Proverbios 1 – CST & AKCB

Nueva Versión Internacional (Castilian)

Proverbios 1:1-33

Prólogo: Propósito y tema

1Proverbios de Salomón hijo de David, rey de Israel:

2para adquirir sabiduría y disciplina;

para discernir palabras de inteligencia;

3para recibir la corrección que dan la prudencia,

la rectitud, la justicia y la equidad;

4para infundir sagacidad en los inexpertos,

conocimiento y discreción en los jóvenes.

5Escuche esto el sabio, y aumente su saber;

reciba dirección el entendido,

6para discernir el proverbio y la parábola,

los dichos de los sabios y sus enigmas.

7El temor del Señor es el principio del conocimiento;

los necios desprecian la sabiduría y la disciplina.

Exhortaciones a buscar la sabiduría

Advertencia contra el engaño

8Hijo mío, escucha las correcciones de tu padre

y no abandones las enseñanzas de tu madre.

9Adornarán tu cabeza como una diadema;

adornarán tu cuello como un collar.

10Hijo mío, si los pecadores quieren engañarte,

no vayas con ellos.

11Estos te dirán:

«¡Ven con nosotros!

Acechemos a algún inocente

y démonos el gusto de matar a algún incauto;

12traguémonos a alguien vivo,

como se traga el sepulcro a la gente;

devorémoslo entero,

como devora la fosa a los muertos.

13Obtendremos toda clase de riquezas;

con el botín llenaremos nuestras casas.

14Comparte tu suerte con nosotros,

y compartiremos contigo lo que obtengamos».

15¡Pero no te dejes llevar por ellos,1:15 no … por ellos. Lit. no vayas por sus caminos. hijo mío!

¡Apártate de sus senderos!

16Pues corren presurosos a hacer lo malo;

¡tienen prisa por derramar sangre!

17De nada sirve tender la red

a la vista de todos los pájaros,

18pero aquellos acechan su propia vida1:18 vida. Lit. sangre.

y acabarán por destruirse a sí mismos.

19Así terminan los que van tras ganancias mal adquiridas;

por estas perderán la vida.

Advertencia contra el rechazo a la sabiduría

20Clama la sabiduría en las calles;

en los lugares públicos levanta su voz.

21Clama en las esquinas de calles transitadas;

a la entrada de la ciudad razona:

22«¿Hasta cuándo, muchachos inexpertos,

seguiréis aferrados a vuestra inexperiencia?

¿Hasta cuándo, vosotros los insolentes,

os complaceréis en vuestra insolencia?

¿Hasta cuándo, vosotros los necios,

aborreceréis el conocimiento?

23Responded a mis reprensiones,

y yo os abriré mi corazón;1:23 os abriré mi corazón. Lit. derramaré mi espíritu.

os daré a conocer mis pensamientos.

24Como vosotros no me atendisteis cuando os llamé,

ni me hicisteis caso cuando os tendí la mano,

25sino que rechazasteis todos mis consejos

y no acatasteis mis reprensiones,

26ahora yo me burlaré de vosotros

cuando caigáis en desgracia.

Yo seré quien se ría de vosotros

cuando os sobrevenga el miedo,

27cuando el miedo os sobrevenga como una tormenta

y la desgracia os arrastre como un torbellino.

28»Entonces me llamarán, pero no les responderé;

me buscarán, pero no me encontrarán.

29Por cuanto aborrecieron el conocimiento

y no quisieron temer al Señor;

30por cuanto no siguieron mis consejos,

sino que rechazaron mis reprensiones,

31cosecharán el fruto de su conducta,

se hartarán con sus propias intrigas;

32¡su descarrío e inexperiencia los destruirán,

su complacencia y necedad los aniquilarán!

33Pero el que me obedezca vivirá tranquilo,

sosegado y sin temor del mal».

