王位之爭
1大衛王年紀老邁，雖然蓋了幾層被子，仍然覺得冷。 2他的臣僕建議：「不如選一位少女進宮伺候、照顧我主我王，讓她睡在王懷中給王取暖。」
3於是，他們在以色列全國尋找美貌女子，找到了一位名叫雅比莎的書念少女，把她帶到王那裡。 4這女子長得花容月貌，她照顧、伺候王，但王沒有與她同房。
5那時，哈姬的兒子亞多尼雅妄自尊大，說：「我必做王。」他為自己製備了車輛和騎兵，派五十人在前面開路。 6他父親從不干涉、責問他：「你這是做什麼？」他是押沙龍的弟弟，長得英俊非凡。
7亞多尼雅與洗魯雅的兒子約押及祭司亞比亞他商議，二人都答應支持他。 8不過，撒督祭司、耶何耶大的兒子比拿雅、拿單先知、示每、利以和大衛的勇士卻沒有跟隨他。
9一天，亞多尼雅在隱·羅結附近的瑣希列磐石那裡宰了牛羊和肥牛犢獻祭，並邀請了眾王子和猶大的群臣。 10可是他沒有邀請拿單先知、比拿雅、大衛的勇士和他的兄弟所羅門。
11拿單對所羅門的母親拔示芭說：「你沒有聽說嗎？哈姬的兒子亞多尼雅做王了，我們的主大衛還不知道。 12事到如今，我有一個主意，可以保住你和你兒子所羅門的性命。 13你去見大衛王，對他說，『我主我王啊，你不是起誓說讓臣妾的兒子所羅門繼承王位嗎？怎麼現在亞多尼雅做了王呢？』 14你跟王說話的時候，我會進去證實你的話。」
15拔示芭就進內室去見年邁的王，書念的少女雅比莎正在伺候他。 16拔示芭向王屈身下拜。王問道：「你有什麼事嗎？」 17拔示芭回答說：「我主啊，你曾經憑你的上帝耶和華起誓說讓臣妾的兒子所羅門繼承你的王位，坐你的寶座。 18但現在亞多尼雅已經稱王了，我主我王還不知道。 19他宰了許多牛羊和肥牛犢獻祭，邀請眾王子、亞比亞他祭司和約押元帥，卻沒有邀請你的僕人所羅門。 20我主我王啊！以色列舉國拭目以待，等著王來指定誰繼承王位。 21不然，到我主我王與祖先同眠之後，我和我兒所羅門必被定為罪人。」
22她與王正說話間，拿單先知進宮來了。 23有人奏告王，說：「拿單先知來了。」拿單來到王面前，俯伏在地， 24說：「我主我王啊，你已經宣佈讓亞多尼雅繼承你的王位，坐你的寶座嗎？ 25他今天宰了許多牛羊和肥犢獻祭，宴請眾王子、將領和亞比亞他祭司，他們正在他那裡一邊吃喝一邊說，『亞多尼雅王萬歲！』 26但他沒有邀請臣僕我、撒督祭司、耶何耶大的兒子比拿雅和你的僕人所羅門。 27這是我主我王的旨意嗎？王還沒有對臣僕們說過誰繼承王位。」
28於是，大衛王召見拔示芭。拔示芭立刻晉見，侍立在王面前。 29王起誓說：「我憑救我脫離一切苦難的永活的耶和華起誓， 30我今天必實現我憑以色列的上帝耶和華向你起的誓。你的兒子所羅門必繼承王位，坐在我的寶座上。」
31拔示芭就向王俯伏下拜說：「我主我王萬歲！」
32大衛王又召見撒督祭司、拿單先知和耶何耶大的兒子比拿雅。他們都來到王面前。 33王囑咐道：「你們要率領我的隨從，讓我兒所羅門騎上我的騾子，護送他下到基訓。 34撒督祭司和拿單先知要在那裡膏立他為以色列王。你們要吹響號角，高喊，『所羅門王萬歲！』 35然後，你們要隨他回來，他要登基，繼承我的王位。我已立他做以色列和猶大的君王了。」
36耶何耶大的兒子比拿雅說：「遵命，願我主我王的上帝耶和華成全這事。 37耶和華怎樣與我主我王同在，願祂也照樣與所羅門同在，使他的國比我主大衛王的國更強大。」 38於是，撒督祭司、拿單先知、耶何耶大的兒子比拿雅，以及基利提人和比利提人請所羅門騎上大衛王的騾子，護送他前往基訓。 39撒督祭司從聖幕裡拿來盛膏油的角，膏立所羅門為王。他們吹響號角，民眾高聲歡呼：「所羅門王萬歲！」 40眾人浩浩蕩蕩地隨著所羅門回京，一路上吹笛歡呼，聲音震動大地。 41亞多尼雅和他的眾賓客剛剛飲宴完畢，聽見了這聲音。約押聽見號角聲，便問：「城裡為什麼如此喧鬧？」 42就在這時候，亞比亞他祭司的兒子約拿單來了，亞多尼雅說：「進來！你是個忠勇的人，一定帶來了好消息。」
