教導門徒禱告
1有一天，耶穌在某地禱告完畢，有個門徒對祂說：「主啊，請教導我們禱告，像約翰教他的門徒一樣。」
2耶穌對他們說：「你們應該這樣禱告，
『天父，願人都尊崇你的聖名，
願你的國度降臨，
願你的旨意在地上成就，
就像在天上成就一樣11·2 有古卷無「願你的旨意在地上成就，就像在天上成就一樣」。。
3願你天天賜給我們日用的飲食。
4求你饒恕我們的罪，
因為我們也饒恕那些虧欠我們的人。
不要讓我們遇見誘惑，
拯救我們脫離那惡者11·4 有古卷無「拯救我們脫離那惡者」。。』」
5耶穌又對他們說：「假設你在半夜跑去朋友家請求說，『朋友，請借給我三個餅吧， 6因為有一位朋友遠道而來，我家沒有什麼可以招待他。』 7那個人在屋裡應聲說，『請別打攪我，門已經鎖上了，我和孩子們也已經上床了，我不能起來給你拿餅。』
8「我告訴你們，那人雖不念朋友之情，但是倘若你不肯甘休，繼續請求，他最終會起來滿足你的願望。
9「我告訴你們，祈求，就會給你們；尋找，就會尋見；叩門，就會給你們開門。 10因為凡祈求的，就得到；尋找的，就尋見；叩門的，就給他開門。
11「你們中間做父親的，如果孩子要餅，你會給他石頭嗎？11·11 有古卷無「如果孩子要餅，你會給他石頭嗎？」要魚，你會給他蛇嗎？ 12要雞蛋，你會給他蠍子嗎？ 13你們雖然邪惡，尚且知道把好東西給兒女，天父豈不更要賜聖靈給那些求祂的人嗎？」
耶穌和別西卜
14有一次，耶穌趕出一個使人啞巴的鬼。鬼一出去，啞巴就能說話了，大家都很驚奇。 15有人卻說：「祂是靠鬼王別西卜趕鬼。」 16還有些人想試探耶穌，要求祂行個神蹟證明自己是上帝派來的。
17耶穌知道他們的心思，就說：「一個國內部自相紛爭，必然滅亡；一個家內部自相紛爭，必然崩潰。 18同樣，若撒旦內部自相紛爭，牠的國怎能維持呢？你們說我是靠別西卜趕鬼， 19若我是靠別西卜趕鬼，你們的子弟又是靠誰趕鬼呢？因此，他們要審判你們。 20但若我是靠上帝的能力趕鬼，就是上帝的國已降臨在你們中間了。
21「壯漢全副武裝地看守自己的住宅，他的財物會很安全。 22但是，來了一個比他更強壯的人，把他制伏後，奪去他所依靠的武裝，並把他搶來的東西分給了人。 23誰不與我為友，就是與我為敵；誰不和我一起收聚，就是故意拆散。
24「有個污鬼離開了牠以前所附的人，在乾旱無水之地四處遊蕩，尋找安歇之處，卻沒有找到。於是牠說，『我要回到老地方。』 25牠回去後，看見裡面打掃得又乾淨又整齊， 26就去帶來了七個比自己更邪惡的鬼一起住在那裡。那人的下場比從前更慘了。」
誰更有福
27耶穌說話的時候，人群中有個婦人高喊：「生你養你的人真有福啊！」
28耶穌回答說：「但那聽了上帝的話又去遵行的人更有福。」
可悲的邪惡世代
29這時聚集的人越來越多，耶穌說：「這是一個邪惡的世代，人們只想看神蹟，但除了約拿的神蹟以外，再沒有神蹟給他們看。 30正如約拿成了尼尼微人的神蹟，人子也要成為這世代的神蹟。
31「在審判的日子，南方的女王和這世代的人都要起來11·31 「起來」或作「復活」，下同32節。，她要定這個世代的罪，因為她曾不遠千里來聽所羅門王的智言慧語。看啊！這裡有一位比所羅門王更偉大。
32「在審判的日子，尼尼微人和這世代的人都要起來，尼尼微人要定這個世代的罪，因為他們聽到約拿的宣告，就悔改了。看啊！這裡有一位比約拿更偉大。
燈的比喻
33「沒有人點了燈卻將它放在地窖裡或斗底下，人總是把燈放在燈臺上，讓進來的人可以看見光。 34你的眼睛就是身體的燈，你的眼睛明亮，全身就光明；你的眼睛昏花，全身就黑暗。 35因此要小心，不要讓你心裡的光變為黑暗。 36如果你全身光明、毫無黑暗，你整個人就熠熠生輝，好像有燈光照在你身上。」
譴責法利賽人
37耶穌說完這番話後，有一個法利賽人來請祂吃飯，祂便應邀入席。 38這位法利賽人看見耶穌飯前沒有行猶太人洗手的禮儀，十分詫異。 39主對他說：「你們法利賽人洗淨杯盤的外面，你們裡面卻充滿了貪婪和邪惡。 40愚蠢的人啊，人裡外不都是上帝所創造的嗎？ 41只要你們發自內心地去施捨，一切對你們都是潔淨的。
42「法利賽人啊，你們有禍了！你們將薄荷、茴香、各樣蔬菜獻上十分之一，卻忽略了上帝的公義和仁愛。後者是你們本該做的，前者也不可忽略。
