Yeremiya 52 – CCL & APSD-CEB

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Yeremiya 52:1-34

Kuwonongeka kwa Yerusalemu

1Zedekiya anali wa zaka 21 pamene analowa ufumu, ndipo analamulira zaka 11 ku Yerusalemu. Amayi ake anali Hamutali mwana wa Yeremiya wa ku Libina. 2Iye anachita zoyipa pamaso pa Yehova, monga momwe anachitira Yehoyakimu. 3Chifukwa cha zonse zimene zinachitika ku Yerusalemu ndi ku Yuda Yehova anakwiyira anthu ake mpaka kuwachotsa pamaso pake.

Tsono Zedekiya anawukira mfumu ya ku Babuloni.

4Choncho mʼchaka cha chisanu ndi chinayi cha ulamuliro wa Zedekiya, mwezi wakhumi, pa tsiku la khumi, Nebukadinezara mfumu ya ku Babuloni anabwera ndi ankhondo ake onse kudzathira nkhondo Yerusalemu. Anamanga misasa ndi mitumbira yankhondo kunja kuzungulira mzindawo. 5Mzindawo unazingidwa mpaka chaka cha khumi ndi chimodzi cha ulamuliro wa Mfumu Zedekiya.

6Pa tsiku lachisanu ndi chinayi la mwezi wachinayi njala inakula kwambiri mu mzindamo kotero kuti munalibe chakudya choti anthu nʼkudya. 7Tsono linga la mzindawo linabowoledwa, ndipo ankhondo onse anathawa. Iwo anatuluka mu mzindamo usiku kudzera pa chipata cha pakati pa makoma awiri a pafupi ndi munda wa mfumu, ngakhale kuti Ababuloni anali atazinga mzindawo. Ndipo anathawira ku Araba, 8koma gulu la ankhondo la ku Babuloni linalondola mfumu Zedekiya ndi kumupeza mʼchigwa cha ku Yeriko. Ankhondo onse anamusiya yekha nabalalika.

9Anagwidwa napita naye kwa mfumu ya ku Babuloni ku Ribula mʼdziko la Hamati, kumene anagamula mlandu wake. 10Ku Ribulako mfumu ya ku Babuloni inapha ana aamuna a Zedekiya iyeyo akuona; ndiponso inapha akuluakulu onse a ku Yuda. 11Ndipo inamukolowola maso Zedekiya, ndi kumumanga ndi maunyolo a mkuwa nʼkupita naye ku Babuloni kumene inakamuyika mʼndende kuti akhalemo moyo wake wonse.

12Mwezi wachisanu, pa tsiku lakhumi, chaka cha 19 cha ulamuliro wa Nebukadinezara mfumu ya ku Babuloni, Nebuzaradani mtsogoleri wa ankhondo a mfumu, amene amatumikira mfumu ya ku Babuloni, anabwera ku Yerusalemu. 13Ndipo anatentha Nyumba ya Yehova, nyumba ya mfumu ndi nyumba zonse za mu Yerusalemu. Anatentha nyumba iliyonse. 14Tsono gulu lonse lankhondo la Ababuloni limene linali ndi mtsogoleri wa ankhondo a mfumu uja linagwetsa malinga onse ozungulira Yerusalemu. 15Nebuzaradani mtsogoleri wa ankhondo anatenga anthu amene anatsala mu mzindamo, anthu aluso pamodzi ndi amene anadzipereka kale kwa mfumu ya ku Babuloni kupita nawo ku ukapolo ku Babuloni. 16Komabe Nebuzaradani mtsogoleri wa ankhondo anasiya anthu ena onse osaukitsitsa a mʼdzikomo kuti azigwira ntchito mʼminda ya mpesa ndi minda ina.

