Proverbios 8 – CST & GKY

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 8:1-36

Llamado de la sabiduría

1¿Acaso no está llamando la sabiduría?

¿No está elevando su voz la inteligencia?

2Establece su puesto en las alturas,

a la vera del camino y en las encrucijadas.

3Junto a las puertas que dan a la ciudad,

a la entrada misma, grita fuertemente:

4«A vosotros los hombres os estoy llamando;

dirijo mi voz a toda la humanidad.

5Vosotros los inexpertos, ¡adquirid prudencia!

Vosotros los necios, ¡obtened discernimiento!

6Escuchadme, que diré cosas importantes;

mis labios hablarán lo correcto.

7Mi boca expresará la verdad,

pues mis labios detestan la mentira.

8Las palabras de mi boca son todas justas;

no hay en ellas maldad ni doblez.

9Son claras para los entendidos,

e irreprochables para los sabios.

10Optad por mi instrucción, no por la plata;

por el conocimiento, no por el oro refinado.

11Vale más la sabiduría que las piedras preciosas,

y ni lo más deseable se le compara.

12»Yo, la sabiduría, convivo con la prudencia

y poseo conocimiento y discreción.

13Quien teme al Señor aborrece lo malo;

yo aborrezco el orgullo y la arrogancia,

la mala conducta y el lenguaje perverso.

14Míos son el consejo y el buen juicio;

míos son el entendimiento y el poder.

15Por mí reinan los reyes

y promulgan leyes justas los gobernantes.

16Por mí gobiernan los príncipes

y todos los nobles que rigen la tierra.8:16 y todos los nobles que rigen la tierra (varios mss. hebreos y LXX); y nobles, todos jueces justos (TM).

17A los que me aman, les correspondo;

a los que me buscan, me doy a conocer.

18Conmigo están las riquezas y la honra,

la prosperidad8:18 prosperidad. Lit. justicia. y los bienes duraderos.

19Mi fruto es mejor que el oro fino;

mi cosecha sobrepasa a la plata refinada.

20Voy por el camino de la rectitud,

por los senderos de la justicia,

21enriqueciendo a los que me aman

y acrecentando sus tesoros.

22»El Señor me dio la vida8:22 me dio la vida. Alt. era mi dueño. como primicia de sus obras,8:22 obras. Lit. caminos.

mucho antes de sus obras de antaño.

23Fui establecida desde la eternidad,

desde antes que existiera el mundo.

24No existían los grandes mares cuando yo nací;

no había entonces manantiales de abundantes aguas.

25Nací antes que fueran formadas las colinas,

antes que se cimentaran las montañas,

26antes que él creara la tierra y sus paisajes

y el polvo primordial con que hizo el mundo.

27Cuando Dios cimentó la bóveda celeste

y trazó el horizonte sobre las aguas,

allí estaba yo presente.

28Cuando estableció las nubes en los cielos

y reforzó las fuentes del mar profundo;

29cuando señaló los límites del mar,

para que las aguas obedecieran su mandato;

cuando plantó los fundamentos de la tierra,

30allí estaba yo, afirmando su obra.

Día tras día me llenaba yo de alegría,

siempre disfrutaba de estar en su presencia;

31me regocijaba en el mundo que él creó;

¡en el género humano me deleitaba!

32»Y ahora, hijos míos, escuchadme:

dichosos los que van por8:32 van por. Lit. guardan. mis caminos.

33Atended a mi instrucción, y sed sabios;

no la descuidéis.

34Dichosos los que me escuchan

y a mis puertas están atentos cada día,

esperando a la entrada de mi casa.

35En verdad, quien me encuentra halla la vida

y recibe el favor del Señor.

36Quien me rechaza se perjudica a sí mismo;

quien me aborrece ama la muerte».

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 8:1-36

Ũũgĩ Gwĩtana

18:1 Ayub 28:12Githĩ ũũgĩ ndareetana?

Githĩ ũtaũku ndaranĩrĩra na mũgambo wake?

2Njĩra-inĩ kũrĩa gũtũũgĩru, na magomano-inĩ ma njĩra-rĩ,

nĩho ũũgĩ arũgamĩte;

3ningĩ hakuhĩ na ihingo iria cierekeire itũũra inene,

o hau matoonyero-inĩ-rĩ, nĩho araanĩrĩra akoiga atĩrĩ:

48:4 Isa 42:2“Inyuĩ andũ nĩ inyuĩ ndĩreeta;

ndĩraanĩrĩra na mũgambo wakwa kũrĩ andũ othe a thĩ.

58:5 Thim 1:22Inyuĩ arĩa mũtarĩ na ũũgĩ, gĩai na ũbaarĩrĩri,

inyuĩ arĩa akĩĩgu, gĩai na ũtaũku.

6Thikĩrĩriai, nĩgũkorwo ndĩ na maũndũ ma bata ngwaria;

ngũtumũra mĩromo yakwa njarie maũndũ marĩa magĩrĩire.

78:7 Joh 8:14Kanua gakwa kaaragia ũhoro wa ma,

nĩgũkorwo mĩromo yakwa nĩĩthũire waganu mũno ta kĩndũ kĩrĩ magigi.

8Ciugo ciothe cia kanua gakwa nĩ cia ũthingu;

gũtirĩ o na kiugo kĩmwe gĩacio kĩogomu kana gĩa kũhĩtithania.