43約拿單說：「我們的主大衛王已經立所羅門為王了。 44王派撒督祭司、拿單先知、耶何耶大的兒子比拿雅，以及基利提人和比利提人護送所羅門騎上王的騾子。 45撒督祭司和拿單先知在基訓膏立他為王，他們一路上歡呼著回來了，全城轟動。你們聽到的就是他們的聲音。 46所羅門已經登基掌權， 47王的臣僕也來向我們的主大衛王道喜說，『願王的上帝使所羅門比王更聲名顯赫，使他的國比王的國更強大。』王在床上俯伏敬拜， 48說，『以色列的上帝耶和華當受稱頌，因為祂讓我親眼看見我的繼承人今天登基。』」
49亞多尼雅的眾賓客聽後，嚇得四散而去。 50亞多尼雅懼怕所羅門，就去抓住祭壇的角。 51有人告訴所羅門：「亞多尼雅懼怕王，現在正抓住祭壇的角，要王今天起誓不要殺他。」
52所羅門說：「如果他是個忠義的人，必毫髮無損；如果他作惡，必死無疑。」 53於是，所羅門王便派人去把亞多尼雅從祭壇上帶下來。亞多尼雅前來向所羅門王俯伏下拜，所羅門對他說：「你回家去吧。」
Adonija Gwĩtua Mũthamaki
1Hĩndĩ ĩrĩa Mũthamaki Daudi aakũrire na agatindĩka mĩaka-rĩ, ndaiguaga ũrugarĩ o na mamũhumbĩra na nguo. 2Nĩ ũndũ ũcio ndungata ciake ikĩmwĩra atĩrĩ, “Reke tũcarie mũirĩtu mwĩthĩ gathirange, atungatagĩre mũthamaki na ũndũ wa kũmũmenyerera, na akomage hamwe nake nĩguo mũthamaki, mwathi witũ, aiguage ũrugarĩ.”
31:3 2Sam 3:7; Josh 19:18Magĩetha mũirĩtu mũthaka Isiraeli guothe, makĩona Abishagi ũrĩa Mũshunami, na makĩmũrehe kũrĩ mũthamaki. 4Mũirĩtu ũcio aarĩ mũthaka mũno; nake akĩmenyerera mũthamaki na akĩmũtungatĩra, no mũthamaki ndaigana gũkoma nake.
51:5 2Sam 3:4; 1Sam 8:11Na rĩrĩ, Adonija, ũrĩa nyina aarĩ Hagithu,1:5 Adonija aarĩ mwana wa kana wa Daudi (2Sam 3:4). akĩĩyumĩria, akiuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ ngũtuĩka mũthamaki.” Nĩ ũndũ ũcio agĩthagathaga ngaari cia ita na mbarathi, na andũ mĩrongo ĩtano mathiiage matengʼerete marĩ mbere yake. 61:6 1Sam 3:13(Ithe ndaamũkaanĩtie ũndũ, kana akamũũria atĩrĩ, “Wĩkĩte ũna na ũna nĩkĩ?” Ningĩ aarĩ mũndũ mũthaka mũno, na nĩwe waciarĩtwo thuutha wa Abisalomu.)
71:7 2Sam 2:13; 1Sam 22:20Nake Adonija akĩrĩkanĩra na Joabu mũrũ wa Zeruia, na Abiatharu mũthĩnjĩri-Ngai, nao magĩtĩkĩra kũmũteithĩrĩria. 81:8 2Sam 23:8; 1Ath 4:18No Zadoku mũthĩnjĩri-Ngai, na Benaia mũrũ wa Jehoiada, na Nathani ũrĩa mũnabii, na Shimei, na Rei, na arangĩri arĩa a mwanya a Daudi matianyiitanĩire na Adonija.
