約瑟的夢
1雅各住在他父親寄居的迦南， 2以下是有關雅各一家的記載。
十七歲的少年約瑟跟哥哥們，就是雅各的妾辟拉和悉帕生的兒子們一同放羊。他向父親報告哥哥們做的壞事。 3約瑟是以色列年老時生的，以色列特別寵愛他，為他做了一件彩衣。 4約瑟的哥哥們見父親偏愛他，就懷恨在心，對他惡言相向。
5約瑟做了一個夢，並告訴了哥哥們，他們更恨他了。 6約瑟對哥哥們說：「你們聽聽我做的夢—— 7我們在田裡捆莊稼，我捆的莊稼站起來，你們捆的莊稼都圍著我捆的莊稼下拜。」 8他的哥哥們回答說：「難道你真想做我們的王統治我們嗎？」他們因約瑟的夢和他說的話而更恨他。
9後來，約瑟又做了一個夢，他又去對哥哥們說：「你們聽聽我做的另一個夢，我夢見太陽、月亮和十一顆星星都向我下拜。」 10約瑟把夢告訴了父親和哥哥們，他父親就責備他說：「你做的是什麼夢！難道你的父母弟兄都要來向你俯伏下拜嗎？」 11約瑟的哥哥們嫉恨他，他父親卻把這些話記在心裡。
12約瑟的哥哥們到示劍放父親的羊。 13以色列把約瑟叫來，對他說：「你哥哥們在示劍放羊，我要派你去他們那裡。」約瑟說：「好的。」 14以色列說：「你去看看你哥哥們以及羊群是否平安，然後回來告訴我。」於是，約瑟就從希伯崙谷出發去示劍。 15有人見他在田野走迷了路，就問他：「你在找什麼？」 16約瑟回答說：「我在找我哥哥們，你知道他們在哪裡放羊嗎？」 17那人說：「他們已經走了，我聽他們說要到多坍去。」約瑟就趕往多坍，在那裡找到了他們。
18約瑟的哥哥們遠遠看見他走來，趁他還沒有到跟前，就合謀要害死他。 19他們彼此商量說：「看！做夢的來了。 20來吧！我們殺了他，把他扔在井裡，就說有野獸把他吃掉了，看他的夢怎麼實現。」 21呂便聽後想救約瑟的性命，就說：「我們不要害他性命。」 22他又說：「不要殺人流血，把他扔在這口井裡吧，不要下手害他。」呂便想救約瑟，把他交回給父親。 23這時候，約瑟來了，他們就脫去他身上的彩衣， 24把他扔到井裡。當時，那口井是乾的，沒有水。
25他們坐下來吃飯的時候，看見一隊從基列來的以實瑪利商人用駱駝馱著香料、乳香、沒藥去埃及。 26猶大對他的眾弟兄說：「我們殺死弟弟、掩蓋罪行有什麼益處呢？ 27不如把他賣給以實瑪利人，不要下手害他，他畢竟是我們的弟弟，我們的骨肉啊！」其他弟兄都贊成他的意見。 28於是，那些米甸商人經過的時候，他們就把約瑟從井裡拉上來，以二百二十克銀子的價錢把他賣給了以實瑪利人。這些商人把他帶到埃及去了。
29呂便回到井邊發現約瑟不見了，就傷心地撕裂了身上的衣服， 30回到弟兄們那裡說：「那少年不見了，我現在怎麼辦？」 31他們宰了一隻公山羊，把血染在約瑟的彩衣上， 32拿去給父親，說：「我們撿到這件衣服，你看看是不是你兒子的？」 33雅各認出那件彩衣，說：「這是我兒子的衣服，一定是野獸把他吃了，約瑟一定被撕碎了！」 34雅各撕裂自己的衣服，束上麻布，為約瑟哀傷了好幾天。 35他的兒女都來安慰他，他卻不肯接受他們的安慰，說：「我一定會淒淒慘慘地下到陰間，去我兒子那裡。」約瑟的父親為他哀哭。
36那些米甸人把約瑟帶到埃及後，把他賣給了法老的內臣——護衛長波提乏。
Si Jose ug ang Iyang mga Igsoon
1Nagpabilin pagpuyo si Jacob sa Canaan, ang dapit nga gipuy-an usab kaniadto sa iyang amahan. 2Mao kini ang sugilanon bahin sa pamilya ni Jacob:
Sa dihang nagaedad na si Jose ug 17 ka tuig, nagbantay siya sa mga kahayopan uban sa iyang mga igsoon nga mga anak sa mga asawa sa iyang amahan nga sila si Bilha ug si Zilpa. Gisugilon ni Jose sa iyang amahan ang daotang mga buhat sa iyang mga igsoon.
3Mas gipangga ni Jacob37:3 Jacob: sa Hebreo, Israel. si Jose kaysa uban niyang mga anak, tungod kay tigulang na siya sa dihang natawo kini. Busa gihimoan niya si Jose ug nindot ug taas nga bisti.37:3 nindot ug taas nga bisti: Dili klaro ang buot ipasabot niini sa Hebreo nga teksto. 4Apan nakita sa mga igsoon ni Jose nga mas gipangga siya sa ilang amahan kay kanila. Nasuko sila kang Jose ug kanunay nila siyang gisultihan ug masakit nga mga pulong.
5Unya, nagdamgo si Jose. Ug sa dihang gisugilon niya kini sa iyang mga igsoon, misamot ang ilang kasuko kaniya. 6Mao kini ang iyang gisugilon, “Nagdamgo ako 7nga samtang didto kita sa uma ug namugkos sa mga uhay, kalit lang nga mitindog ang akong binugkos ug gialirongan kini ug giyukboan sa inyong mga binugkos.” 8Miingon ang iyang mga igsoon, “Unsa? Maghari ka ba kanamo? Dumalahan mo gayod kami?” Ug misamot ang ilang kasuko kang Jose.
