Kĩambĩrĩria 37 – GKY & CARST

Holy Bible in Gĩkũyũ

Kĩambĩrĩria 37:1-36

Irooto cia Jusufu

137:1 Kĩam 17:8; Kĩam 10:19Jakubu nĩatũũrire bũrũri-inĩ ũrĩa ithe aaikarĩte, nĩguo bũrũri wa Kaanani.

237:2 Thab 78:71; 1Sam 2:24Ũyũ nĩguo ũhoro wa Jakubu.

Jusufu arĩ mwanake mũnini wa mĩaka ikũmi na mũgwanja aarĩithagia mbũri marĩ na ariũ a ithe, na ariũ a Biliha, na ariũ a Zilipa, atumia a ithe, nake agĩtwarĩra ithe wao ũhoro mũũru ũkoniĩ ariũ a ithe.

337:3 Kĩam 44:20; 2Sam 13:18-19Na rĩrĩ, Isiraeli nĩendeete Jusufu gũkĩra ariũ arĩa angĩ ake othe, tondũ aamũciarire arĩ mũkũrũ; na nĩamũtumithĩirie kanjũ ya goro ngʼemie wega mũno. 437:4 Kĩam 27:41; Atũm 7:9Na rĩrĩa ariũ a ithe moonire atĩ ithe nĩamwendete kũmakĩra-rĩ, makĩmũmena na matingĩamwarĩirie kiugo o na kĩmwe kĩega.

5Ũtukũ ũmwe Jusufu nĩarootire kĩroto, na rĩrĩa eerire ariũ a ithe ũhoro wakĩo, makĩmũmena makĩria. 6Akĩmeera atĩrĩ, “Thikĩrĩriai ũhoro wa kĩroto gĩkĩ ndootete: 737:7 Kĩam 42:6, 9; Kĩam 43:26, 28Tũrohaga itĩĩa cia ngano tũrĩ mũgũnda-inĩ, na o rĩmwe gĩtĩĩa gĩakwa kĩrehaanda na igũrũ, nacio itĩĩa cianyu irathiũrũrũkĩria gĩakwa, na irakĩinamĩrĩra.”

837:8 Kĩam 49:26; Gũcook 33:16Ariũ a ithe makĩmũũria atĩrĩ, “Anga nĩũrenda gũtũthamakĩra? Anga ti-itherũ nĩũgatwatha?” Nao magĩkĩrĩrĩria kũmũmena nĩ ũndũ wa kĩroto kĩu gĩake, na nĩ ũndũ wa ciugo ciake.

9Ningĩ Jusufu akĩroota kĩroto kĩngĩ, na akĩĩra ariũ a ithe ũhoro wakĩo. Akĩmeera atĩrĩ, “Thikĩrĩriai, nĩndĩrarootire kĩroto kĩngĩ, na ihinda rĩĩrĩ, ndĩrarootire riũa, na mweri, na njata ikũmi na ĩmwe ikĩnyinamĩrĩra.”

1037:10 Ruth 2:16Rĩrĩa eerire ithe o na ariũ a ithe ũhoro ũcio, ithe akĩmũkũma, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩroto kĩa mũthemba ũrĩkũ kĩu ũrotete? Anga nyũkwa, na niĩ, na ariũ a thoguo nĩtũgooka, na tũinamĩrĩre thĩ mbere yaku?” 1137:11 Atũm 7:9; Luk 2:19, 51Ariũ a ithe nĩmamũiguĩrĩire ũiru, no ithe agĩikara agĩĩciiragia ũhoro wa irooto icio.

Jusufu kwendio nĩ Ariũ a Ithe

1237:12 Kĩam 12:6Na rĩrĩ, ariũ a ithe nĩmathiĩte kũrĩithia mbũri cia ithe wao gũkuhĩ na Shekemu, 1337:13 Kĩam 17:5nake Isiraeli akĩĩra Jusufu atĩrĩ, “O ta ũrĩa ũũĩ, ariũ a thoguo nĩmararĩithia mbũri gũkuhĩ na Shekemu. Ũka, nĩngũgũtũma kũrĩ o.”

