尼布甲尼撒的夢
1尼布甲尼撒在執政第二年做了夢，心裡煩亂，無法入睡， 2便派人召來術士、巫師、行法術的和占星家2·2 「占星家」亞蘭文作「迦勒底人」，同下2·4、5、10節；3·8；4·7；5·7、11。，為他解夢。他們都來到王面前。 3王對他們說：「我做了一個夢，心裡煩亂，想知道夢的意思。」 4占星家用亞蘭話對王說：「願王萬歲！請將夢告訴僕人，僕人好解釋夢的意思。」 5王對占星家說：「我的旨意已定，你們若不能將夢和夢的意思告訴我，必被碎屍萬段，你們的家必淪為廢墟。 6你們若能將夢和夢的意思告訴我，我必給你們禮物、賞賜和極大的尊榮。所以你們要將夢和夢的意思告訴我。」 7他們再次對王說：「請王將夢告訴僕人，僕人好解釋夢的意思。」 8王說：「我敢肯定，你們是在拖延時間，因為你們知道我的旨意已定， 9你們若不將夢告訴我，我必懲治你們。你們串通起來在我面前胡言亂語，期待情況會改變。現在將夢告訴我，我就相信你們能解夢。」 10占星家說：「王所要求的，世上無人能做到，因為再偉大、再有權勢的君王也沒問過術士、巫師或占星家這樣的事。 11王問的事太難，除了不在人間居住的神明外，無人能為王解答。」 12王大怒，下令處死巴比倫所有的智者。 13於是，處死智者的諭旨發出，但以理和他的同伴都在被殺之列。
14王的護衛長亞略奉命要處死巴比倫的智者，但以理機智、謹慎地應對。 15他問王的護衛長亞略：「王的命令為何這樣緊急？」亞略就把情況告訴他。 16但以理便進宮求王寬限，以便為王解夢。 17然後，他回到居所將這事告訴同伴哈拿尼雅、米沙利和亞撒利雅， 18要同伴祈求天上的上帝施憐憫，顯明這奧秘，以免他們和其他巴比倫的智者一起被殺。 19這奧秘在夜間的異象中向但以理顯明，他便頌讚天上的上帝， 20說：
「上帝的名永永遠遠當受稱頌，
因為智慧和能力都屬於祂。
21祂改變時令和季節，廢王立王，
賜智慧給智者，賜知識給哲士。
22祂顯明深奧隱秘之事，
洞悉暗中的隱情，
有光與祂同住。
23我祖先的上帝啊，我感謝你，讚美你，
因你賜我智慧和能力，
應允我們的祈求，
使我們明白王的夢。」
但以理解夢
24於是，但以理去見王指派處死巴比倫智者的亞略，對他說：「不要處死巴比倫的智者，請帶我去見王，我要為王解夢。」 25亞略急忙帶但以理去見王，對王說：「我在被擄的猶大人中找到一個能為王解夢的。」 26王就問又名伯提沙撒的但以理：「你能將我做的夢和夢的意思告訴我嗎？」 27但以理回答說：「沒有智者、術士、巫師或占星家可以解答王所問的奧秘， 28-30但天上的上帝能揭開奧秘，祂已把將來要發生的事告訴了王。王啊，你在床上夢見了將來的事，揭開奧秘的上帝已把將來的事指示給你。上帝將王做的夢啟示給我，並非因為我的智慧勝過其他人，而是要讓王知道夢的意思和王的心事。以下是王在床上做的夢和腦中出現的異象。
31「王啊，你夢見一個高大宏偉、極其明亮的塑像站在你面前，相貌可怕， 32有純金的頭、銀的胸和臂、銅的肚腹和大腿、 33鐵的小腿和半鐵半泥的腳。 34在你觀看的時候，有一塊非人手鑿出的石頭打在塑像半鐵半泥的腳上，砸碎了腳。 35鐵、泥、銅、銀、金隨即粉碎，猶如夏天麥場上的糠秕，被風吹得無影無蹤。但打碎這像的石頭變成一座大山，充滿整個大地。
36「這就是夢的內容。現在我們要為王解夢。 37王啊，你是萬王之王，天上的上帝已將國度、權柄、能力和尊榮賜給你， 38也將居住在各地的世人、走獸和飛禽都交在你手中，讓你管理。你就是那金頭。 39在你之後，必有另一國興起，不及你的國強大。之後是將要統治天下的第三個國，是銅的。 40接著是堅如鐵的第四國，能擊垮、打碎列國，正如鐵能擊垮、打碎一切。 41你看見半鐵半陶泥的腳和腳趾，表示那將是一個分裂的國。正如你看見鐵和泥混雜在一起，它必有鐵一般的力量。 42半鐵半泥的腳趾表示那國必半強半弱。 43你看見鐵和泥混雜在一起，這表示那國的民族彼此混雜通婚，卻不能團結，正如鐵和泥無法混合。 44在以上列王統治的時候，天上的上帝必設立一國——永不滅亡、外族無法奪其政權。這國將擊垮、消滅列國，並且永遠長存。 45你看見那塊非人手從山中鑿出的石頭打碎鐵、銅、泥、銀和金。偉大的上帝已把將來的事告訴了王。這夢是真實的，解釋是可靠的。」
