Wĩtĩkio
111:1 2Akor 4:18Rĩu-rĩ, gwĩtĩkia nĩkũgĩa na ma ya maũndũ marĩa twĩrĩgĩrĩire, na kũmenya na ma atĩ maũndũ marĩa tũtonaga marĩ ho. 2Ũndũ ũcio nĩguo watũmire andũ arĩa maarĩ kuo tene magaathĩrĩrio.
3Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩtũmenyaga atĩ thĩ yothe yombirwo na kiugo kĩa Ngai, na nĩ ũndũ ũcio indo iria cionagwo itiathondekirwo kuuma kũrĩ indo iria cionekanaga.
411:4 Kĩam 4:4; 1Joh 3:12Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Habili nĩarutĩire Ngai igongona rĩega gũkĩra rĩa Kaini. Na nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia nĩagathĩrĩirio ta mũndũ mũthingu rĩrĩa Ngai aaheanire ũira mwega nĩ gwĩtĩkĩra maruta make. Na nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia o na rĩu no aaragia o na gũtuĩka nĩakuire.
511:5 Kĩam 5:21-24Na ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Enoku nĩeheririo mũtũũrĩre-inĩ ũyũ, nĩguo ndagacame gĩkuũ; na ndacookire kuonwo tondũ Ngai nĩamweheririe. Nĩgũkorwo ataneherio, nĩagathĩrĩirio atĩ aarĩ mũndũ wakenagia Ngai. 611:6 Ahib 7:19Na rĩrĩ, gũtarĩ na wĩtĩkio gũtingĩhoteka gũkenia Ngai, tondũ mũndũ ũrĩa wothe ũũkaga harĩ we no nginya etĩkie atĩ nĩ kũrĩ Ngai, na atĩ nĩwe ũheaga arĩa othe mamũcaragia na kĩyo iheo ciao.
711:7 Kĩam 6:13-22; 1Pet 3:20; Arom 9:30Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa Nuhu aamenyithirio ũhoro wa maũndũ marĩa matoonekete-rĩ, nĩaakire thabina arĩ na wĩtigiri wa ngoro nĩguo ahonokie andũ a nyũmba yake. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia gwake nĩatuĩrĩire thĩ ciira, na agĩtuĩka mũgai wa ũthingu ũrĩa uumanaga na gwĩtĩkia.
811:8 Kĩam 12:1-4; Atũm 7:2-4Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu rĩrĩa eetirwo athiĩ bũrũri ũrĩa aaheagwo ũtuĩke igai rĩake, nĩathĩkire na agĩthiĩ, o na akorwo ndaamenyaga kũrĩa aathiiaga. 911:9 Atũm 7:5; Kĩam 12:8Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, agĩtuĩka mũtũũri bũrũri-inĩ wa kĩĩranĩro ahaana ta mũgeni bũrũri-inĩ wene; aatũũraga hema-inĩ, o ũndũ ũmwe na Isaaka na Jakubu, arĩa maarĩ agai a kĩĩranĩro kĩu hamwe nake. 1011:10 Ahib 12:22; Kũg 21:2, 14Nĩgũkorwo nĩataanyaga kuona itũũra rĩrĩ na mĩthingi mĩrũmu, rĩrĩa mũthondeki na mwaki warĩo nĩ Ngai.
1111:11 Kĩam 17:17-19; 1Akor 1:9Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu, o na gũtuĩka nĩatindĩkĩte matukũ, nake Sara aarĩ thaata, nĩahotithirio gũtuĩka ithe wa mwana tondũ nĩatuĩte atĩ Ũrĩa weranĩire kĩĩranĩro kĩu aarĩ mwĩhokeku. 12Na nĩ ũndũ ũcio kuuma harĩ mũndũ ũyũ ũmwe, o na aarĩ ta mũndũ mũkuũ-rĩ, gũgĩciarwo njiaro nyingĩ o ta njata cia igũrũ, o na ta mũthanga ũrĩa ũtangĩtarĩka ũrĩ hũgũrũrũ-inĩ cia iria.