91:9 2Sam 17:17; 1Maũ 29:24Nake Adonija akĩruta igongona rĩa ngʼondu, na ngʼombe, na njaũ iria noru Ihiga-inĩ rĩa Zohelethu, hakuhĩ na Eni-Rogeli. Nake agĩĩta ariũ a ithe othe, na nĩo ariũ a mũthamaki, na andũ othe a Juda arĩa maarĩ anene a nyũmba ya ũthamaki, 10no ndaigana gwĩta Nathani ũrĩa mũnabii, kana Benaia, kana arangĩri arĩa a mwanya, o na kana mũrũ wa ithe Solomoni.
111:11 2Sam 3:4Nake Nathani akĩũria Bathisheba, nyina wa Solomoni atĩrĩ, “Nĩũiguĩte atĩ Adonija mũrũ wa Hagithu nĩatuĩkĩte mũthamaki, Daudi mwathi witũ atekũmenya? 121:12 Thim 15:22Na rĩrĩ, reke ngũtaare ũrĩa ũngĩhota kũhonokia muoyo waku na muoyo wa mũrũguo Solomoni. 13Ũkĩra ũthiĩ kũrĩ Mũthamaki Daudi ũmwĩre atĩrĩ, ‘Mũthamaki mwathi wakwa, githĩ ndwehĩtire kũrĩ niĩ, ndungata yaku ũkĩnjĩĩra atĩrĩ: “Ti-itherũ Solomoni mũrũguo nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki thuutha wakwa, na nĩwe ũgaikarĩra gĩtĩ gĩakwa gĩa ũthamaki”? Rĩu-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmĩte Adonija atuĩke mũthamaki?’ 14Ũrĩ o kũu ũkĩaria na mũthamaki, na niĩ njũke ndoonye kuo nĩguo njĩkĩre hinya ũguo ũkũmwĩra.”
15Nĩ ũndũ ũcio Bathisheba agĩthiĩ kuona mũthamaki ũcio mũkũrũ kanyũmba gake ga thĩinĩ, kũrĩa aatungatagĩrwo nĩ Abishagi ũrĩa Mũshunami. 16Bathisheba akĩinamĩrĩra, agĩturia ndu mbere ya mũthamaki.
Nake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda atĩa?”
17Akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa, wee mwene nĩwehĩtire harĩ niĩ ndungata yaku na rĩĩtwa rĩa Jehova Ngai waku, ũkiuga atĩrĩ: ‘Solomoni mũrũguo nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki thuutha wakwa, na nĩwe ũgaikarĩra gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene.’ 18No rĩrĩ, Adonija nĩatuĩkĩte mũthamaki, na wee mũthamaki mwathi wakwa ndũmenyete ũhoro ũcio. 191:19 1Ath 1:9Nĩarutĩte igongona inene rĩa ngʼombe nyingĩ, na njaũ noru, na ngʼondu, na ageeta ariũ a mũthamaki othe, na Abiatharu ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Joabu ũrĩa mũnene wa mbũtũ cia ita, no ndetĩte Solomoni ndungata yaku. 20Mũthamaki mwathi wakwa, andũ a Isiraeli othe nĩwe macũthĩrĩirie, nĩguo ũmamenyithie nũũ ũgaikarĩra gĩtĩ kĩa ũnene thuutha waku wee mũthamaki, mwathi wakwa. 211:21 Kĩam 15:15; 1Ath 2:10Kwaga ũguo-rĩ, rĩrĩa mũthamaki mwathi wakwa agaakoma ahurũke hamwe na maithe make, niĩ na mũrũ wakwa Solomoni tũgaatuuo ta andũ ageri ngero.”
22Hĩndĩ ĩrĩa aaragia na mũthamaki, Nathani ũrĩa mũnabii agĩkinya. 23Nao makĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mũnabii Nathani arĩ haha.” Nĩ ũndũ ũcio Nathani agĩthiĩ mbere ya mũthamaki, akĩinamĩrĩra, agĩturumithia ũthiũ thĩ.
