Thoguo nĩ mũrũaru.” Nĩ ũndũ ũcio akĩoya ariũ ake eerĩ, Manase na Efiraimu, agĩthiĩ kũmũrora. 248:2 Kĩam 48:8-9Na rĩrĩa Jakubu eerirwo atĩrĩ, “Mũrũguo Jusufu nĩoka gũkuona,” Isiraeli akĩĩyũmĩrĩria, agĩikara thĩ ũrĩrĩ-inĩ.
348:3 Kĩam 17:1; Kĩam 28:13Jakubu akĩĩra Jusufu atĩrĩ, “Ngai Mwene-Hinya-Wothe nĩanyumĩrĩire ndĩ Luzu bũrũri-inĩ wa Kaanani, na akĩndathima, 448:4 Kĩam 12:2; Kĩam 15:7akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩngatũma ũciarane na ũingĩhe. Nĩngagũtua kĩrĩndĩ kĩa andũ, na nĩngaheana bũrũri ũyũ kũrĩ njiaro ciaku iria igooka thuutha waku ũtuĩke wacio tene na tene.’
548:5 Kĩam 41:50-52; Kĩam 29:32“Rĩu-rĩ, ariũ aku eerĩ arĩa maaciarĩirwo gũkũ Misiri itanooka kũrĩ we-rĩ, megũtuuo ta marĩ akwa; Efiraimu na Manase meegũtuĩka akwa, o ta ũrĩa Rubeni na Simeoni marĩ akwa. 6Ciana iria ingĩ ũngĩciarĩrwo thuutha wao nĩ ciaku; kũrĩa makagaya mageetanagio na marĩĩtwa ma ariũ a ithe wao. 748:7 Kĩam 35:19; Ruth 1:2Na rĩrĩa ndacookaga kuuma Padani, ngĩnyiitwo nĩ kĩeha gĩa gũkuĩrwo nĩ Rakeli kũu bũrũri-inĩ wa Kaanani tũrĩ o rũgendo-inĩ, hakuhĩ na Efiratha. Nĩ ũndũ ũcio ngĩmũthika hau mũkĩra-inĩ wa njĩra ya gũthiĩ Efiratha” (na nokuo Bethilehemu).
848:8 Kĩam 48:2Na rĩrĩa Isiraeli onire ariũ a Jusufu, akĩũria atĩrĩ, “Aya nĩ a?”
948:9 Kĩam 33:5; Kĩam 24:60Jusufu akĩĩra ithe atĩrĩ, “Nĩ ariũ akwa arĩa Ngai aaheete ndĩ gũkũ”.
Nake Isiraeli akiuga atĩrĩ, “Mareharehe harĩ niĩ ndĩmarathime.”
1048:10 Kĩam 27:1; Kĩam 29:13Na rĩrĩ, maitho ma Isiraeli nĩmoorĩte nĩ gũkũra, na ndoonaga wega. Jusufu agĩkĩrehe ariũ ake hakuhĩ na Isiraeli, nake Jakubu akĩmamumunya na akĩmahĩmbĩria.
1148:11 Kĩam 44:28; Kĩam 50:23Isiraeli akĩĩra Jusufu atĩrĩ, “Ndieciragia nĩngona ũthiũ waku rĩngĩ, na rĩu Ngai nĩanjĩtĩkĩrĩtie nyone o na ciana ciaku.”
12Nake Jusufu akĩmaruta maru-inĩ ma Isiraeli, akĩinamĩrĩria ũthiũ akĩũturumithia thĩ. 1348:13 Thab 16:8; Math 25:33Jusufu akĩoya ariũ ake eerĩ, Efiraimu arĩ mwena wake wa ũrĩo aamwerekeirie guoko-inĩ kwa ũmotho gwa Isiraeli, na Manase arĩ mwena wake wa ũmotho aamwerekeirie guoko-inĩ kwa ũrĩo gwa Isiraeli, akĩmarehe hakuhĩ nake. 14No Isiraeli agĩtambũrũkia guoko gwake kwa ũrĩo agĩkũigĩrĩra mũtwe wa Efiraimu, o na gũtuĩka nĩwe warĩ mũnini, na akĩhĩtũkania moko make, akĩigĩrĩra guoko gwake kwa ũmotho mũtwe-inĩ wa Manase, o na gũtuĩka Manase nĩwe warĩ irigithathi.
15Ningĩ akĩrathima Jusufu, akiuga atĩrĩ,
“Ngai ũrĩa maithe makwa Iburahĩmu na Isaaka maatungatagĩra,
Ngai ũrĩa ũkoretwo arĩ mũrĩithi wakwa mũtũũrĩre-inĩ wakwa wothe nginya ũmũthĩ,
1648:16 Jer 15:21; Ahib 11:21na Mũraika ũrĩa ũũhonoketie kuuma mĩtino-inĩ yothe,
arorathima imwana ici.
Iroetanagio na rĩĩtwa rĩakwa,
na ciĩtanagio na marĩĩtwa ma maithe makwa, Iburahĩmu na Isaaka,
na maroingĩha mũno gũkũ thĩ.”
1748:17 Kĩam 48:14Na rĩrĩa Jusufu onire atĩ ithe aigĩrĩire guoko gwake kwa ũrĩo mũtwe-inĩ wa Efiraimu-rĩ, ndaakenire; akĩnyiita guoko gwa ithe akweherie kuuma mũtwe-inĩ wa Efiraimu, akũigĩrĩre mũtwe-inĩ wa Manase. 1848:18 Kĩam 48:14Jusufu akĩmwĩra atĩrĩ, “Aca, baba ũyũ nĩwe irigithathi; mũigĩrĩre guoko gwaku kwa ũrĩo mũtwe.”