1311:13 Kĩam 23:4; Afil 3:20Andũ aya othe maatũũrire marũmĩtie wĩtĩkio nginya rĩrĩa maakuire. Matiigana kũhingĩrio maũndũ marĩa meerĩirwo; no nĩmamonaga marĩ o kũraya na makamakenera. Nao nĩmoimbũraga atĩ o nĩ ageni na agendi gũkũ thĩ. 14Andũ arĩa moigaga maũndũ ta macio monanagia atĩ nĩ gwetha methaga bũrũri ũrĩa ũrĩ wao kĩũmbe. 15Korwo nĩmeeciiragia ũhoro wa bũrũri ũrĩa moimĩte-rĩ, nĩ mangĩagĩte na mweke wa gũcooka kuo. 16Handũ ha ũguo, o meeriragĩria bũrũri mwega kũrĩ ũcio, naguo nĩ bũrũri wa igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio Ngai ndaconokaga gwĩtwo Ngai wao, nĩgũkorwo nĩahaarĩirie itũũra inene nĩ ũndũ wao.
1711:17 Kĩam 22:1-10; Josh 2:21Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Iburahĩmu, rĩrĩa aageririo nĩ Ngai, nĩarutire Isaaka atuĩke igongona. Ũcio werĩirwo ciĩranĩro nĩehaarĩirie kũruta mũrũ wake wa mũmwe igongona, 1811:18 Kĩam 21:12o na gũtuĩka Ngai nĩamwĩrĩte atĩrĩ, “Rũciaro rũrĩa rũgeetanio nawe rũkoima harĩ Isaaka.” 19Iburahĩmu nĩatuĩte na ngoro atĩ Ngai no ariũkie mũndũ mũkuũ, na nĩ ũndũ ũcio no kwĩrwo na ngerekano atĩ nĩacookeirio Isaaka ta oimĩte kũrĩ arĩa akuũ.
20Na ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Isaaka nĩarathimire Jakubu na Esaũ akĩratha ũhoro wa matukũ mao ma thuutha.
21Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Jakubu, rĩrĩa aarĩ hakuhĩ gũkua, nĩarathimire ariũ a Jusufu, o mũndũ riita rĩake, na akĩhooya Ngai enyiitĩrĩire mũthĩgi wake.
2211:22 Kĩam 50:24, 25; Josh 24:32Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Jusufu, nake, ihinda rĩake rĩa mũthia rĩakuhĩrĩria, nĩaririe ũhoro wa gũthaama kwa andũ a Isiraeli kuuma bũrũri wa Misiri, na agĩathana ũhoro ũkoniĩ mahĩndĩ make.
2311:23 Thaam 1:16, 22Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, aciari a Musa nĩmamũhithire ihinda rĩa mĩeri ĩtatũ kuuma aaciarwo tondũ nĩmoonire aarĩ mwana mwega, na matietigĩrire watho wa mũthamaki.
2411:24 Thaam 2:2; Thaam 2:10, 11Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Musa rĩrĩa aatuĩkire mũndũ mũgima nĩaregire gwĩtwo mũrũ wa mwarĩ wa Firaũni. 25Nĩathuurire kũnyariiranĩrio hamwe na andũ a Ngai, handũ ha gwĩkenia na mĩago ya wĩhia ya ihinda inini. 2611:26 Luk 14:33We nĩatuire atĩ kũmenwo nĩ ũndũ wa Kristũ nĩ uumithio mũnene gũkĩra ũtonga wa Misiri, nĩ tondũ nĩacũthagĩrĩria gũkaaheo kĩheo. 27Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩoimire Misiri ategwĩtigĩra marakara ma mũthamaki; nĩakirĩrĩirie tondũ nĩoonire Ũrĩa ũtonekaga. 2811:28 1Akor 10:10; Thaam 12:21-23Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩarũmirie gĩathĩ kĩa Bathaka na ũhoro wa kũminjaminjanĩrio gwa thakame, nĩguo mwanangi wa marigithathi ndakae kũhutia marigithathi ma andũ a Isiraeli.
29Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, andũ nĩmatuĩkanĩirie Iria Itune taarĩ thĩ nyũmũ maagereire; no rĩrĩa andũ a Misiri maageririe gwĩka ũguo, makĩrindanio nĩ maaĩ.
3011:30 Josh 6:22-25Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, thingo cia Jeriko nĩciagũire andũ maarĩkia gũcithiũrũrũka matukũ mũgwanja.
31Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, mũmaraya ũrĩa wetagwo Rahabu, tondũ wa kũnyiita athigaani ũgeni, ndoraganĩirio na andũ arĩa maarĩ aremi.
32Ingiuga atĩa ũngĩ? Ndirĩ na ihinda rĩa kũheana ũhoro wa Gideoni, na wa Baraka, na wa Samusoni, na wa Jefitha, na wa Daudi, na wa Samũeli, o na wa anabii, 3311:33 2Sam 8:1-3; Dan 6:22acio othe nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, nĩmatooririe mothamaki, na magĩĩka maũndũ ma kĩhooto, na makĩĩgwatĩra kĩrĩa kĩeranĩirwo; nao makĩhinga mĩrũũthi tũnua, 3411:34 Thaam 18:4na makĩhoria mwaki warĩrĩmbũkaga, na makĩhonokio matikaniinwo na rũhiũ rwa njora; ũhinyaru wao wagarũrirwo ũgĩtuĩka hinya; ningĩ maarũire na ũcamba mbaara-inĩ na magĩtooria mbũtũ cia ita cia ndũrĩrĩ ingĩ. 3511:35 Jer 20:2Nao andũ-a-nja makĩriũkĩrio andũ ao arĩa maakuĩte, magĩcooka muoyo. Andũ angĩ nao nĩmaregire kũrekererio, makĩnyariirwo nĩgeetha makaariũkio magĩe na muoyo mwega makĩria. 3611:36 2Athe 1:8Andũ angĩ nĩmanyũrũririo na makĩhũũrwo na iboko, o na angĩ makĩohwo na mĩnyororo na magĩikio njeera. 3711:37 2Athe 1:8Nĩmahũũrirwo na mahiga; o na magĩatũranio na thoo maita meerĩ; ningĩ makĩũragwo na hiũ cia njora. Maathiiaga mehumbĩte njũa cia ngʼondu na cia mbũri, na marĩ ngĩa, na makanyariirwo, o na magekagwo ũũru; 3811:38 1Ath 18:4thĩ ndĩamaagĩrĩire. Moorũũraga werũ-inĩ na irĩma-inĩ, o na ngurunga-inĩ na miungu-inĩ ya thĩ.
39Andũ aya othe nĩmagathĩrĩirio nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao, no gũtirĩ o na ũmwe wao wahingĩirio kĩĩranĩro kĩrĩa kĩeranĩirwo. 40Ngai nĩatũhaarĩirie ũndũ mwega makĩria nĩgeetha andũ acio matigatuuo aagĩrĩru ithuĩ tũtarĩ hamwe nao.
