所羅門背棄上帝
1除了埃及公主以外，所羅門王還寵愛許多外邦女子，有摩押人、亞捫人、以東人、西頓人和赫人。 2耶和華曾告訴以色列人不可跟這些外族人通婚，免得受引誘去隨從他們的神明，所羅門卻迷戀這些女子。 3他有七百個妻子，都是外國的公主，還有三百個妃嬪。這些女子使他的心背棄耶和華。 4所羅門年老的時候，他的嬪妃誘惑他的心去追隨別的神明。他沒有像他父親大衛那樣忠心順服他的上帝耶和華。 5所羅門拜西頓人的女神亞斯她錄和亞捫人的可憎神明米勒公。 6他做了耶和華視為惡的事，沒有像他父親大衛那樣忠心順服耶和華。 7在耶路撒冷東面的山上，所羅門为摩押人可憎的神明基抹和亞捫人可憎的神明摩洛修建邱壇。 8他又為所有的外邦妃嬪修建邱壇，供她們向自己的神明燒香獻祭。
9-10所羅門背棄了曾兩次向他顯現的以色列的上帝耶和華，違背耶和華的命令去隨從別的神明。所以，耶和華向他發怒， 11說：「你既然違背我的命令，不遵守我的約和律例，我必奪走你的國，將它賜給你的一個臣僕。 12然而，因你父大衛的緣故，我不會在你有生之年這樣做，我要從你兒子手中把國奪走。 13但我不會全部奪走，為了我僕人大衛和我揀選的耶路撒冷，我會留下一個支派給你兒子。」
所羅門的敵人
14耶和華使以東王的後裔哈達興起，與所羅門為敵。 15從前大衛征討以東，元帥約押前去埋葬陣亡的人，將以東的男子都殺了。 16他率領以色列人在那裡住了六個月，直到殺光了以東的男子。 17那時，哈達年紀還小，他和他父親的幾個以東臣僕一起逃往埃及。 18他們從米甸逃到巴蘭，在那裡招聚了一些人，然後又逃到埃及去見埃及王法老。法老賜他糧食、房屋和田地。 19法老非常喜歡哈達，將王后答比妮的妹妹許配給他。 20他們生了一個兒子，取名基努拔，由王后在宮中撫養，跟王子們在一起。 21後來，哈達知道大衛已與祖先同眠，約押元帥也死了，就求法老准他回國。 22法老問他：「你為什麼要回國呢？你在我這裡還缺什麼嗎？」哈達答道：「什麼都不缺，但還是求王准我回國。」 23上帝又使以利亞大的兒子利遜興起，與所羅門為敵。這人從他主人瑣巴王哈大底謝身邊逃走後， 24招聚了一群匪徒，自己做頭目。大衛征服瑣巴人後，他又前往大馬士革，在那裡做王。 25所羅門活著的時候，哈達和利遜不斷為患。利遜統治亞蘭，他憎恨以色列人。
耶羅波安叛變
26所羅門的一個臣僕耶羅波安也叛變了。他是以法蓮支派洗利達人尼八的兒子，母親洗魯阿是個寡婦。 27以下是他反叛所羅門的緣由：
當年所羅門建造米羅堡，修補大衛城的城牆時， 28發現年輕的耶羅波安勤奮能幹，就提拔他監管約瑟家族的一切工程。
29有一次，耶羅波安出了耶路撒冷，在路上遇見身披新衣的示羅人亞希雅先知。當時野外只有他們二人。 30亞希雅將身上的新衣撕作十二片， 31對耶羅波安說：「你可以拿十片。以色列的上帝耶和華說，『我必奪走所羅門的國，把十個支派賜給你。 32然而，為了我僕人大衛和我在以色列眾支派中揀選的耶路撒冷城，我會留下一個支派給所羅門。 33所羅門背棄了我，去祭拜西頓人的女神亞斯她錄、摩押的神明基抹、亞捫人的神明米勒公。他沒有遵行我的道，沒有做我視為正的事，也不像他父親大衛那樣遵守我的律例和典章。 34然而，我不會奪走他整個國，我會讓所羅門終生為王，因為我所揀選的僕人大衛遵守我的誡命和律法。 35我必從他兒子手中把國奪走，將十個支派賜給你， 36只給他兒子留下一個支派，好使我僕人大衛有後裔留在我選為居所的耶路撒冷城。 37我要讓你做王，使你如願地統治以色列。 38若你像我僕人大衛一樣聽從我的一切吩咐，遵行我的道，做我視為正的事，遵守我的律例誡命，我就與你同在，鞏固你的王朝，像鞏固大衛的王朝一樣，使你統治以色列。 39因所羅門的所作所為，我必讓大衛的後裔遭難，但不會永遠如此。』」
40所羅門想殺耶羅波安，他就逃到埃及投奔埃及王示撒，在那裡一直住到所羅門過世。
41所羅門的其他事蹟、作為和智慧都記在所羅門記上了。 42所羅門在耶路撒冷統治以色列四十年， 43他與祖先同眠後葬在他父親大衛的城裡。他兒子羅波安繼位。
ژنەکانی سلێمان
