Otras ventajas de la sabiduría
1Hijo mío, no te olvides de mis enseñanzas;
más bien, guarda en tu corazón mis mandamientos.
2Porque prolongarán tu vida muchos años
y te traerán prosperidad.
3Que nunca te abandonen el amor y la verdad:
llévalos siempre alrededor de tu cuello
y escríbelos en el libro de tu corazón.
4Contarás con el favor de Dios
y tendrás buena fama3:4 buena fama. Lit. prudencia. entre la gente.
5Confía en el Señor de todo corazón,
y no en tu propia inteligencia.
6Reconócelo en todos tus caminos,
y él allanará tus sendas.
7No seas sabio en tu propia opinión;
más bien, teme al Señor y huye del mal.
8Esto infundirá salud a tu cuerpo
y fortalecerá tu ser.3:8 tu ser. Lit. tus huesos.
9Honra al Señor con tus riquezas
y con los primeros frutos de tus cosechas.
10Así tus graneros se llenarán a reventar
y tus bodegas rebosarán de vino nuevo.
11Hijo mío, no desprecies la disciplina del Señor,
ni te ofendas por sus reprensiones.
12Porque el Señor disciplina a los que ama,
como corrige un padre a su hijo querido.
13Dichoso el que halla sabiduría,
el que adquiere inteligencia.
14Porque ella es de más provecho que la plata
y rinde más ganancias que el oro.
15Es más valiosa que las piedras preciosas:
¡ni lo más deseable se le puede comparar!
16Con la mano derecha ofrece larga vida;
con la izquierda, honor y riquezas.
17Sus caminos son placenteros
y en sus senderos hay paz.
18Ella es árbol de vida para quienes la abrazan;
¡dichosos los que la retienen!
19Con sabiduría afirmó el Señor la tierra,
con inteligencia estableció los cielos.
20Por su conocimiento se separaron las aguas,
y las nubes dejaron caer su rocío.
21Hijo mío, conserva el buen juicio;
no pierdas de vista la discreción.
22Te serán fuente de vida,
te adornarán como un collar.
23Podrás recorrer tranquilo tu camino,
y tus pies no tropezarán.
24Al acostarte, no tendrás temor alguno;
te acostarás y dormirás tranquilo.
25No temerás ningún desastre repentino,
ni la desgracia que sobreviene a los impíos.
26Porque el Señor estará siempre a tu lado
y te librará de caer en la trampa.
27No niegues un favor a quien te lo pida
si en tu mano está el otorgarlo.
28Nunca digas a tu prójimo:
«Vuelve más tarde; te ayudaré mañana»,
si hoy tienes con qué ayudarlo.
29No urdas el mal contra tu prójimo,
contra el que ha puesto en ti su confianza.
30No entres en pleito con nadie
que no te haya hecho ningún daño.
31No envidies a los violentos,
ni optes por andar en sus caminos.
32Porque el Señor aborrece al perverso,
pero al íntegro le brinda su amistad.
33La maldición del Señor cae sobre la casa del malvado;
su bendición, sobre el hogar de los justos.
34El Señor se burla de los burlones,
pero muestra su favor a los humildes.
35Los sabios son dignos de honra,
pero los necios solo merecen deshonra.
نصيحت به جوانان
1-2پسرم، چيزهايی را كه به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نكن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورات من پيروی كن. 3محبت و راستی را هرگز فراموش نكن بلكه آنها را بر گردنت بياويز و بر صفحهٔ دلت بنويس، 4اگر چنين كنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. 5با تمام دل خود به خداوند اعتماد كن و بر عقل خود تكيه منما. 6در هر كاری كه انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام كارهايت تو را موفق خواهد ساخت.
7به حكمت خود تكيه نكن بلكه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری كن، 8و اين مرهمی برای زخمهايت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشيد.
9از دارايی خود برای خداوند هديه بياور، نوبر محصولت را به او تقديم نما و به اين وسيله او را احترام كن. 10آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هايت از شراب تازه لبريز خواهد گرديد.
11پسرم، وقتی خداوند تو را تأديب و تنبيه می‌كند، از او آزرده خاطر نشو، زيرا تنبيه كردن او دليل محبت اوست. 12همانطور كه هر پدری پسر محبوب خود را تنبيه می‌كند تا او را اصلاح نمايد، خداوند نيز تو را تأديب و تنبيه می‌كند.
13خوشا به حال كسی كه حكمت و بصيرت پيدا می‌كند؛ 14او از كسی كه طلا و نقره يافته خوشبخت‌تر است! 15ارزش حكمت از جواهرات بيشتر است و آن را نمی‌توان با هيچ گنجی مقايسه كرد. 16حكمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد. 17حكمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبريز می‌كند. 18خوشا به حال كسی كه حكمت را به چنگ آورد، زيرا حكمت مانند درخت حيات است.
19خداوند به حكمت خود زمين را بنياد نهاد و به عقل خويش آسمان را برقرار نمود. 20به علم خود چشمه‌ها را روی زمين جاری ساخت و از آسمان بر زمين باران بارانيد.
21پسرم، حكمت و بصيرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نكن؛ 22زيرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشيد، 23و تو در امنيت خواهی بود و در راهی كه می‌روی هرگز نخواهی لغزيد؛ 24با خيال راحت و بدون ترس خواهی خوابيد؛ 25از بلايی كه به طور ناگهانی بر بدكاران نازل می‌شود، نخواهی ترسيد؛ 26و خداوند تو را حفظ كرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.
27اگر می‌توانی به داد كسی كه محتاج است برسی، كمک خود را از او دريغ مدار. 28هرگز به همسايه‌ات مگو: «برو فردا بيا»، اگر همان موقع می‌توانی به او كمک كنی. 29عليه همسايه‌ات كه با خيال راحت در جوار تو زندگی می‌كند توطئه نچين. 30با كسی كه به تو بدی نكرده است بی‌جهت دعوا نكن. 31به اشخاص ظالم حسادت نكن و از راه و روش آنها پيروی ننما، 32زيرا خداوند از اشخاص كجرو نفرت دارد، اما به درستكاران اعتماد می‌كند.
33لعنت خداوند بر بدكاران است، اما بركت و رحمت او شامل حال درستكاران می‌باشد. 34خداوند مسخره‌كنندگان را مسخره می‌كند، اما اشخاص فروتن را ياری می‌دهد. 35دانايان از عزت و احترام برخوردار خواهند گرديد، ولی نادانان رسوا خواهند شد.
