士師基甸
1後來，以色列人又做耶和華視為惡的事，耶和華就把他們交在米甸人手中，受他們統治七年。 2米甸人勢力強盛，以色列人只好躲進山裡，藏在洞穴和營寨中。 3每當他們撒種的時候，米甸人、亞瑪力人及東方人就前來進犯， 4在他們境內安營，摧毀他們遠至迦薩一帶的莊稼，不給他們留下任何糧食，也不留下一隻羊、一頭牛或驢。 5入侵者帶著牲畜和帳篷像蝗蟲一樣湧來，人和駱駝不計其數，摧毀了整個地區。 6以色列人因米甸人的入侵而極其貧乏，就呼求耶和華。
7當以色列人因米甸人的入侵而呼求耶和華的時候， 8耶和華就差遣先知對他們說：「以色列的上帝耶和華說，『我曾把你們從受奴役之地——埃及領出來， 9將你們從埃及人及一切欺壓者的手中拯救出來，為你們趕走敵人，把他們的土地賜給你們。』 10我曾對你們說，『我是你們的上帝耶和華。你們雖然住在亞摩利人的地方，但不可祭拜他們的神明。』你們卻充耳不聞。」
11一天，耶和華的天使來到俄弗拉，坐在亞比以謝族人約阿施的橡樹下。約阿施的兒子基甸因為要躲避米甸人，正躲在榨酒池裡打麥子。 12耶和華的天使向基甸顯現，說：「英勇的戰士啊，耶和華與你同在。」 13基甸說：「我主啊，如果耶和華與我們同在，我們怎會有這些遭遇？我們的祖先曾告訴我們有關耶和華帶領他們離開埃及的事，如今祂那些奇妙的作為在哪裡呢？現在祂已經丟棄我們，把我們交在米甸人手裡。」 14耶和華轉向他，說：「你盡自己的力量去從米甸人手中拯救以色列人吧，我現在派你去。」 15基甸說：「主啊，我出身於瑪拿西支派最貧窮的家族，在家裡最微不足道，我怎能拯救以色列人呢？」 16耶和華說：「我必與你同在，你必如擊打一人一樣擊打米甸人。」 17基甸說：「如果我在你面前蒙恩，求你給我一個憑據，使我知道與我說話的真是你耶和華。 18請你在這裡等一等，讓我回去拿禮物獻給你。」耶和華說：「我必等你回來。」
19基甸回家預備了一隻山羊羔，用十公斤麵粉做了無酵餅，把肉放進籃子，把湯盛在壺中，然後拿到橡樹下獻給耶和華的天使。 20上帝的天使對基甸說：「把肉和無酵餅放在這磐石上，把湯倒在上面。」他一一照做。 21耶和華的天使伸出手中的杖碰了一下餅和肉，火就從磐石中噴出來燒盡了它們。耶和華的天使也不見了。 22基甸發現他果然是耶和華的天使，便說：「唉！主耶和華啊，不好了，我面對面見了你的天使。」 23耶和華對他說：「放心吧，不用害怕，你不會死。」 24基甸在那裡為耶和華築了一座壇，稱之為「耶和華賜平安」。這壇如今仍在亞比以謝族的俄弗拉。
25那天晚上，耶和華吩咐基甸：「牽來你父親的第二頭牛，就是那頭七歲的牛，拆毀你父親為巴力築的祭壇，砍倒壇旁的亞舍拉神像。 26然後，在這座山頂上把石頭堆放整齊，為你的上帝耶和華築一座祭壇，用砍倒的亞舍拉神像作柴，把那頭牛獻作燔祭。」 27於是，基甸帶了十個僕人遵命而行。不過，他因為害怕家人和城中的人，不敢在白天行動，便在夜間行動。
28第二天清早，城裡的人發現巴力的祭壇已經被人拆毀，壇旁的亞舍拉神像被砍倒，第二頭公牛被獻在新建的祭壇上。 29他們彼此議論說：「這是誰幹的？」他們仔細調查後得知是約阿施的兒子基甸所為， 30便對約阿施說：「把你兒子交出來！他拆毀了巴力的祭壇，砍倒了壇旁的亞舍拉神像，我們要處死他！」 31約阿施對氣勢洶洶的人群說：「你們這樣做是要為巴力辯護嗎？是要救它嗎？誰為巴力辯護，今天早晨就處死誰。有人拆毀巴力的祭壇，如果它是神明，就讓它為自己辯護吧！」 32因此，那天他們稱基甸為耶路·巴力，意思是「讓巴力為自己辯護」，因為他拆毀了巴力的祭壇。
33那時，米甸人、亞瑪力人及東方人一起過了約旦河，在耶斯列的平原安營。 34耶和華的靈降在基甸身上，他就吹起號角，號召亞比以謝族的人跟從他。 35他派人走遍瑪拿西、亞設、西布倫和拿弗他利各支派召集軍隊，得到了人們的回應。 36基甸對上帝說：「若如你所言，你要用我去拯救以色列人， 37求你給個憑據。我把一團羊毛放在麥場上，若明天早晨只是羊毛上有露水，地面卻是乾的，我就知道，如你所言，你要用我去拯救以色列人。」 38果然如此，基甸一早醒來，從羊毛中擠出滿滿一碗露水。 39基甸又對上帝說：「求你不要發怒，容許我再試一次，這次讓羊毛是乾的，地面有露水。」 40那天晚上，耶和華就照他所求使地面佈滿露水，唯獨羊毛是乾的。