17Ababuloni anaphwanya nsanamira za mkuwa, maphaka ndi chimbiya chamkuwa zimene zinali mʼNyumba ya Yehova. Anatenga mkuwa wonsewo nʼkupita nazo ku Babuloni. 18Ankhondowo anatenganso mbiya, zochotsera phulusa, zozimitsira nyale, mbale zofukizira lubani, zikho pamodzi ndi ziwiya zina zonse za mkuwa zimene ankagwiritsira ntchito mʼNyumba ya Yehova. 19Nebuzaradani uja anatenganso mabeseni, ziwiya zosonkhapo moto, mbale zowazira madzi, zoyikapo nyale, zipande zofukizira lubani ndi zikho ndi zina zonse zagolide ndi siliva.

20Nsanamira ziwiri zija, chimbiya, maphaka ndi ngʼombe khumi ndi ziwiri za mkuwa zochirikizira chimbiyacho zimene mfumu Solomoni anapangira Nyumba ya Yehova kulemera kwake kunali kosawerengeka. 21Nsanamira imodzi kutalika kwake kunali mamita asanu ndi atatu, akazunguliza chingwe inali mamita asanu ndi theka; mʼkati mwake munali bowo ndipo kuchindikala kwake kunali zala zinayi. 22Pamwamba pa nsanamira iliyonse panali mutu wamkuwa umene kutalika kwake kunali mamita awiri. Pozungulira pake panali ukonde ndi makangadza, zonsezo za mkuwa. Nsanamira inayo inalinso ndi makangadza ake ndipo inali yofanana ndi inzake ija. 23Mʼmbali mwake munali makangadza 96; makangadza onse pamodzi analipo 100 kuzungulira ukonde onse.

24Mtsogoleri wa ankhondo uja, anagwira Seraya mkulu wa ansembe ndi Zefaniya, wachiwiri wa mkulu wa ansembe ndi alonda atatu apachipata. 25Mu mzindamo anagwiramo mkulu amene ankalamulira ankhondo, ndi alangizi amfumu asanu ndi awiri. Anagwiranso mlembi wa mtsogoleri wa ankhondo, amene ankalemba anthu mʼdzikomo, pamodzi ndi anthu ena 60 amene anali mu mzindamo. 26Nebuzaradani, mtsogoleri wa ankhondoyo anawatenga onse napita nawo kwa mfumu ya ku Babuloni ku Ribula. 27Ku Ribulako, mʼdziko la Hamati, mfumu ya ku Babuloniyo inalamula kuti anthuwo aphedwe.

Motero anthu a ku Yuda anapita ku ukapolo, kutali ndi dziko lawo. 28Chiwerengero cha anthu amene Nebukadinezara anawatenga kupita nawo ku ukapolo ndi ichi:

Mʼchaka cha chisanu ndi chiwiri cha ulamuliro wake, anatenga Ayuda 3,023;

29mʼchaka cha 18 cha ulamuliro wa Nebukadinezara,

anatenga anthu 832 kuchokera mu Yerusalemu;

30mʼchaka cha 23 cha ulamuliro wa Nebukadinezara,

Nebuzaradani, mtsogoleri wa ankhondo a mfumu anagwira Ayuda 745 kupita ku ukapolo.

Onse pamodzi analipo anthu 4,600.

Kumasulidwa kwa Yehoyakini

31Mʼchaka chimene Evili-Merodaki analowa ufumu wa Babuloni, iye anakomera mtima Yehoyakini mfumu ya ku Yuda, namutulutsa mʼndende. Izi zinachitika pa tsiku la 25 la mwezi wa khumi ndi chiwiri zitatha zaka 37 chitengedwere Yehoyakimu ku ukapolo. 32Evili-Merodaki anakomera mtima Yehoyakini, namupatsa malo aulemu kuposa mafumu ena amene anali naye ku Babuloni. 33Choncho Yehoyakini analoledwa kuvula zovala zake za ku ndende ndipo tsiku ndi tsiku ankadya ndi mfumu pa moyo wake wonse. 34Tsiku ndi tsiku mfumu ya ku Babuloni inkamupatsa Yehoyakini phoso lake nthawi yonse ya moyo wake, mpaka pa nthawi ya imfa yake.

