1美名勝過巨富，
恩寵比金銀寶貴。
2富人和窮人相同：
都由耶和華所造。
3明哲人遇禍躲避，
愚昧人前往受害。
4心存謙卑、敬畏耶和華，
必得財富、尊榮和生命。
5奸徒之道有荊棘和陷阱，
想保全生命的必須遠避。
6教導孩童走正路，
他到老也不偏離。
7富人管轄窮人，
欠債的是債主的僕人。
8播種不義的必收災禍，
他的惡勢力終必瓦解。
9慷慨的人必蒙福，
因他給窮人食物。
10趕走嘲諷者，紛爭平息，
爭吵和羞辱也會消除。
11喜愛清心、口吐恩言的人，
必與君王為友。
12耶和華的眼目護衛真理，
祂必推翻奸徒的言論。
13懶惰人說：「外面有獅子，
我會喪命街頭。」
14淫婦的口是深坑，
耶和華憎惡的人必陷進去。
15愚昧纏住孩童的心，
教棍能遠遠趕走它。
16靠壓榨窮人斂財和送禮給富人的，
都必窮困潦倒。
智者之言
17你要側耳聽智者之言，
專心領受我的教誨，
18銘記在心、隨時誦詠，
方為美事。
19今天我將這些指示你，
為要使你倚靠耶和華。
20關於謀略和知識，
我已寫給你三十條，
21要使你認識真理，
能準確答覆差你來的人。
22不可仗勢剝削貧窮人，
法庭上不可欺凌弱者，
23因為耶和華必為他們伸冤，
奪去掠奪他們之人的性命。
24不可結交脾氣暴躁者，
不要跟易怒之人來往，
25免得你沾染他們的惡習，
不能自拔。
26不要為人擊掌作保，
不要為欠債的抵押。
27如果你還不起，
連你的床也會被抬走。
28不可移動祖先定下的界石。
29你看那精明能幹的人，
他必侍立在君王面前，
不會效力於泛泛之輩。
1Mas maayo nga nindot kag reputasyon kaysa daghan kag bahandi. Ang pagtahod sa mga tawo kanimo mas bililhon pa kaysa bulawan ug pilak.
2Ang adunahan ug ang kabos parehas nga binuhat sa Ginoo.
3Ang maalamon nga tawo molikay sa kakuyaw, apan ang walay alamag magpaduol hinuon niini, mao nga mag-antos siya.
4Ang pagtahod sa Ginoo ug ang pagpaubos makahatag kanimo ug bahandi, dungog, ug taas nga kinabuhi.
5Ang tawong daotan nagasubay sa dalan nga tunokon ug makuyaw. Ang tawong nagaamping sa iyang kinabuhi molikay niini.
6Tudloi ang bata sa hustong gawi, ug mahinumdoman niya kini hangtod siya matigulang.
7Ang kabos gamhan sa adunahan, ug ang utangan ulipon sa iyang giutangan.
8Ang magpugas ug daotan moani ug kalaglagan, ug maundang na ang iyang pagpasakit sa uban.
9Panalanginan sa Dios ang mga manggihatagon ug pagkaon ngadto sa mga kabos.
10Aboga ang tawong tampalasan, ug mahunong ang panaglalis, panag-away, ug ang ininsultohanay.
11Ang tawo nga matinud-anon ug matinahoron manulti mahimong higala sa hari.
12Ginabantayan ug maayo sa Ginoo ang mga maalamon, apan daoton niya ang mga plano sa mga maluibon.
13Ang tapolan nga tawo dili mogawas sa balay kay basin kuno ug may liyon sa gawas ug tukbon siya.
14Ang mga pulong sa babayeng daotan nahisama sa lawom nga bangag, ug diha ipangtambog ang mga tawong gikapungtan sa Ginoo.
15Kinaiya sa mga bata ang pagbinuang, apan matul-id kini kon disiplinahon sila.
16Ang tawo nga mangdaog-daog sa mga kabos o manghatag ug regalo sa mga adunahan sa tuyo nga gustong maadunahan, mahimo na hinuong kabos.
Ang 30 ka Importanteng mga Panultihon
17Pamatia ang mga pulong sa mga tawong maalamon. Pamati pag-ayo samtang ginatudlo ko kini kanimo, 18kay magmalipayon ka gayod kon imo kining masayran ug masaulo. 19Gitudlo ko kini karon kanimo aron mosalig ka sa Ginoo.
20Nagsulat ako ug 30 ka mga panultihon nga maggiya ug maghatag kanimog kaalam. 21Pinaagi niini masayran mo ang kamatuoran, ug makahatag kag masaligan nga tubag ngadto sa tawo nga mangutana kanimo.22:21 mangutana kanimo: sa literal, nagpadala kanimo.
‒ 1 ‒
22Ayaw pamintaha sa mga kabos, ug ayaw sila daog-daoga sa korte, 23kay ang Ginoo maoy manalipod kanila. Ug kon unsay dili maayong gibuhat ninyo kanila buhaton usab sa Ginoo diha kaninyo.
‒ 2 ‒
24Ayaw pakighigala sa tawong daling masuko, 25kay basig mapareho ka kaniya, ug maghatod kini kanimo sa kadaotan.
‒ 3 ‒
26Ayaw pagsaad nga ikaw mobayad sa utang sa uban. 27Kay kon dili ka makabayad, kuhaon nila bisan ang imong higdaanan.
‒ 4 ‒
28Ayaw ibta ang muhon nga giugbok sa imong mga katigulangan.
‒ 5 ‒
29Ang tawo nga maayong motrabaho magaalagad sa mga hari ug dili sa ordinaryong mga tawo.