Nake akĩmũcookeria, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũguo noguo.”

1437:14 1Sam 17:18Nĩ ũndũ ũcio Isiraeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkarore kana ariũ a thoguo marĩ o ho o wega, o ũndũ ũmwe na mbũri, na ũnjookerie ũhoro.” Nake akĩmũtũma kuuma Gĩtuamba-inĩ kĩa Hebironi.

Rĩrĩa Jusufu aakinyire Shekemu, 15mũndũ ũmwe akĩmuona akĩũrũũra mĩgũnda-inĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũracaria?”

16Nake Jusufu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ ariũ a baba ndĩracaria. No ũnjĩĩre kũrĩa mararĩithia mbũri ciao?”

1737:17 2Ath 6:13Mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩmoimĩte gũkũ. Ndĩraiguire makiuga atĩrĩ, ‘Rekei tũthiĩ Dothani.’ ”

Nĩ ũndũ ũcio Jusufu akĩrũmĩrĩra ariũ a ithe, na akĩmakora hakuhĩ na Dothani. 1837:18 Mar 14:1No makĩmuona arĩ haraaya, na ataanakinya harĩa maarĩ, magĩciirĩra kũmũũraga.

1937:19 Kĩam 28:12Makĩĩrana atĩrĩ, “Mũroti ũrĩa nĩokĩte! 2037:20 Kĩam 50:20Ũkai; rekei tũmũũrage na tũmũikie irima rĩmwe rĩa maya, na tuuge atĩ nĩ nyamũ njũru ĩmũrĩĩte. Nĩtũkĩone ũrĩa irooto icio ciake ikaahinga.”

2137:21 Kĩam 42:22No rĩrĩa Rubeni aiguire ũguo, akĩgeria kũhonokia Jusufu kuuma moko-inĩ mao. Akiuga atĩrĩ, “Rekei tũtige kũmũũraga. 2237:22 Kĩam 37:20Mũtigaite thakame. Mũikiei irima-inĩ rĩĩrĩ rĩ gũkũ werũ-inĩ, no mũtikamwĩke ũũru.” Rubeni oigaga ũguo nĩgeetha amũhonokie kuuma kũrĩ o, nĩguo amũcookie kũrĩ ithe.

2337:23 Kĩam 37:3Na rĩrĩa Jusufu aakinyire harĩ ariũ a ithe, makĩmũruta kanjũ yake ĩrĩa eekĩrĩte, o ĩrĩa yarĩ ya goro na ngʼemie wega mũno. 2437:24 Kĩam 37:4Makĩmũnyiita, makĩmũikia irima rĩu. Na rĩrĩ, irima rĩu rĩarĩ rĩũmũ; rĩtiarĩ na maaĩ.

2537:25 Kĩam 37:28Magĩcooka magĩikara thĩ kũrĩa irio ciao, magĩtiira maitho makĩona gĩkundi kĩnene kĩa Aishumaeli gĩgĩũka kiumĩte Gileadi. Ngamĩĩra ciao ciakuuithĩtio mahuti manungi wega, na ũbani, na ũũkĩ-wa-ngoma ũrĩa wĩtagwo manemane, na maikũrũkĩte mathiĩ matware indo icio Misiri.

2637:26 Kĩam 4:10Juda akĩĩra ariũ a ithe atĩrĩ, “Nĩ uumithio ũrĩkũ tũkuona tũngĩũraga mũrũ wa ithe witũ na tũhithe gĩkuũ gĩake? 2737:27 Kĩam 42:21Rekei tũmwenderie Aishumaeli aya, no tũtikamwĩke ũũru na moko maitũ, tondũ ũyũ nĩ mũrũ wa ithe witũ, tũrĩ a mũthiimo ũmwe na thakame o ĩmwe.” Nao ariũ a ithe magĩtĩkĩra.