Akuapem Twi Contemporary Bible

Mmebusɛm 1:1-33

Botae Ne Nsɛmpɔw

1Dawid babarima Salomo, Israelhene, mmebusɛm ni:

2Ne botae ne sɛ ɛbɛkyerɛ nnipa nyansa ne ahohyɛso;

ne sɛ ɛbɛboa ama wɔate nsɛm a emu dɔ ase;

3sɛ wobenya akwankyerɛ wɔ abrabɔ pa mu,

a ɛbɛma wɔayɛ ade pa, nea ɛteɛ na ho nni asɛm;

4sɛ ɛbɛma nea nʼadwene mu nnɔ anya nyansa

na mmabun anya nimdeɛ ne adwene,

5anyansafo ntie na wɔmfa nka nea wonim ho,

na nea ɔwɔ nhumu nya akwankyerɛ a

6ɛbɛma wate mmɛ ne kasammebu,

anyansafo nsɛnka ne abisaa ase.

7Awurade suro yɛ nimdeɛ mfiase,

na nkwaseafo bu nyansa ne ahohyɛso animtiaa.

Nyansapɛ Ho Afotusɛm

Nnaadaa Ho Kɔkɔbɔ

8Me ba, tie wʼagya akwankyerɛ

na mpo wo na nkyerɛkyerɛ.

9Ɛbɛyɛ wo ti anuonyam abotiri

ne wo kɔn mu atweaban.

10Me ba, sɛ nnebɔneyɛfo twetwe wo a,

mma wɔn ho kwan.

11Sɛ wɔka se, “Bra ma yɛnkɔ;

ma yɛnkɔtetɛw na yenkum obi,

ma yɛnkɔtɛw ntwɛn mmɔborɔni bi;

12ma yɛmmemene wɔn anikann sɛ ɔda,

koraa, te sɛ wɔn a wɔkɔ ɔda mu;

13yebenya nneɛma a ɛsom bo ahorow

na yɛde asade ahyɛ yɛn afi ma;

14fa wo ho bɛhyɛ mu,

na wubenya wo kyɛfa wɔ ahonyade no mu.”

15Me ba, wo ne wɔn nnantew,

mfa wo nan nsi wɔn akwan so;

16Wɔn anan de ntɛmpɛ kɔ bɔne mu,

na wɔde ahoɔhare ka mogya gu.

17So nni mfaso sɛ obi besum nnomaafiri

wɔ beae a anomaa biara hu!

18Saa nnipa yi tetɛw pɛ wɔn ankasa mogya;

wɔtetɛw wɔn ankasa wɔn ho!

19Saa na wɔn a wodi akorɔnne akyi no awiei te;

ɛma wɔhwere wɔn nkwa!

Nyansa A Wɔpo Ho Kɔkɔbɔ

20Nyansa teɛ mu wɔ mmɔnten so,

ɔma ne nne so wɔ aguabɔbea,

21ɔteɛ mu wɔ afasu no atifi,

ɔkasa wɔ kuropɔn no apon ano se,

22“Mo adwenharefo, mobɛyɛ adwenhare akosi da bɛn?

Fɛwdifo bedi fɛw akosi da bɛn?

Nkwaseafo bekyi nimdeɛ akosi da bɛn?

23Sɛ mutiee mʼanimka a,

anka mekaa me koma mu nsɛm nyinaa kyerɛɛ mo

ma muhuu me nsusuwii.

24Nanso sɛ muyii mo aso, bere a mefrɛɛ mo

na amfa obiara ho, bere a meteɛɛ me nsa mu,

25sɛ mopoo mʼafotu,

na moampɛ mʼanimka nti,

26me nso mɛserew mo wɔ mo amanehunu mu;

sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so a, midi mo ho fɛw,

27sɛ abɛbrɛsɛ bi bu fa mo so te sɛ ahum,

na amanehunu bi bɔ fa mo so sɛ mfɛtɛ,

na awerɛhow ne ɔhaw mene mo a,

28“Afei wɔbɛfrɛ me, nanso meremmua;

wɔbɛhwehwɛ me, nanso wɔrenhu me.

29Esiane sɛ wokyii nimdeɛ

na wɔampɛ sɛ wobesuro Awurade,

30sɛ wɔpoo mʼafotu,

na wobuu me nteɛso animtiaa nti,

31wobedi wɔn akwan so aba;

na wɔn nhyehyɛe mu aduan bɛmee wɔn.

32Na ntetekwaafo asoɔden bekum wɔn,

na nkwaseafo tirimudɛ bɛsɛe wɔn;

33Nanso obiara a obetie me no, ɔbɛtena ase asomdwoe mu

na ne ho bɛtɔ no a ɔrensuro ɔhaw biara.”