Manase Mfumu ya Yuda
1Manase anali wa zaka khumi ndi ziwiri pamene anakhala mfumu, ndipo analamulira mu Yerusalemu kwa zaka 55. 2Iye anachita zoyipa pamaso pa Yehova, potsatira machitidwe a mitundu imene Yehova anayithamangitsa pamaso pa Aisraeli. 3Iyeyo anamanganso malo opembedzerapo mafano amene Hezekiya abambo ake anawaphwasula; anamanganso maguwa ansembe a Baala ndi kupanga mafano a Asera. Iye amagwadira zolengedwa zonse zamlengalenga ndi kumazipembedza. 4Manase anamanga maguwa mʼNyumba ya Yehova, mʼmene Yehova ananena kuti, “Ine ndidzakhala mu Yerusalemu mpaka muyaya.” 5Mʼmabwalo onse awiri a Nyumba ya Yehova anamangamo maguwa ansembe a zolengedwa zonse zamlengalenga. 6Iye ankakapereka ana ake aamuna ngati nsembe yopsereza ku chigwa cha Hinomu, ankachita zamatsenga, kuwombeza ndi ufiti, ankakafunsira kwa woyankhula ndi mizimu ya anthu akufa. Iye anachita zoyipa zambiri pamaso pa Yehova, kumukwiyitsa Iyeyo.
7Manase anatenga fano losema limene anapanga ndi kuliyika mʼNyumba ya Mulungu, zimene Mulungu ananena kwa Davide ndi kwa mwana wake Solomoni kuti, “Mʼnyumba ya Mulungu muno, mu Yerusalemu muno, malo amene ndawasankha pakati pa mafuko onse a Israeli, ndidzakhalamo mpaka muyaya. 8Ine sindidzachotsanso phazi la Aisraeli kuchoka mʼdziko limene ndawapatsa makolo ako, ngatitu iwowa adzasamalira kuchita chilichonse chimene ndinawalamulira za malamulo onse, malangizo ndi miyambo imene inapatsidwa kudzera mwa Mose.” 9Koma Manase anasocheretsa anthu a ku Yuda ndi Yerusalemu, kotero anachita zoyipa zambiri kupambana mitundu imene Yehova anayiwononga pamaso pa Aisraeli.
10Yehova anayankhula kwa Manase ndi anthu ake, koma iwo sanasamaleko. 11Kotero Yehova anawatumizira atsogoleri a ankhondo a ku Asiriya amene anagwira Manase ukapolo, anayika ngowe mʼmphuno mwake, namumanga ndi zingwe zamkuwa ndi kupita naye ku Babuloni. 12Ali pa mavuto akewo anafunafuna kuti Yehova Mulungu wake amukomere mtima ndipo anadzichepetsa kwakukulu pamaso pa Mulungu wa makolo ake. 13Ndipo atapemphera, Yehova anakhudzidwa ndi kupempha kwakeko ndipo anamvera madandawulo ake. Kotero anamubweretsanso ku Yerusalemu ndi ku ufumu wake. Ndipo Manase anadziwa kuti Yehova ndi Mulungu.
14Zitapita izi iye anamanga khoma la kunja kwa Mzinda wa Davide kumadzulo kwa kasupe wa Gihoni ku chigwa mpaka polowera ku Chipata cha Nsomba kuzungulira phiri la Ofeli. Iyeyo anakweza kwambiri khomalo. Anayikanso atsogoleri a nkhondo ku mizinda yonse yotetezedwa ya Yuda.
15Iye anachotsa milungu yonse yachilendo ndi fano mʼNyumba ya Yehova komanso maguwa ansembe onse amene anamanga pa phiri la Nyumba ya Mulungu ndi mu Yerusalemu, nazitayira kunja kwa mzinda. 16Kenaka anabwezeretsa guwa lansembe la Yehova ndi kupereka zopereka zachiyanjano ndiponso zopereka zamatamando ndipo anawuza Yuda kuti atumikire Yehova Mulungu wa Israeli. 17Komabe anthu anapitiriza kupereka nsembe ku malo achipembedzo, koma kwa Yehova, Mulungu wawo yekha.
