Za Moyo wa Uchitsiru
1Mwana wanga, ngati wamuperekera mnansi wako chikole,
ngati walonjeza kumulipirira mlendo,
2ngati wagwidwa ndi zimene iwe unanena,
wakodwa ndi mawu a mʼkamwa mwako.
3Tsono popeza iwe mwana wanga
wadziponya mʼmanja mwa mnansi wako, chita izi kuti udzipulumutse:
pita msanga ukamupemphe mnansi wako;
kuti akumasule!
4Usagone tulo,
usawodzere.
5Dzipulumutse monga imachitira mphoyo mʼdzanja la mlenje,
ndi monga imachitira mbalame mu msampha wa munthu wosaka.
6Pita kwa nyerere, mlesi iwe;
kaonetsetse njira zake kuti uphunzirepo kanthu!
7Zilibe mfumu,
zilibe woyangʼanira kapena wolamulira,
8komabe zimasungiratu chakudya chake nthawi ya chilimwe
ndipo zimatuta chakudyacho nthawi yokolola.
9Kodi uzingogonabe pamenepo mpaka liti mlesi iwe?
Kodi tulo tako tidzatha liti?
10Ukati ndingogona pangʼono, ndingowodzera pangʼono
ndingopinda manjawa pangʼono kuti ndipumule,
11umphawi udzakugwira ngati mbala
ndipo usiwa udzafika ngati munthu wachifwamba.
12Munthu wachabechabe, munthu woyipa,
amangoyendayenda ndi kumayankhula zoyipa,
13amatsinzinira maso ake,
namakwakwaza mapazi ake
ndi kulozaloza ndi zala zake,
14amalingalira zoyipa ndi mtima wake wachinyengo
ndipo nthawi zonse amangokhalira kuyambitsa mikangano pakati pa anthu.
15Nʼchifukwa chake tsoka lidzamugwera modzidzimutsa;
adzawonongeka msangamsanga popanda chomupulumutsa.
16Pali zinthu zisanu ndi chimodzi zimene Yehova amadana nazo,
zinthu zisanu ndi ziwiri zimene zimamunyansa:
17maso onyada,
pakamwa pabodza,
manja akupha munthu wosalakwa,
18mtima wokonzekera kuchita zoyipa,
mapazi othamangira msanga ku zoyipa,
19mboni yonama yoyankhula mabodza
komanso munthu amene amayambitsa mikangano pakati pa abale.
Chenjezo pa za Chigololo
20Mwana wanga, usunge malamulo a abambo ako;
ndipo usataye zimene anakuphunzitsa amayi ako.
21Zimenezi uzimatirire pa mtima pako masiku onse,
uzimangirire mʼkhosi mwako.
22Ukamayenda, zidzakulozera njira;
ukugona, zidzakulondera;
ukudzuka, zidzakuyankhula.
23Paja malamulo awa ali ngati nyale,
malangizowa ali ngati kuwunika,
ndipo chidzudzulo cha mwambo ndiwo
moyo weniweni,
24kukupulumutsa kwa mkazi wadama,
zimenezi zidzakutchinjiriza kwa mkazi wadama, ndi kukuthandiza kuti usamvere mawu oshashalika a mkazi wachiwerewere.
25Mu mtima wako usakhumbire kukongola kwake,
asakukope ndi zikope zake,
26paja mkazi wadama amakusandutsa kukhala ngati nyenyeswa za buledi
ndipo mkazi wa mwini wake amasokonezeratu moyo wako wonse.
27Kodi munthu angathe kutenga moto
zovala zake osapsa?
28Kodi munthu angathe kuyenda pa makala amoto
mapazi ake osapserera?
29Ndizo zimachitikira munthu amene amagonana ndi mkazi wa munthu wina.
Aliyense wokhudza mkazi wotere adzalangidwa.
30Paja anthu sayinyoza mbala ikaba
chifukwa chakuti ili ndi njala.
31Komabe ngati mbalayo igwidwa iyenera kulipira kasanu nʼkawiri,
ngakhale kulandidwa katundu wa mʼnyumba mwake.
32Munthu wochita chigololo ndi wopanda nzeru.
Wochita zimenezi amangodziwononga yekha.
33Adzalandira mabala ndi mʼnyozo,
ndipo manyazi ake sadzamuchokera.
34Paja nsanje imachititsa mwini mkaziyo kukalipa,
ndipo sadzachita chifundo pobwezera.
35Iye savomera dipo lililonse;
sangapepeseke ngakhale umupatse mphatso zochuluka motani.
Okulabula ku Butamanya n’Obusirusiru
16:1 a Nge 17:18 b Nge 11:15; 22:26-27Mutabani obanga weeyimirira muliraanwa wo,
ne weeyama okuyamba omuntu gw’otomanyi, oli mu katyabaga.
2Obanga weesibye n’ebigambo ggwe kennyini bye wayogera,
ng’ebigambo by’omu kamwa ko bikusibye,
3kino mwana wange ky’oba okola okusobola okwewonya,
kubanga kaakano oli mu buyinza bwa muliraanwa wo:
Yanguwa, ogende weetoowaze,
weegayirire muliraanwa wo.