24Nathani akĩũria atĩrĩ, “Wee mũthamaki mwathi wakwa-rĩ, nĩũtuĩte atĩ Adonija nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki thuutha waku, na atĩ nĩwe ũgaikarĩra gĩtĩ gĩaku kĩa ũnene? 25Ũmũthĩ nĩaikũrũkĩte na akaruta igongona inene rĩa ngʼombe nyingĩ, na njaũ noru, na ngʼondu. Na ageeta ariũ a mũthamaki othe, na anene a thigari othe, na Abiatharu ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai. Rĩu nĩ kũrĩa maraarĩa na makanyua marĩ hamwe nake, makiugaga atĩrĩ, ‘Mũthamaki Adonija arotũũra nginya tene!’ 26No rĩrĩ, niĩ ndungata yaku, na Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Benaia mũrũ wa Jehoiada, na ndungata yaku Solomoni ndanatwĩta. 27Ũndũ ũyũ-rĩ, nĩ mũthamaki mwathi wakwa wĩkĩte atamenyithĩtie ndungata ciake nũũ ũgũikarĩra gĩtĩ kĩa ũnene kĩa mũthamaki mwathi wakwa thuutha wake?”
Daudi Gũtua Solomoni Mũthamaki
28Hĩndĩ ĩyo Mũthamaki Daudi akiuga atĩrĩ, “Ĩtai Bathisheba oke.” Nĩ ũndũ ũcio Bathisheba agĩũka harĩ mũthamaki, akĩrũgama mbere yake.
291:29 2Sam 4:9Nake mũthamaki akĩĩhĩta, akiuga atĩrĩ: “O ta ũrĩa Jehova atũũraga muoyo, ũrĩa wanaahonokia kuuma mathĩĩna-inĩ mothe, 30ti-itherũ ũmũthĩ nĩguo ngũhingia ũrĩa ndehĩtire kũrĩ we na rĩĩtwa rĩa Jehova Ngai wa Isiraeli, ngĩkwĩra atĩrĩ: Solomoni mũrũguo nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki thuutha wakwa, na nĩwe ũgaikarĩra gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene handũ hakwa.”
31Nake Bathisheba akĩinamĩrĩra, agĩturumithia ũthiũ thĩ, na agĩturia ndu mbere ya mũthamaki, akiuga atĩrĩ, “Mũthamaki mwathi wakwa Daudi arotũũra nginya tene!”
321:32 1Sam 2:35Mũthamaki Daudi akiuga atĩrĩ, “Ĩtai Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Nathani ũrĩa mũnabii, na Benaia mũrũ wa Jehoiada moke.” Rĩrĩa mookire mbere ya mũthamaki, 331:33 Atiir 10:4; 2Maũ 32:30akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi na ndungata cia mwathi wanyu na mũhaicie Solomoni mũrũ wakwa igũrũ rĩa nyũmbũ yakwa, mũmũikũrũkie nginya Gihoni. 341:34 1Sam 10:1; 2Sam 15:10Mũrĩ kũu, mũreke Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai na Nathani ũrĩa mũnabii mamũitĩrĩrie maguta atuĩke mũthamaki wa Isiraeli. Ningĩ mũhuhe karumbeta, na mwanĩrĩre atĩrĩ, ‘Mũthamaki Solomoni arotũũra nginya tene!’ 35Ningĩ mũcooke mwambate nake, oke aikarĩre gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene, na athamake handũ hakwa. Nĩndĩmũthuurĩte aathanage Isiraeli na Juda.”
36Benaia mũrũ wa Jehoiada agĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Ameni! Jehova, Ngai wa mũthamaki mwathi wakwa arotũma gũtuĩke guo. 371:37 Josh 1:5, 17O ta ũrĩa Jehova akoretwo arĩ hamwe na mũthamaki mwathi wakwa, aroikara hamwe na Solomoni na atũme wathani wake ũnenehe gũkĩra wathani wa mũthamaki mwathi wakwa Daudi!”
381:38 1Sam 30:14; 2Sam 15:18Tondũ ũcio Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Nathani ũrĩa mũnabii, na Benaia mũrũ wa Jehoiada, hamwe na Akerethi na Apelethi,1:38 Akerethi na Apelethi maarĩ thigari iria ciarũgamagĩrĩra Daudi. magĩikũrũka, makĩhaicia Solomoni nyũmbũ ya Mũthamaki Daudi, makĩmumagaria nginya Gihoni. 391:39 Thab 89:20; Thaam 26:1; Thab 47:5Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai akĩruta rũhĩa rwa maguta kuuma hema-inĩ ĩrĩa nyamũre1:39 Ĩno nĩ hema ĩrĩa Daudi aakire ya kũiga ithandũkũ rĩa Maathani, no ti Hema-ya-Gũtũnganwo ĩrĩa yarĩ Gibeoni (3:4; 2Sam 6:17). na agĩitĩrĩria Solomoni. Ningĩ makĩhuha karumbeta, nao andũ othe makĩanĩrĩra, makiuga atĩrĩ, “Mũthamaki Solomoni arotũũra nginya tene!” 401:40 1Sam 10:5Andũ othe makĩambata mamũrũmĩrĩire, makĩhuhaga mĩtũrirũ me na gĩkeno kĩnene, nginya thĩ ĩgĩthingitha nĩ mũrurumo.