گدعۆن
1نەوەی ئیسرائیل لەبەرچاوی یەزدان خراپەکارییان کرد، یەزدانیش حەوت ساڵ ژێر دەستەی میدیانییەکانی کردن. 2جا دەسەڵاتی مییدیانییەکان بەسەر ئیسرائیلدا زاڵ بوو، لەبەر میدیانییەکان نەوەی ئیسرائیل بۆ خۆیان پەناگایان لەناو کونە شاخ و ئەشکەوت و قەڵای چیاکان دروستکرد. 3هەر جارێک ئیسرائیلییەکان تۆویان دەچاند میدیانییەکان بۆیان سەردەکەوتن و عەمالێقییەکان و کوڕانی ڕۆژهەڵات دەهاتنە سەریان. 4لە دژیان چادریان هەڵدەدا و بەروبوومی زەوی و زاریان لەناو دەبرد تاکو دەگەیشتنە غەزە، هیچ شتێکی زیندوویان بۆ نەوەی ئیسرائیل نەدەهێشت6:4 هیچ شتێکی زیندوو: بڕوانە دواوتار 28:31.، نە لە مەڕ و نە لە مانگا و نە لە گوێدرێژ. 5لەبەر ئەوەی کە سەردەکەوتن بە ئاژەڵی ماڵی و چادرەکانیانەوە دەهاتن و وەک کۆمەڵە کوللە لە زۆریدا، خۆیان و وشترەکانیان بێشومار بوون، دەچوونە ناو خاکەکەوە بۆ ئەوەی وێرانی بکەن. 6ئیتر ئیسرائیلییەکان بەدەست میدیانییەکانەوە زۆر هەژار بوون و نەوەی ئیسرائیل هاواریان بۆ یەزدان کرد.
7کاتێک نەوەی ئیسرائیل هاواریان بۆ یەزدان کرد بەهۆی میدیانییەکانەوە، 8یەزدان پێغەمبەرێکی بۆ نەوەی ئیسرائیل نارد، ئەوەی پێ گوتن: «یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل ئەمە دەفەرموێت: من لە میسرەوە سەرم خستن و لە خاکی کۆیلایەتی دەرمهێنان و 9لە دەستی میسرییەکان و لە دەستی هەموو ئەوانەی دەیانچەوساندنەوە دەربازم کردن، لەبەردەمتاندا دەرمکردن و خاکەکەیانم پێدان. 10پێم فەرموون: ”من یەزدانی پەروەردگاری ئێوەم. خوداوەندەکانی ئەمۆرییەکان مەپەرستن، ئەوانەی ئێوە لە خاکیاندا نیشتەجێن،“ بەڵام گوێتان لێ نەگرتم.»
11ئینجا فریشتەی یەزدان هات و لەژێر دار بەڕووەکەی عۆفرا کە هی یۆئاشی ئەبیعەزەری بوو دانیشت. گدعۆنی کوڕی یۆئاشیش لە گوشەرەکە گەنمی دەکوتا بۆ ئەوەی لە میدیانییەکانی بشارێتەوە. 12جا فریشتەی یەزدان بۆ گدعۆن دەرکەوت و پێی فەرموو: «ئەی جەنگاوەری بەهێز، یەزدانت لەگەڵە.»