46:4 Zab 132:4Amaaso go togaganya kwebaka,
wadde ebikowe byo okubongoota.
56:5 Zab 91:3Onunule obulamu bwo ng’empeewo bw’edduka okuva mu ngalo z’omuyizzi,
era ng’ekinyonyi, bwe kiva mu mutego gw’omutezi.
66:6 Nge 20:4Yigira ku biwuka, mugayaavu ggwe;
fumiitiriza engeri gye bikolamu obiyigireko.
7Tebirina mukulembeze,
mukungu oba mufuzi yenna abikulembera,
86:8 Nge 10:4kyokka byekuŋŋaanyiza emmere mu biseera eby’amakungula,
ne bitereka emmere mu biseera ebituufu mu mwaka.
96:9 Nge 24:30-34Olituusa ddi okwebaka mugayaavu ggwe?
Oligolokoka ddi n’ova mu tulo two?
106:10 Nge 24:33Otulo otutonotono, n’okusumagira akatono,
n’okufunya emikono okuwummulako,
116:11 Nge 24:30-34obwavu bulikutuukako ng’omutemu,
era n’obwetaavu ng’omutemu.
Okulabula eri Omuntu Omutabuzitabuzi
12Omuntu ataliiko ky’agasa, omusajja omubi
agenda ayogera ebigambo ebitabulatabula,
136:13 Zab 35:19agenda atemyatemya ku liiso,
nga bw’akuba ebigere
ate nga bw’asongasonga olunwe,
146:14 a Mi 2:1 b nny 16-19olw’omutima omukyamu, ateekateeka okukola ebibi,
bulijjo aleeta obutakkaanya mu bantu!
156:15 2By 36:16Noolwekyo okuzikirira kulimujjira mbagirawo,
mu kaseera buseera alibetentebwa awatali kuwona.
Okulabula ku Bibi Omusanvu
16Waliwo ebintu mukaaga Mukama by’akyawa,
weewaawo musanvu eby’omuzizo gy’ali.
176:17 a Zab 120:2; Nge 12:22 b Ma 19:10; Is 1:15; 59:7Amaaso ag’amalala,
emimwa egirimba,
okuttira abantu obwereere;
186:18 Lub 6:5omutima ogutegeka okukola ebibi,
ebigere ebyanguwa okukola ebibi,
196:19 a Zab 27:12 b nny 12-15obujulizi obw’obulimba,
n’omuntu aleeta obutakkaanya mu booluganda.
Okulabula Ku Bwenzi
206:20 Nge 1:8Mwana wange nyweza ebiragiro bya kitaawo,
era togayaalirira kuyigiriza kwa maama wo.
216:21 Nge 3:3; 7:1-3Bisibenga ku mutima gwo ennaku zonna
era obisibe binywerere mu bulago bwo.
22Bijja kukuluŋŋamyanga buli gy’onoolaganga,
ne bw’onoobanga weebase binaakukuumanga,
ate ng’ozuukuse binaabanga naawe.
236:23 Zab 19:8; 119:105Kubanga amateeka ttabaaza,
era n’okuyigiriza kitangaala,
okukulabula olw’okukuluŋŋamya,
ly’ekkubo ery’obulamu,
246:24 Nge 2:16; 7:5okukuwonya omukazi ow’ebibi,
okukuggya mu kunyumiikiriza kw’omukazi omwenzi.
25Teweegombanga bulungi bwe mu mutima gwo,
wadde okumukkiriza okukuwamba n’amaaso ge,
266:26 Nge 7:22-23; 29:3kubanga malaaya akussa ku muwendo ogugula omugaati,
era omukazi omwenzi anoonya kuzikiririza ddala bulamu bwo.
27Omuntu ayinza okuwambaatira omuliro mu kifuba kye,
ebyambalo bye ne bitaggya?
28Oba omuntu ayinza okutambulira ku manda agookya,
ebigere bye ne bitasiriira?
296:29 a Kuv 20:14 b Nge 2:16-19; 5:8Bwe kityo bwe kiri eri omusajja agenda ne muka muliraanwa we,
buli akwata ku mukazi ng’oyo talirema kubonerezebwa olw’ekibi kye.
30Abantu tebasekerera muntu bw’abba,
olw’okwewonya enjala.
316:31 Kuv 22:1-14Naye bwe bamukwata aba alina okuwa engassi ya mirundi musanvu;
ne bwe kiba nga kimumalako ebintu bye byonna eby’omu nju ye.
326:32 a Kuv 20:14 b Nge 7:7; 9:4, 16Naye buli ayenda ku mukazi talina magezi;
kubanga azikiririza ddala emmeeme ye ye.
336:33 Nge 5:9-14Alifuna ebiwundu n’okunyoomebwa;
n’obuswavu tebulimusangulibwako.
346:34 a Kbl 5:14 b Lub 34:7Kubanga obuggya buleetera omusajja okuswakira,
era taliba na kisa n’akatono nga yeesasuza.
356:35 Yob 31:9-11; Lu 8:7Talikkiriza mutango gwonna,
wadde okuwooyawooyezebwa enguzi ennene.