1سلێمان پاشا سەرەڕای کچەکەی فیرعەون زۆر ژنی دیکەی بێگانەی خۆشویست، لە مۆئابی و عەمۆنی و ئەدۆمی و سەیدائی و حیتییەکان، 2لەو گەلانەی کە یەزدان بە نەوەی ئیسرائیلی فەرموو: «ژن و ژنخوازییان لەگەڵ مەکەن، نەوەک دڵتان بۆ لای خوداوەندەکانیان ڕابکێشن.» لەگەڵ ئەوەشدا سلێمان خۆشیویستن و دڵی پێیانەوە بەند بوو. 3حەوت سەد ژنی خانەدان و سێ سەد کەنیزەی هەبوو، جا ژنەکانی دڵیان هەڵگەڕاندەوە. 4ئەوە بوو لە تەمەنی پیری سلێمان، ژنەکانی دڵیان بەلای خوداوەندەکانی دیکەدا ڕاکێشا، دڵی وەک دڵی داودی باوکی لەگەڵ یەزدانی پەروەردگاری خۆی تەواو نەبوو. 5ئیتر سلێمان دوای عەشتۆرەتی خواژنی سەیدائییەکان و دوای مۆلەخی11:5 خوداوەندێکی کەنعانییە بتپەرستەکان بووە، بۆ پەرستنی هەستاون بە تێپەڕاندنی منداڵەکانیان بەناو ئاگردا. بڕوانە دووەم پوختەی مێژوو 28:3. خوداوەندی قێزەونی عەمۆنییەکان کەوت. 6سلێمان لەبەرچاوی یەزدان خراپەکاری کرد، بە پێچەوانەی داودی باوکی، بە تەواوی دوای یەزدان نەکەوت.
7لەو کاتەدا سلێمان لەسەر یەکێک لە کێوەکانی بەرامبەر ئۆرشەلیم لەلای ڕۆژهەڵاتی شارەکە نزرگەیەکی سەر بەرزایی11:7 مەبەست لەو شوێنەیە کە بۆ قوربانیکردن و ڕێوڕەسمی پەرستنی ئەو دوو بتە بووە. بڕوانە سەفەنیا 1:5. بۆ کەمۆشی خوداوەندی قێزەونی مۆئابییەکان و هەروەها بۆ مۆلەخی خوداوەندی قێزەونی عەمۆنییەکان بنیاد نا. 8هەمان کاریشی بۆ هەموو ژنە بێگانەکانی کرد، کە بخووریان دەسووتاند و قوربانییان سەردەبڕی بۆ خوداوەندەکانیان.
9یەزدان لە سلێمان تووڕە بوو، چونکە دڵی لە یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل هەڵگەڕایەوە، ئەوەی دوو جار بۆی دەرکەوت. 10هەرچەندە فەرمانی بە سلێمان کردبوو کە دوای خودای دیکە نەکەوێت، بەڵام ئەوەی یەزدان فەرمانی پێکرد، سلێمان گوێڕایەڵ نەبوو. 11یەزدان بە سلێمانی فەرموو: «لەبەر ئەم هەڵوێستەت و گوێڕایەڵنەبوونت بۆ پەیمان و فەرزەکەی من کە فەرمانم پێ کردیت، پاشایەتییەکەت لێ پارچەپارچە دەکەم و دەیدەمە خزمەتکارەکەت، 12بەڵام لەبەر داودی باوکت لە ماوەی پاشایەتی خۆت نایکەم. لە دەستی کوڕەکەت پارچەپارچەی دەکەم، 13لەگەڵ ئەمەش هەموو پاشایەتییەکەی لێ ناستێنمەوە، بەڵکو هۆزێکی پێدەدەم، لەبەر داودی بەندەم و لەبەر ئۆرشەلیم کە هەڵمبژاردووە.»