18Zina ndi zina zokhudza ulamuliro wa Manase, kuphatikiza mapemphero ake kwa Mulungu wake ndi mawu amene alosi anayankhula kwa iye mʼdzina la Yehova Mulungu wa Israeli, zalembedwa mʼmabuku a mafumu a Israeli. 19Pemphero lake ndi momwe Mulungu anakhudzidwira ndi kupempha kwakeko, pamodzinso ndi machimo ake onse ndi kusakhulupirika kwake, ndiponso malo onse amene anamanga, malo azipembedzo ndi mafano a Asera ndi mafano asanadzichepetse, zonse zalembedwa mʼmbiri ya alosi. 20Manase anamwalira ndipo anayikidwa mʼmanda mʼnyumba yake yaufumu. Ndipo Amoni mwana wake analowa ufumu mʼmalo mwake.
Amoni Mfumu ya Yuda
21Amoni anali wa zaka 22 pamene anakhala mfumu ndipo analamulira mu Yerusalemu kwa zaka ziwiri. 22Iye anachita zoyipa pamaso pa Yehova, monga anachitira Manase abambo ake. Amoni analambira ndi kupereka nsembe kwa mafano onse amene anapanga Manase. 23Koma kusiyana ndi abambo ake Manase, iye sanadzichepetse pamaso pa Yehova. Amoni anawonjeza kulakwa kwake.
24Akuluakulu a Amoni anamuchita chiwembu ndipo anamupha mʼnyumba yake yaufumu. 25Koma anthu a mʼdzikomo anapha onse amene anakonzera chiwembu mfumu Amoni, ndipo anayika mwana wake Yosiya kukhala mfumu mʼmalo mwake.
Ang Paghari ni Manase sa Juda
(2 Har. 21:1-18)
1Nagaedad si Manase sang dose ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 55 ka tuig. 2Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa makangilil-ad nga mga buluhaton sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa mga Israelinhon. 3Ginpatindog niya liwat ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar nga ginpaguba sadto sang iya amay nga si Hezekia. Nagpatindog man siya sang mga halaran para sa mga imahen ni Baal kag nagpahimo sang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera. Nagluhod siya kag nagsimba sa tanan nga butang sa kalangitan. 4Nagpahimo pa gid siya sang mga halaran sa templo sang Ginoo, nga suno sa Ginoo ang templo sa Jerusalem amo ang lugar nga sa diin padunggan siya hasta san-o. 5Ginbutang niya ini nga mga halaran sa duha ka lagwerta sang templo sang Ginoo sa pagsimba sa tanan nga butang sa kalangitan. 6Ginhalad niya ang iya mga bata sa kalayo33:6 Ginhalad… kalayo: ukon, Ginpaagi niya ang iya mga bata sa kalayo. sa Pulopatag sang Ben Hinom. Ginhimo man niya ang mga ginahimo sang mga babaylan, manugpakot kag manughiwit, kag nagpamangkot siya sa mga espiritista nga nagapakigsugilanon sa kalag sang mga patay. Puwerte gid ang iya pagpakasala sa Ginoo, kag nakapaakig ini sa Ginoo.
7Ginbutang niya sa templo sang Dios ang imahen nga iya ginpahimo. Kon parte sa sini nga templo, nagsiling ang Dios kay David kag sa iya anak nga si Solomon, “Padunggan ako hasta san-o sa sini nga templo kag sa Jerusalem, ang lugar nga akon ginpili sa tanan nga tribo sang Israel. 8Kon tumanon lang sang katawhan sang Israel ang tanan ko nga kasuguan kag pagsulundan nga ginhatag sa ila ni Moises, indi ko pagtugutan nga pahalinon sila sa sini nga duta nga ginhatag ko sa ila mga katigulangan.” 9Pero ginhaylo ni Manase ang katawhan sang Juda kag Jerusalem sa paghimo sang malaot, kag ang ila ginhimo mas malaot pa sang sa ginhimo sang mga nasyon nga ginpalaglag sang Ginoo sa mga Israelinhon.