46尼布甲尼撒王俯伏在地，向但以理下拜，並下令給他獻供物和香。 47王對但以理說：「你們的上帝真是萬神之神、萬王之主、奧秘的啟示者，因為你能揭開這個奧秘。」 48王賜但以理高官及許多貴重的禮物，派他治理巴比倫全省，管理巴比倫所有的智者。 49王又應允但以理的請求，派沙得拉、米煞和亞伯尼歌負責巴比倫省的事務。但以理仍在朝中供職。
เนบูคัดเนสซาร์ทรงฝัน
1ในปีที่สองแห่งรัชกาล เนบูคัดเนสซาร์ทรงฝัน แล้วทุกข์พระทัยมากจนบรรทมไม่หลับ 2จึงรับสั่งให้นักเล่นอาคม นักเวทมนตร์ พ่อมดหมอผี และพวกโหราจารย์2:2 หรือชาวเคลเดียเช่นเดียวกับข้อ 4,5 และ 10มาทูลให้ทรงทราบว่าทรงฝันเรื่องอะไร เมื่อพวกเขามาเข้าเฝ้า 3กษัตริย์ตรัสกับเขาว่า “เราฝันไป ทำให้เราทุกข์ใจมาก เราอยากรู้ว่าฝันนั้นหมายถึงอะไร”
4พวกโหราจารย์จึงกราบทูลเป็นภาษาอารเมค2:4 เนื้อความของต้นฉบับตั้งแต่ตอนนี้จนถึงบทที่ 7 เป็นภาษาอารเมคว่า “ขอฝ่าพระบาทจงทรงพระเจริญ! โปรดเล่าความฝันมาเถิด พวกข้าพระบาทจะทูลทำนายถวาย”
5กษัตริย์ตรัสตอบเหล่าโหราจารย์ว่า “เราตั้งใจแน่วแน่แล้วว่า หากพวกเจ้าบอกเราไม่ได้ว่าเราฝันอะไรและหมายความว่าอะไร เราจะสับพวกเจ้าเป็นชิ้นๆ และทำลายบ้านเรือนของเจ้าให้กลายเป็นกองขยะ 6แต่หากเจ้าเล่าความฝันและทำนายได้ เจ้าจะได้รับรางวัลและเกียรติยศยิ่งใหญ่ ฉะนั้นจงเล่าความฝันและแก้ฝันให้เราเถิด”
7พวกเขาทูลอีกว่า “ขอฝ่าพระบาททรงเล่าความฝันให้ผู้รับใช้ฟังเถิด แล้วข้าพระบาททั้งหลายจะทำนายฝันถวาย”
8กษัตริย์จึงตรัสว่า “เราแน่ใจว่าพวกเจ้าพยายามถ่วงเวลา เพราะพวกเจ้ารู้อยู่ว่าเราตัดสินใจเด็ดขาดแล้ว 9หากพวกเจ้าไม่บอกว่าเราฝันอะไรก็มีโทษทัณฑ์สถานเดียว พวกเจ้าสมรู้ร่วมคิดกันพูดล่อหลอกเราเพราะหวังว่าเราจะเปลี่ยนใจ จงเล่าความฝันมาสิ เราจะได้รู้ว่าเจ้าแก้ฝันให้เราได้”
10โหราจารย์ทั้งหลายทูลว่า “ไม่มีใครในโลกนี้สามารถทำอย่างที่ฝ่าพระบาทประสงค์ได้! ไม่มีกษัตริย์องค์ใดจะถามเช่นนี้จากผู้เล่นอาคม นักเวทมนตร์ หรือโหราจารย์ได้ ไม่ว่ากษัตริย์องค์นั้นจะยิ่งใหญ่เกรียงไกรเพียงใด 11สิ่งที่ฝ่าพระบาทให้ทำนี้ยากเกินวิสัยมนุษย์จะทำได้ มีแต่เทพเจ้าเท่านั้นจะบอกได้และเทพเจ้าก็ไม่ได้อยู่ในหมู่มนุษย์”
12เมื่อได้ยินเช่นนี้ กษัตริย์ทรงพระพิโรธยิ่งนักและตรัสสั่งให้ประหารชีวิตปราชญ์ทั้งหมดในกรุงบาบิโลน 13ดังนั้นจึงมีพระราชกฤษฎีกาออกมาให้ประหารชีวิตพวกนักปราชญ์ แล้วก็มีคนไปตามตัวดาเนียลกับเพื่อนเพื่อนำตัวไปประหาร