411:41 1Maũ 23:12-13Adonija na ageni othe arĩa maarĩ hamwe nake makĩigua mũrurumo ũcio rĩrĩa maarĩ hakuhĩ kũrĩĩkia iruga rĩao. Rĩrĩa maiguire mũgambo wa karumbeta, Joabu akĩũria atĩrĩ, “Inegene rĩu rĩothe rĩrĩ itũũra-inĩ nĩ rĩa kĩĩ?”
421:42 2Sam 18:26O akĩaragia-rĩ, Jonathani mũrũ wa Abiatharu ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai agĩkinya. Adonija akĩmwĩra atĩrĩ, “Toonya thĩinĩ. Mũndũ wa bata tawe no nginya akorwo nĩ ũhoro mwega aatũrehere.”
43Jonathani agĩcookia atĩrĩ; “Aca ti ũguo! Mũthamaki Daudi mwathi witũ nĩatuĩte Solomoni mũthamaki. 44Mũthamaki nĩoimagarĩtie Solomoni hamwe na Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Nathani ũrĩa mũnabii, na Benaia mũrũ wa Jehoiada, na Akerethi na Apelethi, na nĩmahaicĩtie Solomoni nyũmbũ ya mũthamaki, 45na rĩrĩ, Zadoku ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai, na Nathani ũrĩa mũnabii nĩmamũitĩrĩirie maguta kũu Gihoni atuĩke mũthamaki. Kuuma hau nĩmambatĩte makiugagĩrĩria, narĩo itũũra rĩothe rĩkamaamũkĩria. Rĩu nĩrĩo inegene rĩrĩa mũraigua. 461:46 Gũcook 17:18O na ningĩ, Solomoni nĩaikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũnene gĩa ũthamaki. 471:47 1Ath 1:37Ningĩ atongoria a ũthamaki nĩmokĩte gũcookeria Mũthamaki Daudi, mwathi witũ, ngaatho, makoiga atĩrĩ: ‘Ngai waku arotũma rĩĩtwa rĩa Solomoni rĩgĩe na ngumo gũkĩra rĩaku, naguo ũthamaki wake ũroneneha gũkĩra waku!’ Nake mũthamaki nĩainamĩrĩra na aakĩgooca arĩ o gĩtanda-inĩ, 481:48 1Ath 3:6oiga atĩrĩ, ‘Jehova Ngai wa Isiraeli arogoocwo, ũrĩa wĩtĩkĩrĩtie maitho makwa meyonere mwana ũmwe wakwa agĩikarĩra gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene ũmũthĩ.’ ”
49Hĩndĩ ĩyo ageni othe a Adonija makĩmaka, magĩũkĩra, magĩĩthiĩra, o mũndũ na njĩra yake. 501:50 Thaam 27:2No rĩrĩ, Adonija, nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra Solomoni, agĩthiĩ akĩĩnyiitĩrĩra hĩa cia kĩgongona. 51Hĩndĩ ĩyo Solomoni akĩmenyithio atĩrĩ, “Adonija nĩaretigĩra Mũthamaki Solomoni, na nĩenyiitĩrĩire hĩa cia kĩgongona. Aroiga atĩrĩ, ‘Mũthamaki Solomoni nĩehĩte harĩ niĩ ũmũthĩ anjĩĩre atĩ ndekũũraga ndungata yake na rũhiũ rwa njora.’ ”
521:52 1Sam 14:45Solomoni agĩcookia atĩrĩ, “Angĩona atĩ nĩ mũndũ wagĩrĩire, gũtirĩ rũcuĩrĩ rwake rwa mũtwe rũkaagũa thĩ; no angĩoneka na ũũru no agaakua.” 53Ningĩ Mũthamaki Solomoni agĩtũma andũ, nao makĩmũikũrũkia kuuma kĩgongona-inĩ. Adonija akĩinamĩrĩra harĩ Mũthamaki Solomoni, nake Solomoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Inũka gwaku mũciĩ.”
