Proverbios 20 – CST & AKCB

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 20:1-30

1El vino lleva a la insolencia,

y la bebida embriagante al escándalo;

¡nadie bajo sus efectos se comporta sabiamente!

2Rugido de león es la furia del rey;

quien provoca su enojo se juega la vida.

3Honroso es al hombre evitar la contienda,

pero no hay necio que no inicie un pleito.

4El perezoso no labra la tierra en otoño;

en tiempo de cosecha buscará y no hallará.

5Los pensamientos humanos son aguas profundas;

el que es inteligente los capta fácilmente.

6Son muchos los que proclaman su lealtad,

¿pero quién puede hallar a alguien digno de confianza?

7Justo es quien lleva una vida sin tacha;

¡dichosos los hijos que sigan su ejemplo!20:7 los hijos … su ejemplo. Lit. sus hijos después de él.

8Cuando el rey se sienta en el tribunal,

con su sola mirada barre toda maldad.

9¿Quién puede afirmar: «Tengo puro el corazón;

estoy limpio de pecado»?

10Pesas falsas y medidas engañosas:

¡vaya pareja que el Señor detesta!

11Por sus hechos el niño deja entrever

si su conducta será pura y recta.

12Los oídos para oír y los ojos para ver:

¡hermosa pareja que el Señor ha creado!

13No te des al sueño, o te quedarás pobre;

mantente despierto y tendrás pan de sobra.

14«¡No sirve, no sirve!», dice el comprador,

pero luego va y se jacta de su compra.

15Oro hay, y abundan las piedras preciosas,

pero aún más valiosos son los labios del saber.

16Toma la prenda del que salga fiador de un extraño;

retenla en garantía si la da en favor de desconocidos.

17Tal vez sea agradable ganarse el pan con engaños,

pero uno acaba con la boca llena de arena.

18Afirma tus planes con buenos consejos;

entabla el combate con buena estrategia.

19El chismoso traiciona la confianza;

no te juntes con la gente que habla de más.

20Al que maldiga a su padre y a su madre,

su lámpara se le apagará en la más densa oscuridad.

21La herencia de fácil comienzo

no tendrá un final feliz.

22Nunca digas: «¡Me vengaré de ese daño!»

Confía en el Señor, y él actuará por ti.

23El Señor aborrece las pesas falsas

y reprueba el uso de medidas engañosas.

24Los pasos del hombre los dirige el Señor.

¿Cómo puede el hombre entender su propio camino?

25Trampa es consagrar algo sin pensarlo

y más tarde reconsiderar lo prometido.

26El rey sabio avienta como trigo a los malvados,

y los desmenuza con rueda de molino.

27El espíritu humano es la lámpara del Señor,

pues escudriña lo más recóndito del ser.

28La misericordia y la verdad sostienen al rey;

su trono se afirma en la misericordia.

29La gloria de los jóvenes radica en su fuerza;

la honra de los ancianos, en sus canas.

30Los golpes y las heridas curan la maldad;

los azotes purgan lo más íntimo del ser.

Akuapem Twi Contemporary Bible

Mmebusɛm 20:1-30

1Nsa yɛ ɔfɛwdifo na nsaden yɛ ɔtɔkwapɛfo;

na obiara a nsa bɛma wafom kwan no nyɛ onyansafo.

2Ɔhene abufuwhyew te sɛ gyata mmubomu;

na nea ɔhyɛ no abufuw no de nkwa twa so.

3Ɛyɛ onipa anuonyam sɛ ɔbɛkwati akasakasa,

nanso ogyimifo biara pɛ ntɔkwaw.

4Onihawfo mfuntum nʼasase wɔ ne bere mu;

enti edu twabere a onya hwee.

5Onipa koma botae yɛ asubun,

nanso nea ɔwɔ nhumu no twetwe ma epue.

6Nnipa dodow no ara ka se wɔwɔ ɔdɔ a ɛnsa da,

na hena na obetumi ahu ɔnokwafo?

7Ɔtreneeni bu ɔbra kronkron;

nhyira nka ne mma a wɔba wɔ nʼakyi.

8Sɛ ɔhene tena nʼahengua so bu atɛn a,

ɔde nʼani huhuw bɔne nyinaa so gu.

9Hena na obetumi aka se, “Mapra me koma mu;

meyɛ kronkron na minni bɔne?”

10Nkaribo ne susudua a ɛnyɛ papa no,

Awurade kyi nʼabien no nyinaa.

11Mpo wɔnam abofra nketewa nneyɛe so hu wɔn,

saa ara na ne suban yɛ kronkron ne papa no.

12Aso a wɔde te asɛm ne ani a wɔde hu ade,

Awurade na wayɛ nʼabien no nyinaa.

13Mma nna nyɛ wo dɛ, na woanni hia;

nna, na wubenya aduan ama abu so.

14Adetɔni ka se, “Enye, enye!”

nanso sɛ ɔkɔ a ɔde nea watɔ no hoahoa ne ho.

15Sika kɔkɔɔ wɔ hɔ, na nhene pa nso abu so,

na ano a ɛka nimdeɛ nsɛm yɛ ɔbohemaa a ɛho yɛ na.

16Fa obi a odi ɔhɔho akagyinamu atade;

sɛ ɔregyina ɔbea huhufo akyi a, fa si awowa.

17Aduan a wonya no ɔkwan bɔne so no yɛ onipa anom dɛ,

nanso akyiri no, ɛdan mmosea wɔ nʼanom.

18Pɛ afotu yɛ wo nhyehyɛe;

sɛ wutu ɔsa a, nya ho akwankyerɛ.

19Osekuni da kokoamsɛm adi;

enti twe wo ho fi onipa a ɔkasa bebree ho.

20Sɛ obi dome nʼagya anaasɛ ne na a,

wobedum ne kanea wɔ sum kabii mu.

21Agyapade a wɔpere ho nya no,

renyɛ nhyira akyiri no.

22Nka se, “Metua wo saa bɔne yi so ka!”

Twɛn Awurade, na obegye wo.

23Awurade kyi nkaribo a ɛnyɛ papa,

na asisi nsania nso nsɔ nʼani.

24Awurade na ɔkyerɛ onipa anammɔntu.

Na ɛbɛyɛ dɛn na obi bɛte nʼankasa akwan ase?

25Obi pɛ ntɛm hyɛ bɔ, ansa na wadwene ho a,

osum ne ho afiri.

26Ɔhene nyansafo hu amumɔyɛfo;

na ɔde awiyam afiri hankare fa wɔn so.

27Awurade kanea hwehwɛ onipa honhom mu,

ɛhwehwɛ ne mu baabiara.

28Ɔdɔ ne nokwaredi bɔ ɔhene ho ban;

nʼadɔe ma nʼahengua tim.

29Mmerante anuonyam ne wɔn ahoɔden,

tidwen nso ne mmasiriwa anuonyam.

30Ɔhwe ne apirakuru hohoro amumɔyɛ,

mmaatwa tew koma mu.