14เมื่ออารีโอคผู้บัญชาการทหารรักษาพระองค์ออกไปเพื่อประหารปราชญ์ของบาบิโลน ดาเนียลจึงเจรจากับเขาด้วยสติปัญญาและปฏิภาณ 15ดาเนียลถามเขาว่า “เหตุใดกษัตริย์ทรงออกพระราชกฤษฎีการุนแรงถึงเพียงนี้?” อารีโอคก็อธิบายให้ฟัง 16ดาเนียลจึงเข้าเฝ้ากษัตริย์เพื่อทูลขอเวลา เพื่อจะทูลความหมายของความฝันให้ทรงทราบ
17จากนั้นดาเนียลกลับไปบ้านและเล่าเรื่องให้ฮานันยาห์ มิชาเอล กับอาซาริยาห์ผู้เป็นเพื่อนฟัง 18แล้วเร่งเร้าให้พวกเขาอธิษฐานขอต่อพระเจ้าแห่งฟ้าสวรรค์ที่จะทรงกรุณาในเรื่องล้ำลึกนี้ด้วย เพื่อดาเนียลกับเพื่อนๆ จะไม่ถูกประหารไปพร้อมกับปราชญ์คนอื่นๆ ในบาบิโลน 19คืนนั้นพระเจ้าทรงสำแดงความล้ำลึกนี้แก่ดาเนียลในนิมิต ดาเนียลจึงสรรเสริญพระเจ้าแห่งฟ้าสวรรค์ 20และกล่าวว่า
“สรรเสริญพระนามของพระเจ้าชั่วนิจนิรันดร์
สติปัญญาและฤทธิ์อำนาจเป็นของพระองค์
21พระองค์ทรงเปลี่ยนแปลงวาระเวลาและฤดูกาล
ทรงแต่งตั้งและถอดถอนกษัตริย์
พระองค์ประทานสติปัญญาแก่ผู้เฉลียวฉลาด
และประทานความรู้แก่ผู้ที่ฉลาดหลักแหลม
22พระองค์ทรงเผยสิ่งที่ลึกซึ้งและซ่อนเร้นอยู่
ทรงทราบสิ่งที่แฝงอยู่ในความมืด
และความสว่างอยู่กับพระองค์
23ข้าแต่พระเจ้าของบรรพบุรุษของข้าพระองค์ ข้าพระองค์ขอบพระคุณและสรรเสริญพระองค์
พระองค์ประทานสติปัญญาและฤทธิ์อำนาจแก่ข้าพระองค์
พระองค์ทรงทำให้ข้าพระองค์ทราบสิ่งที่ทูลขอจากพระองค์
ทรงทำให้ข้าพระองค์ทั้งหลายทราบความฝันของกษัตริย์”
ดาเนียลทำนายฝัน
24แล้วดาเนียลไปพบอารีโอคซึ่งกษัตริย์ทรงใช้ให้ไปประหารชีวิตเหล่านักปราชญ์ของบาบิโลน ดาเนียลกล่าวกับเขาว่า “อย่าประหารเหล่านักปราชญ์ของบาบิโลนเลย โปรดนำข้าพเจ้าไปเข้าเฝ้ากษัตริย์เพื่อทำนายฝันถวาย”
25อารีโอคจึงพาดาเนียลไปเข้าเฝ้าทันทีและทูลว่า “ข้าพระบาทพบชายผู้หนึ่งในหมู่เชลยที่มาจากยูดาห์ซึ่งสามารถกราบทูลว่าความฝันนั้นหมายความว่าอะไร”
26กษัตริย์ตรัสถามดาเนียล (หรือที่เรียกกันว่า เบลเทชัสซาร์) ว่า “เจ้าสามารถเล่าสิ่งที่เราฝันและแก้ฝันให้ได้หรือ?”