9Kũrĩ arĩa makũũranaga maũndũ ciugo ciothe nĩciagĩrĩire;

itirĩ mahĩtia kũrĩ arĩa marĩ na ũmenyo.

10Thuurai mataaro makwa handũ ha betha,

mũthuure ũmenyo handũ ha thahabu ĩrĩa njega mũno,

118:11 Ayub 28:17-19nĩgũkorwo ũũgĩ nĩ wa goro gũkĩra ruru iria ndune,

na gũtirĩ kĩndũ ũngĩĩrirĩria kĩngĩringithanio naguo.

12“Niĩ ũũgĩ-rĩ, ndũũranagia na ũbaarĩrĩri;

nĩndĩgwatĩire ũmenyo o na gũthugunda maũndũ mega.

138:13 Kĩam 22:12; Jer 44:4Gwĩtigĩra Jehova nĩgũthũũra ũũru;

nĩthũire mwĩtĩĩo na mwĩtũũgĩrio,

na mĩtugo mĩũru na mĩario ya waganu.

148:14 Ayub 9:4; Koh 7:19Kĩrĩra na ũũgĩ wa gũkũũrana maũndũ nĩ ciakwa;

niĩ ndĩ na ũtaũku, na ndĩ na ũhoti.

15Athamaki mathamakaga nĩ ũndũ wa hinya wakwa

nao aathani magathondeka mawatho ma kĩhooto;

16anene mathamakaga nĩ ũndũ wa hinya wakwa,

o ũndũ ũmwe na arĩa othe marĩ igweta arĩa maathanaga gũkũ thĩ.

178:17 1Sam 2:30; Joh 14:21-24; Math 7:7-11Nĩnyendete arĩa manyendete,

nao arĩa manjaragia na kĩyo nĩmanyonaga.

188:18 1Ath 3:13; Gũcook 8:18Ũtonga na gĩtĩĩo cionekaga harĩ niĩ,

o hamwe na ũtonga wa gũtũũra, na ũgaacĩru.

198:19 Thim 3:13-14Maciaro makwa nĩ mega gũkĩra thahabu ĩrĩa therie;

uumithio wakwa nĩũkĩrĩte betha ĩrĩa njega.

20Niĩ thiiaga na njĩra ya ũthingu,

ngathiĩra o njĩra-inĩ cia kĩhooto,

21ngĩheaga andũ arĩa manyendete ũtonga,

na ngaiyũragia igĩĩna ciao.

22“Jehova aanyũmbire o kĩambĩrĩria-inĩ kĩa wĩra wake,

mbere ya mawĩra make ma tene;

23ndaathuurirwo kuuma tene wa tene,

kuuma o kĩambĩrĩria, thĩ ĩtarĩ yagĩa.

248:24 Kĩam 7:11Rĩrĩa gũtaagĩte maria manene-rĩ, nĩguo ndaciarirwo,

o hĩndĩ ĩrĩa gũtaarĩ matherũkĩro maiyũrĩte maaĩ;

258:25 Ayub 26:7ndaciarirwo irĩma itanahaandwo harĩa irĩ,

na tũrĩma tũtanagĩa,

26we atanoomba thĩ kana ithaka ciayo,

o na kana rũkũngũ o ruothe rwa thĩ.

27Niĩ ndaarĩ o kuo hĩndĩ ĩrĩa aathondekire igũrũ na akĩrĩiga handũ ha rĩo,

hĩndĩ ĩrĩa eekĩrire rũkiriri rwa kũrĩa kũriku,

288:28 Ayub 36:29; Kĩam 1:7rĩrĩa aahaandire matu kũu igũrũ,

na akĩrũmia ithima cia kũrĩa kũriku wega,

298:29 Ayub 38:5; Kĩam 1:9rĩrĩa eekĩrire mũhaka wa iria

nĩguo maaĩ matikanae kwagarara watho wake,

na rĩrĩa aahandire mĩthingi ya thĩ.

30Hĩndĩ ĩyo ndaarĩ o hakuhĩ nake ndĩ ta mũbundi mũũgĩ.

Ndaaiyũrĩtwo nĩ gĩkeno mũthenya o mũthenya,

na ngakenaga hĩndĩ ciothe ndĩ mbere yake,

318:31 Thab 104:1-30; Josh 1:1-4ngakenagĩra thĩ yake yothe,

na ngakenagio nĩ andũ othe a thĩ.

328:32 Luk 11:28; 2Sam 22:22“Atĩrĩrĩ ariũ akwa, ta thikĩrĩriai;

kũrathimwo nĩ arĩa marũmagia njĩra ciakwa.

33Ta thikĩrĩriai mataaro makwa nĩguo mũhĩge;

mũtikamarege.

348:34 1Ath 10:8Kũrathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũnjiguaga,

agacũthagĩrĩria mĩrango-inĩ yakwa o mũthenya,

akanjetagĩrĩra hingĩro-inĩ cia mĩrango yakwa.

358:35 Thim 9:6; Ayub 33:26Nĩgũkorwo ũrĩa wothe ũgĩte na niĩ nĩ muoyo agĩte naguo,

nake akagĩa na agetĩkĩrĩka harĩ Jehova.

368:36 Thim 15:32; Jer 40:2No ũrĩa wothe ũhĩtanĩtie na niĩ nĩ ũũru eĩkaga;

nao arĩa othe maathũire nĩ gĩkuũ mendete.”