1你若與官長同席,
要注意面對的是誰。
2如果你是貪吃的人,
就要節制食慾23·2 「節制食慾」希伯來文是「把刀放在喉嚨上」。;
3不可貪戀他的美食,
這美食是圈套。
4別為錢財耗盡心力,
要明智,適可而止。
5錢財眨眼之間消逝無蹤,
它必長出翅膀如鷹飛去。
6不要吃吝嗇人的飯,
不可貪圖他的美味。
7因為他總是精於算計,
嘴上說「請吃,請喝」,
心裡卻另有盤算。
8你必嘔出所吃的那點飯,
你說的美言都必枉費。
9不要和愚人說話,
他必藐視你的智言。
10不可挪移古時的界石,
不可侵佔孤兒的田地。
11因他們的救贖主強大,
祂必對付你,替他們伸冤。
12你要專心接受教誨,
側耳傾聽智言。
13不要疏於管教孩子,
杖責不會使他斃命,
14杖責能救他脫離死亡。
15孩子啊,
你若心裡有智慧,
我心裡也會歡喜。
16你的口若說正直的話,
我的內心也歡暢不已。
17不要心裡羡慕罪人,
要終日敬畏耶和華。
18這樣,你必前途光明,
你的盼望不會幻滅。
19孩子啊,聽我的話,
要有智慧,心守正道。
20不要結交酒肉朋友,
21因為好酒貪吃者必窮困,
貪睡的人必穿破衣爛衫。
22要聽從生養你的父親,
不可輕視年老的母親。
23要買真理、智慧、教誨和悟性,
不可賣掉。
24義人的父親喜樂無限,
智慧之子使父母歡欣。
25你要使父母快樂,
叫生你的人歡欣。
26孩子啊,把你的心交給我,
歡然走我的道路。
27妓女是深坑,淫婦是陷阱;
28她像強盜般埋伏,
使世間增添奸徒。
29誰有災禍?誰有憂傷?
誰有爭吵?誰有怨言?
誰無故受傷?誰兩眼發紅?
30就是那些沉迷醉鄉,
品嚐醇和之酒的人!
31雖然鮮紅的酒在杯中閃爍,
喝下去痛快,但不要盯著它。
32它終必像蛇一樣傷你,
像毒蛇一樣咬你。
33你的眼會看見怪異的景象,
你會神智不清,胡言亂語。
34你好像躺在怒海中,
又像臥在桅杆頂上。
35你會說:「人打我,我不痛;
人揍我,我不知。
什麼時候醒了,再乾一杯!」
1Rĩrĩa waikara thĩ kũrĩĩanĩra na mwathi wa bũrũri-rĩ,
wĩmenyerere nũũ ũcio mũrĩ nake;
2wĩigĩrĩre kahiũ mũmero
ũngĩkorwo ũrĩ mũndũ mũkoroku.
323:3 Thab 141:4Ndũkerirĩrie irio ciake irĩ mũrĩo,
nĩgũkorwo nĩ irio cia gũkũheenereria.
4Tiga kwĩnogia na kwenda gwĩtongia;
gĩa na ũũgĩ wa kũhota kwĩrigĩrĩria.
523:5 Math 6:19; Thim 27:24No wone ũtonga, ũcooke ũbuĩrie,
nĩgũkorwo ti-itherũ ũtonga nĩwĩmeragia mathagu,
na ũkombũka ta nderi yerekeire matu-inĩ.
6Tiga kũrĩa irio cia mũndũ mũkarĩ,
ndũkerirĩrie irio ciake cia mũrĩo;
7tondũ nĩ mũndũ wa arĩa meciiragia o ũhoro wa thogora hĩndĩ ciothe.
Akwĩraga atĩrĩ, “Rĩa na ũnyue,”
no ngoro yake ndĩrĩ hamwe nawe.
8Nĩũgatahĩka kĩrĩa kĩnini ũgaakorwo ũrĩĩte,
nacio ngaatho ciaku nĩikoorĩra thĩ.
923:9 Thim 9:7Ndũkaarie na mũndũ mũkĩĩgu,
nĩgũkorwo we no anyararire ũũgĩ wa ciugo ciaku.
10Ndũkaneherie ihiga rĩa tene rĩa mũhaka,
kana ũhatĩke mĩhaka ya mĩgũnda ya ciana cia ngoriai,
1123:11 Ayub 19:25; Thaam 22:22-24tondũ Mũgitĩri wacio nĩ arĩ na hinya;
nĩakamaciirĩrĩra agũũkĩrĩre.