2837:28 Thaam 21:16; Thab 105:17Nĩ ũndũ ũcio hĩndĩ ĩrĩa onjorithia acio Amidiani maahĩtũkagĩra hau, ariũ a ithe makĩruta Jusufu irima, na makĩmwendia cekeri mĩrongo ĩĩrĩ cia betha37:28 nĩ ta giramu 220. kũrĩ Aishumaeli acio, nao makĩmũtwara Misiri.

2937:29 Ayub 1:20; Joel 2:13Rĩrĩa Rubeni aacookire irima-inĩ na akĩona atĩ Jusufu ndaarĩ ho, agĩtembũranga nguo ciake. 3037:30 Kĩam 37:22Agĩcooka kũrĩ ariũ a ithe akĩmeera atĩrĩ, “Kamwana karĩa gatirĩ ho! Niĩ ngwĩka atĩa?”

31Nao makĩoya kanjũ ya Jusufu, magĩthĩnja mbũri na magĩtobokia kanjũ ĩyo thĩinĩ wa thakame ĩyo. 32Magĩcooka makĩoya kanjũ ĩyo yagemetio, makĩmĩtwarĩra ithe wao makĩmwĩra atĩrĩ, “Kanjũ ĩno nĩ kũmĩona tũramĩonire. Mĩrore wega wone kana hihi nĩ kanjũ ĩrĩa ya mũrũguo.”

3337:33 Kĩam 37:20Nake akĩmĩmenya, akiuga atĩrĩ, “Nĩ kanjũ ya mũrũ wakwa! Nyamũ njũru nĩĩmũrĩĩte. Ti-itherũ Jusufu nĩarĩkĩtie kũũragwo, agatambuurwo icunjĩ.”

3437:34 2Sam 3:31; 2Ath 6:30; Ayub 16:15Ningĩ Jakubu agĩtembũranga nguo ciake, agĩĩkĩra nguo ya ikũnia, na agĩcakaĩra mũriũ matukũ maingĩ. 3537:35 Kĩam 42:38; 2Sam 12:23Ariũ ake othe na airĩtu ake magĩũka kũmũhooreria, no akĩrega kũhoorerio, akiuga atĩrĩ, “Aca! Ngathiĩ mbĩrĩra kũrĩ mũrũ wakwa ngĩrĩraga.” Nĩ ũndũ ũcio ithe agĩthiĩ na mbere kũmũrĩrĩra.

3637:36 Kĩam 39:1; 1Sam 22:14Nao Amidiani acio makĩendia37:36 Wonjoria wa kwendia ngombo nĩwekĩrĩirwo mũno nĩ andũ arĩa maatũũraga werũ-inĩ. Jusufu kũu Misiri kũrĩ Potifaru, ũmwe wa anene a Firaũni, nake aarĩ mũrũgamĩrĩri wa arangĩri a Firaũni.

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Начало 37:1-36

Сны Юсуфа

1Якуб жил в той земле, где странником жил его отец, в земле Ханона. 2Вот повествование о Якубе.

Юсуф, которому было семнадцать лет, пас стада овец вместе со своими братьями – сыновьями Билхи и Зелфы, жён отца своего. Юсуф рассказывал отцу всё, что плохого делали его братья. 3Исроил же любил Юсуфа больше всех других сыновей, потому что он был рождён ему в старости, и он сделал для него богато украшенную одежду. 4Когда братья увидели, что отец любит его больше, чем всех остальных, они возненавидели его и не могли с ним мирно разговаривать.

5Однажды Юсуфу приснился сон. Он рассказал о нём братьям, и те возненавидели его ещё больше.

6Вот что он сказал им:

– Послушайте, какой мне приснился сон. 7Мы вязали снопы в поле, и вдруг мой сноп поднялся и распрямился, а ваши снопы встали вокруг него и поклонились.

8Братья сказали ему:

– Неужели ты будешь царствовать над нами? Неужели мы будем у тебя в подчинении?

И они возненавидели его ещё больше за его сон и за этот рассказ.