論信心
1信心是對盼望的事有把握，對還沒看見的事很確定。 2古人因有這樣的信心而得到了讚許。 3我們憑信心知道宇宙是藉著上帝的話造成的，所以看得見的是從看不見的造出來的。
4亞伯憑信心向上帝獻祭，比該隱所獻的更美，蒙了上帝的悅納，被稱為義人。他雖然死了，卻仍然藉著信心說話。
5以諾因為信而被接到天上，沒有經歷死亡。世人找不到他，因為上帝已經把他接走了。其實他在被接之前，已經得到了肯定，是一個蒙上帝喜悅的人。 6沒有信心的人不能得到上帝的喜悅，因為來到上帝面前的人必須相信上帝存在，並相信祂會賞賜一切尋求祂的人。
7挪亞因為有信心，在上帝指示他未來要發生的事之後，就懷著敬畏的心建造方舟，來救全家的人。他藉著信心定了那個世代的罪，並承受了因信而來的義。
8亞伯拉罕因為有信心，聽到上帝的呼召後，就遵命前往他將要承受為產業的地方，但他出發的時候還不知道自己要去哪裡。 9他憑信心像異鄉人一樣寄居在上帝應許給他的地方。他住在帳篷裡，與同受一個應許的以撒和雅各一樣。 10因為他盼望的是一座有根基的城，是由上帝設計、建造的。
11撒拉過了生育年齡後憑信心仍然得到了孕育後代的能力，因為她認定賜她應許的上帝言出必行。 12所以，從一個垂暮之年的人生出許多子孫，好像天上的星、海邊的沙那麼多。
13這些人到死都滿懷信心。他們雖然沒有得到上帝所應許的，卻從遠處望見了，就歡喜快樂，承認自己在世上不過是寄居的異鄉人。 14他們抱這樣的態度，表明他們正在尋找一個家鄉。 15如果他們想念的是自己離開的家鄉，就找機會回去了。 16然而，他們渴慕的是天上更美的家鄉。所以，上帝不以被他們稱為上帝為恥，因為祂已經為他們預備了一座城。
17亞伯拉罕被試驗時憑信心把以撒獻為祭物，承受應許的亞伯拉罕當時獻上了自己的獨生子。 18論到這兒子，上帝曾說：「以撒生的才可算為你的後裔。」 19他認定上帝能使死人復活，從象徵意義上說，他也確實從死亡中得回了以撒。
20以撒憑信心指著將來的事為雅各和以掃祝福。
21雅各憑信心在臨終之時分別為約瑟的兩個兒子祝福，並拄著拐杖敬拜上帝。
22約瑟臨終之時憑信心提到以色列人將來要離開埃及，並交代要如何處理自己的骸骨。
23摩西生下來時，他父母見他長得俊美，就憑信心把他藏了三個月，不怕違抗王的命令。
24摩西長大成人後，憑信心拒絕做法老之女的兒子， 25寧願與上帝的子民一同受苦，也不肯享受一時的罪中之樂。 26在他眼中，為基督所受的凌辱遠比埃及的財富更有價值，因為他盼望的是將來的賞賜。 27他憑信心離開埃及，不怕王的憤怒。他堅忍不拔，好像看見了肉眼不能看見的主。 28他憑信心守逾越節，行灑血的禮，免得那位殺長子的傷害以色列人。
29以色列人憑信心渡過紅海，如履乾地，埃及人試圖過去，卻被海水淹沒。 30以色列人憑信心繞著耶利哥城走了七天，城牆就倒塌了。
31妓女喇合憑信心善待以色列的探子，沒有與那些不順服的人一同滅亡。
32我還要再說下去嗎？我沒有時間一一細說基甸、巴拉、參孫、耶弗特、大衛、撒母耳和眾先知的事了。 33他們憑信心戰勝了敵國，行了公義，得到了應許，堵住了獅子的口， 34熄滅了猛烈的火焰，刀下逃生，由軟弱變為剛強，作戰勇猛，擊退外敵。
35有些婦女得回了從死裡復活的親人；有些人受盡嚴刑拷打，仍不肯苟且偷生，為要得到一個復活後更美好的生命。 36有些人遭受戲弄和鞭打，還有些人遭受捆鎖和囚禁。 37他們被人用石頭打死，受威逼利誘11·37 有聖經抄本在此處無「受威逼利誘」。，被鋸成兩截，喪生刀劍之下，披著綿羊和山羊的皮四處奔跑，受盡貧乏、迫害和虐待， 38在曠野、群山、山洞和地穴中漂流不定。他們是世界不配有的！
39這些人都因信心而獲得讚許，但他們並未得到上帝的應許， 40因為上帝為我們預備了更美的，要叫他們與我們一同得到才算完美。
