传统与诫命
1有法利赛人和一些律法教师从耶路撒冷来见耶稣。 2他们看到祂的门徒有些吃饭前没有照礼仪洗手。 3因为法利赛人和所有的犹太人都拘守祖先的传统，总是先照礼仪洗手之后才吃饭； 4从市场回来也要先洁净自己，然后才吃饭。他们还拘守许多其他规矩，如洗杯、罐、铜器等。
5他们质问耶稣：“为什么你的门徒违背祖先的传统，竟用不洁净的手吃饭呢？”
6耶稣回答说：“以赛亚先知针对你们这些伪君子所说的预言一点不错，正如圣经上说，
“‘这些人嘴上尊崇我，
心却远离我。
7他们的教导无非是人的规条，
他们敬拜我也是枉然。’
8你们只知拘守人的传统，却无视上帝的诫命。” 9耶稣又对他们说：“你们为了拘守自己的传统，竟巧妙地废除了上帝的诫命。 10摩西说，‘要孝敬父母’，又说，‘咒骂父母的，必被处死。’ 11你们却认为人若对父母说，‘我把供养你们的钱财已经全部奉献给上帝了’， 12他就可以不奉养父母。 13你们就是这样为了拘守传统而废除上帝的道，类似的情形还有很多。”
内心的污秽
14耶稣又召集众人，教导他们说：“我的话，你们要听明白， 15从外面进去的不会使人污秽，只有从人里面发出来的才会使人污秽。 16有耳可听的，都应当听！”
17耶稣离开众人，进了屋子，门徒问祂这比喻的意思。 18耶稣说：“你们也不明白吗？你们不知道吗？从外面进去的，不会使人污秽， 19因为不能进入他的心，只能进他的肠胃，最后会排出来，也就是说所有的食物都是洁净的。 20从人里面发出来的才使人污秽， 21因为从里面，就是从人的心里能够生出恶念、苟合、偷盗、谋杀、 22通奸、贪婪、邪恶、诡诈、放荡、嫉妒、毁谤、骄傲、狂妄。 23这一切恶事都是从里面生出来的，能使人污秽。”
外族妇人的信心
24耶稣从那里启程去泰尔和西顿地区。祂进了一户人家，原本不想让人知道，却无法避开人们的注意。 25-26当时有一个妇人的小女儿被污鬼附身，她听见耶稣的事，就来俯伏在祂脚前，恳求祂赶出她女儿身上的鬼。这妇人是希腊人，来自叙利亚的腓尼基。
27耶稣对她说：“要先让儿女们吃饱，因为把儿女的食物丢给狗吃不合适。”
28妇人说：“主啊，你说的对，但桌子下的狗也吃孩子们掉下来的碎渣呀！”
29耶稣说：“因为你这句话，你回去吧，鬼已经离开你的女儿了。”
30她回到家里，见女儿躺在床上，鬼已经离开了。
医治聋哑的人
31耶稣离开泰尔地区，经过西顿，来到低加坡里地区的加利利湖。 32有人带着一个又聋又哑的人来见耶稣，恳求祂把手按在这个人身上。 33耶稣就带他离开众人走到一边，用指头伸进他的耳朵，又吐唾沫抹他的舌头， 34望天长叹，对他说：“以法大！”意思是“开了吧！” 35他的耳朵立刻开了，舌头灵活了，说话也清楚了。 36耶稣吩咐他们不要将这事告诉人。可是耶稣越是这样吩咐，他们越是极力宣扬， 37听见的人都十分惊奇，说：“祂做的事好极了，甚至叫聋子听见，哑巴说话！”
Kĩndũ kĩrĩ Thaahu na Gĩtarĩ Thaahu
1Na rĩrĩ, Afarisai na arutani amwe a watho arĩa moimĩte Jerusalemu makĩũngana harĩ Jesũ na 27:2 Atũm 10:14, 28makĩona arutwo ake amwe makĩrĩa irio na moko maarĩ na thaahu, ũguo nĩ ta kuuga, matethambĩte moko. 37:3 Luk 11:38(Afarisai na Ayahudi othe matirĩĩaga irio matethambĩte moko mao wega kũringana na kĩrĩra gĩa athuuri. 47:4 Math 23:25Rĩrĩa moima ndũnyũ matingĩrĩa matambĩte gwĩthamba. Na nĩ marũmagia irĩra ingĩ, ta gũthambia ikombe, na nyũngũ o na mbirika).
57:5 Agal 1:14Nĩ ũndũ ũcio Afarisai na Arutani a watho makĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arutwo aku mage gũtũũra kũringana na irĩra cia athuuri, na makarĩĩaga irio na moko marĩ na thaahu?”
6Nake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Isaia aaririe ma rĩrĩa aarathire ũhoro wanyu, inyuĩ hinga ici; o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo atĩrĩ:
“ ‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo,
no ngoro ciao ikoragwo irĩ kũraya na niĩ.
77:7 Isa 29:13Nao maahooyaga o tũhũ;
morutani marĩa marutanaga no mawatho ma andũ.’
8Mũtiganĩirie maathani ma Ngai, mũkarũmia irĩra cia andũ.”
9Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ti-itherũ nĩmũgĩĩte na njĩra njega ya gũtiganĩria maathani ma Ngai atĩ nĩguo mũrũmie irĩra cianyu ene! 107:10 Thaam 20:12; Alaw 20:9; Gũcook 5:6Nĩgũkorwo Musa oigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thoguo na nyũkwa,’ na, ‘Ũrĩa wothe ũkaaruma ithe kana nyina no nginya ooragwo.’ 117:11 Math 23:16No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ingĩagũteithia nakĩo nĩ Korubani’ (ũguo nĩ kuuga, nĩ kĩheo kĩamũrĩre Ngai), 12na mũticookaga kũmwĩtĩkĩria ekĩre ithe kana nyina ũndũ. 137:13 Maca 4:12Nĩ ũndũ ũcio mũkaagithia kiugo kĩa Ngai kĩene na ũndũ wa kĩrĩra kĩanyu kĩrĩa mũthiiaga mũgĩtiganagĩra. Na nĩmwĩkaga maũndũ maingĩ ta macio.”