9Ему приснился ещё один сон, и он опять рассказал о нём братьям:

– Послушайте, мне приснился ещё один сон: на этот раз мне поклонялись солнце, луна и одиннадцать звёзд.

10Он рассказал сон не только братьям, но и отцу, и отец упрекнул его:

– Что это за сон тебе приснился? Неужто я, твоя мать и твои братья действительно придём и поклонимся тебе до земли?

11Братья завидовали ему, но отец запомнил этот случай.

Братья продают Юсуфа

12Братья ушли пасти отцовские отары в окрестностях Шахема, 13и Исроил сказал Юсуфу:

– Ты знаешь, что твои братья пасут отары близ Шахема; я хочу послать тебя к ним.

– Я готов, – ответил Юсуф.

14Отец сказал ему:

– Иди, посмотри, всё ли благополучно с твоими братьями и с отарами, и принеси мне ответ.

Он дал ему этот наказ в долине Хеврона, и Юсуф отправился в Шахем. 15Там он блуждал в полях, пока не повстречал его прохожий и не спросил его:

– Что ты ищешь?

16Он ответил:

– Я ищу моих братьев. Прошу тебя, скажи мне, где они пасут свои отары?

17– Они ушли отсюда, – ответил прохожий. – Я слышал, как они говорили: «Пойдём в Дотан».

Юсуф пошёл следом за братьями и нашёл их у Дотана. 18Они увидели его издалека и, прежде чем он подошёл к ним, сговорились его убить.

19– Вон идёт этот сновидец! – сказали они друг другу. – 20Давайте убьём его и бросим в пересохший колодец, а отцу скажем, что его сожрал дикий зверь. Тогда посмотрим, что выйдет из его снов.

21Но Рувим услышал и спас его от них, сказав:

– Нет, не будем лишать его жизни.

22Он добавил:

– Не проливайте крови. Бросьте его в этот колодец здесь, в пустыне, но не поднимайте на него руки.

Рувим хотел спасти его от них и вернуть отцу.

23Когда Юсуф подошёл к братьям, они сорвали с него одежду – ту самую богато украшенную одежду, что была на нём, – 24и бросили его в колодец. Колодец был пустой, без воды. 25Они сели за еду и тут увидели караван исмоильтян, идущий из Галаада. Их верблюды были нагружены специями, бальзамом и миррой37:25 Мирра (смирна) – приятно пахнущая смола растущего в Аравии растения., которые они везли в Египет.

26Иуда сказал братьям:

– Какая нам польза, если мы убьём нашего брата и утаим это? 27Лучше продадим его исмоильтянам и не станем поднимать на него руки, ведь он наш брат, наша плоть и кровь.

Братья согласились с ним.

28Когда мадианские купцы проходили мимо, братья вытащили Юсуфа из колодца и продали исмоильтянам за двести сорок граммов37:28 Букв.: «двадцать шекелей». серебра. Исмоильтяне взяли его в Египет.

29Вернувшись к колодцу, Рувим увидел, что Юсуфа там нет, и с горя разорвал на себе одежду. 30Он вернулся к братьям и сказал:

– Мальчика там нет! Куда мне теперь деваться?

31Тогда они взяли одежду Юсуфа, закололи козла и вымазали одежду в крови. 32Затем они отнесли богато украшенную одежду отцу и сказали:

– Вот что мы нашли. Посмотри, не одежда ли это твоего сына?

33Он узнал её и воскликнул:

– Это одежда моего сына! Его сожрал дикий зверь! Конечно, Юсуф был растерзан на куски.

34Якуб разорвал на себе одежду, оделся в рубище и много дней оплакивал сына. 35Все его сыновья и дочери пришли утешать его, но он отказывался от утешений, говоря:

– Нет, я так, скорбя, и сойду в мир мёртвых, к моему сыну.

Так отец оплакивал своего сына.

36А мадианитяне тем временем продали Юсуфа в Египте Потифару, сановнику фараона, который был у него начальником стражи.