43「法利賽人啊，你們有禍了！你們喜歡在會堂裡坐首位，又喜歡在街市上聽到別人的問候。 44你們有禍了！因為你們就像沒有墓碑的墳墓，人們從上面走過也不知道。」
譴責律法教師
45一位律法教師對耶穌說：「老師，你這話把我們也侮辱了！」
46耶穌回答說：「你們這些律法教師也有禍了！你們把沉重難負的擔子放在別人肩上，自己卻連一根指頭也不肯動。
47「你們有禍了，你們為先知修造墳墓，而他們正是被你們祖先殺害的！ 48所以你們是見證人，你們讚同祖先的行為，因為他們殺了先知，你們為先知造墳墓。 49因此，充滿智慧的上帝說，『我要差遣先知和使徒到他們那裡，有些要被殺害，有些要遭迫害』， 50-51使創世以來，自亞伯一直到在祭壇和聖所之間被殺的撒迦利亞等眾先知的血債，都由這個世代承擔。我實在告訴你們，這些罪責都要由這個世代承擔。
52「律法教師啊，你們有禍了！你們拿走了知識的鑰匙，自己不進去，還阻擋那些正要進去的人。」
53耶穌離開那裡後，法利賽人和律法教師開始激烈地反對祂，用各種問題刁難祂， 54伺機找把柄陷害祂。
فێرکردن دەربارەی نوێژ
1جارێک عیسا لە شوێنێکدا نوێژی دەکرد، کاتێک لە نوێژەکەی بووەوە، یەکێک لە قوتابییەکانی پێی گوت: «گەورەم، فێری نوێژمان بکە، هەروەک چۆن یەحیا قوتابییەکانی خۆی فێرکرد.»
2پێی فەرموون: «کاتێک نوێژ دەکەن، بڵێن:
”باوکە،
با ناوت پیرۆز بێت،
با پاشایەتییەکەت بێ،
3نانی ڕۆژانەمان هەموو ڕۆژێک بدەرێ.
4لە گوناهەکانمان خۆشبە،
چونکە ئێمەش لەوانە خۆشدەبین کە خراپەمان بەرامبەر دەکەن.
مەمانخەرە تاقیکردنەوە.“»
5ئینجا پێی فەرموون: «کێ لە ئێوە ئەگەر هاوڕێیەکی هەبێت و لە نیوەشەودا بچێتە لای و پێی بڵێت: ”هاوڕێم، سێ کولێرەم بە قەرز بدەرێ، 6چونکە هاوڕێیەکم لە دوورەوە بۆ لام هاتووە، هیچم نییە لەبەردەمی دابنێم.“ 7ئەمەی ژوورەوە وەڵام دەداتەوە: ”هەراسانم مەکە، دەرگا داخراوە، خۆم و منداڵم لەناو جێگاداین، ناتوانم هەستم و بتدەمێ.“ 8پێتان دەڵێم: ئەگەر لەبەر هاوڕێیەتی هەڵنەستێت و بیداتێ، ئەوا لەبەر پاراستنی ناوبانگی خۆی، هەڵدەستێت و دەیداتێ.
9«لەبەر ئەوە پێتان دەڵێم، داوا بکەن، پێتان دەدرێت، بگەڕێن دەدۆزنەوە، لە دەرگا بدەن، لێتان دەکرێتەوە، 10چونکە هەرکەسێک داوا بکات، وەردەگرێت، ئەوەی بگەڕێت، دەدۆزێتەوە. ئەوەش لە دەرگا دەدات لێی دەکرێتەوە.
11«چ باوکێک لە ئێوە ئەگەر کوڕەکەی داوای ماسی لێ بکات، لە جیاتی ماسی ماری دەداتێ؟ 12یان داوای هێلکە بکات دووپشکی دەداتێ؟ 13جا ئێوە کە خراپن، بزانن شتی باش بدەنە منداڵەکانتان، باوک کە لە ئاسمانە، چەند زیاتر ڕۆحی پیرۆز دەداتە ئەوانەی داوای لێ دەکەن.»