9Nagdamgo pag-usab si Jose ug gisugilon na usab niya kini sa iyang mga igsoon. Miingon siya, “Nagdamgo na usab ako nga nakita ko ang adlaw, ang bulan, ug ang 11 ka bitoon nga miyukbo kanako.” 10Gisugilon usab ni Jose ang iyang damgo sa iyang amahan apan gibadlong siya niini. Matod sa iyang amahan, “Unsay buot mong ipasabot? Nga kami sa imong inahan ug mga igsoon moyukbo kanimo?” 11Nasina ang mga igsoon ni Jose kaniya, apan gihinuktokan sa iyang amahan kining mga butanga.
Gibaligya si Jose sa Iyang mga Igsoon
12Usa niadto ka adlaw, miadto ang mga igsoon ni Jose sa Shekem aron pagbantay sa mga kahayopan sa ilang amahan. 13-14Unya, miingon si Jacob37:13-14 Jacob: sa Hebreo, Israel. kang Jose, “Atua ang imong mga igsoon sa Shekem. Nagpasabsab sila sa mga kahayopan didto. Lakaw ug susiha kon unsa ang kahimtang sa imong mga igsoon ug sa mga hayop. Balik dayon ug sultihi ako.” Mitubag si Jose, “Oo, Tay.”
Busa gikan sa Lugut sa Hebron, miadto si Jose sa Shekem. 15Sa didto na siya nga naglibot-libot sa hawanan, may tawo nga nangutana kaniya kon unsa ang iyang gipangita. 16Mitubag siya, “Nangita ako sa akong mga igsoon. Nasayod ka ba kon asa sila nagpasabsab?” 17Miingon ang tawo, “Wala na sila dinhi. Nadunggan ko nga miingon sila nga moadto sila sa Dotan.” Busa miapas si Jose ug nakita niya sila didto.
18Layo pa si Jose nakita na siya sa iyang mga igsoon. Ug sa wala pa siya makaabot, nagplano na sila sa pagpatay kaniya. 19Miingon sila sa usag usa, “Ania na ang paladamgo. 20Dali, patyon nato siya ug unya ihulog sa usa sa mga bangag nga pundohanan ug tubig. Ingnon lang nato nga gipatay siya sa bangis nga hayop. Tan-awon ta kon matuman pa ba ang iyang mga damgo.” 21Apan pagkadungog ni Reuben sa ilang plano, naningkamot siya nga maluwas si Jose. Miingon siya, “Dili lang nato siya patyon. 22Ihulog lang ninyo siya sa bangag nga pundohanan ug tubig dinhi sa kamingawan, apan ayaw ninyo siya pasipad-i.” Gisulti kadto ni Reuben tungod kay nagplano siya nga luwason si Jose ug ibalik ngadto sa ilang amahan.
23Busa pag-abot ni Jose, gihuboan nila siya niadtong iyang bisti nga taas ug nindot,37:23 bisti nga taas ug nindot: Tan-awa usab ang bersikulo 3. 24ug gihulog sa bangag nga pundohanan ug tubig. Apan walay tubig ang bangag kaniadto.
25Samtang nangaon sila, may nalantawan silang mga negosyanteng Ishmaelinhon nga gikan sa Gilead. Ang mga kamelyo niini may kargang mga lamas, tambal, ug pahumot nga dad-on ngadto sa Ehipto. 26Miingon si Juda sa iyang mga igsoon, “Unsa may atong makuha kon patyon nato ang atong igsoon ug itago ang iyang kamatayon? 27Maayo pa tingali kon ibaligya na lang nato siya nianang mga Ishmaelinhon. Dili na lang nato siya patyon kay igsoon nato siya.” Miuyon kang Juda ang iyang mga igsoon.
28Busa sa dihang miagi ang mga negosyanteng Ishmaelinhon, nga ang ilang tribo Midianhon, gikuha nila si Jose gikan sa bangag nga pundohanan ug tubig ug gibaligya sa kantidad nga 20 ka buok nga salapi. Ug gidala si Jose sa mga Ishmaelinhon didto sa Ehipto.
29Sa pagbalik ni Reuben didto sa bangag wala na didto si Jose, busa gigisi niya ang iyang bisti sa tumang kaguol. 30Unya mibalik siya sa iyang mga igsoon ug miingon, “Wala na didto ang atong manghod. Unsay akong buhaton?”
31Nagpatay sila ug kanding ug gituslob nila sa dugo ang bisti ni Jose. 32Pagkahuman, gidala nila ang bisti ni Jose ngadto sa ilang amahan ug miingon, “Nakita namo kini. Tan-awa kuno palihog kon kang Jose ba kini o dili.” 33Nailhan dayon ni Jacob ang maong bisti. Miingon siya, “Iya kana! Gikaon siyag bangis nga mananap! Sigurado gayod nga gikunis-kunis siya niini.” 34Unya gigisi ni Jacob ang iyang bisti ug nagsul-ob siya ug sako sa pagpakita sa iyang pagsubo. Dugay-dugay siyang nagbangotan sa pagkamatay sa iyang anak. 35Miadto ang tanan niyang mga anak sa paghupay kaniya apan nagpadayon siya sa pagbangotan. Miingon siya, “Pasagdi lang ninyo ako! Mamatay ako nga nagbangotan tungod sa pagkamatay sa akong anak.” Ug mihilak siya tungod kang Jose.
36Unya didto sa Ehipto, gibaligya sa mga Midianhon si Jose kang Potifar nga usa sa mga opisyal sa hari sa Ehipto.37:36 hari sa Ehipto: sa Hebreo, Faraon. Kapitan siya sa mga guwardya sa palasyo.