Ang Pulong Sa Dios

Jeremias 52:1-34

Ang Pagkalaglag sa Jerusalem

(2 Hari 24:18–25:30; 2 Cro. 36:11-21)

1Nagaedad si Zedekia ug 21 ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 11 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Hamutal nga anak ni Jeremias nga taga-Libna. 2Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo, sama sa gihimo ni Jehoyakim. 3Busa gipapahawa sa Ginoo sa iyang presensya ang mga taga-Jerusalem ug ang mga taga-Juda. Nahitabo kini tungod sa kasuko sa Ginoo kanila.

Unya nagrebelde si Zedekia batok sa hari sa Babilonia. 4Busa sa ikanapulo nga adlaw sa ikanapulo nga bulan sa ikasiyam nga tuig sa iyang paghari, gisulong ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia ug sa iyang tibuok kasundalohan ang Jerusalem. Nagkampo sila sa gawas sa siyudad ug nagtapok ug yuta libot sa paril niini. 5Gilibotan nila ang siyudad hangtod sa ika-11 nga tuig sa paghari ni Zedekia.

6Sa ikasiyam nga adlaw sa ikaupat nga bulan sa maong tuig, labihan na gayod ang kagutom sa siyudad ug wala na gayoy pagkaon ang mga tawo. 7Unya, gilumpag sa mga taga-Babilonia ang usa ka bahin sa paril sa siyudad, busa nagplano si Zedekia ug ang tanan niyang mga sundalo sa pag-ikyas. Apan tungod kay nalibotan sa mga taga-Babilonia52:7 taga-Babilonia: sa literal, Kaldeanhon. Mao usab sa bersikulo 8, 14, 17. ang siyudad, naghulat sila hangtod nga mogabii. Didto sila nangagi sa pultahan taliwala sa duha ka paril duol sa hardin sa hari. Nangikyas sila paingon sa Kapatagan sa Jordan.52:7 Kapatagan sa Jordan: sa Hebreo, Araba. 8Gigukod sila sa mga sundalo sa Babilonia, ug naapsan sila didto sa kapatagan sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanang mga sundalo ni Zedekia 9ug nadakpan siya. Gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, sa yuta sa Hamat, ug didto gihukman siya. 10Didto sa Ribla, gipapatay sa hari sa Babilonia ang mga anak nga lalaki ni Zedekia sa iya mismong atubangan. Gipapatay usab niya ang tanang opisyal sa Juda. 11Gipalugit niya ang mata ni Zedekia ug gipakadenahan siya ug gidala sa Babilonia diin gipriso hangtod nga namatay.

Giguba ang Templo ug Gibihag ang Katawhan sa Juda

(2 Hari 25:8-21)

12Sa ikanapulo nga adlaw sa ikalima nga bulan, niadtong ika-19 nga tuig sa paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, miadto sa Jerusalem si Nebuzaradan nga komander sa mga guwardya sa hari sa Babilonia. 13Gisunog niya ang templo sa Ginoo, ang palasyo, ang tanang balay sa Jerusalem, ug ang tanang importanteng mga bilding. 14Ubos sa iyang pagdumala, giguba sa mga sundalo sa Babilonia ang mga paril libot sa Jerusalem. 15Unya gibihag niya ang nahibiling mga tawo sa siyudad, apil ang pipila sa labing kabos nga mga tawo ug ang mga tawo nga midapig sa hari sa Babilonia. 16Apan gibilin niya ang uban sa labing kabos nga mga tawo aron sa pag-atiman sa mga ubasan ug sa mga uma.

