Maloto a Yosefe
1Yakobo ankakhala mʼdziko la Kanaani kumene abambo ake ankakhala.
2Mbiri ya banja la Yakobo ndi iyi:
Yosefe, mnyamata wa zaka 17 ankaweta nkhosa ndi abale ake, pamodzi ndi ana a Biliha ndi Zilipa, akazi a abambo ake. Tsono Yosefe ankabwera kudzawuza abambo ake zoyipa za abale ake.
3Tsono Israeli ankakonda Yosefe koposa ana ake ena onse, chifukwa anali mwana wobadwa muukalamba wake. Ndipo anamusokera mkanjo wa manja aatali. 4Pamene abale ake anaona kuti abambo awo ankakonda Yosefe kuposa aliyense wa iwo, anayamba kumuda Yosefe ndipo sankayankhula naye zamtendere.
5Tsiku lina Yosefe analota maloto ndipo pamene anawuza abale ake za malotowo, iwo anawonjeza kumuda. 6Iye anawawuza kuti, “Tamvani maloto amene ndinalota: 7Ife timamanga mitolo ya tirigu ku munda ndipo mwadzidzidzi mtolo wanga unayimirira chilili, pamene mitolo yanu inazungulira mtolo wangawo nʼkumawugwadira.”
8Abale ake aja anamufunsa nati, “Kodi ukuyesa kuti ungakhale mfumu yathu? Ungadzatilamuliredi iweyo?” Ndipo anamuda kuposa kale chifukwa cha maloto ake ndi zimene ankakonda kunena kwa abambo awo.
9Tsiku lina analotanso maloto ena, ndipo anafotokozera abale ake za malotowo. Iye anati, “Tamverani, ndinalotanso maloto ena. Ulendo uno dzuwa ndi mwezi pamodzi ndi nyenyezi khumi ndi imodzi zimandigwadira.”
10Atawuza abambo ake ndi abale ake malotowa, abambo ake anamukalipira nati, “Ndi maloto anji umalotawa? Kodi uganiza kuti ine, amayi ako pamodzi ndi abale ako onsewa tingadzabwere kudzakugwandira iwe?” 11Abale ake anamuchitira nsanje, koma abambo ake anasunga nkhaniyi mu mtima.
Yosefe Agulitsidwa ndi Abale Ake
12Tsono abale ake anapita kukadyetsa ziweto za abambo awo ku Sekemu, 13ndipo Israeli anati kwa Yosefe, “Tsono, ndikufuna kukutuma kwa abale ako.”
Iye anayankha nati, “Chabwino.”
14Choncho anati kwa iye, “Pita ukaone ngati abale ako ali bwino. Ukaonenso nkhosa ngati zili bwino. Kenaka ubwere udzandiwuze.” Choncho Israeli anatuma Yosefe kuchokera ku chigwa cha Hebroni.
Yosefe atafika ku Sekemu, 15munthu wina anamupeza akungozungulirazungulira mʼmunda ndipo anamufunsa, “Ukufunafuna chiyani?”
16Iye anayankha, “Ndikufuna abale anga. Mungandiwuze kumene akudyetsa ziweto zawo?”
17Munthuyo anayankha nati, “Anasamukako kuno. Ndinawamva akuti, ‘Tiyeni tipite ku Dotani.’ ”
Choncho Yosefe analondola abale ake ndipo anakawapeza ku Dotani. 18Abale ake aja anamuonera patali. Ndipo asanafike nʼkomwe kumene kunali iwo kuja, anayamba kale kumupangira chiwembu choti amuphe.
19Iwo anawuzana nati, “Uyo akubwera apo wamaloto uja. 20Tsono tiyeni timuphe ndi kuponya thupi lake mu chimodzi mwa zitsime izi ndipo tidzati anadyedwa ndi nyama zakuthengo zolusa. Tsono timuonera zomwe ziti zichitike ndi maloto ake aja.”
21Koma Rubeni atamva izi, anapulumutsa Yosefe. Iye anati kwa abale ake, “Ayi, tisamuphe, 22tisakhetse magazi. Tiyeni timuponye mʼchitsime ku chipululu konkuno. Koma tisamuvulaze nʼkomwe. Rubeni ananena zonsezi kuti apulumutse Yosefe ndi kuti pambuyo pake akamupereke kwa abambo awo.”
23Choncho Yosefe atafika kwa abale ake, iwo anamuvula mkanjo wake wamanja aatali uja umene anavala 24ndipo anamutenga namuponya mʼchitsime chopanda madzi komanso mopanda chilichonse.
25Atakhala pansi kuti adye chakudya, anatukula maso naona gulu la Aismaeli akubwera kuchokera ku Giliyadi. Ngamira zawo zinanyamula zonunkhiritsa bwino zakudya zamitundumitundu, ndipo zimenezi ankapita nazo ku Igupto.
26Yuda anafunsa abale ake nati, “Kodi tidzapindula chiyani tikapha mʼbale wathuyu ndi kuphimbitsa magazi ake? 27Bwanji timugulitse kwa Aismaeliwa, koma ife tisamuchite kanthu kalikonse. Ameneyu ndi mʼbale wathu thupi limodzi ndi ife.” Abale ake anavomereza zimenezi.
28Amalonda ena a ku Midiyani ankadutsa pomwepo. Tsono abale ake a Yosefe anamutulutsa Yosefe uja mu chitsime chija ndipo anamugulitsa kwa Aismaeli aja pamtengo wa masekeli makumi awiri. Choncho anapita naye Yosefe ku Igupto.