13گدعۆنیش پێی گوت: «گەورەم لێت دەپرسم، ئەگەر یەزدان لەگەڵماندایە، ئەی بۆچی ئەم هەموو کارەساتەمان بەسەرهات؟ کوا هەموو کارە سەرسوڕهێنەرەکانی کە باوکانمان پێیان ڕاگەیاندین و گوتیان: ”ئایا یەزدان نەبوو لە میسرەوە دەریهێناین؟“ ئێستاش یەزدان وازی لێ هێناوین و ژێردەستەی میدیانی کردووین.»
14ئینجا یەزدان ئاوڕی لێدایەوە و گوتی: «بەم توانایەتەوە بڕۆ و ئیسرائیل لە دەستی میدیان ڕزگار بکە. من تۆ دەنێرم.»
15گدعۆنیش لێی پرسی: «ئای گەورەم! ئیسرائیل بە چی ڕزگار بکەم؟ ئەوەتا خێڵەکەم بێهێزترین خێڵی مەنەشەیە و منیش لە ماڵی باوکم لە هەموویان بچووکترم.»
16یەزدانیش وەڵامی دایەوە: «من لەگەڵت دەبم و لە هەموو میدیانییەکان دەدەی وەک ئەوەی لە تەنها پیاوێک بدەی.»
17گدعۆنیش پێی گوت: «ئەگەر جێی ڕەزامەندی تۆم، نیشانەیەکم بدەرێ کە تۆ خۆتی قسەم لەگەڵ دەکەیت. 18تکایە ئێرە بەجێمەهێڵە هەتا دێمەوە بۆ لات و پێشکەشکراوەکەم دەردەهێنم و لەبەردەمتدا دای دەنێم.»
یەزدانیش فەرمووی: «دەمێنمەوە هەتا دەگەڕێیتەوە.»
19گدعۆنیش چووە ژوورەوە و کارەبزنێکی سەربڕی و ئامادەی کرد لەگەڵ ئێفەیەک ئارد6:19 نزیکەی شازدە کیلۆ. کە نانی فەتیرەی لێ دروستکرد. گۆشتەکەی لەناو سەبەتەیەک دانا و گۆشتاوەکەشی6:19 گۆشتاو: چەلاو. کردە مەنجەڵێکەوە و بردیە دەرەوە بۆی بۆ ژێر دار بەڕووەکە و پێشکەشی کرد.
20فریشتەی خوداش پێی فەرموو: «گۆشت و نانە فەتیرەکە ببە و لەسەر ئەو تاتەبەردە دایانبنێ و گۆشتاوەکە بڕێژە.» گدعۆنیش بەم جۆرەی کرد. 21ئینجا فریشتەکەی یەزدان سەری گۆچانەکەی کە بە دەستیەوە بوو درێژی کرد و لە گۆشت و نانە فەتیرەکەی دا و ئاگرێک لە بەردەکەوە بەرزبووەوە و گۆشت و نانە فەتیرەکەی خوارد. ئینجا فریشتەکەی یەزدان لەبەرچاوی نەما. 22ئیتر گدعۆن زانی کە فریشتەی یەزدان بوو، بۆیە گوتی: «ئای ئەی یەزدانی باڵادەست! من فریشتەی یەزدانم ڕووبەڕوو بینی.»
23یەزدانیش پێی فەرموو: «ئاشتی بۆ تۆ، مەترسە، نامریت.»
24ئیتر گدعۆن لەوێ قوربانگایەکی بۆ یەزدان دروستکرد و ناوی لێنا «یەزدان ئاشتییە.» هەتا ئەمڕۆ لە عۆفرای ئەبیعەزەرییەکانە.
25ئینجا لەو شەوەدا یەزدان پێی فەرموو: «دووەمین گای باوکت کە حەوت ساڵانە، بیبە بۆ قوربانگاکەی بەعل کە هی باوکتە، قوربانگاکە تێکبدە و ئەو ستوونە ئەشێرایەی6:25 ستوونە ئەشێرا: هێمای خواژنە. بڕوانە یەکەم پاشایان 11:5. لەتەنیشتییەتی بیبڕەوە. 26ئینجا قوربانگایەک بۆ یەزدانی پەروەردگارت لەسەر ئەو قەڵا بەرزە بە ڕێکوپێکی دروستبکە و دووەمین گا سەربخە و بیکە قوربانی سووتاندن لەسەر تەختە دارەکانی ئەو ستوونە ئەشێرایەی کە دەیبڕیتەوە.»