عیسا و سەرۆکی شەیتان
14عیسا ڕۆحێکی پیسی دەردەکرد کە لاڵ بوو، کاتێک ڕۆحە پیسەکە دەرکرا، لاڵەکە قسەی کرد و خەڵکەکە سەرسام بوون. 15بەڵام هەندێکیان گوتیان: «بە بەعل‌زەبولی11:15 بەعل‌زەبول: بڕوانە مەتا 10:25 شای ڕۆحە پیسەکان، ڕۆحی پیس دەردەکات.» 16هەندێکی دیکەش تاقییان دەکردەوە، داوای نیشانەیەکی ئاسمانییان لێی کرد.
17ئەویش بە بیرکردنەوەیانی زانی، پێی فەرموون: «هەر شانشینێک دووبەرەکی تێبکەوێت وێران دەبێت، هەر ماڵێکیش دووبەرەکی تێبکەوێت تێکدەچێت. 18ئەگەر شەیتان دووبەرەکی تێبکەوێت، ئیتر چۆن شانشینەکەی خۆی ڕادەگرێت؟ چونکە دەڵێن: ”من بە بەعل‌زەبول ڕۆحی پیس دەردەکەم.“ 19باشە ئەگەر من بە بەعل‌زەبول ڕۆحی پیس دەربکەم، ئەی شوێنکەوتەکانی ئێوە بە کێ دەریاندەکەن؟ لەبەر ئەوە ئەوان حوکمتان دەدەن. 20بەڵام ئەگەر من بە پەنجەی خودا ڕۆحی پیس دەربکەم، ئەوا پاشایەتی خودا هاتووەتە سەرتان.
21«کاتێک پیاوێکی بەهێز و چەکدار پارێزگاری لە ماڵەکەی دەکات، ماڵەکەی پارێزراوە. 22بەڵام کاتێک یەکێکی لە خۆی بەهێزتر بێتە سەری دەیبەزێنێت، چەکەکانی لێ دەستێنێ کە پشتی پێی بەستبوو، تاڵانییەکەش دابەش دەکات.
23«ئەوەی لەگەڵ من نییە لە دژی منە، ئەوەش لەگەڵ من کۆناکاتەوە، بڵاو دەکاتەوە.
گەڕانەوەی ڕۆحی پیس
24«کاتێک ڕۆحی پیس لە مرۆڤێک دەردەچێت، لە شوێنە وشکەکاندا بەدوای حەوانەوەدا دەگەڕێت و دەستی ناکەوێت. ئینجا دەڵێت: ”دەگەڕێمەوە بۆ ئەو ماڵەی کە بەجێمهێشت.“ 25کاتێک دەگەڕێتەوە، دەبینێت گسکدراوە و ڕێکخراوە. 26ئەوسا دەچێت و حەوت ڕۆحی پیسی دیکە لە خۆی خراپتر دەهێنێت، دەچنەوە نێو مرۆڤەکە و لەناویدا دەژین، ئینجا کۆتایی ئەو مرۆڤە لە جاران خراپتر دەبێت.»
27کاتێک عیسا ئەمانەی دەگوت، ژنێک لەناو خەڵکەکەوە دەنگی بەرز کردەوە و پێی گوت: «خۆزگە دەخوازرێت بەو سکەی هەڵیگرتووی و بەو مەمکەی شیری پێداوی.»
28ئەویش فەرمووی: «بەڵکو خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی کە گوێ لە پەیامی خودا دەگرن و کاری پێدەکەن.»
نیشانەی یونس
29کاتێک خەڵکەکە زیاتر کۆدەبوونەوە، عیسا دەستی کرد بە قسەکردن و فەرمووی: «ئەم نەوەیە نەوەیەکی بەدکارە، داوای نیشانە دەکات، بەڵام نیشانەی نادرێتێ، جگە لە نیشانەی یونس. 30هەروەک چۆن یونس بۆ خەڵکی نەینەوا بوو بە نیشانە، کوڕی مرۆڤیش بۆ ئەم نەوەیە ئاوا دەبێت. 31شاژنی باشوور11:31 شاژنی باشوور: مەبەست شاژنە بەلقیسە کە لە سەردەمی حەزرەتی سلێمان فەرمانڕەوای یەمەن بوو. لە ڕۆژی لێپرسینەوەدا لەگەڵ ئەم نەوەیە لە مردن هەڵدەستێتەوە و تاوانباری دەکات، چونکە لەوپەڕی زەوییەوە هات بۆ گوێگرتن لە دانایی سلێمان. ئەوەتا لە سلێمان مەزنتر لێرەیە. 32خەڵکی نەینەوا لە ڕۆژی لێپرسینەوەدا لەگەڵ ئەم نەوەیە لە مردن هەڵدەستنەوە و تاوانباری دەکەن، چونکە تۆبەیان کرد کاتێک یونس پەیامی خودای ڕاگەیاند. ئەوەتا لە یونس مەزنتر لێرەیە.