دوژمنەکانی سلێمان
14ئینجا یەزدان دوژمنێکی لە سلێمان هەستاندەوە کە هەدەدی ئەدۆمی بوو، لە بنەماڵەی شاهانەی ئەدۆم بوو. 15کاتێک داود لە ئەدۆم بوو، یۆئابی فەرماندەی گشتی سوپا چوو بۆ ئەوەی کوژراوەکان بنێژێت و هەرچی نێر لە ئەدۆم ماوە بیانکوژێت. 16یۆئاب و هەموو ئیسرائیل شەش مانگ لەوێدا مانەوە هەتا هەموو نێرێکیان لە ئەدۆم لەناوبرد. 17بەڵام هەدەد کە هێشتا مێردمنداڵێکی بچووک بوو، لەگەڵ چەند پیاوێکی ئەدۆمی لە خزمەتکارانی باوکی بۆ میسر هەڵاتن. 18ئینجا لە میدیانەوە هەستان و چوونە پاران، چەند پیاوێکیان لە پارانەوە لەگەڵ خۆیاندا برد و چوونە میسر بۆ لای فیرعەونی پاشای میسر، ئەویش خانووی دایە هەدەد و فەرمانی دا خواردنی بدرێتێ و زەویشی پێدا.
19هەدەد لەبەرچاوی فیرعەون پەسەند بوو، خوشکی تەحپەنێسی شاژنی دایێ ببێتە ژنی. 20خوشکەکەی تەحپەنێس کوڕێکی لێی بوو بە ناوی گەنوڤەت، تەحپەنێس لەنێو ماڵی فیرعەون پەروەردەی کرد، لەنێو کوڕەکانی فیرعەون.
21هەدەد لە میسر بوو کاتێک بیستی کە داود لەگەڵ باوباپیرانی سەری ناوەتەوە و یۆئابی فەرماندەی گشتی سوپاش مردووە، ئینجا هەدەد بە فیرعەونی گوت: «ڕێم بدە با بچمەوە خاکەکەم.»
22فیرعەونیش پێی گوت: «لەلای من لە چیت کەمە هەتا داوای چوونەوە بکەیت بۆ خاکەکەت؟»
هەدەدیش گوتی: «لە هیچ، تەنها ڕێم بدە.»
23خودا دوژمنێکی دیکەی لە سلێمان هەستاندەوە کە ڕەزۆنی کوڕی ئەلیاداع بوو، ئەوەی لەلای گەورەکەیەوە هەڵاتبوو، کە هەدەدعەزەری پاشای چۆڤا بوو. 24لە کاتی کوشتارەکەی داود لە دژی هێزی چۆڤا، پیاوی لە خۆی کۆکردەوە و بووە سەردەستەیەکی چەتە، چوونە دیمەشق و لەوێ نیشتەجێ بوون، لە دیمەشق فەرمانڕەوایەتییان کرد. 25جا ڕەزۆن لە سەردەمی سلێمان بووە دوژمنی ئیسرائیل، ئەمە سەرەڕای ئەو خراپەیەی کە هەدەد دەیکرد، ڕەزۆن بووە فەرمانڕەوای خاکی ئارام و ڕقی لە ئیسرائیل بووەوە.
یاخیبوونی یارۆڤعام لە دژی سلێمان
26هەروەها یارۆڤعامی کوڕی نەڤات کە خەڵکی چەرێدا بوو لە ئەفرایم، یەکێک بوو لە کاربەدەستەکانی سلێمان، لە پاشا یاخی بوو. دایکیشی بێوەژنێک بوو بە ناوی چەروعا.
27یاخیبوونەکەشی لە دژی پاشا بەم شێوەیە بوو: ئەوە بوو کە سلێمان تەلانەکەی دروستکرد و کەلێنەکانی شاری داودی باوکی چاککردەوە، 28بینی کە ئەم پیاوە پاڵەوان و بەهێزە، گەنجێکی کارامە و چالاکە، ئیتر یارۆڤعامی کرد بە سەرپەرشتیاری هەموو کاری بێگاری هۆزەکانی یوسف.