27ดาเนียลทูลตอบว่า “ไม่มีปราชญ์ นักเวทมนตร์ นักเล่นคาถาอาคม และโหรคนใดสามารถทูลความล้ำลึกที่ฝ่าพระบาทตรัสถามนั้นได้ 28แต่มีพระเจ้าองค์หนึ่งในฟ้าสวรรค์ผู้ทรงเปิดเผยสิ่งล้ำลึก และได้ทรงสำแดงให้กษัตริย์เนบูคัดเนสซาร์เห็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ความฝันและนิมิตซึ่งผ่านเข้ามาในพระดำริขณะฝ่าพระบาทบรรทมอยู่บนพระแท่นมีดังนี้
29“ข้าแต่กษัตริย์ ขณะฝ่าพระบาทบรรทมอยู่และทรงดำริถึงสิ่งต่าง ๆที่จะเกิดขึ้น พระเจ้าผู้ทรงเปิดเผยความล้ำลึกก็ทรงแสดงให้ฝ่าพระบาททราบถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้น 30ที่พระเจ้าทรงโปรดให้ความล้ำลึกนี้ประจักษ์แจ้งแก่ข้าพระบาท ไม่ใช่เพราะข้าพระบาทมีสติปัญญามากกว่าคนอื่นๆ แต่เพื่อฝ่าพระบาทจะทรงทราบความหมายและเข้าใจสิ่งที่เข้ามาในพระดำริ
31“ข้าแต่กษัตริย์ ฝ่าพระบาทได้ทอดพระเนตรเห็นรูปปั้นมหึมาตั้งอยู่ต่อหน้าเปล่งประกายเจิดจ้า มีลักษณะน่าครั่นคร้าม 32ศีรษะของรูปปั้นนั้นทำด้วยทองคำบริสุทธิ์ หน้าอกและแขนทำด้วยเงิน ท้องและต้นขาทำด้วยทองสัมฤทธิ์ 33ขาทำด้วยเหล็ก เท้าเป็นเหล็กปนดินเหนียว 34ขณะฝ่าพระบาททอดพระเนตรอยู่นั้น ก็มีหินก้อนหนึ่งถูกสกัดออกมา แต่ไม่ใช่ด้วยมือของมนุษย์ หินนั้นกระแทกเท้าของรูปปั้นซึ่งทำด้วยเหล็กปนดินเหนียวแตกกระจาย 35แล้วเหล็ก ดินเหนียว ทองสัมฤทธิ์ เงิน และทองคำ ก็แหลกเป็นชิ้นๆ และกลายเป็นเหมือนแกลบที่ลานนวดข้าวในฤดูร้อน ซึ่งลมพัดปลิวหายไปไม่เหลือร่องรอยไว้เลย แต่หินที่กระแทกรูปปั้นกลับกลายเป็นภูเขามหึมาปกคลุมทั่วโลก
36“นั่นคือความฝัน บัดนี้ข้าพระบาทขอทูลความหมายให้ทรงทราบ 37ฝ่าพระบาททรงเป็นจอมกษัตริย์ พระเจ้าแห่งฟ้าสวรรค์ได้ประทานบารมี อำนาจ ความเกรียงไกร และเกียรติแก่ฝ่าพระบาท 38พระองค์ทรงมอบมนุษยชาติ สัตว์ป่าในท้องทุ่ง และนกในอากาศไว้ในพระหัตถ์ของฝ่าพระบาท พระเจ้าทรงให้ฝ่าพระบาทครอบครองสิ่งเหล่านั้นไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน ฝ่าพระบาทคือศีรษะที่ทำด้วยทองคำนั้น