10Bisan ginpaandaman sang Ginoo si Manase kag ang iya katawhan, wala gihapon sila magpamati sa iya. 11Gani ginpasalakay sila sang Ginoo sa mga soldado sang Asiria. Ginbihag nila si Manase, ginkaw-itan sa ilong, ginkadenahan sang saway, kag gindala sa Babilonia. 12Sa iya kalisod, nagpaubos gid siya sang iya kaugalingon kag nagpakitluoy sa Ginoo nga iya Dios, nga Dios man sang iya mga katigulangan. 13Kag sang nagpangamuyo siya, ginpamatian siya sang Ginoo. Natandog ang Ginoo sa iya nga pagpakitluoy. Gani ginpabalik siya sang Ginoo sa Jerusalem kag sa iya ginharian. Dayon nareyalisar ni Manase nga ang Ginoo lang ang Dios.
14Umpisa sadto, ginpakay-o ni Manase ang pangguwa nga pader sang Banwa ni David, halin sa nakatundan sang tuburan sang Gihon sa may ililigan sang tubig hasta sa Puwertahan sang mga Isda,33:14 Puwertahan sang mga Isda: Siguro diri ginapaagi ang mga isda nga ginadala sa siyudad. paliko sa bulobukid sang Ofel. Ginpataasan man niya ini. Dayon nagbutang siya sang mga kumander sa tanan nga napaderan nga mga banwa sang Juda. 15Ginpakuha niya ang mga dios-dios sang taga-iban nga nasyon kag ang imahen sa templo sang Ginoo. Ginpakuha man niya ang mga halaran sa bukid nga ginatindugan sang templo kag ang mga halaran sa iban nga bahin sang Jerusalem, kag ginpahaboy ini sa guwa sang siyudad. 16Dayon ginpakay-o niya ang halaran sang Ginoo kag ginhalaran sang mga halad nga para sa maayo nga relasyon kag mga halad sa pagpasalamat. Ginhambalan niya ang mga pumuluyo sang Juda nga mag-alagad sa Ginoo, ang Dios sang Israel. 17Sa gihapon nagahalad ang mga tawo sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar, pero ginahalad na nila ini sa Ginoo nga ila Dios.
18Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Manase, pati ang iya pangamuyo sa Dios kag ang mga ginhambal sang mga propeta sa iya sa ngalan sang Ginoo, ang Dios sang Israel, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. 19Ang pangamuyo ni Manase kag ang sabat sang Ginoo sa iya, pati ang tanan niya nga sala kag pagsupak sa Ginoo, nasulat sa Libro sang mga Propeta. Nalista man diri ang mga lugar nga ginpatindugan niya sang mga simbahan, sang mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera, kag sang iban pa nga mga dios-dios sa wala pa siya makapaubos sang iya kaugalingon sa Dios. 20Sang napatay si Manase, ginlubong siya sa iya palasyo. Kag si Amon nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
Ang Paghari ni Amon sa Juda
(2 Har. 21:19-26)
21Nagaedad si Amon sang 22 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang duha ka tuig. 22Malain ang ginhimo ni Amon sa panulok sang Ginoo, pareho sa ginhimo sang iya amay nga si Manase. Ginsimba kag ginhalaran niya ang mga dios-dios nga ginpahimo ni Manase. 23Pero indi siya pareho sa iya amay, kay wala siya nagpaubos sang iya kaugalingon sa Ginoo. Sa baylo, gindugangan pa gid niya ang iya pagpakasala.
24Karon, nagplano sing malain ang mga opisyal ni Amon kontra sa iya, kag ginpatay nila siya sa iya palasyo. 25Pero ginpamatay sang katawhan sang Juda ang tanan nga nagpatay kay Haring Amon. Kag ginbulos nila si Josia nga anak ni Amon bilang hari.