29ئەوە بوو کە یارۆڤعام لە ئۆرشەلیم دەهاتە دەرەوە، ئاحییای شیلۆنیی پێغەمبەر لە ڕێگادا تووشی بوو، کەوایەکی نوێی لەبەر بوو. بە تەنها هەردووکیان لە دەشتودەر بوون، 30ئاحییاش کەوا نوێیەکەی کە لەبەریدا بوو دایکەند و کردی بە دوازدە پارچەوە. 31بە یارۆڤعامی گوت: «دە پارچە بۆ خۆت ببە، چونکە یەزدانی پەروەردگاری ئیسرائیل ئەمە دەفەرموێت: ”ئەوەتا من پاشایەتییەکە لە دەستی سلێمان پارچەپارچە دەکەم و دە هۆز بە تۆ دەدەم. 32یەک هۆزیش بۆ ئەو دەبێت لە هەموو هۆزەکانی ئیسرائیل، لەبەر داودی بەندەم و لەبەر ئۆرشەلیم ئەو شارەی کە هەڵمبژاردووە. 33ئەو کارە دەکەم، چونکە ئەوان وازیان لێ هێنام و کڕنۆشیان بۆ عەشتۆرەتی خواژنی سەیدائی و کەمۆشی خودای مۆئابی و مۆلەخی خودای عەمۆنییەکان برد. بە ڕێگای مندا نەڕۆیشتن هەتا وەک داودی باوکی سلێمان ئەوەی لەبەرچاوم ڕاستە بیکەن و فەرز و حوکمەکانم بەجێبهێنن.
34«”بەڵام هەموو پاشایەتییەکە لە دەستی سلێمان ناستێنمەوە، بەڵکو بە درێژایی ژیانی دەیکەمە پاشا، لەبەر داودی بەندەم ئەوەی کە هەڵمبژارد، ئەوەی فەرمان و فەرزەکانی منی بەجێهێنا. 35پاشایەتی لە دەست کوڕەکەی دەستێنمەوە و دە هۆزی دەدەم بە تۆ. 36یەک هۆزیش دەدەمە کوڕەکەی، تاوەکو هەمیشە بۆ داودی بەندەم وەک چرایەک بێت لەبەردەممدا لە ئۆرشەلیم، ئەو شارەی بۆ خۆمم هەڵبژارد هەتا ناوم لەوێدا دابنێم. 37تۆش دەبەم و فەرمانڕەوایەتی دەکەیت بەسەر هەموو ئەوەی دڵت ئارەزووی بکات و بەسەر ئیسرائیلدا دەبیت بە پاشا. 38ئەگەر بێت و گوێڕایەڵی هەموو ئەوە بیت کە فەرمانت پێدەدەم و بە ڕێگاکانمدا بڕۆیت و ئەوەی لەبەرچاوم ڕاستە بیکەیت و فەرز و فەرمانەکانم بەجێبهێنیت، وەک چۆن داودی بەندەم کردی، ئەوا لەگەڵتدا دەبم و بنەماڵەیەکی چەسپاوت بۆ بنیاد دەنێم وەک چۆن بۆ داودم بنیاد نا و ئیسرائیلت دەدەمێ. 39نەوەی داودیش زەلیل دەکەم لەبەر ئەمە، بەڵام نەک بۆ هەتاهەتایە.“»
40سلێمان هەوڵی کوشتنی یارۆڤعامی دا، بەڵام یارۆڤعام هەستا و هەڵات بۆ میسر بۆ لای شیشەقی پاشای میسر و هەتا کاتی مردنی سلێمان لە میسردا مایەوە.
مردنی سلێمان
41ڕووداوەکانی دیکەی پاشایەتی سلێمان و هەموو ئەوەی کردی و داناییەکەی لە پەڕتووکی کاروباری ڕۆژانەی سلێمان تۆمار کراون. 42سلێمان چل ساڵ لە ئۆرشەلیم پاشایەتی هەموو ئیسرائیلی کرد. 43پاشان سلێمان لەگەڵ باوباپیرانی سەری نایەوە و لە شارەکەی داودی باوکی نێژرا. ئیتر ڕەحەڤەعامی کوڕی لەدوای خۆی بوو بە پاشا.