17Gipangguba sa mga taga-Babilonia kining mosunod nga mga kagamitan sa templo sa Ginoo: ang bronsi nga mga haligi, ang mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig, ug ang dakong sudlanan ug tubig nga bronsi nga gitawag ug Dagat. Ug gidala nila ang mga bronsi sa Babilonia. 18Gipangdala usab nila ang mga kalaha, mga pala, mga pangkorte sa pabilo, mga yahong, mga tasa, ug ang tanang mga kagamitan nga hinimo sa bronsi nga gigamit didto sa templo. 19Gipanguha usab ni Nebuzaradan52:19 ni Nebuzaradan: sa literal, sa kapitan sa mga guwardya. ang mga palanggana, mga butanganan ug baga, mga yahong, mga kolon, mga butanganan ug suga, mga tasa, mga yahong nga gigamit sa pagbubo sa mga halad nga ilimnon, ug ang uban pang kagamitan nga hinimo sa bulawan ug plata. 20Tungod sa kabug-at, dili matimbang ang mga bronsi nga gikan sa duha ka haligi, sa dakong sudlanan sa tubig nga gitawag ug Dagat, sa 12 ka torong baka nga gitungtongan niini, ug sa mga karomata nga gigamit sa paghakot ug tubig. Kining mga butanga gipahimo kaniadto ni Solomon alang sa templo sa Ginoo. 21Ang duha ka haligi may gitas-on nga 27 ka piye ug ang gidak-on niini 18 ka piye palibot. Haw-ang kini sa tunga, ug ang gibag-on sa bronsi upat ka pulgada. 22Ang gihabugon sa bronsi nga ulo-ulo sa kada haligi pito ug tunga ka piye. Kini nga mga ulo-ulo gidekorasyonan ug mga linalang bronsi nga gipalibotan ug mga prutas nga pomegranata nga hinimo sa bronsi. 23Dihay 96 ka bronsing prutas nga pomegranata sa mga kilid, ug 100 tanan ang mga bronsing prutas nga pomegranata nga naglibot sa linala nga bronsi nga dekorasyon sa ulo-ulo sa haligi.

24Gibihag usab ni Nebuzaradan si Seraya nga pangulong pari, si Zefanias nga sunod ug ranggo ni Seraya, ug ang tulo ka magbalantay sa pultahan sa templo. 25Dugang niini, gipangbihag usab niya ang mosunod: ang opisyal sa mga sundalo sa Juda, ang pito sa mga magtatambag sa hari, ang sekretaryo sa komander sa mga sundalo nga mao ang tiglista sa mga tawo nga mahimong mga sundalo, ug ang 60 ka mga lumulupyo didto. 26Gidala silang tanan ni Nebuzaradan ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla, 27nga sakop sa Hamat. Ug didto gipapatay sila sa hari.

Busa ang katawhan sa Juda nahilayo sa ilang yuta ingon nga mga bihag. 28-30Mao kini ang gidaghanon sa mga Israelinhon nga gibihag ni Haring Nebucadnezar:

Sa ikapito nga tuig sa iyang paghari, 3,023 ka mga tawo.

Sa ika-18 nga tuig sa iyang paghari, 832 ka mga tawo.

Sa ika-23 nga tuig sa iyang paghari, 745 ka mga tawo. Si Nebuzaradan nga komander sa mga guwardya sa hari ang nagbihag kanila.

4,600 tanan ka mga tawo ang nabihag.

Gibuhian si Jehoyakin

(2 Hari 25:27-30)

31Sa ika-37 nga tuig sa pagkabihag ni Jehoyakin nga hari sa Juda, nahimong hari sa Babilonia si Evil Merodac. Gibuhian niya si Jehoyakin sa ika-25 nga adlaw sa ika-12 nga bulan niadtong tuiga. 32Maayo siya kang Jehoyakin, ug gipasidunggan niya kini labaw sa ubang mga hari nga gibihag usab didto sa Babilonia. 33Busa wala na niya pasul-oba si Jehoyakin sa bisti sa piniriso. Ug sukad niadto, didto na kini magkaonan uban kaniya. 34Ug kada adlaw gihatagan siya sa hari sa iyang mga kinahanglanon hangtod sa panahon nga namatay siya.