39“หลังจากฝ่าพระบาทแล้ว จะมีอีกอาณาจักรหนึ่งรุ่งเรืองขึ้นมาแต่ด้อยกว่าของฝ่าพระบาท จากนั้นเป็นอาณาจักรที่สามคือทองสัมฤทธิ์ซึ่งจะปกครองทั่วโลก 40ท้ายสุดคืออาณาจักรที่สี่ซึ่งแข็งแกร่งเหมือนเหล็ก เหล็กฟาดฟันทุกสิ่งให้ย่อยยับ อาณาจักรนั้นจะบดขยี้อาณาจักรอื่นๆ ทั้งปวงให้ยับเยิน เหมือนเหล็กที่ทำให้สิ่งอื่นๆ แหลกลาญ 41ตามที่ฝ่าพระบาทเห็นว่าเท้าและนิ้วเท้าเป็นดินเหนียวปนเหล็ก แสดงว่าอาณาจักรนี้แยกออกเป็นส่วนๆ แต่ก็จะมีกำลังแข็งแกร่งเหมือนเหล็กอยู่บ้าง ตามที่ฝ่าพระบาทเห็นเป็นเหล็กปนดินเหนียว 42ดังที่นิ้วเท้าเป็นดินเหนียวปนเหล็ก อาณาจักรนี้ก็จะมีส่วนที่แข็งแกร่งและส่วนที่เปราะบาง 43และตามที่ฝ่าพระบาททรงเห็นเหล็กปนกับดินเหนียว ประชาชนก็จะผสมผสานแต่ไม่รวมเป็นหนึ่งเดียวกัน ซึ่งก็ไม่ต่างจากเหล็กผสมดินเหนียว
44“ในยุคของกษัตริย์เหล่านั้น พระเจ้าแห่งฟ้าสวรรค์จะทรงตั้งอาณาจักรหนึ่งซึ่งไม่มีใครทำลายล้างได้ ทั้งจะไม่ตกเป็นของชนชาติอื่น อาณาจักรนี้จะบดขยี้อาณาจักรอื่นๆ ทั้งปวงจนราบคาบ อาณาจักรนี้จะยั่งยืนมั่นคงตลอดกาล 45นี่คือความหมายของนิมิตเรื่องหินที่ถูกสกัดจากภูเขา ซึ่งไม่ใช่ด้วยมือมนุษย์ หินซึ่งกระแทกเหล็ก ทองสัมฤทธิ์ ดินเหนียว เงิน และทองคำให้แตกกระจาย
“พระเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ทรงสำแดงให้ฝ่าพระบาททราบถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ความฝันนี้เป็นความจริงและการตีความนี้ก็เชื่อถือได้”
46แล้วกษัตริย์เนบูคัดเนสซาร์ก็ทรงทรุดองค์ลงกราบดาเนียล และรับสั่งให้นำเครื่องบูชากับเครื่องหอมมาถวายดาเนียล 47กษัตริย์ตรัสกับดาเนียลว่า “พระเจ้าของท่านทรงเป็นพระเจ้าเหนือพระทั้งหลายแน่นอน ทรงเป็นจอมราชันและทรงเป็นผู้เปิดเผยความล้ำลึกทั้งมวล เพราะท่านสามารถเปิดเผยความล้ำลึกนี้ได้”
48แล้วกษัตริย์ทรงแต่งตั้งดาเนียลให้ดำรงตำแหน่งสูง และประทานบำเหน็จรางวัลมากมาย ทรงตั้งให้ปกครองบาบิโลนทั้งมณฑลและให้ดูแลปราชญ์ทั้งปวงของบาบิโลน 49ยิ่งกว่านั้นกษัตริย์ทรงแต่งตั้งชัดรัค เมชาค และอาเบดเนโกให้เป็นผู้บริหารมณฑลบาบิโลนตามที่ดาเนียลทูลขอ ส่วนดาเนียลเองอยู่ที่ราชสำนัก