1948:19 Kĩam 25:23; Kĩam 12:2No ithe akĩrega, akiuga atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ ũguo mũrũ wakwa, nĩnjũũĩ. O nake nĩagatuĩka rũrĩrĩ, na nĩakaneneha. No rĩrĩ, mũrũ wa nyina ũrĩa mũnini nĩakaneneha kũmũkĩra, nacio njiaro ciake ituĩke gĩkundi kĩa ndũrĩrĩ.” 2048:20 Kĩam 24:60Akĩmarathima mũthenya ũcio, akiuga atĩrĩ,
“Isiraeli akaarathimanaga akĩgwetaga rĩĩtwa rĩaku akoiga atĩrĩ:
‘Ngai arotũma ũtuĩke o ta Efiraimu na Manase.’ ”
Nĩ ũndũ ũcio akĩgweta Efiraimu mbere ya Manase.
2148:21 Kĩam 26:3; Kĩam 28:13Ningĩ Isiraeli akĩĩra Jusufu atĩrĩ, “Ndĩ hakuhĩ gũkua, no Ngai nĩegũkorwo hamwe na inyuĩ, na nĩakamũcookia bũrũri-inĩ wa maithe manyu. 2248:22 Josh 24:32; Joh 4:5Nawe, ũrĩ ta mwathi wa ariũ a thoguo-rĩ, nĩndakũhe rũgongo rwa bũrũri ũrĩa ndaatunyire Aamori na rũhiũ rwakwa rwa njora na ũta wakwa.”
Иаков благословляет своих внуков Манассию и Ефрема
1Некоторое время спустя Иосифу сказали:
– Твой отец болен, – и он взял с собой двух сыновей, Манассию и Ефрема48:1 Один из древних переводов добавляет слова: «и пошел к Иакову»..
2Иакову сказали:
– К тебе пришел твой сын Иосиф, и Израиль собрался с силами, приподнялся и сел на постели.
3Иаков сказал Иосифу:
– Бог Всемогущий явился мне в Лузе, в земле Ханаана, благословил меня 4и сказал мне: «Я сделаю тебя плодовитым, размножу тебя, произведу от тебя множество народов и дам эту землю в вечное владение твоим потомкам».
5Отныне двое твоих сыновей, рожденных тебе в Египте до моего прихода, станут моими. Ефрем и Манассия будут моими, как Рувим и Симеон; 6дети же, рожденные у тебя после них, будут твоими, они унаследуют часть земли из доли своих братьев. 7Когда я возвращался из Паддана48:7 То есть из северо-западной Месопотамии., Рахиль, к горю моему, умерла в земле Ханаана, когда мы были еще в пути, недалеко от Ефрафы. Поэтому я похоронил ее там, у дороги в Ефрафу (то есть Вифлеем).
8Увидев сыновей Иосифа, Израиль спросил:
– Кто это?
9Иосиф ответил отцу:
– Это сыновья, которых Бог дал мне здесь.
И тот сказал:
– Подведи их ко мне, чтобы мне благословить их.
10Глаза Израиля ослабли от старости, он почти ослеп. Иосиф подвел сыновей поближе к своему отцу, и тот поцеловал и обнял их.
11Израиль сказал Иосифу:
– Я и не мечтал вновь увидеть тебя, а Бог дал мне увидеть даже твоих детей.
12Иосиф отвел их от колен Израиля и поклонился ему низко до земли. 13Потом Иосиф поставил Ефрема справа от себя, по левую руку от Израиля, а Манассию слева от себя, по правую руку от Израиля, и подвел их ближе к отцу. 14Но Израиль протянул правую руку и возложил ее на голову Ефрема, хотя он и был младше, а левую, перекрестив руки, он возложил на голову Манассии, хотя Манассия был первенцем.
15Потом он благословил Иосифа и сказал:
– Бог, перед Которым ходили отцы мои Авраам и Исаак,
Бог, Который был пастырем моим всю мою жизнь до сего дня,
16Ангел, Который берег меня от всякого зла, –
да благословит этих детей.
Пусть продолжится в них мое имя
и имена моих отцов
Авраама и Исаака,
и пусть многочисленно будет их потомство на земле.
17Когда Иосиф увидел, что отец возложил правую руку на голову Ефрема, он огорчился и взял отца за руку, чтобы переложить ее с головы Ефрема на голову Манассии. 18Иосиф сказал ему:
– Нет, отец, вот этот – первенец; положи правую руку на его голову.
19Но отец отказался и сказал:
– Я знаю, мой сын, я знаю. От него тоже произойдет народ, и он тоже станет велик. Но его младший брат будет выше него, и его потомки станут множеством народов.
20И он благословил их в тот день и сказал:
– Ваши имена будет произносить Израиль, как благословение, говоря:
«Да сделает тебя Бог подобным Ефрему и Манассии».
Так он поставил Ефрема впереди Манассии.
21Израиль сказал Иосифу:
– Я умираю, но Бог будет с вами и возвратит вас в землю ваших отцов. 22Я отдаю тебе, как высшему среди братьев, лишний горный кряж48:22 Лишний горный кряж – или: «город Шехем». Много веков спустя останки Иосифа были захоронены в Шехеме (см. Иис. Нав. 24:32)., который я отвоевал у аморреев мечом и луком.