29Rubeni atabwerera ku chitsime kuja anapeza kuti Yosefe mulibe mʼchitsimemo. Pamenepo iye anangʼamba zovala zake 30nabwerera kwa abale ake nati, “Mnyamata uja mulibemo! Nanga ndilowere kuti ine tsopano?”
31Tsono anapha kamwana ka mbuzi, natenga mkanjo wa Yosefe ndi kuwunyika mʼmagazi ake. 32Iwo anatenga mkanjo uja nabwerera nawo kwa abambo awo nati, “Ife tapeza mkanjowu. Tawuyangʼanitsitsani muone ngati uli wa mwana wanu.”
33Iye anawuzindikira ndipo anati, “Ndi mkanjo wa mwana wanga umenewu! Nyama yakuthengo yolusa yamudya. Mosakayika, mwana wanga Yosefe wakhadzulidwa.”
34Pamenepo Yakobo anangʼamba zovala zake, navala chisaka mʼchiwuno mwake. Iye analira maliro a mwana wake masiku ambiri. 35Ngakhale kuti ana ake onse aamuna ndi aakazi anasonkhana kudzamutonthoza, iye anakana kutonthozedwa. Iye anati, “Ayi. Ndidzalira mpaka ndidzapite kwa mwana wanga ku manda.” Choncho Israeli anapitirirabe kulira mwana wake.
36Amidiyani aja anagulitsa Yosefe kwa Potifara, mmodzi mwa nduna za Farao ku Igupto. Potifarayu anali mkulu wa asilikali olonda nyumba ya Farao.
約瑟的夢
1雅各住在他父親寄居的迦南， 2以下是有關雅各一家的記載。
十七歲的少年約瑟跟哥哥們，就是雅各的妾辟拉和悉帕生的兒子們一同放羊。他向父親報告哥哥們做的壞事。 3約瑟是以色列年老時生的，以色列特別寵愛他，為他做了一件彩衣。 4約瑟的哥哥們見父親偏愛他，就懷恨在心，對他惡言相向。
5約瑟做了一個夢，並告訴了哥哥們，他們更恨他了。 6約瑟對哥哥們說：「你們聽聽我做的夢—— 7我們在田裡捆莊稼，我捆的莊稼站起來，你們捆的莊稼都圍著我捆的莊稼下拜。」 8他的哥哥們回答說：「難道你真想做我們的王統治我們嗎？」他們因約瑟的夢和他說的話而更恨他。
9後來，約瑟又做了一個夢，他又去對哥哥們說：「你們聽聽我做的另一個夢，我夢見太陽、月亮和十一顆星星都向我下拜。」 10約瑟把夢告訴了父親和哥哥們，他父親就責備他說：「你做的是什麼夢！難道你的父母弟兄都要來向你俯伏下拜嗎？」 11約瑟的哥哥們嫉恨他，他父親卻把這些話記在心裡。
12約瑟的哥哥們到示劍放父親的羊。 13以色列把約瑟叫來，對他說：「你哥哥們在示劍放羊，我要派你去他們那裡。」約瑟說：「好的。」 14以色列說：「你去看看你哥哥們以及羊群是否平安，然後回來告訴我。」於是，約瑟就從希伯崙谷出發去示劍。 15有人見他在田野走迷了路，就問他：「你在找什麼？」 16約瑟回答說：「我在找我哥哥們，你知道他們在哪裡放羊嗎？」 17那人說：「他們已經走了，我聽他們說要到多坍去。」約瑟就趕往多坍，在那裡找到了他們。
18約瑟的哥哥們遠遠看見他走來，趁他還沒有到跟前，就合謀要害死他。 19他們彼此商量說：「看！做夢的來了。 20來吧！我們殺了他，把他扔在井裡，就說有野獸把他吃掉了，看他的夢怎麼實現。」 21呂便聽後想救約瑟的性命，就說：「我們不要害他性命。」 22他又說：「不要殺人流血，把他扔在這口井裡吧，不要下手害他。」呂便想救約瑟，把他交回給父親。 23這時候，約瑟來了，他們就脫去他身上的彩衣， 24把他扔到井裡。當時，那口井是乾的，沒有水。
25他們坐下來吃飯的時候，看見一隊從基列來的以實瑪利商人用駱駝馱著香料、乳香、沒藥去埃及。 26猶大對他的眾弟兄說：「我們殺死弟弟、掩蓋罪行有什麼益處呢？ 27不如把他賣給以實瑪利人，不要下手害他，他畢竟是我們的弟弟，我們的骨肉啊！」其他弟兄都贊成他的意見。 28於是，那些米甸商人經過的時候，他們就把約瑟從井裡拉上來，以二百二十克銀子的價錢把他賣給了以實瑪利人。這些商人把他帶到埃及去了。
29呂便回到井邊發現約瑟不見了，就傷心地撕裂了身上的衣服， 30回到弟兄們那裡說：「那少年不見了，我現在怎麼辦？」 31他們宰了一隻公山羊，把血染在約瑟的彩衣上， 32拿去給父親，說：「我們撿到這件衣服，你看看是不是你兒子的？」 33雅各認出那件彩衣，說：「這是我兒子的衣服，一定是野獸把他吃了，約瑟一定被撕碎了！」 34雅各撕裂自己的衣服，束上麻布，為約瑟哀傷了好幾天。 35他的兒女都來安慰他，他卻不肯接受他們的安慰，說：「我一定會淒淒慘慘地下到陰間，去我兒子那裡。」約瑟的父親為他哀哭。
36那些米甸人把約瑟帶到埃及後，把他賣給了法老的內臣——護衛長波提乏。