14O rĩngĩ Jesũ agĩĩta kĩrĩndĩ harĩ we agĩkĩĩra atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya othe, thikĩrĩriai na mũigue. 15Gũtirĩ kĩndũ kĩrĩ nja ya mũndũ kĩngĩmũgwatia ‘thaahu’ nĩ ũndũ wa gũtoonya thĩinĩ wake. No rĩrĩ, kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũgwatagia ‘thaahu’.” 16(Aakorwo mũndũ arĩ na matũ ma kũigua, nĩakĩigue).
177:17 Mar 9:28Thuutha wa gũtigana na kĩrĩndĩ na gũtoonya nyũmba, arutwo ake makĩmũũria ũhoro wa ngerekano ĩyo. 18Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo o na rĩu? Kaĩ mũtooĩ atĩ gũtirĩ kĩndũ gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja kĩngĩmũgwatia thaahu? 197:19 Arom 14:1-12; Atũm 10:15Nĩgũkorwo gĩtitoonyaga ngoro-inĩ yake, no gĩtoonyaga nda yake gĩgacooka gĩkoima mwĩrĩ-inĩ wake.” (Akiuga ũguo-rĩ, Jesũ nĩgũtua aatuaga atĩ irio ciothe itirĩ thaahu).
20Agĩthiĩ na mbere na kwaria, akiuga atĩrĩ, “Kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũgwatagia thaahu. 21Nĩgũkorwo ngoro-inĩ cia andũ nĩkuo kuumaga meciiria mooru, ũhũũri maraya, na ũici, na ũragani, na ũtharia, 227:22 Math 20:15na ũkoroku, na rũmena, na maheeni, na ũũra-thoni, na ũiru, na njambanio, na mwĩtĩĩo, o na ũrimũ. 23Maũru maya mothe moimaga thĩinĩ wa mũndũ na makamũgwatia thaahu.”
Wĩtĩkio wa Mũtumia Mũfoinike
247:24 Math 11:21Nake Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ gũkuhĩ na Turo. Agĩtoonya nyũmba ĩmwe na ndeendaga mũndũ o na ũrĩkũ amenye atĩ arĩ kũu; no ndangĩahotire kwĩhitha. 257:25 Math 4:24Na rĩrĩ, mũtumia warĩ na kairĩtu kaarĩ na ngoma thũku rĩrĩa aiguire ũhoro wake, agĩũka akĩĩgũithia thĩ magũrũ-inĩ make. 26Mũtumia ũcio aarĩ Mũyunani, waciarĩirwo Foinike ya Suriata. Nake agĩthaitha Jesũ aingate ngoma ĩyo thũku yume thĩinĩ wa kairĩtu gake.
27Nake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke ciana ciambe irĩe ihũũne, nĩgũkorwo ti wega kuoya mĩgate ya ciana na kũmĩikĩria ngui.”
28Nake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani, no o na ngui irĩ rungu rwa metha nĩ irĩĩaga rũitĩki rũrĩa rũitagwo nĩ ciana.”
29Jesũ agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa ũguo wacookia-rĩ, wĩthiĩre; ndaimono nĩyoima thĩinĩ wa mwarĩguo.”
30Mũtumia ũcio akĩinũka mũciĩ agĩkora kaana gake gakomete ũrĩrĩ-inĩ na ndaimono ĩrĩkĩtie gũthiĩ.
Kũhonio kwa Mũndũ Ũtaiguaga na Ũtaaragia
317:31 Math 4:25Ningĩ Jesũ akiuma kũu gũkuhĩ na Turo agĩtuĩkanĩria Sidoni, agĩikũrũka nginya iria-inĩ rĩa Galili, agĩtoonya bũrũri wa Dekapoli. 327:32 Math 9:32; Mar 5:23Arĩ kũu andũ amwe makĩmũrehere mũndũ ũtaiguaga na ũtaaragia, makĩmũthaitha amũigĩrĩre guoko.
337:33 Mar 8:23Na thuutha wa kũmũtwara handũ keheri-inĩ, haraaya na kĩrĩndĩ, Jesũ agĩtoonyia ciara ciake matũ ma mũndũ ũcio. Agĩcooka agĩtua mata na akĩhutia rũrĩmĩ rwa mũndũ ũcio namo. 347:34 Mar 6:41; Mar 8:12Akĩrora na igũrũ, akĩhũmũka na hinya, akĩmwĩra atĩrĩ, “Efatha!” (ũguo nĩ kuuga, “Hingũka!”). 357:35 Isa 35:5Aarĩkia kuuga ũguo matũ ma mũndũ ũcio makĩhingũka na rũrĩmĩ rwake rũkĩregera akĩambĩrĩria kwaria o wega.
367:36 Math 8:4Nake Jesũ akĩmaatha matikeere mũndũ o na ũrĩkũ. No ũrĩa akĩragĩrĩria kũmakaania, noguo makĩragĩrĩria kwaria mũno ũhoro ũcio. 37Nao andũ makĩgega mũno makĩria, makiuga atĩrĩ, “Nĩekĩte maũndũ mothe wega. O na agatũmaga andũ arĩa mataiguaga maigue na arĩa mataaragia maarie.”