چاو چرای لەشە
33«کەس چرا هەڵناکات و لە جێیەکی شاراوە یان لەژێر تەشت دایبنێت، بەڵکو لەسەر چرادان، تاکو ئەوانەی دێنە ژوورەوە ڕووناکییەکە ببینن. 34چاوت چرای جەستەتە. کاتێک چاوت ساغ بێت ئەوا جەستەت هەمووی ڕووناکییە، بەڵام کە نەساغ بێت ئەوا جەستەت هەمووی تاریکییە. 35کەواتە ئاگاداربە ئەو ڕووناکییەی لە تۆدایە نەبێت بە تاریکی. 36لەبەر ئەوە ئەگەر هەموو لەشت پڕبێت لە ڕووناکی و هیچ بەشێکی تاریکی تێدا نەبێت، ئەوا هەمووی پڕدەبێت لە ڕووناکی، وەک چرایەک کە بە تیشکی ڕووناکیت بۆ بدات.»
سەرزەنشتکردنی فەریسییەکان
37کاتێک عیسا قسەی دەکرد، فەریسییەک بۆ نانخواردن داوەتی کرد. ئەویش چووە ژوورەوە و دانیشت. 38فەریسییەکە کە بینی عیسا پێش نانخواردن دەستی نەشوشت، سەری سوڕما.
39ئینجا مەسیحی خاوەن شکۆ پێی فەرموو: «ئێوەی فەریسی دەرەوەی جام و قاپ پاک دەکەنەوە، بەڵام ناختان پڕە لە چاوچنۆکی و بەدکاری. 40گێلینە، ئایا ئەوەی دەرەوەی دروستکردووە ناوەوەشی دروستنەکردووە؟ 41بەڵام ئێوە ئەوەی هەتانە بیدەنە هەژاران، ئیتر هەموو شتێک بۆتان پاک دەبێت.
42«بەڵام قوڕبەسەرتان فەریسییەکان، ئێوە دەیەکی پونگ و ڕازیانە و هەموو سەوزەوات دەدەن، بەڵام دادپەروەری و خۆشەویستی خودا پشتگوێ دەخەن. پێویستە ئەمانە پەیڕەو بکەن و ئەوانەی دیکەش پشتگوێ نەخەن.
43«قوڕبەسەرتان فەریسییەکان، چونکە حەزتان لە ڕیزی پێشەوەی کەنیشت و سڵاو لێکردنتانە لە بازاڕدا.
44«قوڕبەسەرتان، ئێوە لەو گۆڕە نادیارانە دەچن کە خەڵکی بێ ئەوەی بزانن بەسەریاندا دەڕۆن.»
45تەوراتناسێک وەڵامی دایەوە: «مامۆستا، بە گوتنی ئەمانە، ئێمەش سووک دەکەیت.»
46عیسا فەرمووی: «قوڕبەسەر ئێوەی تەوراتناسیش، بارێک دەخەنە سەر شانی خەڵکی کە هەڵگرتنی زەحمەتە، بەڵام خۆتان بە هیچ شێوەیەک لە هەڵگرتنی بارەکاندا یارمەتییان نادەن.
47«قوڕبەسەرتان، چونکە ئێوە گۆڕی پێغەمبەران هەڵدەبەستن، کە باوباپیرانتان کوشتوویانن. 48کەواتە ئێوە شایەتن و بە کردەوەی باوباپیرانتان ڕازین، ئەوان پێغەمبەرانیان کوشت و ئێوەش گۆڕەکانیان بۆ هەڵدەبەستن. 49لەبەر ئەوە دانایی خودا فەرمووی: ”من پێغەمبەر و نێردراویان بۆ دەنێرم، بەڵام لێیان دەکوژن و دەیانچەوسێننەوە،“ 50تاکو خوێنی هەموو پێغەمبەران کە لە دامەزراندنی جیهانەوە ڕژاوە لەم نەوەیە داوا بکرێت، 51لە خوێنی هابیلەوە هەتا خوێنی زەکەریا کە لەنێوان قوربانگا و پیرۆزگادا لەناوبردرا. بەڵێ پێتان دەڵێم، لەم نەوەیە داوا دەکرێت.
52«قوڕبەسەرتان تەوراتناسان، چونکە کلیلی زانیاریتان برد، خۆتان نەچوونە ژوورەوە و ڕێتان لەوانەش گرت کە دەچوونە ژوورە.»
53کاتێک عیسا ئەوێی بەجێهێشت، مامۆستایانی تەورات و فەریسییەکان دەستیان کرد بە تەنگ پێ هەڵچنینی و لە زۆر بابەت پرسیاری لێ بکەن، 54چاوەڕێیان دەکرد بە وشەیەکی دەمی خۆی تووشی بکەن.