1223:12 Thim 2:2Ringĩrĩria ngoro yaku gũthikĩrĩria ũrutani,
na matũ maku kũigua ciugo cia ũmenyo.
13Ndũkanaage kũherithia mwana;
ũngĩmũhũũra na rũthanju-rĩ, ndangĩkua.
14Mũhũũrage na rũthanju
nĩguo ũhonokie muoyo wake kuuma kũrĩ gĩkuũ.
15Mũrũ wakwa, ngoro yaku ĩngĩgĩa na ũũgĩ-rĩ,
hĩndĩ ĩyo ngoro yakwa no ĩkene;
16ngoro yakwa nĩĩgacanjamũka
rĩrĩa mĩromo yaku ĩkaaria maũndũ marĩa magĩrĩire.
1723:17 Thab 37:1Ndũkanareke ngoro yaku ĩiguĩre ehia ũiru,
no hĩndĩ ciothe gĩĩaga na kĩyo gĩa gwĩtigĩra Jehova.
18Tondũ ti-itherũ wee ũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro thuutha-inĩ,
na kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku gĩtigaathira.
1923:19 Gũcook 4:9Mũrũ wakwa, thikĩrĩria nĩgeetha ũgĩe na ũũgĩ,
na ũige ngoro yaku njĩra-inĩ ĩrĩa yagĩrĩire.
2023:20 Isa 5:11, 22; 56:12; Hab 2:15Ndũkegwatanie na andũ arĩa manyuuaga njoohi,
kana arĩa makorokagĩra nyama,
2123:21 Thim 21:17nĩgũkorwo arĩĩu na andũ arĩa akoroku matuĩkaga athĩĩni,
naguo ũgũũta ũtũmaga mũndũ ehumbe matangari.
22Thikagĩrĩria thoguo, we ũrĩa wagũciarire,
na ndũkanyarare maitũguo, o na aakorwo nĩ mũkũrũ.
2323:23 Thim 4:7Wĩgũrĩre ũhoro ũrĩa wa ma na ndũkanawendie;
wĩgĩĩre na ũũgĩ, na ũtaaro, na ũtaũku.
24Ithe wa mwana mũthingu arĩ gĩkeno kĩnene mũno;
nake ũrĩa ũrĩ na mwana mũũgĩ nĩakenagio nĩwe.
2523:25 Thim 10:1Thoguo na maitũguo marocanjamũka nĩ ũndũ waku;
mũtumia ũrĩa wagũciarire arokena!
26Mũrũ wakwa, heaga ngoro yaku,
na ũreke maitho maku marũmagĩrĩre njĩra ciakwa,
2723:27 Thim 22:14nĩgũkorwo mũmaraya nĩ irima iriku,
nake mũtumia mũtharia nĩ gĩthima gĩkunderu.
2823:28 Thim 7:11-12Oohagĩria andũ njĩra-inĩ o ta njangiri,
na nĩatũmaga kuongerereke andũ matarĩ ehokeku kĩrĩndĩ-inĩ.
29Nũũ ũrĩ na haaro? Nũũ ũrĩ na kĩeha?
Nũũ ũrĩ hatĩka-inĩ? Nũũ ũrĩ na mateta?
Nũũ ũgurarĩtio hatarĩ gĩtũmi? Nũũ ũtunĩhĩtie maitho?
3023:30 Isa 5:11Nĩ arĩa matindaga marũmanĩrĩire na ndibei,
arĩa mathiiaga magĩcamaga mbakũri cia ndibei ĩrĩa ndukanie.
31Tiga kwĩrorera ndibei rĩrĩa ĩtunĩhĩte,
rĩrĩa ĩgũkenga ĩrĩ gĩkombe-inĩ,
rĩrĩa ĩkũmerũka wega!
32Mũthia-inĩ ĩrũmanaga ta nyoka,
ĩgagũtheeca na thumu ta nduĩra.
33Maitho maku makoonaga maũndũ mageni,
na meciiria maku meciirie maũndũ ma waganu.
34Ũgaatuĩka ta mũndũ ũkomete iria-inĩ rĩrĩa inene gatagatĩ,
o ta mũndũ ũkomete mũthia wa gĩtugĩ kĩa macua.
35Nĩũkoiga atĩrĩ, “Ngũthĩtwo, no ndinatiihio!
Nĩmahũũra, no ndinaigua ũndũ!
Ngokĩra-rĩ,
nĩguo ngacarie ĩngĩ ya kũnyua?”