27گدعۆنیش دە پیاوی لە خزمەتکارەکانی برد و ئەوەی کرد کە یەزدان پێی گوت. لەبەر ئەوەی لە ماڵی باوکی و خەڵکی شارۆچکەکە دەترسا ئەو کارە بە ڕۆژ ئەنجام بدات، بۆیە بە شەو کردی.
28بۆ سبەینێ خەڵکی شارۆچکەکە هەستان و بینییان قوربانگاکەی بەعل ڕووخێنراوە و ستوونە ئەشێراکەی تەنیشتی بڕاوەتەوە، دووەمین گا کراوە بە قوربانی لەسەر قوربانگاکەی کە تازە دروستکرابوو.
29ئیتر بە یەکتریان دەگوت: «کێ ئەمەی کردووە؟»
دوای پرسیارکردن و گەڕان، گوتیان «گدعۆنی کوڕی یۆئاش ئەمەی کردووە.»
30جا خەڵکی شارۆچکەکە بە یۆئاشیان گوت: «کوڕەکەت بهێنە دەرەوە، دەبێت بکوژرێت، چونکە قوربانگاکەی بەعلی ڕووخاندووە و ستوونە ئەشێراکەی تەنیشتی بڕیوەتەوە.»
31بەڵام یۆئاش بە هەموو ئەوانەی گوت کە لێی هەستابوون: «ئایا ئێوە داکۆکی لە بەعل دەکەن، یان ڕزگاری دەکەن؟ ئەوەی داکۆکی لە بەعل بکات لەم بەیانییەدا دەکوژرێت! ئەگەر بەڕاستی خودایە با خۆی داکۆکی لە خۆی بکات، چونکە قوربانگاکەی ڕووخێنراوە.» 32ئیتر لەو ڕۆژەدا گدعۆنیان ناو نا یەروبەعل6:32 یەروبەعل بە واتای (با بەعل بجەنگێت) دێت. و گوتیان: «با بەعل لە دژی شەڕ بکات،» چونکە قوربانگاکەی ڕووخاندووە.
33ئینجا هەموو میدیانییەکان و عەمالێقییەکان و کوڕانی ڕۆژهەڵات پێکەوە کۆبوونەوە و لە ڕووباری ئوردون پەڕینەوە و لە دۆڵی یەزرەعیل چادریان هەڵدا. 34ڕۆحی یەزدان هاتە سەر گدعۆن و کەڕەنای لێدا و ئەبیعەزەرییەکان شوێنی کەوتن. 35ئینجا نێردراوی نارد بۆ هەموو مەنەشە و ئەوانیش بە دەنگییەوە هاتن، هەروەها نێردراوی نارد بۆ ئاشێر و زەبولون و نەفتالی، ئەوانیش سەرکەوتن بۆ ئەوەی پێیان بگەن.
36ئینجا گدعۆن بە خودای گوت: «ئەگەر بە دەستی من ئیسرائیل ڕزگار دەکەیت وەک فەرمووت، 37ئەوەتا من کەوڵی مەڕ لەسەر جۆخینەکە6:37 جۆخین یان سەرخەرمان ئەو زەوییە تەرخانکراوەیە کە لەلایەن وەرزێر و جوتیارەوە بەکارهێنراوە بۆ کوتانی دانەوێڵە لەسەری لەدوای کۆکردنەوەی لە کێڵگە. دادەنێم، جا ئەگەر تەنها کەوڵەکە شەونمی لەسەر بوو و زەوی هەمووی وشک بوو، ئەوا دەزانم کە تۆ بە دەستی من ئیسرائیل ڕزگار دەکەیت وەک گوتت.» 38ئیتر ئاوا بوو. بەیانی گدعۆن زوو هەستا و کەوڵەکەی گوشی و پڕ تەشتێک شەونمی لە کەوڵەکە گوشی.
39ئینجا گدعۆن بە خودای گوت: «لێم تووڕە مەبە هەر ئەم جارە داوا دەکەم. تەنها ئەم جارە بە کەوڵەکە تاقی دەکەمەوە. با بەس کەوڵەکە وشک بێت و لەسەر هەموو زەوی شەونمی لێ بێت.» 40خوداش لەو شەوەدا بەم جۆرەی کرد. بە تەنها کەوڵەکە وشک بوو و لەسەر هەموو زەوییەکە شەونم هەبوو.
